• دکتر کاترین پادوک
• ترجمة محمدقاسم رافعی
دارویی که اکنون برای درمان سرطان بر روی انسان آزمایش می‌شود به نظر می‌رسد امیدواری زیادی برای توقف سرطان پوست ملانوما به وجود آورده است. این دارو که پیووندیستات / pevonedistat نام دارد به شکلی متفاوت از هدف اولیة ساخت خود کار می‌کند و می‌تواند برای درمان سرطان‌های دیگر نیز مفید باشد.
این موضوع در مطالعه‌ای که از سوی دانشکدة پزشکی دانشگاه ویرجینیا انجام و در نشریة EBioMedicine منتشر شده است، مطرح می‌شود.
محقق رهبر مطالعه، طارق عباس / Tarek Abbas، استادیار اُنکولوژی تشعشع می‌گوید:
"در واقع این دارو بر روی تمامی انواع ملانوما بسیار مؤثر است، شامل آنهایی که فاقد داروی مؤثرند."
ملانوما یک سرطان تهاجمی پوست است که وقتی پدید می‌آید که ملانوسیت‌ها – سلول‌های رنگ‌دانة پوست - جهش می‌کنند و سرطان‌زا می‌شوند.
سالانه 80000 آمریکایی با تشخیص ملانوما مواجه می‌شوند و حدود 10000 نفر آنها می‌میرند. همانند بسیاری از سرطان‌ها وقتی کنسر به دیگر بخش‌های بدن گسترش پیدا می‌کند (متاستاز می‌دهد) شانس بقا بسیار کم می‌شود.
پیووندیستات در روند تحقیق به عنوان درمان برای سرطان قرار دارد و تاکنون روی تعدادی از بیماران آزمایش شده است.
دارو ماورای هدف اولیة ساخت خود کار می‌کند
دانشمندان به طور دقیق از نحوة عملکرد پیووندیستات بر علیه سلول‌های سرطانی آگاه نیستند، مگر اینکه چنین به نظر می‌رسد که این دارو صدها بلکه هزاران پروتئین سلولی را خاموش می‌کند.
در مورد ملانوما بیشتر بدانید
در مطالعة جدید، پروفسور عباس و تیمش در مورد اثرات دارو بر روی یک پروتئین تولید شده توسط ژنی به نام CDT2 تحقیق کردند.
این پروتئین به ملانوما و دیگر سلول‌های سرطانی امکان می‌دهد تا با سرعت زیاد تکثیر پیدا کنند – خاصیتی که سرطان مهاجم را آنقدر کشنده می‌سازد.
پروفسور عباس می‌گوید او و تیمش بر این باورند که پروتئین CDT2 آن چیزی است که به سلول‌های سرطانی امکان می‌دهد با مقدار ازدیاد تکثیری که باید متحمل شوند مقابله کنند. او توضیح می‌دهد:
"سلول‌ها به شکل غیر قابل کنترلی تقسیم می‌شوند، و آن سلول‌هایی که سریع‌تر و بیشتر تقسیم می‌شوند زیر فشار مهیب ازدیاد قرار دارند، بنابراین این سلول‌های سرطانی نیاز دارند بتوانند راهی برای مقابله با این وضعیت پیدا کنند."
محققان متوجه شدند که بدون پروتئین CDT2 سلول‌های بدخیم سرطانی از تکثیر بازمی‌مانند و منزوی می‌شوند.
پروفسور عباس می‌گوید تأثیری که آنها در مورد این دارو کشف کرده‌اند چیزی نیست که با هدف اولیة ساخت این دارو یکی باشد – این "مسیر پایین‌دست" مقصد اولیه است.
خط دوم در درمان سرطان‌های مقاوم
در مطالعة خویش، که در آن محققان رده‌های سلول ملانومای انسانی و نیز موش‌ها را با سلول‌های ملانوما پیوند دادند، تیم تحقیق متوجه شد که پیووندیستات پیشرفت ملانوما را به وسیلة تأثیر یک مسیر مولکولی به نام CRL4-CDT2-SET8/p21 که پروتئین CDT2 را درگیر می‌کند، متوقف می‌سازد.
CDT2 برای تکثیر سلول ملانوما مورد نیاز است، و همچنان که پروفسور عباس می‌گوید سلول‌های ملانوما مقدار زیادی پروتئین CDT2 تولید می‌کنند.
"این تومورها و ضرورتاً نه فقط ملانوما، به این ژن خاص معتاد هستند. و این، آنها را نسبت به این دارو بسیار آسیب‌پذیر می‌کند. در واقع، ما نشان دادیم که سلول‌های ملانومایی که میزان بالاتری از بیان CDT2 را داشتند بسیار بیشتر از بقیه نسبت به این دارو حساس هستند."
میزان بالای پروتئین CDT2 در دیگر انواع تومور نظیر تومورهای مغزی و کبدی نیز بروز می‌کنند و محققان می‌نویسند که آنها پیشنهاد می‌کنند این روند ممکن است به عنوان یک مارکر پیش‌آگهی دهنده نیز قابل استفاده باشد.
از آنجا که هنوز کار در مرحلة آزمایشی قرار دارد ما هنوز نمی‌دانیم که پیووندیستات چقدر در مورد انسان ایمن و مؤثر است. به هرحال پروفسور عباس در مورد یافته‌هایشان امیدوار است که مؤثر بودن خود را نشان خواهد داد.
او و همکارانش نشان دادند که به نظر می‌رسد پیووندیستات در مورد ملانوما که در مقابل درمان‌های جاری مقاومت می‌کند، مؤثر است – مقاومت به داروهای کنونی یکی از چالش‌های بزرگ مرتبط به این نوع سرطان پوست محسوب می‌شود.
اگر دارو مراحل آزمایشی را پشت سر بگذارد و تأییدهای لازم را بگیرد، آنگاه به عنوان یک خط دوم درمانی مناسب برای بیماران ملانومایی که به درمان‌های اولیه جواب نمی‌دهند، مطرح خواهد بود.
پروفسور طارق عباس می‌گوید: "در کل ما امید زیادی داریم که این دارو تأثیر بسیار مهمی بر روی ملانوما خواهد داشت."/
