• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلینویز - شیکاگو
• ترجمه هامیک رادیان
بالانایتیس (بالانیتیس) التهاب کلاهک یا سر آلت تناسلی مردانه به علت عفونت یا علل دیگر است. بالانایتیس می‌تواند ناراحت کننده و گاه با درد توأم باشد، اما معمولاً اختلالی جدی محسوب نمی‌شود. بالانایتیس را می‌توان در بسیاری از اوقات با کرمهای موضعی درمان کرد.
احتمال بروز بالانایتیس در صورت وجود فیموزیس بیشتر است، اختلالی که در آن پوست آلت تناسلی مردانه در ناحیۀ ختنه‌گاه دچار سفتی بیش از حد است. وقتی پسربچه‌ها به سن 5 سالگی می‌رسند پوست ناحیۀ مزبور به آسانی عقب کشیده می‌شود و در نتیجه خطر بروز بالانایتیس کاهش پیدا میکند.
بالانایتیس اختلال شایعی است، و تقریباً 1 پسربچه از هر 25 نفر و 1 پسر نابالغ از هر 30 نفر در مقطعی از زندگی دچار این اختلال می‌شوند. پسربچه‌ها در سنین زیر چهار سال و پسران نابالغ در بالاترین ریسک ابتلا به این عارضه قرار دارند، اما بالانایتیس می‌تواند در هر سنی در مردان بروز کند.
زنان نیز ممکن است دچار بالانایتیس شوند، زیرا اصطلاح بالانایتیس برای تشریح التهاب کلیتوریس نیز به کار می‌رود. به هر جهت تکیۀ این مقاله بر کلاهک آلت تناسلی مردانه خواهد بود.
مطالب این مقاله:
• درمان بالانایتیس
• علایم بالانایتیس
• انواع بالانایتیس
• مداوای خانگی بالانایتیس
• علل بالانایتیس
درمان بالانایتیس
درمان بالانایتیس به علت بروز آن بستگی دارد. در اغلب موارد، دکتر مواردی را که باید از آنها اجتناب کرد توصیه میکند، و اطلاعاتی در مورد رعایت بهداشت به بیمار ارائه می‌دهد.
واکنش آلرژیک
اگر چنین به نظر رسد که التهاب ناشی از واکنش آلرژیک یا تحریک آلت است، دکتر ممکن است که یک کرم ضعیف استروئیدی مثل هیدروکورتیزون یک درصد را برای رفع ورم تجویز کند.
در عین حال امکان تجویز داروی ضد قارچ یا آنتی‌بیوتیک نیز وجود دارد.
اگر عفونت در بین باشد، بیمار نباید خودسرانه به استفاده از کرم استروئیدی اقدام کند.
در طول درمان و رفع کامل نشانه‌ها و علایم بالانایتیس فرد باید از تمامی صابونها و مواد بالقوه محرک اجتناب نماید.
کاندیدا
کنادیدا یک عفونت مخمری است. در این مورد دکتر یک کرم ضد قارچ مثل کلوتریمازول یا میکونازول تجویز میکند. شریک جنسی بیمار نیز در این مورد باید تحت درمان قرار گیرد. در طول مدت ادامۀ درمان مرد باید از سکس اجتناب کند یا در صورت اقدام به سکس از کاندوم استفاده نماید.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم: ملانوزیس آلت تناسلی مردان، و تغییر رنگ آلت
عفونت باکتریایی
اگر عفونتی باکتریایی مطرح باشد، دکتر آنتی‌بیوتیکی مثل اریترومایسین یا پنی‌سیلین تجویز میکند.
اگر عفونتی وجود نداشته و فقط وجود مادهای محرک مطرح باشد، احتمال ارجاع بیمار به درماتولوژیست، که متخصص اختلالات پوست است یا متخصص اختلالات ادراری تناسلی، وجود دارد.
بازگشت
اگر بیمار دارای پوست ختنه‌گاه سفت باشد و بالانایتیس برگشت کند، دکتر ممکن است انجام ختنه را توصیه کند.
به عنوان روش جایگزین ممکن است شکافی در امتداد پوست ناحیۀ ختنه‌گاه برای جدا کردن آن از آلت ایجاد شود.
نشستن در آب گرم ممکن است به بهبود علایم کمک کند زیرا آب گرم میزان ناراحتی را در این مورد کاهش می‌دهد.
عوارض بالانایتیس
درمان بالانایتیس آسان است اما در برخی موارد امکان بروز عوارضی وجود دارد؛ این عوارض عبارتند از:
• ایجاد زخم در ورودی آلت تناسلی
• کاهش میزان خونرسانی به آلت تناسلی
• ختنۀ آلت تناسلی با درد توأم است
پوست آلت وقتی به عقب کشیده نشود می‌تواند در درازمدت به بالانایتیس درمان نشده منجر گردد.
