هپاتیت C: علایم، نشانه‌ها، پیشگیری و درمان

• لوری اسمیت، دکتر النا بیگرز
• ترجمة هستی فراست‌فر

وقتی کبد بر اثر عفونت، بیماری، داورهای مخدر، مسمومیت یا مصرف بیش از حد الکل ملتهب می‌شود، به این وضعیت تحت عنوان هپاتیت اشاره می‌گردد. هپاتیت‌های عفونی رایج شامل انواع هپاتیت A هپاتیت B یا هپاتیت C هستند. منشأ تمامی این انواع هپاتیت عفونت‌های ویروسی است.
کبد یکی از ارگان‌های مهم بدن و مسؤول عملکردها و موادی شامل موارد زیر است:
- صفرا
- کلسترول
- فاکتور ایمنی
- تولید پروتئین پلاسمای خون
- ذخیره و ترشح گلوکز
- ذخیرة آهن
- تبدیل آمونیا به اوره
- کنترل لخته‌های خونی
- پردازش داروها و مواد سمی
- دور کردن باکتری‌ها از خون
- پاکسازی بیلی‌روبین خون
هپاتیت C یا (HCV) سالانه میلیون‌ها نفر را در جهان مبتلاء می‌کند و در حال حاضر در حدود 3 تا 4 میلیون آمریکایی دچار آن هستند.
برخی از افراد دچار هپاتیت C فقط بیماری شدیدی را تجربه می‌کند، که حدود 6 ماه دوام دارد. در هر حال، 75 تا 80 درصد مبتلایان به این بیماری دچار عفونت مزمن بالقوه مادام‌العمر می‌شوند.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
1. هپاتیت C چیست؟
2. علایم و نشانگان هپاتیت C
3. درمان هپاتیت C

هپاتیت سی چیست؟
هپاتیت C ویروس سخت‌جانی است که می‌تواند تا 3 هفته بر سطوح مختلف در دمای اتاق زنده بماند. هپاتیت C واگیردار است و از طریق انتقال خون گسترش می‌یابد. راه‌های انتشار هپاتیت C عبارتند از:
- سوزن و سرنگ مورد استفادة مشترک
- اشتراک در استفاده از وسایل مرتبط به دارو که برای تزریق دارو استفاده می‌شوند
- آسیب ناشی از سوزن کارکنان مراقبت‌های بهداشتی
- انتقال از مادر به جنین
- استفاده از ریش‌تراش و مسواک مشترک
- ارتباط جنسی با فرد مبتلا به هپاتیت سی
- تاتو یا خالکوبی کردن با امکاناتی که از نظر کنترل‌های عفونی ضعیف هستند
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) گزارش می‌دهد که ریسک ابتلا‌ به هپاتیت C از طریق جنسی در میان کسانی که دارای شرکای جنسی متعدد، دچار بیماری‌های جنسی واگیردار یا HIV هستند یا به فعالیت‌های جنسی خشونت‌بار مبادرت می‌کنند، افزایش می‌یابد.
برای روشن شدن بیشتر موضوع، CDC گزارش می‌دهد که اگرچه این بیماری مسری است از طرق زیر گسترش پیدا نمی‌کند:
- شیردهی
- سرفه یا عطسه
- غذا یا آب
- در آغوش گرفتن، بوسیدن یا دست دادن

علایم و نشانگان هپاتیت سی
هپاتیت C دو مرحله دارد: حاد و مزمن. علایم بیماری بسیار وابسته به مرحلة عفونت ویروسی است. در حالی که اغلب افراد دچار هپاتیت سی هیچ علامتی ندارند، علایم می‌توانند در طول دو هفته بعد از عفونت بروز کنند. این علایم می‌توانند تا 6 ماه دوام داشته باشند.
عفونت‌های شدید ممکن است خود به خود یا بر اثر درمان با برخی داروهای ضد ویروسی رفع شوند. افراد دچار عفونت حاد ممکن است برخی علایم زیر را تجربه کنند:
- زرد شدن چشم‌ها و پوست
- خستگی
- تهوع
- تب
- درد عضلانی
بسیاری از کسانی که بیماری‌شان به هپاتیت C مزمن پیشرفت می‌کند بدون علامت باقی می‌مانند. وقتی علایم بیماری بروز کنند می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تب
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- استفراغ
- کاهش وزن
- درد معده
- تیره شدن رنگ ادرار
- خاکی رنگ شدن مدفوع
- درد مفاصل
- زرد شدن رنگ پوست و چشم‌ها
- به آسانی دچار شدن به حالت کبودی یا خونریزی
- خارش پوستی
- مایع شکمی
- تورم پا
- گیجی، خواب‌آلودگی و اختلال تکلم
- ظهور رگ‌های خونی عنکبوت مانند در پوست
دیگر اشکال هپاتیت، شامل هپاتیت A و B، ممکن است نشانه‌های مشابهی داشته باشند. اگر فردی دچار هر یک از علایم ابتلاء به هپاتیت باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کند.

