علایم، علل، تشخیص، و درمان آلرژی لاتکس

• مایو کلینیک
• ترجمه هستی فراست‎فر

آلرژی لاتکس واکنش بدن نسبت به برخی پروتئین‎های موجود در لاتکس لاستیک طبیعی است، فرآورده‏ای که از درخت لاستیک (کائوچو) به دست می‎آید. اگر کسی دچار آلرژی لاتکس باشد سیستم ایمنی بدن وی لاتکس را با ماده‎ای مُضر اشتباه می‎گیرد.
آلرژِی لاتکس می‎تواند باعث ایجاد خارش پوست و کهیر یا حتی آنافیلاکسی شود، اختلالی بالقوه کُشنده که می‎تواند سبب ورم گلو و دشواری شدید تنفسی گردد. پزشک می‎تواند تعیین کند که آیا کسی دچار آلرژی لاتکس بوده یا ریسکی در مورد ابتلاء به این نوع آلرژی در مورد وی مطرح است.
درک آلرژِی لاتکس و دانستن منابع شایع ایجاد آن می‎تواند به پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک در این مورد کمک کند.

[مطالب این مقاله:]
• علایم آلرژِی لاتکس
• علل آلرژِی لاتکس
• تشخیص آلرژِی لاتکس
• درمان آلرژِی لاتکس

علایم آلرژی لاتکس
اگر کسی دچار آلرژِی لاتکس باشد، وی احتمالاً پس از لمس محصولات دارای لاتکس لاستیکی مثل دستکش یا بادکنک دچار علایم می‎شود. چنین فردی در عین حال ممکن است بر اثر تنفس ذرات لاتکس که در هنگام خارج کردن دستکش لاتکس در هوا رها می‎شوند دچار علایم مزبور گردد.
علایم آلرژِی لاتکس طیفی از خفیف تا شدید را شامل می‎شوند. واکنش به میزان حساس بودن فرد نسبت به لاتکس و مقدار تماس وی با لاتکس یا استنشاق ذرات آن بستگی دارد. واکنش مزبور می‎تواند در هر بار تماس بعدی با لاتکس شدیدتر شود.

علایم خفیف
علایم آلرژِی لاتکس خفیف شامل موارد زیر است:
• خارش
• سرخی پوست
• کهیر یا راش

علایم شدیدتر
این علایم شامل موارد زیر است:
• عطسه
• آبریزش بینی
• خارش و آبریزش چشم
• خارش گلو
• مشکلات تنفسی
• خس خس سینه
• سرفه

علایم تهدید کنندۀ زندگی: آنافیلاکسی
شدیدترین واکنش نسبت به لاتکس آنافیلاکسی است که می‎تواند مهلک باشد. شوک آنافیلاکتیک در مردم دچار حساسیت شدید نسبت به لاتکس بلافاصله پس از تماس با لاتکس ایجاد می‌شود، اما این واکنش به ندرت در اولین بار تماس با لاتکس در کسی شکل می‎گیرد.
نشانه‎ها و علایم آنافیلاکسی عبارتند از:
• دشواری تنفس
• کهیر یا ورم
• تهوع و استفراغ
• خس خس سینه
• افت فشار خون
• سرگیجه
• از دست دادن خودآگاهی (هشیاری)
• گیجی
• تند و یا کند شدن ضربان قلب

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت ظن به وجود واکنش آنافیلاکسی مردم باید فوری به اورژانس مراجعه کنند.
در صورت ابتلاء به علایم خفیف‎تر پس از تماس با لاتکس مردم باید به پزشک مراجعه کنند. در صورت امکان، مردم باید در هنگام مواجهه با واکنش مزبور به پزشک مراجعه کنند، زیرا وجود شرایط مرتبط به آلرژی به تشخیص پزشک کمک می‎کند.

