خطرات و فواید مصرف کانابیس کدامند؟

• هانر وایتمن
• ترجمة هامیک رادیان

با توجه به روند روزافزون قانونی شدن مصرف کانابیس (شاهدانه یا حشیش) در ایالات متحد آمریکا، بیش از پیش اهمیت دارد که درکی روشن از فواید و خطرات این مادة مخدر برای سلامت انسان به دست داده شود. در گزارشی تازه از سوی «آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی»، محققان بیش از 100000 مطالعة علمی در مورد کانابیس و فرآورده‌های مشتق از آن را با هدف کمک به رفع این نیاز تجزیه و تحلیل کرده و در جمع‌بندی خود به برخی موارد جالب توجهی رسیده‌اند.
کانابیس مادة مخدری مشتق از گیاه کانابیس ساتیوا / Cannabis sativa است. این ماده بیشتر در قالب حشیش (ماری‌جوانا) مصرف می‌شود که از برگ‌های خشک شدة گیاه کانابیس به دست می‌آید.
بر مبنای نظر "انستیتو ملی سوءمصرف مواد مخدر"، حشیش شایع‌ترین مادة مخدر غیر قانونی مورد مصرف در ایالات متحد آمریکا است. در سال 2014، حدود 22.2 میلیون نفر در سطح کشور از مصرف این مادة مخدر در طول ماه خبر دادند.
در هر حال تاکنون 28 ایالت و بخش کلمبیا مصرف حشیش را برای مقاصد پزشکی قانونی کرده‌اند، و در برخی از این ایالت‌ها مصرف تفریحی آن مجاز شمرده شده است.
مری مک‌کورمیک / Marie McCormick رییس کمیتة آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی می‌گوید، افزایش روند قانونی شدن کانابیس و مشتقاتش، این مادة مخدر را قابل قبول‌تر و در دسترس‌تر می‌کند. این روند باعث افزایش مصرف آن شده که این "باعث افزایش نگرانی به خاطر سلامت عمومی" است.
خانم مک‌کورمیک اضافه می‌کند: "بیش از پیش فقدان دانش منسجم در مورد اثرات مرتبط به سلامت کانابیس به عدم یقین در مورد مضرات و فواید ناشی از مصرف آن منجر شده است."

در این زمینه بیشتر بخوانیم:
آیا CBD باعث بهتر شدن روابط جنسی می‌شود؟

کانابیس چگونه بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد؟
با این پس‌زمینة ذهنی، مک‌کورمیک و همکارانش در آکادمی مزبور داده‌های مربوط به بیش از 100000 تحقیق علمی در مورد اثرات سلامت کانابیس و مشتقات آن شامل حشیش و کانابینوئیدها را که ترکیبات فعال کانابیس محسوب می‌شوند، و از سال 1999 منتشر شده‌اند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
به طور مشخص محققان در اثرات دارویی بالقوة کانابیس و مشتقات آن و همچنین ریسک‌های مرتبط به مصرف این مادة مخدر برای سلامت افراد، دقیق شدند.
محققان اخیراً نتایج بررسی خود را در گزارشی به نام "اثرات کانابیس و کانابینوئیدها بر سلامت: وضعیت شواهد موجود و توصیه‌هایی برای تحقیق" منتشر کرده‌اند.

"شواهد اساسی" در مورد درمان درد مزمن توسط کانابیس
تخمین زده می‌شود که بیش از 25 میلیون آمریکایی دچار درد مزمن هستند و این عارضه یکی از علل پیشتاز در بروز ناتوانی است.
وقتی پای کانابیس دارویی در میان می‌آید، یکی از موارد کلیدی استفاده از آن برای درد مزمن است. در گزارش جدید، محققان دریافته‌اند که بیماران دچار درد مزمن که تحت درمان با کانابیس یا فرآورده‌های شامل کانابینوئیدز تحت درمان قرار گرفته بودند بیشتر محتمل بوده که نسبت به دیگر بیماران که با این مواد تحت درمان قرار نگرفته بودند از تسکین درد خود خبر دهند.
بر اساس آنالیز خود، آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی جمع‌بندی می‌کند:
"شواهد اساسی در این مورد وجود دارد که کانابیس درمان مؤثری برای درمان درد مزمن در افراد بزرگسال است"

