• مایو کلینیک
• ترجمه هامیک رادیان
آسم اختلالی است که در آن راه‌های هوایی باریک و متورم شده و مخاط اضافی تولید میکنند. این وضعیت میتواند به دشواری تنفس منجر شود و محرک بروز سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس گردد.
در مورد برخی از مردم آسم یک مایۀ رنجش و ناراحتی خفیف است. برای دیگران این بیماری میتواند مشکلی بزرگ باشد که در فعالیتهای روزمرۀ زندگی اختلال ایجاد میکند و ممکن است به حملات بالقوه کُشندۀ آسم منجر شود.
آسم قابل علاج نیست، اما علایم آن را میتوان کنترل کرد. از آنجا که آسم در گذر زمان دستخوش تغییر می‌شود، این موضوع اهمیت دارد که بیمار برای پیگیری نشانه‌ها و علایم و تنظیمات درمانی در صورت نیاز به طور مداوم زیر نظر پزشک باشد.
علایم آسم
علایم آسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بیمار ممکن است دچار حملات نامکرر باشد، و فقط در برخی زمانها - برای مثال در هنگام ورزش - دچار علایم آسم شود یا اینکه به طور مداوم دچار علایم این بیماری باشد.
نشانه‌ها و علایم آسم عبارتند از:
• تنگی نفس
• احساس سفتی یا درد در قفسه سینه
• دشواری خواب به علت تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه
• صدای سوت مانند یا خس خس در هنگام عمل بازدم (خس خس سینه یک نشانۀ شایع در کودکان دچار آسم است)
• حملات سرفه یا خس خس که بر اثر وجود ویروسی مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا در سیستم تنفسی، تشدید میشوند
نشانههای تشدید احتمالی آسم عبارتند از:
• نشانه‌ها و علایم آسم که در فواصل کوتاهتر رخ میدهند و آزار دهنده هستند
• افزایش دشواری تنفس (که آن را میتوان با یک اوج جریان‌سنج اندازهگیری کرد و دستگاهی است که برای بررسی میزان صحت کارکرد ریه‌ها استفاده می‌شود)
• نیاز به استفادۀ بیشتر از تسکین دهندهای استنشاقی
در مورد برخی از مردم نشانه‌ها و علایم آسم در بعضی موقعیتها تشدید می‌شود:
• آسم ناشی از ورزش، که ممکن است در هنگام سرد و خشک بودن هوا تشدید گردد
• آسم شغلی، که بر اثر مواد محرک موجود در محیط کار مثل انواع عطرها، گازها یا گرد و غبار تشدید می‌شود
• آسم القاء شده توسط آلرژی، که از طریق مواد هوارو [قابل انتقال از راه هوا] مثل گرده، هاگ‌های کپک، فضولات سوسک حمام، ذرات زائد پوست و بزاق خشک شدۀ به جا مانده از حیوانات خانگی تحریک می‌شود
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
درمان اورژانسی
حملات شدید آسم میتواند تهدید کنندۀ زندگی باشد. بیمار برای مدیریت تشدید علایم و نشانههای آسم باید به دکتر مراجعه کند و نیز هنگامی که به درمان فوری نیاز دارد. نشانه‌ها و علایمی که نشان دهندۀ عاجل بودن نیاز به درمان آسم هستند عبارتند از:
• تشدید سریع تنگی نفس یا خس خس سینه
• عدم ایجاد بهبود در وضعیت بیمار حتی پس از استفاده از تسکین دهندۀ استنشاقی مانند آلبوترول
• تنگی نفس در هنگامی که بیمار به فعالیتهایی با کمرتین تحریک جسمانی مشغول است
تماس با پزشک
بیمار باید به پزشک مراجعه کند اگر:
• اگر گمان بر آن دارد که دچار آسم است. اگر شما دچار سرفه یا خس خسی هستید که بیش از چند روز ادامه دارد یا در صورت دچار بودن به هر یک از دیگر علایم آسم، باید به دکتر مراجعه کنید. درمان زودهنگام آسم ممکن است از صدمات درازمدت پیشگیری نماید و به ممانعت از تشدید بیماری به مرور زمان کمک کند.