علل آلرژی لاتکس
در آلرژِی لاتکس سیستم ایمنی بدن لاتکس را به عنوان یک مادۀ مضر ارزیابی کرده و محرک ایجاد برخی آنتی‎بادی‎ها برای مقابله با آن می‎شود. بار دومی که فرد با لاتکس تماس پیدا کند، این آنتی‎بادی‎ها به سیستم ایمنی پیام می‌‏دهند که هیستامین و مواد شیمیایی دیگری را به درون جریان خون ترشح کند، که این باعث بروز طیفی از نشانه‎ها و علایم مرتبط به آلرژی می‎شود. هر قدر دفعات تماس با لاتکس بیشتر شود احتمال شدت‌گیری پاسخ سیستم ایمنی در مورد این تماس بیشتر خواهد شد. این فرآیند حساسیت‎زایی نامیده می‎شود.
آلرژِی لاتکس به سه شکل احتمال بروز دارد:
• تماس مستقیم. شایع‎ترین علت بروز آلرژِی لاتکس همانا لمس محصولات دارای لاتکس مثل دستکش، کاندوم و بادکنک است.
• استنشاق. محصولات تولید شده با لاتکس به ویژه دستکش‎ها، ذرات لاتکس را در هوا آزاد می‎کنند که امکان تنفس آنها توسط فرد وجود دارد. مقدار لاتکس قابل انتقال از راه هوا بسته به برند تولید کننده دستکش متفاوت است.
احتمال ایجاد دیگر واکنش‎های پوستی در هنگام کاربرد لاتکس مطرح است که عبارتند از:
• درماتیت تماسی آلرژیک. این واکنش از مواد شیمیایی افزوده به محصول اصلی در فرآیند تولید نتیجه می‎شود. نشانه اصلی در این مورد یک راش پوستی است که همراه تاول‎هایی در فاصلۀ 24 تا 48 ساعت پس از تماس شکل می‎گیرند، که مشابه مورد پیچک سمی است.
• درماتیت تماسی تحریک کننده. این تحریک پوستی آلرژی نیست اما بر اثر پوشیدن دستکش لاستیکی یا قرار گرفتن در معرض غبار آن ایجاد می‎شود. نشانه‎ها و علایم شامل خشکی، خارش، و نواحی تحریک شده است که معمولاً دست‎ها را شامل می‎شود.
تمامی انواع لاتکس از منابع طبیعی تولید نمی‎شوند. فرآورده‎های حاوی لاتکس صناعی مثل لاتکس نقاشی نامحتمل است که باعث ایجاد واکنش شوند.

ریسک فاکتورهای آلرژی لاتکس
برخی از مردم در ریسک بالاتری برای ابتلاء به آلرژِی لاتکس قرار دارند:
• مردم مبتلاء به بیماری اسپاینا بیفیدا. خطر آلرژِی لاتکس در مردم مبتلاء به اسپانیا بیفیدا بیش از دیگران است. اسپاینا بیفیدا نوعی بیماری مادرزادی است که به نخاع آسیب می‎رساند. مردم دچار این اختلال اغلب از همان دوران اولیه زندگی و از طریق مراقبت بهداشتی در معرض تماس با لاتکس قرار می‎گیرند. مردم دچار این بیماری باید همیشه از تماس با محصولات دارای لاتکس خودداری کنند.
• مردمی که چند بار تحت عمل جراحی یا اقدامات پزشکی قرار می‎گیرند. تماس مکرر با دستکش‌های لاتکس و فرآورده‎های پزشکی ریسک ابتلاء به آلرژِی لاتکس را در مردم افزایش می‎دهد.
• کارکنان بخش بهداشت. اگر کسی در این بخش‌ها کار کند در ریسک بالاتری برای ابتلاء به آلرژِی لاتکس قرار خواهد داشت.
• کارگران صنایع لاستیک. تماس مکرر با لاتکس ریسک حساسیت نسبت به آن را افزایش می‎دهد.
• مردم دچار تاریخچۀ فردی یا خانوادگی آلرژی. اگر کسی دچار نوعی آلرژی باشد خطر ابتلاء به انواع دیگری آلرژی در وی افزایش خواهد یافت.

