زوال عقل عروقی یا دمانس عروقی
• دکتر نانسی هاموند، جون جانسون
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
♦ زوال عقل عروقی چیست؟
♦ علل و ریسک فاکتورهای زوال عقل عروقی
♦ علایم زوال عقل عروقی
♦ تشخیص زوال عقل عروقی
♦ درمان زوال عقل عروقی
♦ مراقبت
♦ پیشآگهی
♦ خلاصه
زوال عقل عروقی (دمانس عروقی) آسیبی در مغز است که بر اثر کاهش جریان خون به مغز رخ میدهد. مردم اغلب اوقات به دنبال ابتلاء به استروک دچار زوال عقل عروقی میشوند اما به شکل بالقوه چند علت و ریسک فاکتور دیگر در این مورد مطرحند.
زوال عقل عروقی پس از بیماری آلزایمر شایعترین نوع زوال عقل محسوب میشود. این بیماری اغلب به حافظه، قوه استدلال و دیگر فرآیندهای فکری لطمه میزند. درمان میتواند روند پیشرفت این بیماری را کُند و در برخی مواقع از آن پیشگیری کند.
زوال عقل عروقی چیست؟
زوال عقل عروقی زمانی بروز میکند که محدود شدن جریان خون به مغز به سلولهای مغزی آسیب میزند. بدون رسیدن خون تازه کافی به مغز، احتمال آسیبدیدگی یا مرگ سلولهای مغزی وجود دارد. فرآیند ترمیم در این سلولها کُند است و بدن همیشه قادر به جایگزین کردن آنها نیست.
علایم بیماری ممکن است به شکل ناگهانی، مثل مورد پس از استروک یا یک اتفاق ایسکمیک بروز کند. در موارد دیگر، احتمال آن هست که صدمات سلولی به تدریج افزایش یابد. اگر چنین موردی مطرح باشد علایم بیماری تدریجاً بدتر خواهند شد.
اثرات زوال عقل عروقی ممکن است در طیفی از خفیف تا شدید ظاهر شوند. علایم ممکن است تأثیر تعیین کنندهای بر کیفیت زندگی شخص بگذارند و بر توانایی او برای ادامه زندگی مستقل تأثیر منفی داشته باشند.
علل و ریسک فاکتورهای زوال عقل عروقی
علت زوال عقل عروقی کمبود جریان خون در مغز است. چند اختلال مختلف میتوانند باعث ایجاد این محدودیت خونرسانی شوند که این کار را یا به تدریج یا به شکل ناگهانی انجام میدهند:
استروک
استروک زمانی بروز میکند که یک رگ خونی منتهی به مغز بر اثر لخته شدن خون میترکد یا مسدود میشود. استروک میتواند تأثیرات متعددی بر روی بدن داشته باشد که یکی از آنها ایجاد زوال عقل عروقی است.
رگهای خونی آسیب دیده یا باریک شده
رگهای خونی آسیب دیده یا باریک شده منتهی به مغز ممکن است سبب زوال عقل عروقی نیز بشوند. به همین علت، اختلالات آسیب زننده به رگهای خونی به مرور زمان، یا علل منجر به باریک شدن آنها نیز، ممکن است ریسک زوال عقل عروقی را افزایش دهند.
دیگر ریسک فاکتورهای زوال عقل عروقی
ریسک ابتلاء به زوال عقل عروقی با بالا رفتن سن شخص گرایش به افزایش نشان میدهد. در واقع، "انستیتو ملی قلب، ریه، و خون" میگوید این اختلال مبتلابه یک-سوم مردم سنین بالای 70 است.
همچنین، برخی عوامل و اختلالات شامل موارد زیر میتوانند ریسک آسیب دیدن رگهای خونی و زوال عقل عروقی را افزایش دهند:
• دخانیات (سیگار و سیگارت)
• چاقی
• غیر نرمال بودن ریتم قلب
• کلسترول بالا
• فشار خون بالا
• اترواسکلروزیس
• دیابت
• داشتن سابقه حمله قلبی یا استروک
علایم زوال عقل عروقی
بسته به محل بروز محدودیت در مغز اثرات زوال عقل عروقی از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. برخی علایم محتمل زوال عقل عروقی شامل موارد زیر است:
• مشکل تمرکز
• گیجی کلی
• سردرد ناگهانی یا بیحسی یا فلج در یک سمت صورت یا بدن، که علایم استروک را منعکس میکند
• مشکلات توجه
• مشکل آنالیز مسائل یا موقعیتها
• مشکل در تصمیمگیری
• تحریکپذیری
• افسردگی یا تغییرات خلقی
• تغییر شخصیت
در برخی موارد، مثل زمانی که علایم به دنبال استروک بروز میکنند، مشخص کردن علت ممکن است آسان باشد. در این موارد دکتر ممکن است به علایم به عنوان "زوال عقل پسااستروک" اشاره کند.
به هر حال در موارد دیگر علایم به تدریج و به مرور زمان بروز میکنند، و ممکن است بلافاصله بر شخص آشکار نشوند.
تشخیص زوال عقل عروقی
هیچ تست منفردی برای مشخص کردن اینکه شخص دچار دمانس عروقی شده است یا خیر، وجود ندارد. پزشک معاینه بالینی انجام داده و پرسشهایی در مورد علایم و شرح حال پزشکی شخص مطرح خواهد کرد.
پزشک میتواند تستهایی را برای از تشخیص خارج کردن علل بالقوه علایم شامل موارد زیر انجام دهد:
تستهای شناخت سلول عصبی
پزشک تستهای مزبور را احتمالاً برای بررسی تواناییهای ذهنی شخص توصیه خواهد کرد:
• استدلال
• حافظه
• حل مشکل
• داوری
• برنامهریزی