هر قدر درمان زودتر انجام شود، دورنما در مورد آن بهتر خواهد بود.
علایم بالانایتیس
نشانه‌ها و علایم بالانایتیس عبارتند از:
• سفت و صیقلی شدن پوست سر آلت تناسلی
• سرخی اطراف سر آلت تناسلی
• التهاب، جراحت، خارش یا تحریک‌پذیری سر آلت تناسلی
• بروز ترشحی انبسته و سفت زیر پوست ناحیۀ ختنه‌گاه
• ایجاد بوی ناخوشایند
• ایجاد پوست ناحیۀ ختنه‌گاه که به عقب کشیده نمی‌شود
• دردناک شدن ادرار کردن
• ورم غدد در ناحیۀ اطراف آلت تناسلی
• زخم سر آلت تناسلی
درد، تحریک‌پذیری و ترشح ممکن است دو تا سه روز پس از مقاربت جنسی در ناحیۀ پوست ختنه‌گاه ایجاد شود.
برخی از علایم و نشانه‌های بالانایتیس شبیه موارد مرتبط به بیماری‌های واگیردار جنسی و برفک است.
انواع بالانایتیس
سه نوع بالانایتیس وجود دارد:
بالانایتیس زون: التهاب سر آلت تناسلی و پوست ختنه‌گاه. معمولاً مبتلابه مردان میانسال تا پیری می‌شود که ختنه نشده‌اند.
بالانایتیس سیرساینیت: معمولاً در نتیجۀ واکنش به ارتریت (آرتروز) ایجاد می‌شود.
بالانایتیس پسودواپیتلیوماتوس کراوتوتیک و میکاسئوس: با ضایعات پوسته دهنده، و زگیل مانند سر آلت تناسلی مشخص می‌شود.
مداوای خانگی بالانایتیس
هیچ درمان خانگی واقعی مگر رعایت بهداشت مناسب برای بالانایتیس وجود ندارد:
• آلت تناسلی باید هر روز تمیز شود
• از استفاده از صابون یا کف شوینده یا هر مادۀ دارای قابلیت تحریک آلت باید اجتناب شود.
• پس از شاشیدن پوست ناحیۀ ختنه‌گاه باید به ملایمت خشک شود.
• به جای صابون باید از یک نرم کننده استفاده کرد.
علل بالانایتیس
بالانایتیس ممکن است به دلایل متعددی بروز کند.
عفونت ناشی از کاندیدا آلبیکانس شایعترین علت بروز بالانایتیس است. کاندیدا قارچی است که باعث ایجاد برفک می‌شود.
دیگر عفونتهایی که می‌توانند سبب بالانایتیس شوند عبارتند از:
• باکتری: باکتری‌ها می‌توانند در محیط مرطوب و گرم زیر پوست ختنه‌گاه به سرعت تکثیر شوند.
• عفونت‌های واگیردار جنسی (STDs): مثالهایی در این مورد شامل ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا و سیفلیس است.
اختلالات پوستی نیز می‌توانند محرک بروز این بیماری شوند که از جملۀ آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• لیکن پلانوس، یک بیماری پوستی است که با علایمی مثل نقطههای کوچک خارش‌دار، صورتی یا بنفش در ناحیۀ بازو یا پاها بروز میکند.
• اگزما، بیماری پوستی مزمن یا درازمدتی است که می‌تواند به خارش، زمخت و شکافدار و خشک شدن پوست منجر شود.
• پسوریازیس، نوعی بیماری خودایمنی است که به پوست لطمه میزند.
• درماتیت، یک التهاب پوستی است که به علت تماس مستقیم با یک مادۀ محرک یا واکنش آلرژیک ایجاد می‌شود.
در موارد نادر بالانایتیس به سرطان مرتبط شده است.
التهاب پوست ناحیۀ ختنه‌گاه می‌تواند به التهاب منجر شود.
مواد محرک در این مورد عبارتند از:
• مواد شیمیایی مورد استفاده در کاندوم، لوبریکانت و اسپرمکش
• مواد شوینده یا پودرهای شستشو و نرم کننده‌های پارچه که به طور کامل آبکشی نشده باشند
• صابونهای معطر و ژل‌های مخصوص شستشو
شستشوی روزانه و خشک کردن آلت تناسلی به شکلی که هیچ رطوبتی در ناحیۀ پوست ختنه‌گاه باقی نماند به کاهش ریسک کمک میکند، در حالی که شستشوی بیش از حد ناحیۀ تناسلی ممکن است باعث تشدید وضعیت شود.
