• دکتر ران هاینس
• ترجمه هامیک رادیان
تب طوطی، سایتاکوزیس یا ارنیتوزیس
تب طوطی بر اثر یک باکتری کوچک داخل سلولی به نام کلامیدیا پسیتاسی که در سیستم تنفسی پرندگان زندگی می‌کند ایجاد می‌شود. یک مکانیسم مشابه که به نظر میرسد انسان را آلوده نمی‌کند، در گربه‌ها یافت می‌شود. انتقال بیماری از طریق استنشاق غبار، گرده و ترشحات منقار پرندگان آلوده - مخصوصاً طوطی‌ها و تورکی‌ها صورت می‌گیرد. ناخوشی شبه آنفولانزا که شکل می‌گیرد دارای طیفی از خفیف تا کشنده است. در موارد نادر قلب و کبد درگیر می‌شوند. بیماری اغلب با آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شود. در صورت تشخیص صحیح، بیماری سایتاکوزیس به آنتی‌بیوتیک‌های کلاس تتراسایکلین خوب جواب می‌دهد.
سیاه‌زخم
سیاه‌زخم که توسط باسیلوس انتراکیس ایجاد می‌شود، اغلب اوقات در حیوان و انسان کشنده است. این باکتری تخم‌های میکربی یا "بذری" ایجاد می‌کند که در شرایط مناسب سالها درون خاک خاصیت عفونت‌زای آن حفظ می‌شود. این بیماری گاهی از اوقات با ضربۀ صاعقه‌وار نیش مار اشتباه گرفته می‌شود. پیش از مرگ گاوها ضعیف و دچار مشکلات تنفسی می‌شوند. ممکن است عمل لخته شدن در خون آنها از بین برود. در انسان شکل ریوی بیماری کشنده‌ترین شکل آن است. این بیماری از طریق کرکس یا حیوانات عفونی شده منتقل می‌شود. این بیماری در عین حال می‌تواند در دست و بازو به صورت ضایعات پر از چرک موسوم به دمل بزرگ بروز کند. اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود از طریق پنی‌سیلین یا تتراسایکلین قابل علاج است.
لپتوسپیروز
چند نوع مختلف از گونه‌های لپتوسپیرا وجود دارد که می‌توانند از حیوانات به انسان منتقل شوند. این ارگانیسم‌ها اغلب با خوک و موش‌های صحرایی همراهند. در پستانداران آنها سبب بروز یک عفونت منتشر می‌شوند که اغلب اوقات در ناحیۀ کلیه‌ها لوکالیزه می‌گردد. لپتوسپیروز از طریق آب آلوده انتقال می‌یابد. ادرار این حیوانات در بیماری به میزان بالایی عفونتزا است. در انسان نشانه‌های لپتوسپیروز شامل سردرد، استفراغ، درد عضلانی و گاهی از اوقات هپاتیت، مننژیت و نارسایی کلیه است.
بروسلوز
بروسلوز وقتی در انسان بروز می‌کند تب موج‌وار یا تب مالت نامیده می‌شود. در احشام، بروسلوز بر اثر باکتریوم بروسلا ابورتوس ایجاد می‌شود. در احشام، آهو، گوزن، خوک و بز و سگ انواع مختلف این باکتری به ارگانهای تولید مثل حمله‌ور می‌شوند یا سبب ناخوشی و تب منتشر می‌گردند. در انسان بروسلوز سبب ناخوشی درازمدت، درد مفصل، تب متناوب و نشانه‌های شبه آنفولانزا و خستگی مفرط می‌شود. در آمریکا اکنون انواع بروسلوزیس در احشام ریشه‌کن شده است.
هلیکوباکتر پیلوری
این باکتری مارپیچی قادر است تا اولسرهایی در معدۀ حیوانات و انسان ایجاد کند. اچ. پیلوری در معده و بخش فوقانی رودۀ کوچک به نام دودنوم ساکن می‌شود. این ظن وجود دارد که برخی از اوقات ابتلا در انسان به واسطۀ سگ و گربه و از طریق عدم مراعات مسائل بهداشتی ایجاد می‌گردد. در سگ‌ها، گربه‌ها و انسان شایع‌ترین نشانۀ هلیکوباکتر استفراغ متناوب است. افراد مبتلا در عین حال ممکن است اسهالی شوند، اشتهای خود را از دست بدهند و دچار کاهش وزن گردند. آموکسی‌سیلین، مترونیدازول، و آنتیاسیدهای H2 مثل فاموتیدین یا سایمتیدین برای معالجۀ انسان و حیوانات در این مورد کاربرد دارند.