این تستها به پزشکان در تمایز قائل شدن بین انواع زوال عقل کمک میکنند. برای مثال، "انستیتو ملی پیری" مینویسد که کاهش حافظه در بیماری آلزایمر بارزتر است، که در آن مشکلات سازماندهی، حل مسائل، و تمرکز ممکن است به زوال عقل عروقی گره بخورند.
تست خون
پزشکان ممکن است برای بررسی نشانگرهای سلامت که در شرح حال پزشکی اخیر شخص بارز نیستند نیاز به انجام تستهای آزمایشگاهی داشته باشند. این تستها آزمایشهایی را برای بررسی کلسترول یا میزان قند خون شخص شامل میشوند.
پزشکان در عین حال ممکن است تستهایی را برای کمک به از تشخیص خارج کردن دیگر مشکلات احتمالاً مسبب علایم مشابه مثل کمبود ویتامین، آنمی، و اختلالات تیروئید انجام دهند.
تستهای تصویربرداری
تستهای تصویربرداری مغز میتوانند به پزشک در مشخص کردن هر گونه آسیب مشهود یا تغییرات خود مغز مثل تأثیر ترومای ناشی از استروک کمک کنند.
بخشهای زیر تستهای تصویربرداری مورد استفاده برای تشخیص زوال عقل عروقی را توصیف میکنند.
اسکنهای MRI
اسکنهای MRI از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای ایجاد تصاویری با دقت بالا از مغز استفاده میکنند. این میتواند به پزشکان در مستندسازی دقیق تغییرات ایجاد شده در مغز بر اثر استروک، حملات ایسکمیک گذرا یا دیگر مشکلات رگهای خونی کمک کند.
CT اسکن
پزشک همچنین ممکن است از این تست برای نشان دادن تغییرات مشهود در مغز یا رگهای خونی استفاده کند. CT اسکن از تصاویر اشعه X در زوایای مختلف استفاده کرده و آنها را برای ایجاد تصاویر سهبعدی با یکدیگر تلفیق میکند.
سونوگرافی
دکتر ممکن ایت انجام اسکن اولتراسوند (سونوگرافی) را برای بررسی شریانهای کاروتید، که شریانهای اصلی منتهی به مغز هستند، مورد استفاده قرار دهد. این اسکنها از فرکانسهای بالا برای گرفتن تصاویری از بافتهای نرم در بدن مثل، شریانها استفاده میکند.
تستهای دیگر
پزشکان همچنین ممکن است نشانههای آسیب نورولوژیک را برای تست عوامل زیر مورد استفاده قرار دهند:
• تعادل و هماهنگی
• حس بساوایی (لامسه)
• رفلکسها
• تون و توان عضلانی، شامل مقایسه یک طرف بدن با طرف دیگر برای تعیین هر گونه تغییرات
درمان زوال عقل عروقی
در حال حاضر زوال عقل عروقی قابل علاج نیست زیرا راهی برای معکوس کردن آسیب وارد شده به مغز وجود ندارد. به هر حال، امکان کُند کردن یا در برخی مواقع متوقف کردن پیشرفت اختلال از طریق کنترل برخی عوامل وجود دارد.
یک پلن درمانی متعارف برای زوال عقل عروقی شامل برداشتن گامهایی در راستای مدیریت بیماری و کنترل دیگر ریسک فاکتورها میشود.
پزشکان برای ایجاد یک پلن درمانی شخصی سازی شده با بیمار و خانواده وی کار میکنند.
درمان عموماً شامل تجویز دارو و مداوا برای درمان هر نوع بیماری زمینهای قلبی عروقی است، که ممکن است در کاهش ریسک استروک یا دیگر حوادث ایسکمیک کمک کننده باشد.
مراقبت
پزشکان اغلب توصیه میکنند که شخص قدمهایی را در راستای مراقبت از سلامت خود و کاهش ریسک فاکتورهای زوال عقل عروقی به پیش بردارد.
مراقبت خانگی و موازین پیشگیرانه کماکان مفیدند حتی اگر شخص پیشتر دچار زوال عقل عروقی شده باشد.
نکاتی برای مدیریت زوال عقل عروقی شامل موارد زیر میشود:
• انجام ورزش به شکل منظم
• حفظ وزن در محدوده سالم
• خوردن غذاهای سالم
• حفظ فشار خون در محدوده سالم
• کاهش میزان کلسترول
• اجتناب از دخانیات یا ترک آن
• محدود کردن مصرف الکل
• کنترل دیابت یا پیشگیری از آن
• کاهش میزان استرس
پیشآگهی
پیشآگهی بیماری بسته به شمار عوامل، شامل میزان پایبندی شخص به پلن درمانی و راهنمای مراقبت خانگی ایجاد شده توسط پزشک متفاوت است.
زوال عقل در کل و زوال عقل عروقی پس از استروک میتواند طول عمر شخص را کاهش دهد. این تغییر برای هر بیماری متفاوت است. مردم میتوانند در مورد دورنمای موقعیت خاص خویش با پزشک مشورت کنند.
کوششهای درمانی و پیشگیرانه میتوانند طول و کیفیت عمر بیمار را افزایش دهند.
خلاصه
زوال عقل عروقی به آسیب مغز بر اثر محدود شدن جریان گردش خون اشاره دارد. این بیماری ممکن است پس از استروک ایجاد شده یا به مرور زمان ایجاد شود.
با وجودی که هیچ علاجی برای غلبه بر زوال عقل عروقی وجود ندارد درمان ممکن است پیشرفت بیماری را کُند یا متوقف کند.
درمان کامل شامل کنترل ریسک فاکتورهای شخصی از طریق مداواهای پزشکی و تغییرات سبک زندگی است. انجام چنین کارهایی میتواند باعث بهبود کیفیت زندگی و طول عمر بیمار شود./
Source:
Medical News Today
What to know about vascular dementia
Medically reviewed by Nancy Hammond, MD
On February 6, 2020 —
Written by Jon Johnson
مطالب پیشنهادی ما برای مطالعه