عوارض هپاتیت سی
عوارض عفونت ناشی از هپاتیت C مزمن می‌تواند جدی و مهلک باشد و شامل موارد زیر است:
- آسیب کبدی
- نارسایی کبدی
- سیروز
- سرطان کبد
- مرگ

درمان هپاتیت سی
چندین درمان برای هپاتیت C حاد و مزمن وجود دارد. هم در مورد هپاتیت C مزمن و هم هپاتیت سی حاد بدن برخی از افراد به طور طبیعی ویروس را بدون استفاده از دارو پاکسازی می‌کند. در مورد هپاتیت C حاد، این پاکسازی ویروسی می‌تواند در 25 درصد افراد صورت گیرد. به هر حال ریسک عفونت مزمن با هپاتیت C توسط درمان کاهش می‌یابد.
درمان هپاتیت C می‌تواند شامل مصرف داروهای ضد ویروسی باشد. نوع داروهای مصرفی به وضعیت بیمار و توصیه‌های پزشک بستگی دارد.
برخی از افراد دچار عفونت هپاتیت سی ممکن است به پیوند کبد و درمان ضد ویروسی برای از بین بردن صدمة ناشی از بیماری نیاز داشته باشند.
در حال حاضر فهرست دارویی زیر از سوی سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان هپاتیت C به صورت منفرک یا در تلفیق با داروهای دیگر تأیید شده است:
- ریباویرین /  Ribavirin 
- دکلاتاسویر / Daclatasvir
- سوفوسبوویر و ولپاتاسویر / Sofosbuvir and velpatasvir
- لدیپاسویر و سوفوبوویر / Ledipasvir and sofosbuvir  
- تلاپریور / Telaprevir 
- اینترفرون افاکون – 1 / Interferon aphacon-1
- اینترفرون آلفا 2 / Interferon alpha-2b A 
- سیمپریویر / Simeprevir 
- پگیلیتد اینترفرون / Pegylated interferon 
- پگیلیتید اینترفرون آلفا – 2 / Pegylated interferon alpha-2  
- ریباویرین / Ribavirin  
- اینترفرون آلفا -2a / Interferon alpha-2a 
- سوفوبویر / Sofosbuvir  
- امبیتاسویر، پاریتاپاویر و ریتوناویر / Ombitasvir, paritaprevir, and ritonavir
- باسپریویر / Boceprevir 
- امبیتاسویر، پاریتاپاویر، و قرص‌های ریتوناویر در تلفیق با قرص‌های داسابوویر
- Ombitasvir, paritaprevir, and ritonavir tablets packaged with dasabuvir tablets 
پزشک و تیم مراقبت‌های بهداشتی در مورد بهترین روش درمان در هر موقعیت و وضعیت خاص مشاوره می‌کنند.

چه وقت باید به دکتر مراجعه کرد
در صورت وجود شرایط زیر مراجعه به پزشک ضروری است:
- در صورت وجود ریسک ابتلا به هپاتیت سی
- وجود نیاز به کمک برای مشکل ابتلاء به مواد مخدر
- تماس داشتن با ویروس هپاتیت سی
- تجربة هر یک از علایم عفونت هپاتیت سی

پیشگیری از هپاتیت C
پیشگیری از هپاتیت C در بسیاری از موارد امکان‌پذیر است. موازین پیشگیری عبارتند از:
- از داروهای غیر قانونی به ویژه انواع تزریقی استفاده نکنید
- در مورد خالکوبی و تاتو مراقبت‌های لازم را انجام دهید
- رابطة جنسی ایمن داشته باشید/

Source:
medicalnewstoday.com
Hepatitis C: Signs and symptoms
Last reviewed Wed 21 September 2016 By Lori Smith BSN MSN CRNP
Reviewed by Alana Biggers, MD, MPH