ارتباط میان آلرژی غذایی و آلرژی لاتکس
برخی میوه‎ها حاوی همان مواد آلرژی‎زای موجود در لاتکس هستند که از جملۀ آنها می‎توان موارد زیر را نام برد:
• آووکادو
• موز
• شاه‎بلوط
• کیوی
• میوه گل ساعتی
اگر کسی دچار آلرژی نسبت به لاتکس باشد شانس وی برای دچار شدن به آلرژی نسبت به میوه‎های مزبور بالاتر خواهد بود.

پیشگیری از آلرژی لاتکس
بسیاری از فرآورده‎های رایج حاوی لاتکس هستند، اما مردم به طور معمول می‏‌توانند گزینۀ مناسب برای خود را بیابند. آنان می‌‏توانند از طریق اجتناب از تماس با محصولات زیر مانع بروز آلرژی لاتکس در خود شوند:
• دستکش‎های ظرفشویی
• برخی انواع کفپوش
• بادکنک
• اسباب‎بازی‎های لاستیکی
• بطری‎های آب گرم
• پستانک بطری شیر نوزاد
• برخی انواع یک بار مصرف پوشک
• باندهای لاستیکی
• خط‎کش‎های لاستیکی
• کاندوم
• دیافراگم
• عینک‎های شنا
• دسته‎های راکت
• دستگیره‏های موتورسیکلت و دوچرخه
• کاف‎های فشار خون
• استتوسکپ
• لوله‎های داخل وریدی
• سرنگ‎های لاستیکی
• دهان‎گیرهای طبیعی
• پدهای الکترود
• ماسک‎های جراحی
• محافظ دندان
بسیاری از کارکنان بخش‌های بهداشت و درمان دستکش‎های غیر لاتکس استفاده می‎کنند. به هر حال از آنجا که دیگر محصولات پزشکی ممکن است دارای لاتکس یا لاستیک باشند، مردم در صورت ابتلاء به آلرژِی لاتکس باید پیش از انجام هر گونه اقدام پزشکی در مورد آنان موضوع آلرژی خود را به افراد ذی‏ربط اطلاع دهند.

تشخیص آلرژی لاتکس
تشخیص در این مورد گاه به یک چالش تبدیل می‎شود. پزشک پوست فرد را در معاینه کرده و سؤالاتی در مورد علایم و تاریخچۀ پزشکی فرد مطرح می‎کند.
یک تست پوستی می‎تواند نشان دهد که فرد به آلرژِی لاتکس مبتلاء است یا خیر. اگر فرد دچار آلرژِی لاتکس باشد، در سطح پوست دچار برآمدگی‎هایی می‎شود. فقط یک پزشک کارآزموده در تست پوست یا متخصص آلرژی می‎تواند تست مزبور را انجام دهد.
تست‎های خون را نیز می‎توان برای بررسی آلرژی نسبت به لاتکس انجام داد.

درمان آلرژی لاتکس
اگرچه داروهایی برای کاهش آلرژی لاتکس در دسترس است، هیچ علاج قطعی برای این مورد وجود ندارد. تنها راه برای پیشگیری از واکنش آلرژیک نسبت به لاتکس اجتناب از محصولاتی است که حاوی لاتکس هستند.
علی‎رغم تمامی تلاش‎های ممکن برای اجتناب از تماس با لاتکس کماکان امکان تماس با آن وجود دارد. اگر کسی دچار واکنش آلرژیک شدید نسبت به لاتکس باشد، وی ممکن است نیاز به آن پیدا کند که همیشه یک اپی‎نفرین تزریقی را با خود همراه داشته باشد. اگر کسی دچار واکنش آنافیلاکتیک باشد، نیاز به آن خواهد داشت که برای تزریق فوری ادرنالین (اپی‎نفرین) به بخش اورژانس مراجعه کند.
در موارد کمتر حاد، دکتر ممکن است آنتی‎هیستامین‎ها یا کورتیکوستروئیدهایی را برای فرد تجویز کند، که وی می‎تواند بعد از تماس احتمالی با لاتکس برای کنترل علایم ناشی از چنین تماسی از داروهای مزبور استفاده نماید./

Source:
Latex allergy
Mayo Clinic
Dec. 20, 2017