• لوری اسمیت، دکتر النا بیگرز
• ترجمه هامیک رادیان
رادیکولوپاتی یا تحت فشار قرار گرفتن عصب در ستون فقرات، می‌تواند به ایجاد طیفی از علایم ناراحت کننده شامل درد، ضعف، و بی‌حسی منجر شود.
مطالب این مقاله:
• رادیکولوپاتی چیست؟
• علل و ریسک فاکتورها
• علایم رادیکولوپاتی
• تشخیص
• درمان
• پیشگیری
رادیکولوپاتی چیست؟
ستون فقرات ساختار متراکمی است که از 33 استخوان یا مهره ساخته شده است که باعث محافظت طناب نخاعی در برابر جراحت یا صدمه می‌شود.
استخوان‌های ستون فقرات به انسان امکان میدهند تا راست بایستد، خم شود و به طرفین بچرخد. آنها توسط شبکهای از عضلات، تاندونها و لیگامانها سر جای خود قرار گرفتهاند. عصبها از نخاع به دیگر نواحی بدن مثل بازوهاو پاها گسترش پیدا میکنند.
نخاع پیچشی S مانند دارد که برای سلامت نخاعی حیاتی است. این پیچش‌ها مسؤول جذب شوک، تعادل و طیفی از حرکات هستند.
هر ناحیه از ستون فقرات نام خاص و عملکرد ویژه‌ای دارد که عبارتند از:
• ستون فقرات سرویکال یا گردنی
• ستون فقرات توراسیک یا بخش میانی پشت
• ستون فقرات لومبار یا کمری
• ساکروم، که ستون فقرات را به لگن متصل میکند
• کوکسیسکس یا تیلبون (تیل بون)
هر مهره با یک بستر نرم از مهرۀ مجاور خود توسط یک دیسک بین مهرهای جدا می‌شود. این وضعیت مانع برهم ساییدگی مهرهها میگردد.
وقتی صدمهای بروز میکند، این دیسک‌های بین مهرهای ممکن است صدمه ببینند و سبب ایجاد تنگنا یا تحریک ریشۀ عصبی در فضای مجاور شوند. بر مبنای اینکه کدام عصب دچار این تنگنا یا فشردگی شده باشد، فرد ممکن است در طیفی از اندامهای خود در سراسر بدن دچار درد شود.
مردم ممکن است بر اثر آسیب دیدگی یا به دلایل دیگر دچار رادیکولوپاتی شوند. افراد در سنین 30 تا 50 سالگی در معرض بیشترین احتمال ابتلا به رادیکولوپاتی در نواحی گردنی و کمری ستون فقرات قرار دارند.
علل و ریسک فاکتورها
طیفی از صدمات و اختلالات شامل فهرست زیر میتوانند به رادیکولوپاتی منجر شوند:
• دیسک هرنی، که در آن دیسک بیرون زده سبب فشرده شدن ریشه عصب می‌شود
• سیاتیک
• بیماری انحطاط دیسک
• اسپور یا نیش استخوان
• تومورهای نخاعی
• استئوارتریت یا ارتریت نخاعی
• استنوزیز نخاعی، بیماری دردناکی که در آن کانال نخاعی باریک می‌شود
• شکستگیهای فشرده شده
• اسپوندیلولیسدیس، که در آن یک مهره حرکت کرده و روی مهرۀ پایینی قرار میگیرد
• اسکولیوز که به سبب یک چرخش غیر نرمال در ستون فقرات ایجاد می‌شود
• دیابت، به علت دگرگون کردن جریان خون عصب
• سندرم اکواین کودا، یک اختلال ناشایع اما جدی که در آن فشرده شدن ریشه عصب به دستگاه‌های لگنی و اندامهای تحتانی آسیب میزند
دیگر ریسک فاکتورهای ابتلا به رادیکولوپاتی عبارتند از:
• سالخوردگی
• اضافه وزن
• حالت ضعیف قرار گرفتن بدن
• روشهای غلط بلند کردن وزنه
• حرکات تکراری
• داشتن تاریخچۀ خانوادگی اختلالات تباهی استخوان
علایم رادیکولوپاتی
از آنجا که عصبهای گسترش یافته در طناب نخاعی به بخش‌های مختلف بدن میروند، مردم بسته به اینکه تنگنا یا فشردگی عصب در کدام نقطۀ نخاع بروز کرده باشد علایم متفاوتی را تجربه میکنند.
