هورمون استرس در مو، فرجام بارداری را پیش‌بینی می‌کند

• هانر وایتمن
• ترجمة محمدقاسم رافعی

شانس زنان برای موفقیت بارداری در محیط باروری آزمایشگاهی ممکن است با میزان هورمون‌های موجود در موهای آنان قابل پیش‌بینی باشد. این یافتة مطالعة تازه‌ای است که در نشریة پسیکونورواندوکرینولوژی / Psychoneuroendocrinology منتشر شده است.
در مطالعة انجام شده از سوی محققان دانشگاه ناتینگهام در انگلستان، آشکار شد که زنان دارای میزان بالاتر "هورمون استرس" کورتیزول در مو نسبت به زنان دارای میزان کمتر این هورمون در مو از شانس کمتری برای آبستن شدن به روش باروری آزمایشگاهی برخوردار هستند.
IVF یکی از اشکال فناوری کمک به باروری است که در آن تخمک‌های بالغ برگرفته از تخمدان با استفاده از اسپرم در محیط آزمایشگاه بارور می‌شوند. سپس تخمک‌های بارور شده درون زهدان زن قرار می‌گیرند.
بنا به نظر انجمن ملی باروری / The National Fertility Association، بیشتر زنانی که مورد IVF قرار می‌گیرند نرخ موفقیت بارداری 25 تا 30 درصد در هر سیکل را دارند، اگرچه این طیف ممکن است بسیار متفاوت باشد.
شانس IVF موفق تحت تأثیر شماری از عوامل شامل سن، شاخص تودة بدنی (BMI)، تاریخچة باروری و وجود وضعیت‌های پزشکی است.
همچنین عنوان شده است که استرس در احتمال موفقیت بارداری با IVF نقش دارد.

کورتیزول و IVF موفق
می‌دانیم که استرس باعث افزایش میزان هورمون کورتیزول می‌شود. برخی از مطالعات عنوان کرده‌اند که زنان دارای میزان بالاتر کورتیزول از شانس کمتری برای IVF موفق برخوردارند، اگرچه دیگر مطالعات چنین ارتباطی را نیافته‌اند.
محقق رهبر مطالعه پروفسور کویتا ودهارا / Kavita Vedharaاز دانشکدة پزشکی ناتینگهام می‌گوید: "محققان به نقشی که کورتیزول می‌تواند در تعیین سرنوشت فرجام تولید مثل بازی کند به چند دلیل علاقمند بوده‌اند، نه فقط برای اینکه کورتیزول به طور معمول در ارتباط با استرس افزایش پیدا می‌کند.
مناقشه‌ای در این مورد در اجتماعات علمی در جریان بوده است که آیا استرس می‌تواند بر فرجام باروری و بارداری مؤثر باشد یا خیر."
تیم تحقیق اشاره می‌کند که مطالعات پیشین در مورد ارتباط میان میزان کورتیزول و IVF صرفاً به اندازه‌گیری هورمون در بزاق، خون و ادرار متکی بوده‌اند، که فقط می‌توانند دید کوتاه مدت در مورد میزان هورمون ایجاد کنند.
برای مطالعة خود، پروفسور ودهارا و همکارانش نمونة مو را نیز به ترکیبات قبلی اضافه کردند، که آنها را قادر می‌ساخت به اندازه‌گیری میزان کورتیزول انباشته شده در زنان در طول 3 تا 6 ماه گذشته بپردازند.
محققان 135 زن با متوسط سنی 35 سال را که در فاصلة دسامبر 2012 و آوریل 2014 مورد IVF قرار گرفته بودند وارد مطالعه کردند. از این زنان 81 نفر – 60 درصد – باردار شده بودند.
در طول دو روز نمونه‌های بزاق زنان گردآوری شد. این نمونه‌گیری در زمان بلافاصله پس از بیدار شدن در صبح، 30 دقیقه بعد از بیدار شدن، و ساعت 10 شب مجدداً انجام می‌شد. به علاوه از 88 درصد زنان نمونة مو گرفته شد.
هم بزاق و هم نمونه‌های مو برای ارزیابی میزان تراکم کورتیزول مورد ارزیابی قرار گرفت.

موفقیت IVF با میزان بالاتر کورتیزول مو 27 درصد کمتر بود
محققان دریافتند که میزان کورتیزول در نمونه‌های بزاق با فرجام بارداری در زنان مرتبط نیست، اما میزان این هورمون در مو با بارداری مرتبط است.
در مقابسه با زنان دارای کورتیزول کمتر در مو، آنهایی که دارای میزان بالاتر این هورمون در مو بودند، 27 درصد شانس کمتر برای بارداری با IVF را داشتند.
نتایج مطالعه حتی پس از لحاظ کردن شاخص تودة بدنی، تعداد تخمک‌های گرفته شده در طول IVF، تعداد تخمک‌های بارور شده، و دیگر عوامل مؤثر بر موفقیت IVF، به قوت خود باقی بودند.
پروفسور ودهارا و همکارانش می‌گویند نتایج مطالعة آنها این را نمی‌گوید که استرس دارای تأثیر مستقیم بر فرجام باروری با IVF است، اما عنوان می‌کند که میزان کورتیزول می‌تواند یکی از شاخص‌های آبستنی باشد.
به علاوه، نتایج مطالعه عنوان می‌کند که پایین آوردن میزان کورتیزول می‌تواند احتمال باروری موفق با IVF را در زنان افزایش دهد.
نویسندة همکار مطالعه، دکتر ادام مَسی / Adam Massey از دانشکدة پزشکی دانشگاه ناتینگهام می‌گوید:
"ما می‌دانیم که عوامل زیادی بر احتمال موفقیت IVF مؤثرند و در این مرحله، ما به طور کامل نمی‌دانیم که تمام عوامل مؤثر تأثیر درمانی دارند یا خیر. در هر حال بهینه‌سازی شانس IVF موفق بیماران موردی کلیدی است و این مطالعه نشان می‌دهد که کاهش کورتیزول در ماه‌های پیش از درمان ممکن است نقشی مهم در بارداری بازی کند."/