تب خراش گربه (بارتونلوزیس)
این عفونت که بر اثر بارتونلا هنسیلا ایجاد می‌شود، عموماً از طریق گربه‌های حامل فاقد علامت به انسان انتقال پیدا می‌کند. در حدود نیمی از گربه‌های غیر خانگی در جنوب ایالات متحد آمریکا در مقطعی از زندگی خود در معرض ابتلا به آن قرار میگیرند. تفکر غالب بر آن است که انتقال از طریق کک گربه صورت می‌گیرد. مردم عفونی شده توسط این بیمار توسط چنگ گرفتن گربه یا گاز گرفتن این حیوان دچار تب، ناخوشی، و بزرگ شدن دردناک گره‌های لنفی و نیز التهاب محل بروز زخم می‌شوند.
تب کیو
تب کیو یک بیماری حیات وحش است که توسط باکتری کوکسیلا بورنتی که در تمام دنیا وجود دارد، ایجاد می‌شود. احشام، گوسفند و بز، میزبان معمول این بیماری هستند. اغلب موارد انسانی بیماری در دامپزشکیها، کارگران شاغل در سلاخ‌خانه‌ها و مزرعههای پرورش دهندۀ گوسفند و احشام بروز می‌کند. ارگانیسم‌های بیماریزا وارد شیر، ادرار و مدفوع می‌شوند.
این باکتری‌ها بسیار سختجان بوده در برابر گرما، خشکی و ضد عفونی کننده‌های معمولی مقاومند و در محیط زیست زمان درازی به حیات خود ادامه میدهند. فقط نیمی از مردم قرار گرفته در معرض کوکسیلا بورنتی دچار بیماری می‌شوند. وقتی بیماری در انسان بروز می‌کند با تب بالا در کنار سردردهای شدید، استفراغ، اسهال، درد شکم و قفسۀ سینه و گیجی همراه است. این علایم به مدت 1 تا 2 هفته ادامه پیدا میکنند. در طول این مدت برخی از بیماران دچار هپاتیت می‌شوند. یک تا دو درصد از بیماران به علت التهاب ثانویه به قلب (اندوکاردیت) و نارسایی کبد می‌میرند.
دکسیسایکلین داروی انتخابی برای درمان تب کیو است. آنتی‌بیوتیک‌های کینولون مثل سیپروفلوکساسین نیز کارآیی خوبی دارند.
تولارمیا یا تب خرگوش
این بیماری به سبب فرانسیسلا تولارنسیس که مرتبط به خرگوش و جوندگان است، ایجاد می‌شود. بیماری مزبور برای اولین بار در سال 1911 میلادی در تولار کانتی در سنجاب زمینی شناسایی شد. این بیماری به دو شکل بروز می‌کند، یک شکل گلاندولر که به گره‌های لنفاوی آسیب میزند و یک شکل حادتر و شدیدتر که به کل بدن صدمه می‌رساند. در مورد اول بیماری از طریق یک زخم یا خراشیدگی وارد بدن می‌شود. در شکل دوم این انتقال از راه تنفس صورت می‌گیرد. بیماری مزبور در انسان با بروز تب شدید، بزرگ شدن توأم با درد گره‌های لنفی، لرز، میالژی و ناخوشی مشخص می‌گردد. در موارد نادر ارگانیسم بیماریزا به مغز، قلب و استخوان حمله می‌کند. وقتی انتقال بیماری مستقیماً از طریق دست به دست کردن خرگوش وحشی انجام شود ضایعات التهابی مقدمتاً در ناحیۀ دست بروز میکنند. بیماری مزبور در عین حال از طریق خوردن گوشت نپختۀ حیوان آلوده قابل انتقال است.
بیماری لایم
این بیماری که برای اولین بار در ناحیۀ لایم در کنکتیکت مشاهده شد، بر اثر باکتری بوریلا بورگدورفری ایجاد می‌شود. این گروه از باکتری‌ها مارپیچی نامیده می‌شوند زیرا شکل شبه حلقهای دارند. شایع‌ترین منبع کنه‌های عفونی شده سگهای خانگی هستند. در انسان، این بیماری باعث ایجاد طیف گستردهای از نشانه‌ها شامل راش، ورم و درد مفاصل، تب، بزرگ و حساس شدن گره‌های لنفی و نیز طیفی از نشانه‌های نورولوژیک می‌شود. در طول سالیان اخیر فرآورده‌های دارویی متعددی به بازار آمدهاند که در مقابله با این بیماری مؤثرند. به عنوان نمونه در میان این محصولات میتوان از اسپری فرونتلاین، ریوولوشن و پریوونتیک نام برد. در عین حال امکان واکسیناسیون سگ‌ها برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارد.
