بالانایتیس یا التهاب سر آلت تناسلی در پسربچه‎‌ها و مردان - علایم، انواع، علل، و درمان

• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلی‏نویز - شیکاگو
• ترجمه هامیک رادیان

بالانایتیس (بالانیتیس) التهاب کلاهک یا سر آلت تناسلی مردانه به علت عفونت یا علل دیگر است. بالانایتیس می‎تواند ناراحت کننده و گاه با درد توأم باشد، اما معمولاً اختلالی جدی محسوب نمی‎شود. بالانایتیس را می‎توان در بسیاری از اوقات با کرم‎های موضعی درمان کرد.
احتمال بروز بالانایتیس در صورت وجود فیموزیس بیشتر است، اختلالی که در آن پوست آلت تناسلی مردانه در ناحیۀ ختنه‎گاه دچار سفتی بیش از حد است. وقتی پسربچه‎ها به سن 5 سالگی می‎رسند پوست ناحیۀ مزبور به آسانی عقب کشیده می‎شود و در نتیجه خطر بروز بالانایتیس کاهش پیدا می‎کند.
بالانایتیس اختلال شایعی است، و تقریباً 1 پسربچه از هر 25 نفر و 1 پسر نابالغ از هر 30 نفر در مقطعی از زندگی دچار این اختلال می‎شوند. پسربچه‎ها در سنین زیر چهار سال و پسران نابالغ در بالاترین ریسک ابتلا به این عارضه قرار دارند، اما بالانایتیس می‎تواند در هر سنی در مردان بروز کند.
زنان نیز ممکن است دچار بالانایتیس شوند، زیرا اصطلاح بالانایتیس برای تشریح التهاب کلیتوریس نیز به کار می‎رود. به هر جهت تکیۀ این مقاله بر کلاهک آلت تناسلی مردانه خواهد بود.

مطالب این مقاله:
• درمان بالانایتیس
• علایم بالانایتیس
• انواع بالانایتیس
• مداوای خانگی بالانایتیس
• علل بالانایتیس

درمان‎ بالانایتیس
درمان بالانایتیس به علت بروز آن بستگی دارد. در اغلب موارد، دکتر مواردی را که باید از آنها اجتناب کرد توصیه می‎کند، و اطلاعاتی در مورد رعایت بهداشت به بیمار ارائه می‎دهد.

واکنش آلرژیک
اگر چنین به نظر رسد که التهاب ناشی از واکنش آلرژیک یا تحریک آلت است، دکتر ممکن است که یک کرم ضعیف استروئیدی مثل هیدروکورتیزون یک درصد را برای رفع ورم تجویز کند.
در عین حال امکان تجویز داروی ضد قارچ یا آنتی‎بیوتیک نیز وجود دارد.
اگر عفونت در بین باشد، بیمار نباید خودسرانه به استفاده از کرم استروئیدی اقدام کند.
در طول درمان و رفع کامل نشانه‌ها و علایم بالانایتیس فرد باید از تمامی صابون‎ها و مواد بالقوه محرک اجتناب نماید.

کاندیدا
کنادیدا یک عفونت مخمری است. در این مورد دکتر یک کرم ضد قارچ مثل کلوتریمازول یا میکونازول تجویز می‎کند. شریک جنسی بیمار نیز در این مورد باید تحت درمان قرار گیرد. در طول مدت ادامۀ درمان مرد باید از سکس اجتناب کند یا در صورت اقدام به سکس از کاندوم استفاده نماید.

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
ملانوزیس آلت تناسلی مردان، و
تغییر رنگ آلت

عفونت باکتریایی
اگر عفونتی باکتریایی مطرح باشد، دکتر آنتی‎بیوتیکی مثل اریترومایسین یا پنی‎سیلین تجویز می‎کند.
اگر عفونتی وجود نداشته و فقط وجود ماده‎ای محرک مطرح باشد، احتمال ارجاع بیمار به درماتولوژیست، که متخصص اختلالات پوست است یا متخصص اختلالات ادراری تناسلی، وجود دارد.

بازگشت
اگر بیمار دارای پوست ختنه‎گاه سفت باشد و بالانایتیس برگشت کند، دکتر ممکن است انجام ختنه را توصیه کند.
به عنوان روش جایگزین ممکن است شکافی در امتداد پوست ناحیۀ ختنه‎گاه برای جدا کردن آن از آلت ایجاد شود.
نشستن در آب گرم ممکن است به بهبود علایم کمک کند زیرا آب گرم میزان ناراحتی را در این مورد کاهش می‏دهد.

