بهترین درمان‌ها برای مثانه بیش‌فعال کدامند؟

•    جون جانسون، دکتر سوزان فالک
•    ترجمة هامیک رادیان

مثانه بیش‌فعال اختلالی است که باعث بروز مجموعه‌ای از علایم می‌شود. شایع‌ترین علایم در این مورد شامل نیاز ناگهانی و غیر قابل کنترل برای ادرار کردن، نشت ادرار و مراجعة مکرر به دستشویی در طول اوقات روز و شب است.
بر مبنای مروری منتشر شده در "پژوهش‌ها و گزارش‌ها در ارولوژی"، مثانه بیش‌فعال (OAB) وضعیت شایعی است که میلیون‌ها نفر در سطح جهان به آن مبتلا هستند. علایم این اختلال در میان مردان و زنان مشابه است، و احتمال بروز آن با بالا رفتن سن بیشتر می‌شود.
OAB می‌تواند به زندگی کاری و اجتماعی فرد لطمه بزند، و حتی امکان خواب را در فرد دچار اختلال کند. بسیاری از مردم صاف و ساده معتقدند که علایم OAB صرفاً چیزی است که آنها مجبورند با آن کنار بیایند، که همیشه اینطور نیست.
در اغلب موارد، علایم OAB را می‌توان با استفاده از یک یا چند روش امیدوار کننده درمان کرد.
مطالب این مقاله:
-    گزینه‌های درمانی
-    چطور OAB را ثبت و پایش کنیم
-    دورنما

گزینه‌های درمانی
از آنجا که دلایل بسیار زیادی برای بروز علایم OAB وجود دارد، گزینه‌های درمانی در این مورد برای تمامی افراد یکسان نیست. عوامل متعددی را باید لحاظ کرد، اما به کمک دکتر، حرکت گام به گام برای درمان OAB ممکن است.

درمان‌های مرتبط به رژیم غذایی
قطع مصرف برخی غذاها و نوشابه‌ها از رژیم غذایی روزانه می‌تواند به تقویت درمان علایم OAB کمک کند.
کم کردن یا قطع مصرف الکل و کافئین می‌تواند برای برخی از بیماران مفید باشد. الکل و کافئین هر دو مُدر هستند، که به این معنی است که باعث افزایش تولید ادرار می‌شوند. این موضوع می‌تواند به سادگی به چرخة تکرر ادرار اضافه شود.
دیگر عوامل رژیم غذایی برای OAB شامل موارد زیر هستند:
-    نوشابه‌های گازدار
-    اسپارتیم و شیرین کننده‌های صنعتی
-    قره‌قاط
-    غذاهای تند
-    غذاهای اسیدی مانند آب پرتقال و سس گوجه فرنگی
-    علایم شبانه ممکن است با کاهش مصرف مایعات پیش ار رفتن به بستر خواب از بین بروند.
بسیاری از مردم دچار OAB برای کاهش میزان تولید ادرار خود میزان مصرف مایعات را کم می‌کنند. این موضوع نه فقط ممکن است باعث کم‌آبی بدن شود، بلکه ادرار غلیظ در عمل باعث تحریک مثانه می‌شود. این موضوع می‌تواند باعث تشدید علایم OAB شود.

تغییرات شیوة زندگی
کاهش وزن
چاقی یکی از ریسک فاکتورهای اصلی علایم OAB و کنترل وزن یکی از سرراست‌ترین‌ راه‌ها برای کاهش برخی از این علایم است. این ممکن است ناشی از کمتر شدن فشار وارده بر کف لگن در نتیجة کاهش وزن باشد.
کاهش وزن از طریق جراحی برای افراد دچار چاقی مفرط موفقیت‌آمیز بوده است، و کاهش وزن یکی از درمان‌های خط مقدم برای افراد دچار اضافه وزن است.

سیگار
به سیگار کشیدن در اکثر اوقات به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری‌های ریه و قلب نگاه می‌شود، اما مصرف دخانیات همچنین با علایم OAB هم در زنان و هم در مردان مرتبط است.
به کاهش مصرف سیگار یا ترک آن به عنوان یکی از تغییرات مثبت در مسیر سلامت بیشتر مثانه نگاه می‌شود.

تمرینات کف لگن
تمرینات مخصوص کف لگن نیز می‌‌تواند برای افراد مفید باشد. اینها یک‌سری تمرینات هستند که عضلات کنترل کنندة ادرار را تقویت می‌کنند. آنها همچنین به نام کیگل‌ها / Kegels شناخته می‌شوند.
در طول تمرینات کف لگن، فرد عضلات مورد استفاده در ادرار را منقبض کرده، نگه می‌دارد و در مرحلة بعد شل می‌کند. بهتر است که این کار پس از تخلیة مثانه برای اجتناب از حوادث انجام شود.
دکترها نیز ممکن است اثرات این تمرین را از طریق تحریک الکتریکی همان عضلات به بیمار انتقال دهند.

پرورش مثانه
دکتر همچنین ممکن است برای کاهش OAB تربیت مثانه را توصیه کند.
فشار برای ادرار کردن بر اثر انقباض مثانه ایجاد می‌شود. در افراد دچار OAB، این انقباض پیش از پر شدن مثانه رخ می‌دهد، و باعث رجوع مکرر غیر لازم به دستشویی می‌شود.
پرورش یا تربیت مثانه مقاومت در برابر فوریت ادرار کردن را با هدف تربیت مثانه برای پر شدن پیش از پاسخ‌گویی به نیاز فوری به ادرار کردن، در دستور کار قرار می‌دهد. این فرآیند به کندی صورت می‌گیرد و ممکن است نیازمند حوصله باشد.
فرد معمولاً مقاومت در برابر نیاز عاجل به ادرار کردن را فقط برای چند دقیقه شروع می‌کند، و در مرحلة بعد به تدریج فاصلة بین دفعات مراجعه به دستشویی را تا یک ساعت و بیشتر به تأخیر می‌اندازد. این تکنیک صرفاً برای افراد دچار OAB طراحی شده است، و باید تحت راهنمایی و با دستورالعمل دکتر انجام شود.