• برای پایش [توضیح م: کلمۀ پایش به عنوان معادلی برای مونیتور مورد استفاده قرار میگیرد.] آسم پس از تشخیص. اگر کسی فکر میکند که دچار آسم است باید برای تحت کنترل نگه داشتن بیماری زیر نظر پزشک قرار گیرد. کنترل درازمدت مناسب میتواند به بهبود روزمره بیمار منجر شود و مانع از بروز حملات کشندۀ آسم گردد.
• در صورت تشدید علایم آسم. در صورتی که داروها باعث تخفیف علایم آسم نمی‌‌شوند یا اگر میزان نیاز بیمار به استفاده از مسکن استنشاقی بیشتر شده است، بیمار باید به پزشک مراجعه کند. بیمار نباید سعی کند تا با استفاده از داروی بیشتر بدون مشورت با پزشک در صدد تسکین و تخفیف علایم آسم باشد. استفادۀ بیش از حد از داروهای ضد آسم میتواند به بروز عوارض جانبی منجر شده و بیماری را تشدید کند.
• برای مرور وضعیت پیشرفت درمان. آسم اغلب اوقات در گذر زمان دچار تغییراتی می‌شود. بر این اساس مراجعۀ منظم به پزشک برای تنظیمات درمانی مورد نیاز بسته به شرایط موجود آسم ضروری است.
علل آسم
مشخص نیست که چرا برخی از مردم دچار آسم میشوند و دیگران نمی‌‌شوند اما احتمالاً ابتلا به آسم نتیجۀ ترکیبی از عوامل زیست‌محیطی و ژنتیکی (وراثتی) است.
محرک‌های آسم
قرار گرفتن در معرض مواد محرک مخــــتلف و موادی که محرک آلرژی محسوب میشوند (آلرژیزاها) میتواند محرک بروز نشانه‌ها و علایم آسم باشد. محرک‌های آسم از فردی به فرد دیگر متفاوتند و میتوانند موارد زیر را شامل باشند:
• مواد هوارو مثل گرده، هیره [رجوع شود به آلرژی هیره]، هاگ‌های کپک، موی حیوانات خانگی یا ذرات زائد به جا مانده از سوسک حمام
• عفونتهای سیستم تنفسی مثل سرماخوردگی ساده
• فعالیت جسمانی (آسم القاء شده توسط ورزش)
• هوای سرد
• مواد آلوده کننده و تحریکگر در هوا مثل دود سیگار
• برخی داروها شامل بتا بلوکرها، آسپیرین، ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB، و بقیه) و ناپروکسن (الیو)
• احساسات شدید و استرس
• سولفیتها و مواد نگهدارندۀ اضافه شده به برخی غذاها شامل میگو، میوههای خشک شده، سیبزمینیهای فرآوری شده، آبجو و شراب
• بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
ریسک فاکتورهای آسم
گمان بر آن است که شماری از عوامل شانس توسعۀ آسم را در مردم افزایش میدهند. این عوامل عبارتند از:
• داشتن یک فامیل نسبی یا خونی (مثل والدین یا برادر و خواهر) دچار آسم
• ابتلا به اختلالات آلرژیک دیگر مثل درماتیت اتوپیک یا رینیت آلرژیک (تب یونجه)
• داشتن اضافه وزن
• سیگاری بودن
• قرار داشتن در معرض دود غیر مستقیم سیگار
• قرار داشتن در معرض دود اگزوز اتومبیلها یا دیگر انواع آلایندههای هوا
• قرار داشتن در معرض محرک‌های محیط کار مثل مواد شیمیایی مورد استفاده در مزارع، آرایشگاهها و کارخانهها
عوارض آسم
پیامدهای آسم شامل موارد زیر است:
• نشانه‌ها و علایمی که در خواب، کار یا فعالیتهای تفننی و تفریحی فرد تداخل ایجاد میکنند
• دور ماندن از مدرسه یا محیط کار در طول شدتگیری حملات آسم
• باریک شدن مداوم لولههای برونکیال (ترمیمگر راه هوایی) که بر میزان مناسب بودن تنفس در فرد تأثیر منفی میگذارد
• مراجعۀ اورژانسی به بیمارستان و بستری شدن در آن در موارد حملات شدید آسم
• عوارض جانبی ناشی از کاربرد برخی داروها برای ایجاد وضعیت پایدار در برابر آسم شدید
درمان کامل میتواند تغییراتی بزرگ در پیشگیری عوارض کوتاه مدت و نیز درازمدت ناشی از ابتلاء به آسم ایجاد کند.