مصرف کانابیس برای سلامت روانی مُضر است
تعدادی از مطالعات عنوان کرده‌اند که مصرف کانابیس می‌تواند عوارض منفی برای سلامت روانی در بر داشته باشد، و آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی جمع‌بندی می‌کند که مسأله این است.
محققان "شواهد بنیادی" در این مورد نشان داده‌اند که مصرف حشیش "احتمالاً خطر شیزوفرنی و دیگر انواع سایکوز (جنون) را افزایش می‌دهد"، و هرقدر مقدار بیشتری از این مادة مخدر مصرف شود خطرات مزبور بیشتر خواهد بود.
تیم تحقیق همچنین دریافته است که مصرف روزانة کانابیس می‌تواند علایم اختلال دوقطبی را در افراد مبتلاء به این بیماری تشدید کند.
به علاوه، "شواهد متعدد" نشان می‌دهند که مصرف‌کنندگان مکرر کانابیس بیشتر احتمال دارد که از وجود افکار خودکشی در خود خبر دهند و اینکه مصرف منظم این مادة مخدر می‌تواند ریسک اختلال اضطراب اجتماعی پس از ضربه را افزایش دهد.
در هر حال، محققان جمع‌بندی می‌کنند که "شواهد محدودی" از وجود ارتباط آماری بین مصرف کانابیس و توسعة اختلال دوقطبی، وجود دارد و "هیچ شواهدی" برای تأیید یا تکذیب وجود یک ارتباط آماری میان مصرف حشیش و توسعة اختلال استرس پس از ضربه در دست نیست.

کانابیس و ریسک سرطان
این موضوع به خوبی اثبات شده است که کشیدن سیگار می‌تواند ریسک سرطان‌های ریه، سر و گردن را افزایش دهد، و برخی مطالعات عنوان کرده‌اند که مصرف کانابیس نیز همین پیامدها را دارد.
در هر حال گزارش جدید جمع‌بندی می‌کند که هیچ شواهدی مبنی بر وجود ارتباط آماری میان مصرف کانابیس و ریسک سرطان‌های ریه و سر و گردن در دست نیست.
محققان از وجود "شواهد متوسط" در مورد ارتباط میان مصرف کانابیس و یک زیرگونة سرطان بیضه – سرطان بیضة سمینوم، که یک شکل از این بیماری با روند پیشرفت کند است – پرده برمی‌دارند.
به علاوه تیم تحقیق هیچ شواهدی در مورد وجود ارتباط میان مصرف حشیش در بارداری و ریسک سرطان در فرزند نیافته است.
در پیوند با تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی، محققان دریافته‌اند که مصرف کانابینوئیدها ممکن است به درمان یا پیشگیری از علایم کمک کند.

توصیه‌هایی برای تحقیقات آینده در مورد کانابیس
اگرچه گزارش جدید به روشن شدن برخی از فواید و خطرات مصرف کانابیس و مشتقات آن کمک می‌کند، آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی می‌گوید که به تحقیقات بیشتر در این مورد نیاز است.
این نهاد برخی توصیه‌ها را در مورد مطالعات آینده در پیوند با اثرات کانابینوئیدها بر سلامت مطرح می‌کند. این توصیه‌ها عبارتند از:
- محققان باید اثرات مصرف حشیش در کودکان و نوجوانان را مورد بررسی قرار دهند، زیرا که این گروه تحت بررسی قرار دارند
- مطالعات دارای کنترل مناسب که به تحقیق در مورد فواید محتمل و مضرات اشکال مختلف کانابیس نظیر کانابیس خوراکی و طیف کانابیس استنشاقی می‌پردازند، باید انجام شود
- مطالعات باید فواید و ریسک‌های بالقوة فرآورده‌های فعلاً زیر مطالعة کانابیس شامل کانابیس خوراکی و موضعی را ارزیابی کنند./