کابوس در بزرگسالان - علل، عوارض، و درمان

• دکتر کارول درسرکیسیان
• ترجمه هامیک رادیان

وقتی کسی بر اثر اختلال ناشی از کابوس از خواب می‎پرد، ممکن است پیش خود اینطور فکر کند که وی تنها کسی است که چنین مشکلی دارد. از همۀ حرف‌ها که بگذریم، آیا بزرگسالان می‎توانند کابوس‌ها را پشت سر بگذارند؟
اگرچه این موضوع واقعیت دارد که کابوس بیشتر در کودکان شایع است، از هر دو فرد بزرگسال یک نفر هر از گاه دچار کابوس می‌شود. و بین 2 درصد تا 8 درصد کل افراد بزرگسال مدام درگیر کابوس هستند.
آیا کابوس باعث ایجاد پریشان‎حالی قابل توجهی در فرد می‌شود؟ آیا کابوس‎ها به یک روال منظم در خواب اخلال ایجاد می‌کنند؟ اگر چنین است، پس این موضوع مهم خواهد بود که مردم بتوانند علت بروز کابوس را در مورد خود مشخص کنند. در این صورت خواهند توانست تعداد وقوع آنها را در مورد خود کاهش دهند.

در این مقاله می‌خوانیم:
• کابوس چیست؟
• چه چیز سبب کابوس در بزرگسالان می‎شود؟
• اثرات کابوس بر سلامت چیست؟
• درمان کابوس در بزرگسالان

کابوس چیست؟
کابوس‎ها رویاهایی واقع‎نما و پریشان کننده هستند که فرد را از خواب بیدار می‌کنند. کابوس اغلب اوقات باعث کوبش قلب بر اثر هراس یا ترس می‎شود. کابوس‎ها بیشتر مواقع در طول خواب با حرکات سریع چشم (REM) رخ می‌دهند، بخشی از خواب که در آن اغلب رویاها بروز می‎نمایند. از آنجا که دوره‎های خواب REM در امتداد شب به شکل پیشرونده‌ای بیشتر می‎شوند، فرد ممکن است اغلب مواقع کابوس‌ها را در ساعات اولیه صبح تجربه کند.
سوژه‌های کابوس‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با وجود این برخی کابوس‌ها توسط بسیاری از مردم تجربه می‌شوند. برای مثال، بسیاری از افراد بزرگسال دچار این کابوس می‌شوند که برای فرار از خطری که آنها را تهدید می‌کند از سرعت کافی برخوردار نیستند یا دچار این کابوس می‌شوند که از بلندی سقوط کرده‎اند. اگر کسی دارای تجربه یک واقعه آسیب زننده مثل قرار گرفتن در معرض حمله یا تصادف باشد، وی ممکن در پیوند با آن واقعه مکرراً دچار کابوس گردد.
اگرچه کابوس‌ها و خوف‌های شبانه هر دو باعث از خواب پریدن توأم با ترس می‎شوند، این دو یکسان نیستند. خوف‌های شبانه اغلب در ساعات اولیه پس از به خواب رفتن فرد رخ می‎دهند. آنها به صورت احساسات و نه رویا تجربه می‌شوند، بنابراین مردم وقتی از خواب بیدار می‌شوند علت هراس یا ترس خود را به خاطر نمی‌آورند.

چه چیز سبب کابوس در بزرگسالان می‎شود؟
کابوس‌ در بزرگسالان اغلب موارد پدیده‎ای خود به خودی است. اما در عین حال امکان بروز آنها بر اثر طیفی از عوامل و اختلالات زیربنایی مختلف وجود دارد.
برخی از مردم بر اثر خوردن یک میان وعده غذایی در اوقات دیروقت شب دچار کابوس می‎شوند، چرا که این وعده غذایی دیرهنگام میزان متابولیسم را افزایش داده و به مغز پیام می‎دهد که زمان بیشتری فعال باقی بماند. برخی از داروها نیز عامل تقویت کننده بروز تعدد موارد کابوس شناخته می‌شوند. داروهای دارای تأثیر بر مواد شیمیایی مغز مثل داروهای ضد افسردگی و داروهای مخدر اغلب با بروز کابوس مرتبطند. داروهای غیر روان‌پزشکی شامل برخی داروهای فشار خون نیز می‎توانند باعث ایجاد کابوس در بزرگسالان شوند.
ترک برخی داروها و مواد مخدر، شامل مشروب الکلی و داروهای مسکن یا آرام‌بخش می‎تواند محرک ایجاد کابوس شود. اگر کسی پس از ایجاد تغییری در داروهای مصرفی خود متوجه بروز تغییراتی در تواتر کابوس‎های خود شود باید به پزشک مراجعه کند.
محرومیت خواب می‎تواند باعث تقویت بروز کابوس در بزرگسالان شود، که خود اغلب باعث می‎گردد تا مردم بخشی از خواب را از دست بدهند. اگرچه احتمال آن وجود دارد، اما ثابت نشده است که آیا چرخه مورد بحث به اختلال کابوس منجر می‎شود یا خیر.
ممکن است شماری از محرک‎های روان‌شناختی مسبب بروز کابوس در بزرگسالان باشند. برای مثال، اضطراب و افسردگی می‎توانند باعث بروز کابوس در بزرگسالان شوند. اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) نیز عموماً باعث می‌شود تا مردم دچار کابوس‌های مزمن و مکرر شوند.
کابوس در بزرگسالان ممکن است نتیجۀ برخی اختلالات خواب باشد. این اختلالات شامل آپنه خواب و سندرم پای بی‌قرار می‎شود. اگر امکان تعیین علت دیگری وجود نداشته باشد، کابوس مزمن می‎تواند نوعی اختلال خواب خاص تلقی شود. مردمی که دارای خویشاوندان دچار اختلال کابوس هستند احتمال بیشتری دارد که خود نیز به این اختلال مبتلاء شوند.