گیرندة حشیش در مغز مشخص شد

دویدن حافظه را بهبود میبخشد

مغز شیمیک چقدر ادامه دارد؟

فراگیری زبان انعطاف و توانایی مغز برای کدگذاری اطلاعات جدید را تقویت میکند

دقیقترین نقشة کورتکس انسان پردهبرداری شد

علایم و نشانههای مالتیپل اسکلروزیس (MS) در زنان

درمان علایم زودرس، ریسک تشخیص و عود مالتیپل اسکلروزیس را کاهش میدهد

فعال شدن گیرندة بدیع مغزی پرخوری را از بین میبرد

انواع درد حسگرهای ویژة خود را دارند

کنترل پروتئین ضعیف کلید پیشرفت آلزایمر

MS پیشرونده اولیه: علایم، درمان و دورنما

ارتباط سایکوز با آنتیبادیهای التهاب مغز و افزایش امید به درمان جدید

دانشمندان رشد تومور مغز را مهار میکنند

مدل سادة کامپیوتری مغز خوابیده را روشن میکند

صرف مشاهدة ترس در دیگران اتصالات مغزی را تغییر میدهد

مراحل زوال عقل: آنچه بر بیمار میگذرد

استروک در برابر آنوریسم - گزینههای درمانی

مغز "فوق پیریها" کوچک نمیشود

"حشیش مصنوعی" و ضررهای جدی برای سلامت

فراجنسیتی بودن نباید به عنوان اختلال ذهنی طبقهبندی شود

اثرات تروما بر مغز دختران و پسران متفاوت است

نقش کمبود دوپامین در عدم انگیزه برای فعالیت جسمانی

اثرات آسیب مغزی پس از ضربه در کودکان کدامند؟

افراد دچار اختلالات سلامت روانی در خطر سکتة مغزی قرار دارند

علت جوانمرگی کمدینهای سرپا چیست؟

چرا زنان ارگاسم میشوند؟

چرا عملکرد چندتکلیفی برای مردان مشکلتر است

چرا نباید پس از بحث و جدل به خواب رفت

زن و مرد در چالش حافظه

بازیکنان جوان فوتبال تنها پس از یک فصل بازی دچار تغییرات مغزی میشوند

فعال شدن گیرندة بدیع مغزی پرخوری را از بین میبرد

چاقی در دوران میانسالی، پیرمغزی را ده سال تسریع میکند

ترمیم سلول مغزی آسیب دیده از استروک با استفاده از سلولهای بنیادی

مغز رژیم غذایی متناوب را با "قحطی" اشتباه میگیرد و سبب افزایش وزن میشود

مرکز همدلی در مغز شناخته شد

استفاده از تحریک الکتریکی مغز برای کاهش بولیمی

نشانگان سندرم خستگی مزمن با فشار عضلانی عصبی تحریک میشود

آیا دارچین توان یادگیری ما را افزایش میدهد؟

معکوس شدن اعتیاد به کوکایین با ترکیب جدید

ایجاد جهش مغزی در بیمار کُمایی با اولتراسوند

سندرم درد ناحیهای پیچیده از نگاهی تازه

ارتباط میان روده، مغز و سیستم ایمنی تقویت شد

افسردگی: کشف مسیر جدید در مغز و درمانهای نو

استروژن؛ تنظیم پاسخ درد در مغز و محافظت در برابر تروما

ورزش برای خاطرات مُضر نیست!

نوساماندهی مغز برای مقابله با ترس

تب یونجه میتواند مغز را دگرگون کند

کافئین چگونه سرعت پیشرفت پارکینسون را کُند میکند؟

اُرگاسم چگونه بر مغز تأثیر میگذارد؟

