بیومارکرها بهترین رژیم کاهش وزن را پیش‌بینی می‎کنند

• هانر وایتمن
• ترجمۀ فرهنگ راد

در نتیجۀ تجزیه و تحلیل داده‎های مربوط به بیش از 1200 فرد بزرگسال، محققان پی بردند که سطح قند خون ناشتا، سطح انسولین ناشتا، یا هر دو، برای مشخص کردن این موضوع کافی است که کدام رژیم غذایی مشخص به کاهش وزن در فرد منجر می‎شود.
محققان گزارش می‎دهند که چنین بیومارکرهایی (زیست‌نشانگرهایی) به ویژه برای تصمیم‌گیری در این مورد که کدام رژیم‎های غذایی برای افراد پیش‌دیابتی و دیابتی مفید است، کارآیی دارند.
نویسندۀ همکار مطالعه دکتر آرنه استروپ / Arne Astrup، سرپرست "دپارتمان تغذیه در دانشگاه کپهناگن" دانمارک، و همکارانش اخیراً یافته‌های خود را در "نشریه تغذیه بالینی آمریکا" منتشر کرده‌اند.
بر مبنای اعلام انجمن دیابت آمریکا، در حدود 29.1 میلیون آمریکایی دچار دیابت هستند.
دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است.
پیش‎دیابت وضعیتی است که در آن سطح گلوکز خون بیش از میزان نرمال است، اما نه آنقدر که فرد را دچار تشخیص ابتلاء به دیابت کند. به هر جهت، افراد پیش‌دیابتی در مقایسه با افرادی که در این مرحله از پیشرفت علایم دیابت قرار ندارند، به شکل قابل ملاحظه‎ای در ریسک بالاتری برای ابتلاء به دیابت نوع 2 قرار دارند.
تخمین زده می‎شود که فقط در سطح ایالات متحد آمریکا 86 میلیون نفر در مرحلۀ پیش‌دیابت قرار دارند اما در حدود 90 درصد این افراد از وضعیت خود آگاه نیستند.

رژیم غذایی و دیابت
اضافه وزن یک ریسک فاکتور اصلی دیابت و دیگر بیماری‎ها شامل بیماری قلبی و سرطان است.
بر مبنای اعلام CDC، برای افراد پیش‎دیابتی کاهش وزن به میزان 5 تا 7 درصد وزن بدن و افزایش میزان فعالیت ورزشی می‎تواند ریسک ابتلاء به دیابت نوع 2 را تا 58 درصد کاهش دهد.
برای مردمی که هم‎اکنون با تشخیص دیابت مواجه هستند، کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش می‎تواند به کنترل قند خون و کاهش ریسک ابتلاء به بیماری‎های دیگر کمک کند.
اما سؤال این است که کدام رژیم غذایی بیشترین احتمال را برای کاهش وزن در پی دارد؟ این سؤال بی‎جواب خواهد ماند اگر اشاره نشود که هیچ رژیم غذایی واحدی وجود ندارد که مناسب همۀ افراد باشد. به هر جهت، دکتر استروپ و همکارانش معتقدند که سطح قند خون ناشتا و سطح انسولین می‎تواند در شناسایی بهترین رژیم غذایی برای کاهش وزن مفید باشد.
برای رسیدن به جمع‎بندی خود، محققان داده‎های سه آزمون بالینی رژیم غذایی را تجزیه و تحلیل کردند: رژیم غذایی، چاقی، و آزمون ژن‎ها / Genes، مداخلۀ سوپرمارکت اُپوس / (SHOPUS)، و فعل و انفعال مواد غذایی – ژن در آزمون چاقی انسانی (NUGENOB)
در مجموع، مطالعه شامل داده‎های مربوط به بیش از 1200 نفر بود که همگی آنها دچار اضافه وزن بودند.
محققان سطح قند خون ناشتا و سطح انسولین ناشتا را در مورد هر یک از نمونه‎ها مورد بررسی قرار دادند، و به ارزیابی این موضوع پرداختند که آیا این مقادیر با کاهش وزن در پاسخ به برخی رژیم‎های غذایی مرتبطند یا خیر.

"حادثه‌ای در تغذیۀ شخصی‎سازی شده"
تیم تحقیق پی برد که در میان افراد بزرگسال پیش‎دیابتی، رژیم غذایی سرشار از غلات کامل، میوه و سبزیجات بیشترین کارآیی را در کاهش وزن دارد.
به عنوان مثال در آزمون SHOPUS، افرادی که رژیم غذایی نوردیک جدید / New Nordic Diet - رژیم غذایی غنی از غلات کامل، میوه و سبزیجات – را دنبال می‎کردند، در مقایسه با گروه کنترل، در طول 26 هفته به طور متوسط 6.06 کیلوگرم کاهش وزن داشتند. افراد دارای قند خون نرمال با پیروی از این رژیم غذایی در حدود 2.2 کیلوگرم وزن کم کردند.
محققان پی بردند که برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2، رژیم غذایی مبتنی بر گیاهان، چربی‎های "سالم" و کم‎کربوهیدرات بهترین رژیم غذایی برای کاهش وزن محسوب می‎شود.
برای مثال در آزمون NUGENOB، در مقایسه با افرادی که دارای رژیم غذایی کم چربی و پرکربوهیدرات بودند، افراد بزرگسال دچار دیابت نوع 2 در حدود 2.04 کیلوگرم وزن خود را در طول دوره‎ای متجاوز از 10 هفته بر اساس یک رژیم غذایی غنی از چربی‎های با منشأ گیاهی، کاهش دادند. رژیم غذایی پرچربی، کم‎کربوهیدرات برای کاهش وزن افراد بزرگسال دارای قند خون نرمال نتایج بهتری در پی داشت.
تیم تحقیق گزارش می‎دهد، با افزودن سطح انسولین ناشتا به تجزیه و تحلیل خود دامنۀ قدرت مطالعه در پی بردن به ارتباط میان رژیم غذایی و کاهش وزن بیشتر شد.
بر اساس نتایج به دست آمده، محققان معتقدند که سطح قند خون ناشتا و انسولین ناشتا می‎توانند بیومارکرهای کاهش وزن باشند.
دکتر آرنه استروپ می‎گوید: "شناسایی گلوکز پلاسمای ناشتا به عنوان یک بیومارکر کلیدی، تفسیر تازه‎ای از داده‎های بسیاری از مطالعات پیشین به دست می‎دهد، که به طور بالقوه می‎تواند حادثه‌ای در تغذیۀ شخصی شده باشد."
دکتر استروپ اضافه می‎کند: "زیبایی این درک و دید در سادگی آن است. وقتی ما به دیگر بیومارکرها نگاه کنیم، این موضوع کاملاً حیرت‎آور به نظر می‎رسد که ما با بررسی این دو بیومارکر ساده چه کارهایی که نمی‎توانیم برای بیماران خود انجام دهیم.
"ما مشارکت در تحقیقات دیگر و حمایت از آنها را برای یافتن دیگر بیومارکرها مثل میکروبیوتای روده و رویکردهای ژنومیک ادامه خواهیم داد، که به ما بینش درونی بیشتری خواهند داد و به شکل مؤثرتری به ما کمک خواهند کرد تا رژیم غذایی شخصی‌سازی شده را در اختیار افراد مشخص قرار دهیم."