پیشگیری از آسم
در حالی که هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلاء به آسم وجود ندارد، با همکاری پزشک و بیمار میتوان برنامهای برای وضعیت خاص هر بیمار و پیشگیری از حملات آسم تدارک دید.
• برنامۀ آسم مربوط به خود را پیگیری کنید. با همکاری پزشک یا تیم درمانی خود مشروح برنامۀ مصرف داروها و برنامههای مدیریت حملات آسم خود را ثبت کنید. در کوران عمل از اجراء دقیق مفاد برنامۀ مزبور اطمینان حاصل نمایید.
آسم یک بیماری مزمن است و نیاز به پایش و درمان منظم دارد. کنترل داشتن بر درمان خود میتواند به شما حس کنترل داشتن بر کل فرآیند زندگی خود را ایجاد کند.
• از واکسیناسیون آنفولانزا و پنومونی استفاده کنید. استفاده از واکسنها میتواند باعث پیشگیری از ابتلا به پنومونی و آنفولانزا شود که خود میتوانند محرک عود آسم باشند.
• محرک‌های آسم را شناسایی و از آنها اجتناب کنید. شماری از آلرژیزاها و تحریککنندههای فضای خارج از خانه - طیفی از گرده و کپک تا هوای سرد و هوای آلوده - میتوانند محرک حملات آسم باشند. سعی کنید تا دریابید که چه عواملی باعث تشدید آسم شما می‌شود و راههایی را برای اجتناب از قرار گرفتن در معرض این محرکها بیابید.
• تنفس خود را پایش کنید. شما ممکن است بتوانید نشانههای هشدار دهندۀ آغاز حملات آسم خود مثل سرفۀ جزئی، خس خس سینه یا تنگی نفس را شناسایی کنید. اما از آنجا که ممکن است عملکرد ریۀ شما پیش از باخبر شدن شما از نشانه‌ها یا علایم کاهش یابد، به طور منظم اوج جریان هوا در خود را با استفاده از جریان‌سنج هوای خانگی اندازهگیری کنید.
• حملات را به شکل زودهنگام شناسایی و درمان کنید. اگر شما به سرعت واکنش نشان دهید کمتر محتمل خواهد بود که دچارحملات شدید آسم شوید. در عین حال ممکن است میزان استفاده از دارو برای کنترل علایم در این حالت کاهش یابد.
وقتی میزان اوج جریان هوا کاهش مییابد و قریبالوقوع بودن حملۀ آسم را هشدار میدهد بر مبنای دستورات پزشک از داروی خود استفاده کنید و از انجام هر گونه تحرکی که میتواند باعث تحریک حملات آسم شود بپرهیزید. اگر علایم آسم در این وضعیت بهبود نیابند شما باید برنامۀ درمانی خود را بر اساس دستورات مندرج در آن قدم به قدم دنبال کنید.
• داروی خود را بر مبنای تجویز انجام شده مصرف کنید. وقتی علایم آسم در شما رو به بهبود میروند، بدون مشورت با پزشک در میزان مصرف داروی خود تغییری ایجاد نکنید. ایدۀ خوبی خواهد بود که در هر ویزیت پزشک داروی مصرفی خود را به همراه داشته باشید تا دکتر بتواند مجدداً آن را بررسی نماید؛ و داروهای خود را به میزان صحیح و در زمان درست مصرف کنید.
• در مورد افزایش میزان استفاده از تسکین دهندۀ استنشاقی هشیار باشید. اگر شما متوجه میشوید که برای کنترل علایم آسم به تسکین دهندههای سریع علایم مثل آلبوترول متکی هستید، این وضعیت نشان دهندۀ آن است که آسم شما تحت کنترل نیست. برای تنظیم برنامۀ درمانی خود با پزشک مشورت کنید.
برای مطالعه صفحه دوم مقاله روی همین سطر کلیک کنید
Source:
Asthma
Mayo Clinic staff
March 09, 2018
نظرات (0)