عوارض جانبی وازکتومی (وسکتومی) - عوارض کوتاه مدت و درازمدت

• اثرات جانبی کوتاه مدت وازکتومی [وِسِکتومی]
• عواقب و خطرات درازمدت وازکتومی
• پیامدهای وازکتومی
• بهبود از وازکتومی
• پس از عمل چه چیزی انتظار می‌رود
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه

وسکتومی [وازکتومی] نوعی عقیم کردن دایمی است که با پیشگیری از ورود اسپرم به درون منی مانع از تحقق بارداری می‌شود. وازکتومی شامل بریدن یا انسداد مجرای وابران [مجرای خروج اسپرم] است، دو لوله‌ای که اسپرم‌ها را از بیضه‌ها به مجرای ادرار حمل می‌کنند.
وازکتومی یک شکل بسیار مؤثر پیشگیری از بارداری به واسطه مرد است اما 100 درصد قابل اعتماد نیست. تقریباً 1 تا 2 زن از هر 1000 زن در سال پس از وازکتومی شریک زندگی خود کماکان باردار می‌شوند.
اگرچه عمل وازکتومی ایمن است برخی از مردان پس از انجام آن دچار درد و مشکلات دیگری می‌شوند.

اثرات جانبی کوتاه مدت وازکتومی
در ادامه برخی از عوارض جانبی وازکتومی فهرست شده است.

1. درد
بلافاصله پس از وازکتومی شخص ممکن است دچار حساس شدگی، درد یا فشار در ناحیه لگن یا کیسه بیضه شود.
شخص باید تا زمان برطرف شدن این درد که معمولاً در حدود یک هفته ادامه دارد از سکس خودداری نماید.

2. عفونت
برخی از مردان در نقطه عمل جراحی دچار عفونت می‌شوند. این عفونت می‌تواند سبب ایجاد درد و ورم شدید شود.
پزشک می‌تواند برای درمان علایم عفونت باکتریایی آنتی‌بیوتیک تجویز کند.

3. خونریزی
خونریزی شدید در طول جراحی یا بعد از آن می‌تواند درد را افزایش داده و درمان‌ اضافی را ضروری کند.

4. بارداری
در حدود 3 ماه زمان نیاز است تا منی به طور کامل از اسپرم تهی شود. در نتیجه کماکان این امکان وجود دارد که زن بلافاصله پس از عمل وازکتومی شریک زندگی خود از او باردار شود.

5. ورم
ورم و تحریک پذیری کیسه بیضه شایع است. در برخی موارد کیسه بیضه ممکن است کبود یا دچار تغییر رنگ شود.

عواقب و خطرات درازمدت وازکتومی
بیشتر پیامدهای درازمدت وازکتومی مثبتند. برخی مردم، برای مثال، خبر از بهبود زندگی جنسی خود می‌دهند، که ممکن است بخشاً به علت کاهش اضطراب مربوط به احتمال باردار کردن زن باشد.
در هر حال، برخی خطرات بالقوه، شامل موارد زیر، در مورد وازکتومی مطرحند:

1. کانال‌زایی مجدد
کانال‌زایی مجدد زمانی بروز می‌کند که مجرای وابران به سمت عقب رشد کرده اتصال جدیدی ایجاد می‌کند و باعث می‌شود تا وازکتومی خود را معکوس کند.
در این وضعیت برای اسپرم این امکان هست که به داخل منی برگردد که این به معنی برگشت قدرت باروری در مرد است.

2. شکست وازکتومی
گاهی از اوقات امکان ناموفق بودن وازکتومی وجود دارد. در این مورد، مرد نیاز به تکرار عمل یا یافتن گزینه دیگری برای پیشگیری از بارداری دارد.

