• لِنا بورگس، تیموتی جی. لیگ
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
گوش بهزنگ بودن یا حالت فوق دلواپسی وضعیتی هشدار دهنده است که با رفتارهایی همراه میشود که به پیشگیری از خطر کمک میکنند. اما علایم اصلی گوش به زنگ بودن کدامند و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟
مردم ممکن است گوش به زنگ بودن را با پارانویا اشتباه بگیرند، زیرا فرد دچار گوش به زنگ بودن ممکن است برخی رفتارها را از خود بروز دهد که شبیه رفتارهای پارانوئید به نظر میرسند. به هر جهت، بین این دو وضعیت تفاوتهایی هست.
درک گوش به زنگ بودن میتواند به مردم در دستیابی به نوع درست کمک و مدیریت بهتر علایم اختلال کمک کند.
مطالب این مقاله:
• گوش به زنگ بودن چیست؟
• علایم گوش به زنگ بودن
• علل
• درمان
گوش به زنگ بودن چیست؟
مردم دچار فوق دلواپسی یا گوش به زنگ بودن به شکل غیر معمول نسبت به محیط و مردم دور و بر خود حساس هستند.
گوش به زنگ بودن به خودی خود یک بیماری نیست، اما روشی رفتاری است که ممکن است بر اثر تروما یا یک مشکل سلامت روانی اصلی یا نهفته ایجاد شده باشد.
وقتی فردی دچار گوش به زنگ بودن میشود، حس خودآگاه وی مدام در انتظار وقوع خطر است. در نتیجه، حسهای وی در وضعیت هشدار بالا بسر میبرند، و آمادۀ پاسخگویی به هر نوع خطر احتمالی هستند.
موقعیتهایی که افراد ممکن است تلاش در تأکید بر آنها داشته باشند عبارتند از:
• خطرات فیزیکی
• تکرار اتفاقات آسیب زننده
• وجود چیز اشتباه در روابط
این حالت فوق هشدار مردم دچار گوش به زنگی را وادار میکند که طوری احساس و عمل کنند که گویی مدام خطری که متوجه آنان است در گوشهای کمین کرده است.
به طور معمول آنها در حال واکنش نشان دادن نسبت به خطری واقعی نیستند. بیشتر، این مغز آنان است که به تحریک حس، وضعیت را بیش از حد برآورده کرده و بیش از حد واکنش نشان میدهد.
حالت گوش به زنگ بودن میتواند علامتی از موارد زیر باشد:
• اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)
• اضطراب
• دیگر اختلالات سلامت روانی
گوش به زنگ بودن در برابر پارانویا
روشی که مردم دچار گوش به زنگ بودن رفتار میکنند ممکن است شبیه به پارانویا به نظر برسد. به هر جهت، در بین این دو وضعیت روانی تفاوتهای مهمی وجود دارد:
• توهم در برابر حالت دفاعی داشتن: در پارانویا، مردم دچار باورهای خاص و غیر واقعی در این مورد هستند که مردم یا چیزهای واقعی در کمین آنها نشستهاند. به هر جهت افراد دچار حالت گوش به زنگ بودن هیچ باور صلبی در مورد اتفاقی خاص که در شرف وقوع است ندارند. آنها دچار توهم نیستند و با وجود این در حالت هشدار بالا بسر میبرند.
• حال در برابر آینده: در پارانویا، مردم دچار این باور توهمی هستند که فردی یا چیزی سعی دارد تا هماکنون یا در زمان حال به آنها آسیب برساند. در حالت گوش به زنگ بودن، مردم برای واقعهای که در آینده انتظارشان را میکشد در حالت هشدار و دفاعی قرار دارند.
• فقدان اطلاع در برابر بینش درونی: در پارانویا، مردم از این موضوع آگاه نیستند که از نوعی بیماری رنج میبرند و ممکن است باور داشته باشند که توهمات آنها نه توهم بلکه واقعیت است. در گوش به زنگ بودن، مردم اغلب از این موضوع آگاهند که هیچ دلیل عینی برای نگرانی وجود ندارد، اما با وجود این آرام گرفتن برای آنها دشوار است.
علایم گوش به زنگ بودن
گوش به زنگ بودن چند علامت فیزیکی دارد، اما اغلب علایم مربوط به آن جنبۀ رفتاری دارند. نشانههای فیزیکی و رفتاری که ممکن است در مردم دچار حالت گوش به زنگ بودن مشاهده شود در زیر مورد بررسی قرار گرفته است:
نشانههای فیزیکی
همۀ افراد دچار حالت گوش به زنگ بودن نشانههای فیزیکی ندارند بلکه برخی از آنان علایم فیزیکی از خود نشان میدهند.
وقتی مردم علایم فیزیکی از خود نشان میدهند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• اتساع مردمک چشم
• بالا رفتن سرعت تنفس
• بیقرار به نظر رسیدن
• تعریق
• سرعت گرفتن ضربان قلب
علایم رفتاری
روش رفتار افراد دچار حالت گوش به زنگ بودن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. به هر جهت، برخی انواع رفتار شایع وجود دارد که اغلب در این افراد بروز میکنند.
