تبلیغ مواد غذایی،ذائقة کودکان را تغییر می‌دهد

• نوشتة حنا نیکولز 
• ترجمة هستی فراست‌فر

غذاهای بی‌ارزش یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش سرسام‌آور میزان چاقی، دیابت نوع 2، کلسترول و فشار خون بالا در کودکان است. کودکان بارها در روز در معرض تبلیغات مواد غذایی – شامل آگهی‌های بازرگانی مواد غذایی آشغالی – هستند. محققان دریافته‌اند که این آگهی‌ها به صورت مستقیم بر انتخاب‌های غذایی و فعالیت مغز کودکان تأثیر می‌گذارند و ممکن است یکی از عوامل پرخوری و ریسک‌های مرتبط به سلامت باشند.
صنعت مواد غذایی سالانه حدود 1.8 میلیارد دلار در عرصة بازاریابی محصولات در میان کودکان و نوجوانان هزینه می‌کند. بنا بر تخمین‌های موجود کودکان 2 تا 5 ساله سالانه 1000 تبلیغ بازرگانی و نوجوانان حدود 2000 مورد از این تبلیغات را می‌بینند.
بازاریابی مواد غذایی به عنوان یک عامل محیطی اساسی در انتخاب‌های غذایی و پرخوری و در نتیجه چاقی، لحاظ شده و ثابت شده است که تبلیغات تلویزیونی و برندسازی بر ترجیحات و اُنس‌گیری غذایی تأثیر می‌گذارند.
تحقیقات پیشین نشان داده‌اند کودکانی که آگهی‌ها را می‌بینند بیش از کودکانی که در معرض این تبلیغات قرار ندارند، برندهای غذایی را ترجیح می‌دهند. مطالعات رفتارشناسی وجود ارتباط میان قدرت پذیرش آگهی‌های بازرگانی و مقدار غذای مصرفی را گزارش کرده‌اند.
مطالعات دیگری مشاهده کرده‌اند بچه‌های دارای اضافه وزن ممکن است نسبت به برندهای غذایی علاقمندتر باشند و در نتیجه در ریسک بالاتری برای قرار گرفتن زیر تأثیر بازاریابی قرار دارند. محققان وجود ارتباط میان بازاریابی مواد غذایی آشغالی و افزایش ریسک چاقی در کودکان را عنوان کرده‌اند.
یک مطالعة انجام شده توسط دکتر اماندا اس. بروس / Amanda S. Bruce، استادیار رفتارشناسی کودکان در مرکز پزشکی دانشگاه کانزاس، تفاوت‌های فردی در فعالیت مغزی را در پاسخ به نشانه‌‌های آگهی‌های مواد غذایی مانند لوگوی برندهای فست فود را مستند کرده است.
هنگام تماشای لوگوی برندهای غذایی، کودکان چاق واکنش‌های عملکردی عصبی کمتری در بخش کورتکس جلو مغز – ناحیه‌ای در کورتکس که با کنترل بر خود مرتبط دانسته می‌شود – نشان می‌دهند.

فرآیند تصمیم‌گیری و فعالیت مغز در کوران انتخاب غذا پایش شد
در مطالعة جدید بروس به همراه محققان مرکز پزشکی دانشگاه کانزاس و دانشگاه میزوری – کانزاس سیتی، بر آن بودند تا فرآیند تصمیم‌گیری و فعالیت مغزی کودکان را در طول انتخاب‌های غذایی بررسی کنند.
مخصوصاً تیم تحقیق می‌خواست بداند که انتخاب‌های غذایی و فعالیت مغزی پس از تماشای تبلیغات بازرگانی مواد غذایی چگونه دگرگون می‌شود.
تحقیق منتشر شده در «نشریة کودکان» بر 23 کودک 8 تا 14 ساله تمرکز کرد. کودکان مزه و سلامت 60 قلم مادة غذایی را بر این اساس که در موود مزه و سلامت آنها چه فکر می‌کنند، رتبه‌بندی کردند.
بروس و همکاران فعالیت مغزی کودکان را با استفاده از fMRI در هنگام انتخاب غذا و پس از تماشای آگهی‌های بازرگانی مواد غذایی و آگهی‌های غیر مرتبط به غذا مطالعه کردند.
بروس می‌گوید: "در آنالیز مغز، تمرکز اولیة ما بر ناحیه‌ای از مغز بود که در طول ارزیابی پاداش بیشترین فعالیت را دارد، یعنی کورتکس بخش پیشین ونترومدیکال." در طول اسکن مغز، از بچه‌ها سؤال می‌شد که آیا مایلند اقلام غذایی را که به آنها نشان داده می‌شد بلافاصله بعد از تماشای آگهی‌های بازرگانی بخورند.