3. پشیمانی و تردید
برخی از مردم ممکن است بر اثر انجام وازکتومی دچار پشیمانی شوند و به ویژه در زمان آغاز یک زندگی جدید مردد باشند که هنوز مایل به بچه‌دار شدن هستند یا خیر.
وازکتومی‌ها به طور معمول برگشت‌پذیرند اما این احتمال در کنار سایر عوامل به نوع وازکتومی و مهارت جراح در برگشت روند عمل بستگی دارد.

4. سرطان
خطر ابتلاء به سرطان پس از انجام وازکتومی بسیار ناچیز است.
یک مطالعه سال 2019 که وضعیت 2.1 میلیون مرد دانمارکی را به مدت 38 سال پیگیری کرده بود پی برده است که افزایشی اندک اما از نظر آماری قابل توجه در میزان سرطان پروستات پس از عمل وازکتومی در مردان مطرح است.
محققان نه در مورد چرایی وجود این ریسک و نه در مورد دیگر عوامل مستقل توضیح دهنده ریسک مزبور اطلاع ندارند.

5. کاهش عملکرد جنسی
برخی از مردان نگران آن هستند که وازکتومی باعث تضعیف ارگاسم یا لذت ناشی از آن شود.
به هر حال وازکتومی بر عملکرد جنسی تأثیر منفی نمی‌گذارد مگر اینکه شخص در طول عمل دچار آسیب دیدگی شده باشد یا اینکه دچار سندرم درد پساوازکتومی شود.

پیامدهای وازکتومی
اگرچه مورد نادری است اما برخی از مردان به دنبال انجام وازکتومی دچار پیامدهای جدی به شرح فهرست ارائه شده در زیر می‌شوند.

1. عفونت و خونریزی
عفونت و خونریزی پس از وازکتومی به طور معمول قابل درمان است، اگرچه در موارد نادر، این عفونت و خونریزی ممکن است خطرناک یا حتی کُشنده باشد.
یک عفونت شدید درمان نشده یا عفونت مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک می‌تواند به دیگر نقاط بدن گسترش یابد.
به همین ترتیب خونریزی بیش از حد ممکن است تزریق خون یا حتی درمان‌های نجات‌بخش برای حیات فرد را الزامی کند.
در طول وازکتومی این احتمال مطرح است که جراح به شکل تصادفی به شریان بیضه‌ای آسیب برساند. این آسیب می‌تواند باعث ایجاد خونریزی یا صدمه زدن به بیضه‌ها و نیز درد درازمدت شود.

2. سندرم درد پساوازکتومی
یک عارضه شایع‌تر عمل مورد بحث سندرم درد پساوازکتومی است، که در آن شخص دچار درد درازمدت در ناحیه کیسه بیضه می‌شود. ناحیه مورد بحث ممکن است رنجور یا بیش از حد حساس شود.
سندرم درد پساوازکتومی می‌تواند بر عملکرد جنسی و ارگاسم تأثیر منفی داشته باشد.
اگرچه برخی داروها ممکن است درد مورد بحث را کاهش دهند، هیچ دارویی به طور کامل مؤثر نیست و برخی مردان مجبورند با درد طولانی مدت بیضه کنار بیایند.
بر مبنای اعلام دستورالعمل "انجمن آمریکایی ارولوژی"، 1 تا 2 درصد مردانی که وازکتومی انجام می‌دهند دچار درد مزمن می‌شوند.

3. آسیب دیدن عصب‌ها و عملکرد جنسی
وازکتومی‌های غیر غامض باعث ایجاد اختلال نعوظ یا ناتوانی جنسی نمی‌شوند. به هر حال، هم آسیب دیدن عصب‌ها در کشاله ران و هم درد پساوازکتومی می‌تواند بر عملکرد جنسی تأثیر منفی بگذارد.