عوارض بالانایتیس
درمان بالانایتیس آسان است اما در برخی موارد امکان بروز عوارضی وجود دارد؛ این عوارض عبارتند از:
• ایجاد زخم در ورودی آلت تناسلی
• کاهش میزان خونرسانی به آلت تناسلی
• ختنۀ آلت تناسلی با درد توأم است
پوست آلت وقتی به عقب کشیده نشود می‎تواند در درازمدت به بالانایتیس درمان نشده منجر گردد.
هر قدر درمان زودتر انجام شود، دورنما در مورد آن بهتر خواهد بود.

علایم بالانایتیس
نشانه‌ها و علایم بالانایتیس عبارتند از:
• سفت و صیقلی شدن پوست سر آلت تناسلی
• سرخی اطراف سر آلت تناسلی
• التهاب، جراحت، خارش یا تحریک‌پذیری سر آلت تناسلی
• بروز ترشحی انبسته و سفت زیر پوست ناحیۀ ختنه‌گاه
• ایجاد بوی ناخوشایند
• ایجاد پوست ناحیۀ ختنه‌گاه که به عقب کشیده نمی‎شود
• دردناک شدن ادرار کردن
• ورم غدد در ناحیۀ اطراف آلت تناسلی
• زخم سر آلت تناسلی
درد، تحریک‎پذیری و ترشح ممکن است دو تا سه روز پس از مقاربت جنسی در ناحیۀ پوست ختنه‎گاه ایجاد شود.
برخی از علایم و نشانه‎های بالانایتیس شبیه موارد مرتبط به بیماری‌های واگیردار جنسی و برفک است.

انواع بالانایتیس
سه نوع بالانایتیس وجود دارد:
بالانایتیس زون: التهاب سر آلت تناسلی و پوست ختنه‎گاه. معمولاً مبتلابه مردان میانسال تا پیری می‎شود که ختنه نشده‎اند.
بالانایتیس سیرساینیت: معمولاً در نتیجۀ واکنش به ارتریت (آرتروز) ایجاد می‎شود.
بالانایتیس پسودواپی‎تلیوماتوس کراوتوتیک و میکاسئوس: با ضایعات پوسته‎دار، و زگیل مانند سر آلت تناسلی مشخص می‌شود.

مداوای خانگی بالانایتیس
هیچ درمان خانگی واقعی مگر رعایت بهداشت مناسب برای بالانایتیس وجود ندارد:
• آلت تناسلی باید هر روز تمیز شود
• از استفاده از صابون یا کف شوینده یا هر مادۀ دارای قابلیت تحریک آلت باید اجتناب شود.
• پس از شاشیدن پوست ناحیۀ ختنه‎گاه باید به ملایمت خشک شود.
• به جای صابون باید از یک نرم کننده استفاده کرد.

علل بالانایتیس
بالانایتیس ممکن است به دلایل متعددی بروز کند.
عفونت ناشی از کاندیدا آلبیکانس شایع‎ترین علت بروز بالانایتیس است. کاندیدا قارچی است که باعث ایجاد برفک می‎شود.
دیگر عفونت‎هایی که می‎توانند سبب بالانایتیس شوند عبارتند از:
• باکتری: باکتری‎ها می‏توانند در محیط مرطوب و گرم زیر پوست ختنه‎گاه به سرعت تکثیر شوند.
• عفونت‌های واگیردار جنسی (STDs): مثال‎هایی در این مورد شامل ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا و سیفلیس است.
اختلالات پوستی نیز می‎توانند محرک بروز این بیماری شوند که از جملۀ آنها می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:
• لیکن پلانوس، یک بیماری پوستی است که با علایمی مثل نقطه‎های کوچک خارش‌دار، صورتی یا بنفش در ناحیۀ بازو یا پاها بروز می‎کند.
• اگزما، بیماری پوستی مزمن یا درازمدتی است که می‎تواند به خارش، زمخت و شکاف‎دار و خشک شدن پوست منجر شود.
• پسوریازیس، نوعی بیماری خودایمنی است که به پوست لطمه می‎زند.
• درماتیت، یک التهاب پوستی است که به علت تماس مستقیم با یک مادۀ محرک یا واکنش آلرژیک ایجاد می‎شود.
در موارد نادر بالانایتیس به سرطان مرتبط شده است.
التهاب پوست ناحیۀ ختنه‌گاه می‏‌تواند به التهاب منجر شود.
مواد محرک در این مورد عبارتند از:
• مواد شیمیایی مورد استفاده در کاندوم‎ها، لوبریکانت‎ها و اسپرم‎کش‌ها
• مواد شوینده یا پودرهای شستشو و نرم کننده‎های پارچه که به طور کامل آبکشی نشده باشند
• صابون‎های معطر و ژل‎های مخصوص شستشو
شستشوی روزانه و خشک کردن آلت تناسلی به شکلی که هیچ رطوبتی در ناحیۀ پوست ختنه‎گاه باقی نماند به کاهش ریسک کمک می‎کند، در حالی که شستشوی بیش از حد ناحیۀ تناسلی ممکن است باعث تشدید وضعیت شود.
دیابت خطر بروز عفونت را افزایش می‎دهد به ویژه اگر سطح قند خون به درستی تحت کنترل قرار نگیرد. اگر در ادرار گلوکز وجود داشته باشد، مقداری از آن در ناحیۀ پوست ختنه‎گاه باقی می‎ماند. گلوکز به تکثیر سریع‎تر باکتری کمک می‎کند.
فیموزیس هنگامی رخ می‎دهد که پوست ختنه‎گاه بسیار سفت است و به عقب کشیدن آن دشوار یا ناممکن بوده و به طور کامل سر آلت را می‎پوشاند. در این وضعیت عرق، ادرار و دیگر مواد می‎توانند زیر پوست ناحیۀ ختنه‌گاه جمع شوند، که این سبب تحریک شده و به اجرام بیماریزا امکان تکثیر می‎دهد. فیموزیس در نوجوانان و مردان بزرگسال اختلال نادری محسوب می‎شود.
داشتن سکس بی‌پروا، فقر بهداشت و داشتن کاتتر ادراری نیز ریسک را افزایش می‎دهند. زن دچار برفک واژینال می‏تواند مرد را آلوده کند، که این باعث افزایش خطر بالانایتیس می‎شود.