تب نشانهدار کوه راکی
تب نشانهدار کوه راکی شدیدترین و شایع‌ترین ناخوشی ریکتسیال در ایالات متحد آمریکا است. این بیماری بر اثر ریکتسیا ریکتسی، نوعی باکتری است که از طریق کنه‌های تغذیه کرده در حیات وحش به انسان منتقل می‌شود. نشانه‌های بیماری شامل تب، سردرد، درد عضلانی و راش نشانهدار است. راش مزبور بسیار تیره بوده و از این رو نام مستعار سرخجه سیاه را بر خود دارد.
کرم حلقوی
کرم حلقوی در واقع کرم نیست و همیشۀ اوقات حلقوی شکل هم نیست. کرم حلقوی نوعی قارچ دارای رشد کند است که از سلولهای پوست مرده و موی انواع پستانداران تغذیه می‌کند. شایع‌ترین نوع آن، میکروسپوروم کانیس، در میان گربه‌های خردسال و سگ‌هایی که دچار ریزش یا خشکی مو یا شپش هستند، دیده می‌شود. بسیاری از این ضایعات زیر نور ماوراء بنفش نمایی درخشان دارند. اسپورهای این قارچ اغلب اوقات برسها و لباسهایی را که در تماس با حیوان خانگی قرار داشته‌اند آلوده می‌کند. وقتی این اسپورها در تماس با پوست دچار خراشیدگی قرار گیرند عفونت قارچی قادر است تا از حیوان خانگی به انسان منتقل شود.
بیماری پریون
انسفالوپاتی اسفنجی شکل
این ارگانیسم‌ها که ابتدایی‌تر از ویروس هستند به طور طبیعی در شماری از جانوران وجود دارند. مخزن بزرگ کنونی در مورد پریونها احشامی هستند که از گوشت و استخوان غذای مشتق از نشخوار کنندگان عفونی شده تغذیه می‌شوند. وقتی بیماری در گاوها بروز می‌کند بیماری جنون گاوی یا انسفالوپاتی اسفنجی شکل بوواین (BSE) نلمیده می‌شود. وقتی بیماری مزبور در گوسفند بروز می‌کند اسکراپی نامیده می‌شود. در گربه‌ها این بیماری نام انسفالوپاتی اسفنجی شکل فلاین را به خود می‌گیرد. پریونها پاتوژنهای منحصر به فردی هستند که به کندی موجب بیماری می‌شوند و امکان از بین بردن آنها با موازین متعارف بهداشتی وجود ندارد. وقتی بیماری مزبور انسان را مبتلا می‌کند به آن بیماری جیکوب - کروتزفلد گفته می‌شود. نشانه‌های این بیماری در انسان با علایم بیماری آلزایمر همپوشانی دارد.
انگلهای پوست
شپش‌ها و کنه‌ها انگل‌هایی هستند که به سرعت از حیوانات خانگی به انسان منتقل می‌شوند. از آنجا که آنها در عمل مردم یا حیواناتی خانگی را "عفونی" نمیکنند در این مبحث قابل طرح نیستند.
مانگ سارکوپتیک یا گال
هیره‌های مانگ در اشکال بزرگ و کوچک، وحشی و اهلی جانوران وجود دارند. هیره‌های مانگ خاص گونه‌های حیوانی که به آنها حمله‌ور می‌شوند، نیستند. هیره‌های مانگ سگ و گربه گال ساکوپتی هستند. در آغاز آنها بیشتر در گوش، صورت و اندامها شایعند اما به مرور زمان تمام بدن را آلوده میکنند. این هیره‌ها با تماس مستقیم از حیوان به حیوان انتقال می‌یابند. آنها در محیط خارج از بدن میزان زمان درازی زنده نمی‌مانند. هیره‌ها از طریق لایه‌های عمقی پوست نقب میزنند که این سبب خارش شدید و بروز راش قرمز رنگ می‌شود. اصطلاح "خارش هفت ساله" از این وضعیت گرفته شده است. آنها به سادگی با استفاده از آیورمکتین، دیپس یا سلامکتین از بین میروند.
برای بازگشت به بخش اول مقاله روی همین سطر کلیک کنید
Source:
Diseases We Catch From Our Pets
Zoonotic Illnesses Of Dogs Cats And Other Pets
Ron Hines DVM PhD
نظرات (0)