تماشای آگهی‌های بازرگانی مواد غذایی بر ترجیح طعم در بچه ها مؤثر است
نتایج مطالعه این مورد را برجسته کرد که تصمیم بچه‌ها در مورد غذاهای مورد تمایلشان برای خوردن بیش از سلامت غدا وابسته به طعم آنها است. مزة غذاها حتی پس از تماشای آگهی‌های بازرگانی مواد غذایی بیش از یک فاکتور بود – بدین معنی که بچه‌ها به غذاهای خاصی علاقمندند و حتی با مزه مرتبط به این غذاها همدلی بیشتری دارند.
محققان دریافتند که تماشای تبلیغات مواد غذایی مسیری را که بچه‌ها در آن اهمیت مواد غذایی را در هنگام انتخاب غذا مهم ارزیابی می‌کنند تغییر می‌دهد.
محققان می‌نویسند: "تبلیغات مواد غذایی می‌تواند بی‌‌اعتنا نسبت به فقدان ارزش غذایی سالم، تلقی بچه‌ها از علایق آنها و درخواست اقلام غذایی خاص را تحت تأثیر آنی قرار دهند. این افزایش تأکید بر مزة غذا ممکن است کار مراقبان بهداشتی را برای تشویق انتخاب‌های غذایی سالم دشوارتر کند. این شواهد پیامدهایی برای سیاست‌‌گذاری‌های مرتبط به تبلیغات مواد غذایی برای بچه‌ها در بر دارد."
در مقایسه با آگهی‌های بازرگانی نامرتبط به مواد غذایی، بخش vmPFC مغز که با پاداش و ارزش‌یابی مرتبط است فعالیت بیشتری را در زمان انتخاب غذا پس از تماشای تبلیغات بازرگانی مواد غذایی نشان داد.
همچنین در مورد بچه‌های گرسنه‌تر فعالیت بیشتری در vmPFC گزارش شد، که نشان می‌دهد در هنگام گرسنه بودن بچه‌ها، تأثیر آگهی‌های بازرگانی مواد غذایی بر فعالیت مغز ممکن است به طور مشخص قابل توجه باشد.

اغلب آگهی‌های بازرگانی مواد غذایی غذاهای دارای چربی، شکر و نمک زیاد را تبلیغ می‌کنند
بر مبنای نظر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، در طول 30 سال اخیر میزان چاقی در کودکان 2 برابر و در نوجوانان تا 4 برابر افزایش یافته است.
درصد بچه‌های آمریکایی چاق سنین 6 تا 11 ساله در فاصلة 1980 تا 2012 بین 7 تا 18 درصد افزایش یافت و به طور مشابه در بین نوجوانان 12 تا 19 ساله این افزایش در همان برهة زمانی بین 5 تا 21 درصد بود. طبیعت سلطه‌جویانة تبلیغات بازرگانی مواد غذایی که مستقیماً مربوط به بچه‌ها است، نگرانی در مورد اثرات بالقوه زیان‌آور تبلیغات مواد غذایی را که ممکن است بر سلامت بچه‌ها داشته باشند، تقویت می‌کند.
بر مبنای نظر انجمن قلب (آمریکا) آمریکایی / American Heart Association، با وجودی که در بسیاری از کشورهای جهان تبلیغ و بازاریابی مواد غذایی برای جوانان به سختی کنترل و ممنوع می‌شود، این مورد شامل حال ایالات متحد آمریکا نمی‌شود.
کودکان و نوجوانان سالانه بیش از 180 میلیارد دلار خرج می‌کنند و در مورد هزینه‌‌کرد سالانة 200 میلیارد دلار دیگر از سوی والدین خود تأثیر دارند. انجمن قلب آمریکایی می‌نویسد که 48 درصد مواد غذایی تبلیغ شده به عنوان غذای سالم فاقد استانداردهای پایه‌ای تغذیه‌ای است، 86 درصد تبلیغات مواد غذایی که از سوی بچه‌ها مشاهده می‌شود شامل فرآورده‌های سرشار از چربی، قند و نمک است.
نتایج مطالعه نشان می‌دهد که تماشای تبلیغات مواد غذایی ممکن است ارزیابی کودکان در مورد مسیر ارزشیابی مزه را تغییر دهد، و پتانسیل بچه‌ها را برای انتخاب سریع‌تر و تکانه‌ای مواد غذایی، افزایش دهد.
دکتر اماندا اس. بروس می‌گوید: "بازاریابی مواد غذایی می‌تواند به صورت سیستماتیک مکانیسم‌های فیزیولوژیک و نورولوژیک کودکان را در انتخاب‌های غذایی دگرگون کند."
مطالعات بعدی بروس و همکاران ممکن است بر تفاوت‌های فعالیت مغز بچه‌های لاغر و دچار اضافه وزن یا چاق در هنگام تصمیم‌گیری در مورد غذا پس از تماشای تبلیغات مواد غذایی و فرق میان انتخاب‌های غذایی سالم و ناسالم متمرکز شود./