اثرات کابوس در بزرگسالان بر سلامت چیست؟
وقتی کابوس‌ها تأثیری قابل ملاحظه بر سلامت و تندرستی فرد داشته باشند به چیزی بیش از رویاهای ناخوشایند تبدیل می‎شوند. در میان مردم دچار کابوس، آنهایی که به اضطراب یا افسردگی دچار هستند، بیشتر محتمل است که بر اثر کابوس دچار پریشان‌حالی شوند و حتی اثرات بیمارگونه روان‌شناختی بیشتری را تجربه کنند. اگرچه ارتباط مورد بحث درک نشده باقی مانده است است، کابوس‌ها با خودکشی مرتبط شده‌اند. از آنجا که کابوس ممکن است تأثیری قابل توجه بر کیفیت زندگی داشته باشد، در صورتی که کسی منظماً دچار آن باشد باید با پزشک مشورت نماید.
محرومیت خواب که می‌تواند بر اثر کابوس ایجاد شود خود قادر است به عنوان میزبان بسیاری از اختلالات پزشکی مثل بیماری قلبی، افسردگی و چاقی عمل کند.
اگر کابوس در بزرگسالان علامتی از آپنه خواب درمان نشده یا اختلال استرس پس از ضربه باشد، این اختلالات زیربنایی در عین حال می‌توانند اثرات منفی مهمی بر سلامت جسمانی و روانی فرد داشته باشند.

درمان کابوس در بزرگسالان
خوشبختانه مردم می‎توانند به کمک پزشک قدم‎هایی در مسیر کاهش تعداد موارد بروز کابوس و اثرات آن بر زندگی خود بردارند. اول از همه اگر کابوس‌ها نتیجۀ مصرف دارویی مشخص باشند، مردم می‌توانند برای از بین بردن این عارضه جانبی ناخوشایند دارو، دوز مصرف یا خود دارو را با مشورت پزشک تغییر دهند.
در مردمی که کابوس در آنها نتیجه وجود یک اختلال زیربنایی مثل آپنه خواب یا سندرم پای بی‌قرار است، درمان اختلال زیربنایی به برطرف کردن علایم کمک می‌کند.
اگر کابوس‎های فرد مرتبط به بیماری یا دارو نباشند، نباید مأیوس شد. ثابت شده است که تغییرات رفتاری در مورد 70 درصد بزرگسالان دچار کابوس، شامل افراد دچار اضطراب، افسردگی و PTSD مؤثر هستند.
درمان تمرین تجسمی یک درمان شناختی رفتاری نویدبخش در مورد کابوس‌های شبانه و کابوس‌های مرتبط به PTSD نشان داده است. این تکنیک به افراد دچار رنج مزمن از کابوس کمک می‎کند تا از راه بیرون ریختن کابوس‌های خود از طریق تجسم کردن آنها وضعیت را تغییر دهند. در برخی موارد، امکان دارد در کنار درمان کابوس مرتبط به PTSD از دارودرمانی استفاده شود، اگرچه کارآیی این روش به اندازه درمان تکرار تجسمی تبیین شده نیست.
قدم‎های دیگری هست که فرد می‎تواند خود به پیش بگذارد و از آنها برای کاهش موارد بروز کابوس کمک بگیرد. تهیه جدول‎بندی چرخه خواب - بیداری مهم است. بنابراین مشارکت در ورزش منظم می‎تواند به کاهش اضطراب و استرس مسبب کابوس کمک کند. مردم ممکن است از یوگا و مدیتیشن نیز در این مورد سود ببرند.
مردم باید بهداشت خواب را مراعات کنند، که به پیشگیری از محرومیت خواب که می‎تواند باعث ایجاد کابوس در بزرگسالان شوند، کمک می‎کند. مردم باید اتاق خواب خود را به محیطی آرام‎بخش، جای راحتی مخصوص خواب و روابط جنسی تبدیل کنند، به طوری که در این محیط دچار فعالیت‎های استرس‌زا نشوند. همچنین مردم باید از مصرف مشروب الکلی و نیکوتین پرهیز کنند، چرا که این مواد بیش از 12 ساعت در جریان خون بافی می‎مانند و باعث ایجاد اختلال در الگوهای خواب می‌شوند./

Source:
Nightmares in Adults
WebMD Medical Reference
Reviewed by Carol DerSarkissian, MD
on January 28, 2017