تشخیص بالانایتیس
دکتر می‎تواند با مشاهدۀ سرخی و التهاب سر آلت تناسلی بالانایتیس را تشخیص دهد.
پزشک ممکن است به بیمار اجتناب از مواد محرک بالقوه و نیز چگونگی اجتناب از آنها و رعایت بهداشت مناسب را توصیه کند. دکتر در مورد نوع کاندوم لاتکس مورد استفاده و وضعیت فعالیت جنسی از بیماران نوجوان و بزرگسال سؤال می‎کند.
دکتر باید پوست را در جستجوی هر نوع درماتوز یا بیماری پوستی که می‎تواند ناحیۀ تناسلی را درگیر کند، معاینه نماید.
اگر بالانایتیس پس از اجتناب از محرک‎های بالقوه و رعایت بهداشت مناسب یا درمان عفونت مخمری رفع نشود، آنگاه پزشک انجام برخی تست‎های تشخیصی را در دستور کار قرار خواهد داد. تست‎های محتمل در این مورد عبارتند از:
• گرفتن سواب از ناحیۀ سر آلت تناسلی برای بررسی آزمایشگاهی
• تست ادرار در صورت ظن به وجود دیابت
• تست خون برای بررسی سطح گلوکز خون
• در موارد نادر امکان بیوپسی وجود دارد.

پیشگیری از بالانایتیس
برای پیشگیری از عفونت، سر آلت تناسلی مردانه و پوست ناحیۀ ختنه‌گاه باید خشک و تمیز نگه داشته شوند. شستشوی روزانه با توجه خاص در مورد تمیز بودن آلت تناسلی ضروری است.
چند توصیه در این مورد شامل موارد زیر است:
• پوست ناحیۀ ختنه‎گاه باید به عقب کشیده شود به طوری که سر آلت کاملاً در معرض دید باشد.
• ناحیۀ سر آلت باید به طور کامل و به ملایمت با آب گرم شستشو شود. صابون ممکن است در این ناحیه تحریک کننده باشد بنابراین باید از آن اجتناب شود.
• از شوینده‎های غیر صابونی می‏توان استفاده کرد اما در این مورد آبکشی کامل ناحیه ضروری است.
• پیش از برگرداندن پوست ختنه‎گاه به حالت معمول خود سر آلت باید کاملاً خشک شود.
• مردانی که در آنها گرایشی به ابتلا به بالانایتیس پس از سکس وجود دارد باید آلت خود را پس از فعالیت جنسی بشویند.

اجتناب از مواد محرک
اگر چنین به نظر می‎رسد که علایم بالانایتیس به مواد موجود در کاندوم‎ها یا لوبریکانت‎ها مرتبطند، باید توجه داشت که کاندوم‌هایی نیز برای پوست‎های حساس در دسترس است و فرد می‎تواند از آنها استفاده کند.
بهترین کار استفاده از پودرهای شستشوی غیر بیولوژیکی برای لباس زیر و اطمینان از آبکشی کامل لباس پس از شستشو است. مردمی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند یا به طور بالقوه در معرض مواد محرک هستند باید پیش از رفتن به توالت دست خود را بشویند./

Source:
Medical News Today
Balanitis and how to treat it
Last updated Fri 1 December 2017
By Christian Nordqvist
Reviewed by University of Illinois-Chicago, School of Medicine