گزینه‌های درمانی دارویی
در عین حال گزینه‌هایی به شکل داروهای تجویزی در مورد OAB وجود دارد. داروهایی که ممکن است به علایم OAB کمک کنند به گروهی از داروها موسوم به ضد کولینرژیک‌ها و ضد موسکارین‌ها تعلق دارند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
-    داریفناسین
-    فسترودین
-    اُکسی‌بوتینین
-    سولیفناسین
-    تولترودین
-    تروسپیوم
برخی داروها به نام سروتونین و مهار کننده‌های بازجذب نورادرنالین (SNRIs) نیز برای موارد استرس بی‌اختیاری استفاده می‌شوند. یک مثال از SNRI دولوکستین است. برخی از زنان نیز با استفاده از کرم پوستی استروژن تخفیف علایم را تجربه می‌کنند.
در برخی از مردم این داروها فقط دارای اثرات خفیف هستند. آنها همچنین ممکن است اینطور احساس کنند که هنوز دچار علایم OAB با استفاده از دارو هستند  چرا که آنها همیشه علایم اختلال را به قدر کافی کاهش نمی‌دهند.
بسیاری از افراد مصرف کنندة این داروها همچنین تحمل عوارض جانبی آنها را که شامل طیفی از خفیف تا شدید می‌شود، ندارند. مصرف دارو باید مورد پایش قرار گیرد، و هر گونه عارضة جانبی داروها باید با پزشک به بحث گذاشته شود.

جراحی
در برخی موارد شدید OAB یا در مواردی که افراد به دارو درمانی و گزینه‌های تغییر سبک زندگی خوب جواب نمی‌دهند، جراحی باید انجام شود.
گزینه‌های جراحی برای OAB شامل اصلاح مشکلات مثانه و مجرای ادراری است، که شامل اصلاح وضعیت مجرای ادراری، کم کردن فشار بر مجرای ادرار، بزرگ‌تر کردن دیوارة مجرای ادرار، یا تصحیح وضعیت مثانه است. این راه معمولاً به عنوان آخرین گزینه یا برای موارد خاص لحاظ می‌شود.

تحریک عصب
یک درمان ساده و نویدبخش برای OAB تحریک عصب است.
مردم بسیاری هستند که به درمان‌های دارویی برای OAB خوب جواب نمی‌دهند. برای برخی از افراد، گزینه‌های دارویی مؤثرند اما عوارض جانبی دارند، در حالی که مابقی بیماران از این گزینه تسکین اندکی می‌گیرند یا اصلاً تسکین پیدا نمی‌کنند. در بسیاری از این موقعیت‌ها گزینة دیگر، درمان علایم بیماری با استفاده از تحریک عصب است.
تحریک عصب شامل ارسال جریان‌های خفیف الکتریکی به عضلات لگن و کمر است که در ادرار کردن دخیل هستند. این تمرین یا به عضلات در انقباض آنها کمک می‌کند یا باعث تشویق رشد سلول‌های عصبی مفید در این محدوده می‌گردد.
برای استفاده از تحریک عصب دو راه درمانی پزشکی اصلی وجود دارد:
-    تحریک عصب خلفی استخوان درشت‌نی (PTNS)
-    تحریک عصب خاجی (SNS)
مروری در "گزارش‌های ارولوژی فعلی" خاطرنشان می‌کند که تحریک عصب هم از لحاظ بالینی مؤثر است و هم مقرون به صرفه. محققان تحریک عصب را به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی خط مقدم برای افراد دارای شرایط زیر توصیه می‌کنند:
-    آنهایی که به دارودرمانی خوب جواب نمی‌دهند
-    کسانی که منتظر انجام جراحی هستند
-    افرادی که مایل به انجام جراحی نیستند

چطور OAB را ثبت و پایش کنیم
اولین قدم در مسیر درمان OAB، ثبت و پایش علایم آن است. داشتن یک جدول عادات ادرار کردن می‌تواند برای فرد مفید باشد، و مخصوصاً می‌تواند پیش از مراجعه به دکتر مفید واقع شود.
یک برگه را می‌توان برای پیگیری الگوهای ادرار کردن در مدت 3 تا 7 روز برای رسیدن به یک تصویر مناسب از موضوع مورد استفاده قرار داد. این برگه باید شامل موارد زیر باشد:
-    تمامی مایعاتی که مصرف می‌شوند
-    تعداد موارد ادرار کردن
-    تمامی سوانح یا موارد نشت ادرار بروز کرده
دلایل بروز نشت ادرار نیز باید شامل موارد ثبت شده باشد. ممکن است دلایل پشت نشت ادرار در شرایط بیدار بودن فرد متفاوت باشد، نظیر موارد خندیدن یا سرفه کردن، همچنان که در مقابل دلایلی هستند که باعث نشت ادرار در حالت خواب بودن فرد می‌شوند.

دورنما
افراد دچار OAB ممکن است از این بیماری احساس خجالت داشته باشند، اما گزینه‌های درمانی متعددی برای آن وجود دارد.
با کار کردن همراه دکتر برای بحث در مورد درمان‌های زودرس و پیگیر، دورنما برای اکثر مردم دچار مثانة بیش‌فعال خوب است.

Source:
medicalnewstoday.com
Best treatments for an overactive bladder
Written by Jon Johnson Reviewed by Suzanne Falck, MD, FACP
Last reviewed: Tue 11 April 2017