• هانر وایتمن
• ترجمة محمدقاسم رافعی
تغذیة خوب، ورزش و داشتن فعالیت اجتماعی برخی از عواملی هستند که به افزایش عزت نفس کمک می‌کنند. در هر حال برای برخی از مردم مسیر رسیدن به این خصلت چالش‌برانگیزتر است. اکنون پژوهشگران عنوان می‌کنند که شاید تربیت مغز برای تقویت اعتماد به نفس امکان‌پذیر باشد.
در یک مطالعة جدید، دانشمندان الگوهای فعالیت مغز را که می‌تواند وضعیت اعتماد به نفس را در فرد پیش‌بینی کند شناسایی کرده‌اند. به علاوه، دانشمندان کشف کردند که این فعالیت مغز را می‌توان برای افزایش میزان اعتماد به نفس مورد دستکاری قرار داد.
رهبر مطالعه دکتر آئورلیو کورتس / Aurelio Cortese از «مرکز تحقیقات ارتباطات از راه دور پیشرفته» (ATR) مؤسسة بین‌المللی کیوتو، و همکارانش اخیراً یافته‌های خود را در نشریة نیچر / Nature ارتباطات منتشر کرده‌اند.
اعتماد به نفس معمولاً به عنوان باور فرد نسبت به توانایی‌های خود تعریف می‌شود. همچنان که دانشگاه کویینزلند در استرالیا عنوان می‌کند اعتماد به نفس توصیف کنندة "یک وضعیت درونی برساخته از آنچه ما در مورد خود فکر و احساس می‌کنیم"، است.
اعتماد به نفس پایین می‌تواند به شرم‌خویی، اضطراب اجتماعی، فقدان قدرت ابراز وجود، و مشکلات ارتباطی منجر شود. این وضعیت می‌تواند پیامدهای منفی برای بسیاری از جنبه‌های زندگی شامل ارتباطات و پیشرفت‌های شغلی در بر داشته باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که کمبود اعتماد به نفس همچنین می‌تواند خطر اختلات سلامت روانی نظیر افسردگی و اختلال دوقطبی را افزایش دهد.
هیچ رویکرد واحدی که مناسب همه باشد برای تقویت اعتماد به نفس وجود ندارد. برخی از مردم به این نتیجه می‌رسند که ایجاد تغییرات در زندگی شخصی نظیر در پیش گرفتن رژیم غذایی سالم یا پیوستن به کلوپ‌های اجتماعی می‌تواند اعتماد به نفس را در آنها تقویت کند در حالی که دیگران از مراقبه یا مشاوره در این مورد سود می‌برند.
در مطالعة جدید دکتر کورتس و همکاران عنوان می‌کنند که شاید دگرگون کردن فعالیت مغز به منظور تقویت اعتماد به نفس امکان‌پذیر باشد.
شناسایی و دستکاری الگوهای مغزی برای تقویت اعتماد به نفس
محققان با استفاده از یک تکنیک بدیع تصویربرداری که به نام "رمزگشایی بازخورد عصبی" شناخته می‌شود به یافته‌های خود رسیده‌اند. این روش از اسکن‌های مغزی برای پایش الگوهای پیچیدة فعالیت مغز استفاده می‌کند.
تیم تحقیق این روش تصویربرداری را روی 17 نمونه، در شرایطی که آنها در حال انجام یک تمرین ادراکی بودند، مورد آزمایش قرار داد. در نتیجه محققان فعالیت‌های خاص مغز را که با اعتماد به نفس بالا و پایین مرتبط است، شناسایی کردند.
نویسندة همکار مطالعه دکتر میتسو کاواتو / Mitsuo Kawato، مدیر آزمایشگاه‌های علوم اعصاب محاسباتی در ATR توضیح می‌دهد: "اعتماد به نفس چگونه در مغز ارائه می‌شود؟ اگرچه این سؤال بسیار پیچیده‌ای است، ما از رویکردهای دسترسی هوش مصنوعی برای یافتن الگوهای خاص مغز که می‌تواند به شکل قابل اعتماد به ما بگوید که نمونة مورد مطالعه چه هنگامی در شرایط اعتماد به نفس بالا یا پایین قرار دارد، استفاده کردیم."
در مرحلة بعد محققان بر آن شدند تا ببینند که آیا می‌توانند این اطلاعات را برای القاء اعتماد به نفس در میان نمونه‌های مطالعه مورد استفاده قرار دهند.
تمامی سوژه‌های مطالعه در یک جلسة تربیتی شرکت کردند که در آن هرگاه در آنان بروز اعتماد به نفس بالا از طریف رمزگشایی بازخورد عصبی کشف می‌شد، مقدار کمی پاداش به شکل پول دریافت می‌کردند.
در طول این جلسات پرورشی، محققان دریافتند که قادرند تا از طریق ناخودآگاه اعتماد به نفس را در نمونه‌ها تقویت کنند. به عبارت دیگر، سوژه‌ها از این موضوع آگاه نبودند که مغز آنان برای ایجاد اعتماد به نفس بیشتر در حال دستکاری شدن است.
دکتر کورتس می‌گوید: "چالش اصلی ... استفاده از این اطلاعات در زمان واقعی برای ایجاد احتمال بیشتر جهت بروز اعتماد به نفس در آینده بود.
در کمال تعجب، با تداوم جفت شدن بروز وضعیت اعتماد به نفس بالا با پاداش – مقدار کمی پول – در زمان واقعی، ما موفق به انجام این مهم شدیم: وقتی نمونه‌ها در پایان دورة پرورش وادار به تعیین سطح اعتماد به نفس خود در تکلیف ادراکی شدند، به شکل مداوم‌تری دارای اعتماد به نفس شده بودند."
نکتة مهم این است که محققان می‌نویسند آنها برای اندازه‌گیری کمّی اعتماد به نفس در میان نمونه‌ها از "روان‌تن‌سنجی دقیق"، برای اطمینان از اینکه نتایج جلسات پرورشی صرفاً بازتاب تغییرات خُلقی یا خودگزارش‌دهی نیست، استفاده کرده‌اند.
نویسندگان مطالعه بر این باورند که هم‌اندازة روشن کردن فرآیندهای مسؤول اعتماد به نفس، یافته‌های آنها ما را یک گام به آشکار کردن راه‌های تازه برای بهبود اعتماد به نفس و دیگر وضعیت‌های مهم روانی نزدیک می‌کند./