بهبود از وازکتومی
در مورد بیشتر مردان ریکاوری از وازکتومی به حدود یک هفته زمان نیاز دارد.
موارد مربوط به خودمراقبتی فهرست شده در زیر می‌توانند در این مورد کمک کننده باشند:
• پوشیدن لباس زیر راحت، که باعث کاهش حرکت و تحریک‌پذیری می‌شود
• استفاده از یخ پیچیده شده در لفاف برای ناحیه آسیب دیده با هدف کاهش درد و ورم
• مصرف داروهای مسکن درد مثل استامینوفن یا ایبوپروفن
• اجتناب از سکس در روزهای پس از عمل وازکتومی
اگر پس از گذشت یک هفته سکس کماکان دردناک باشد فرد باید تا زمان کاهش درد از سکس خودداری کند.
وقتی عوارض ناشی از عمل جراحی مثل عفونت یا خونریزی مطرح باشد آنگاه ممکن است ریکاوری زمان بیشتری طول بکشد.
شخص باید برای ریکاوری دستورات پزشک را اجرا کند.
اگر پزشک برای شخص آنتی‌بیوتیک تجویز کرده باشد وی باید حتی در صورت برطرف شدن علایم دوره مصرف دارو را به پایان ببرد.

پس از عمل چه چیزی انتظار می‌رود
در صورت انجام وازکتومی تحت بیهوشی عمومی احتمال آن هست که شخص پس از عمل دچار حالت سستی و عدم تعادل شود. در این وضعیت رانندگی برای او ایمن نخواهد بود و بنابراین باید تمهیدات لازم برای برگرداندن وی به خانه انجام شود.
اگر تیم پزشکی عمل را با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام داده باشد دیگر مسأله سستی یا عدم تعادل مطرح نخواهد بود. به هر حال این احتمال هست که تزریق اولیه آسیب یا فشردگی ایجاد کند و شخص دچار درد یا ورمی شود که در طول چند ساعت تشدید می‌شود. درد عمل وازکتومی به طور معمول چند روز تا یک هفته ادامه پیدا می‌کند.
بیشتر مردم متوجه می‌شوند که درمان خانگی به شکل مؤثری درد را کنترل می‌کند.
تا زمان تأیید عدم وجود اسپرم در منی توسط دکتر، کماکان ریسک باردار کردن زن وجود دارد. افراد مایل به اجتناب از باردار کردن زن خون باید تا زمان پاکسازی اسپرم در منی از روش‌های پیشگیری استفاده کنند.
پس از گذشت چند ماه از وازکتومی پزشک منی مرد را برای مشخص کردن وجود اسپرم مورد بررسی قرار خواهد داد. این تست بهترین راه برای تأیید موفقیت وازکتومی است.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
شخص باید در صورت مواجهه با موارد زیر به پزشک مراجعه کند:
• تب بالای 37.77 (100 درجه فارنهایت) درجه سانتی‌گراد
• ورم ناگهانی کیسه بیضه، که بسیار حساس می‌شود
• خروج چرک از جای زخم
• درد غیر قابل تحملی که به دارو جواب نمی‌دهد
• دردی که بیش از یک هفته ادامه پیدا کرده باشد
• خونریزی بیش از حد
• دردی که پس از گذشت هفته‌ها یا ماه‌ها پس از عمل بروز کرده باشد

خلاصه
بیشتر مردمی که وازکتومی انجام می‌دهند پس از چند روز به زندگی عادی خود برمی‌گردند و دچار هیچ پیامد جدی نمی‌شوند.
وازکتومی به طور معمول ایمن است و ایمنی آن بسیار بیشتر از اعمال عقیم‌سازی دایمی در مورد زنان است.
به هر حال، هر مردی که در صدد انجام وازکتومی است باید در مورد خطرات این عمل با پزشک مشورت کند. مشخصاً شخص باید از پزشک در این مورد سؤال کند که آیا با توجه به شرح حال پزشکی خاص وی آیا خطری در مورد دچار شدن به عوارض خاص مطرح است یا خیر./

• دکتر کوین مارتینز، زاون ویلینز
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
Vasectomy side effects: Everything you need to know
Medically reviewed by Kevin Martinez, M.D.
On November 27, 2019
New —
Written by Zawn Villines