دیابت خطر بروز عفونت را افزایش می‌دهد به ویژه اگر سطح قند خون به درستی تحت کنترل قرار نگیرد. اگر در ادرار گلوکز وجود داشته باشد، مقداری از آن در ناحیۀ پوست ختنه‌گاه باقی می‌ماند. گلوکز به تکثیر سریعتر باکتری کمک میکند.
فیموزیس هنگامی رخ می‌دهد که پوست ختنه‌گاه بسیار سفت است و به عقب کشیدن آن دشوار یا ناممکن بوده و به طور کامل سر آلت را میپوشاند. در این وضعیت عرق، ادرار و دیگر مواد می‌توانند زیر پوست ناحیۀ ختنه‌گاه جمع شوند، که این سبب تحریک شده و به اجرام بیماریزا امکان تکثیر می‌دهد. فیموزیس در نوجوانان و مردان بزرگسال اختلال نادری محسوب می‌شود.
داشتن سکس بی‌پروا، فقر بهداشت و داشتن کاتتر ادراری نیز ریسک را افزایش می‌دهند. زن دچار برفک واژینال می‌تواند مرد را آلوده کند، که این باعث افزایش خطر بالانایتیس می‌شود.
تشخیص بالانایتیس
دکتر می‌تواند با مشاهدۀ سرخی و التهاب سر آلت تناسلی بالانایتیس را تشخیص دهد.
پزشک ممکن است به بیمار اجتناب از مواد محرک بالقوه و نیز چگونگی اجتناب از آنها و رعایت بهداشت مناسب را توصیه کند. دکتر در مورد نوع کاندوم لاتکس مورد استفاده و وضعیت فعالیت جنسی از بیماران نوجوان و بزرگسال سؤال میکند.
دکتر باید پوست را در جستجوی هر نوع درماتوز یا بیماری پوستی که می‌تواند ناحیۀ تناسلی را درگیر کند، معاینه نماید.
اگر بالانایتیس پس از اجتناب از محرکهای بالقوه و رعایت بهداشت مناسب یا درمان عفونت مخمری رفع نشود، آنگاه پزشک انجام برخی تست‌های تشخیصی را در دستور کار قرار خواهد داد. تست‌های محتمل در این مورد عبارتند از:
• گرفتن سواب از ناحیۀ سر آلت تناسلی برای بررسی آزمایشگاهی
• تست ادرار در صورت ظن به وجود دیابت
• تست خون برای بررسی سطح گلوکز خون
• در موارد نادر امکان بیوپسی وجود دارد.
پیشگیری از بالانایتیس
برای پیشگیری از عفونت، سر آلت تناسلی مردانه و پوست ناحیۀ ختنه‌گاه باید خشک و تمیز نگه داشته شوند. شستشوی روزانه با توجه خاص در مورد تمیز بودن آلت تناسلی ضروری است.
چند توصیه در این مورد شامل موارد زیر است:
• پوست ناحیۀ ختنه‌گاه باید به عقب کشیده شود به طوری که سر آلت کاملاً در معرض دید باشد.
• ناحیۀ سر آلت باید به طور کامل و به ملایمت با آب گرم شستشو شود. صابون ممکن است در این ناحیه تحریک کننده باشد بنابراین باید از آن اجتناب شود.
• از شویندههای غیر صابونی می‌توان استفاده کرد اما در این مورد آبکشی کامل ناحیه ضروری است.
• پیش از برگرداندن پوست ختنه‌گاه به حالت معمول خود سر آلت باید کاملاً خشک شود.
• مردانی که در آنها گرایشی به ابتلا به بالانایتیس پس از سکس وجود دارد باید آلت خود را پس از فعالیت جنسی بشویند.
اجتناب از مواد محرک
اگر چنین به نظر می‌رسد که علایم بالانایتیس به مواد موجود در کاندومها یا لوبریکانتها مرتبطند، باید توجه داشت که کاندوم‌هایی نیز برای پوستهای حساس در دسترس است و فرد می‌تواند از آنها استفاده کند.
بهترین کار استفاده از پودرهای شستشوی غیر بیولوژیکی برای لباس زیر و اطمینان از آبکشی کامل لباس پس از شستشو است. مردمی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند یا به طور بالقوه در معرض مواد محرک هستند باید پیش از رفتن به توالت دست خود را بشویند./
Source:
Medical News Today
Balanitis and how to treat it
Last updated Fri 1 December 2017
By Christian Nordqvist
Reviewed by University of Illinois-Chicago, School of Medicine