رادیکولوپاتی سرویکال (گردنی)
رادیکولوپاتی سرویکال هنگامی بروز میکند که یک عصب در گردن یا کمر دچار فشردگی می‌شود. علایم مرتبط به رادیکولوپاتی سرویکال شامل موارد زیر است:
• درد گردن، شانه، قسمت فوقاتی پشت و یا بازو
• ضعف یا بی‌حسی معمولاً در یک طرف بدن احساس می‌شود
رادیکولوپاتی توراسیک (سینه)
فرد ممکن است درد را در قفسۀ سینه و تورسو احساس کند وقتی که فشردگی یا تحریک عصب در ناحیۀ میانی پشت صورت گرفته باشد.
رادیکولوپاتی توراسیک بیماری ناشایعی است که ممکن است است با زونا، بیماری قلبی، شکمی، یا عوارض کیسۀ صفرا اشتباه گرفته شود.
علایم همراه رادیکولوپاتی توراسیک شامل موارد زیر است:
• درد سوزان یا تیز در دنده، پهلو یا شکم
• بی‌حسی و حالت مورمور
رادیکولوپاتی لومبار (کمری)
وقتی فشردگی یا تحریک عصب در بخش تحتاتی پشت بروز کند فرد ممکن است درد را در ناحیۀ کمر، پاها و ناحیۀ باسن احساس نماید.
رادیکولوپاتی لومبار همچنین سیاتیک نامیده می‌شود، و علایم آن شامل بی‌حسی در ناحیۀ کمر، لگن، کپل، ساق پا یا کل پا است. علایم معمولاً بر اثر زمانهای طولانی نشستن یا راه رفتن تشدید میشوند.
در برخی موارد، احتمال فشرده شدن عصبهای آسیب زننده به روده و مثانه وجود دارد که این می‌تواند به بیاختیاری روده یا مثانه یا فقدان کنترل بر آنها منجر شود.
دیگر علایم منتشر رادیکولوپاتی شامل موارد زیر است:
• درد شدیدی که در پشت آغاز شده به پا گسترش پیدا میکند
• درد شدیدی که با نشستن یا سرفه کردن همراه است
• بی‌حسی یا مور مور در ناحیۀ دست و پا
• بی‌حسی یا مور مور در پشت و ساق پا
• تغییرات حسی یا واکنشی، حساسیت بیش از حد
• درد در ناحیۀ بازو یا شانه
• تشدید درد با حرکت دادن گردن یا سر
تشخیص
در کنار معاینۀ فیزیکی و مرور علایم، دکترها میتوانند رادیکولوپاتی را با استفاده از موارد زیر تشخیص دهند:
• تصویرداری رایولوژیک همراه اشعه ایکس، MRI و CT اسکن
• تست ایمپالس الکتریکی به نام الکترومیوگرافی یا EMG برای آزمایش عملکرد عصب
درمان
به طور معمول رادیکولوپاتی با استفاده از جراحی قابل درمان است. بسته به شدت رادیکولوپاتی و دیگر مشکلات سلامت، دکترها ممکن است برخی داروها و درمانهای شامل موارد زیر را توصیه کنند:
• داروهای غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، آسپیرین یا ناپروکسن
• کورتیکوستروئیدهای خوراکی یا استروئیدهای تزریقی
• داروهای ضد درد نارکوتیک
• فیزیوتراپی
• گردنبند طبی
• استفاده از گرما و سرما
در برخی موارد ممکن است دکترها برای درمان علت فشردگی عصب انجام جراحی را توصیه کنند.
برخی اقدامات جراحی شامل ترمیم دیسک فتق، باز کردن فضای کانال نخاعی، برداشتن زائدۀ استخوانی یا شکستن استخوان‌های زائد است.
هر عمل منحصر به فرد است و در مورد توصیه‌های جراحی به طور مشروح بحث می‌شود. گزینه‌ها به علت رادیکولوپاتی، سلامت عمومی فرد، و دیگر عوامل بستگی دارد.
پیشگیری
برخی راهکارها ممکن است از درد فشرده شدن عصب پیشگیری کند که عبارتند از:
• حفظ حالت مناسب برای بدن حتی در هنگام رانندگی
• استفاده از روشهای درست در بلند کردن وزنه
• انجام منظم فعالیت ورزشی شامل تمرینات تحمل وزن
• توسعۀ قدرت ستون فقرات
• حفظ وزن در محدودۀ سالم
• اجتناب از چرخاندن سر بر روی شانه برای نگه داشتن گوشی بر روی آن
• ایجاد زمان فراغت مکرر و عدم مشارکت در فعالیتهای تکراری
Source:
Radiculopathy: Causes, symptoms, and treatment
Last reviewed Tue 18 July 2017
By Lori Smith BSN MSN CRNP
Reviewed by Alana Biggers, MD, MPH