آیا تفکر و سلامت توسط ژنهای یکسان هدایت میشوند؟

اسکن مغزی و امکان کشف افسردگی در کودکان در معرض خطر

خواب نامنظم خطر سکتة مغزی را افزایش میدهد

مغز "گیمرها" و اختلال بازیهای اینترنتی

چگونه مغز شما را بیدار میکند؟

احساس تنهایی چگونه بر سلامت جسمانی و روانی تأثیر میگذارد

دانشمندان رگ خونی جدیدی برای اُتیسم یافتهاند

چگونگی کُدگذاری مولکولی حافظه آشکار میشود

آیا افسردگی در اوایل کودکی رشد مغز را دگرگون میکند؟

قدرت جهتیابی در مردان بهتر از زنان عمل میکند

آیا آفتکُش شیر باعث تقویت خطر بیماری پارکینسون میشود؟

تماشای تلویزیون میتواند باعث کند شدن مغز شود

غذای چرب چگونه به مغز آسیب میرساند؟

حشیش با خلوص بالا به ساختارهای کلیدی مغز آسیب میرساند

بررسی علایم استرس پس از سانحه

کانابینوئید طبیعی نقشی کلیدی در اضطراب دارد

بیخوابی چطور تشکیل حافظه را مختل میکند؟

درمان تازه ای برای مغز شیمیک کشف شد

سلولهای یافت شده در شبکیة چشم و هموار شدن راه برای جت لگ درمانی

پروتئین خون بند ناف میتواند مغزهای پیر را احیاء کند

آیا تو هم شکلاتی هستی؟ ژنهایت را میتوان ملامت کرد

خونریزی مغزی: علل، علایم، و درمانها

اختلال نعوظ ناشی از فیلمهای پورنو: چطور اتفاق میافتد؟

حس بویایی محصول بیهمتای ژن و تجربه است

"صدای صورتی" خواب عمیق و حافظه را در کهنسالان تقویت میکند

پیشرفت بیماری آلزایمر با جهش ژن پیشبینی شد

مرز بعدی فیسبوک: رابط مغز با کامپیوتر

اثرات دیابت بر بدن و دستگاههای آن

زیست مارکرهای اختلال شناختی بیماری پارکینسون کشف شد

اکسیتوسین هورمون بحران روابط است؟

علایم، علل و درمان میگرن همیپلژیک

آنزیم تقویت کنندۀ رشد تومور مغز کشف شد

پدیده العاذر: وقتی مرده زنده میشود

پدران در برابر دختران نوپای خود بیش از پسران پاسخگو هستند

چرا رژیم غذایی کارآیی ندارد؟

وازوپرسین، مدیریت آب و ساعت زیستی

بدن چگونه درد را پردازش میکند؟

خنده پیوند اجتماعی را تقویت میکند

ترکیب مشتق از شاهدانه به درمان اسکیزوفرنی کمک میکند

روغن زیتون از سرطان مغز پیشگیری میکند؟

میکروژن جدیداً کشف شده از صرع پیشگیری میکند

ما چطور بر خوابآلودگی غلبه میکنیم؟

اختلال حرکتی اندام تناوبی: علایم و درمان

آشناپنداری: تجربه مجدد تجربه نشدهها

آیا نوروپاتی دیابتی قابل برگشت است؟

اختلال وسواس فکری ناشی از التهاب مغز است

آیا رابطه جنسی باعث بهبود کارکرد مغز سالمندان میشود؟

بچههای پدران مسن احتمالاً گیک میشوند

چرا نور ما را بیدار میکند و تاریکی خوابآلود؟

اختلال خواب افکار خودکشی را تشدید میکند

جهش ژن اتیسم چطور مغز را دگرگون میکند
نظرات (0)