مردم دچار حالت گوش به زنگی ممکن است:
• مدام در حالت بررسی وضعیت دور و بر خود باشند و تمرکز بر روی مکالمات را دشوار بیابند
• به سادگی دچار بهتزدگی شوند یا از جا بپرند و در واکنش به چیزهایی که میبینند یا میشوند جیغ بکشند
• در برابر چیزهایی که دور و بر آنها اتفاق میافتد به روشی که ممکن است خصومتآمیز به نظر برسد واکنش بیش از حد نشان دهند
• شلوغی یا صدای محیط دور و بر خود را مقهور کننده ارزیابی کنند
• به دقت در مردم خیره شوند تا ببینند که اسلحهای همراه دارند یا خیر
• موقعیتها را بیش از آنچه هستند ارزیابی کنند و باور داشته باشند که اوضاع بدتر از آن چیزی است که در واقعیت به نظر میرسد
• شانس بروز اتفاقات بدی را که به صورت فیزیکی یا در ارتباطات آنها رخ خواهد داد بیش از حد تخمین بزنند
• حساسیت بیش از حد نسبت به تون صدا یا حالات اشخاص و شخصی تلقی کردن آنها
• دشواری در به خواب رفتن یا در خواب ماندن
عوارض
به علت بازتابهایی که گوش به زنگ بودن در رفتار فرد پیدا میکند ممکن است عوارض درازمدتی در آنان ایجاد شود. این عوارض موارد زیر را شامل میشوند:
• الگوهای رفتاری وسواس
• کسالت روانی و فیزیکی
• دشواری در ارتباطگیری با دیگران
• دشواری در محل کار
• اجتناب از موقعیتهای اجتماعی
علل
گوش به زنگ بودن یک راه مورد استفادۀ مغز برای محافظت از بدن در برابر خطر است. بر این مبنا مردم در حال نبرد در جنگ یا دچار خشونت در محیط خانه ممکن است بر اساس دلایل موجه نشانههای گوش به زنگ بودن از خود نشان دهند.
در هر حال گوش به زنگ بودن ممکن است زمانی نیز بروز کند که پای هیچگونه خطر واقعی در میان نیست. اگر این اتفاق بیفتد نتیجۀ اختلالی در سلامت روانی خواهد بود.
اختلالات سلامت روانی که میتوانند سبب بروز حالت گوش به زنگ بودن شوند عبارتند از:
PTSD
PTSD یک اختلال اضطرابی است که ممکن است فرد پس از تجربه کردن یا دیدن یک حادثۀ تهدیدگر زندگی یا صدمه زننده دچار آن شود. اتفاقاتی که میتوانند منجر به PTSD شوند عبارتند از:
• نبردهای نظامی
• مرگ افراد مورد علاقه یا نزدیکان فرد
• آزار جنسی
• تصادمات جدی
• قرار داشتن تحت آزار و اذیت طولانی مدت
گوش به زنگ بودن یک ویژگی کلیدی PTSD است، زیرا مردم در هراس تجربۀ مجدد تروما بسر میبرند. این میتواند باعث شود که آنها مدام در حالت هشدار باشند، در انتظار اینکه تروما دوباره از سر نو شروع میشود.
اضطراب
مردم دارای تشخیص اختلال اضطراب منتشر (GAD) یا اضطراب اجتماعی ممکن است دچار حالت گوش به زنگ بودن شوند. این حالت بییشتر زمانی رخ میدهد که فرد دچار این اختلال با موقعیت یا افراد ناشناس مواجه میشود.
به هر جهت این موضوع محل مناقشه است که آیا اضطراب سبب حالت گوش به زنگ بودن میشود، یا اینکه اختلالات اضطرابی نتیجۀ رفتار گوش به زنگ بودن هستند. یک مطالعۀ مربوط به سال 2009 که روی موشها انجام شده بود پی برد که وجود وضعیت گوش به زنگ بودن باعث آسیبپذیری بیشتر موشها در برابر اضطراب میشود.
برای تعیین اینکه حالت گوش به زنگ بودن نتیجۀ اختلال اضطراب است یا علت بروز آن، به مطالعات بیشتری نیاز است.
دیگر اختلالات سلامت روانی
حالت گوش به زنگ بودن ممکن است در مردم دچار اختلالات سلامت روان دیگری نیز بروز کند. این اختلالات شامل موارد زیر است:
• اسکیزوفرنی
• اختلال وسواس فکری
• اختلال دوقطبی
محرکها
محرکهای شایعی وجود دارد که میتوانند در افراد دارای رفتار گوش به زنگ بودن بروز کنند. این محرکها شامل موارد زیرند:
• احساس محصور بودن در فضاهای بسته
• محیطهای شلوغ
• موقعیتهای نامطمئن
• یادآورهای صدمات گذشته
• اصرار و صدای بلند
• انتقاد یا خجلت
• جو رقابتی یا انتظاری
• رفتار آشفته از سوی دیگران
• احساس اینکه دیگران آنها را به حال خود رها کردهاند
• احساس درد یا انتظار درد
• دچار شدن به اختلال عاطفی
درمان
نخستین قدم در درمان فرد دچار تجربۀ حالت گوش به زنگ بودن به علت خشونت خانگی یا نبردهای نظامی دور کردن وی از محیطهای خطرناک است.
وقتی کسی بر اثر اختلالات سلامت روانی دچار حالت گوش به زنگ بودن باشد، دیگر درمانهایی که میتوانند کمک کننده باشند شامل موارد زیر است:
• درمان: دکتر ممکن است برای کمک به فرد در مسیر درمان وی را برای مداوای اختلالات سلامت روانی موجب حالت گوش به زنگ بودن به یک درمانگر ارجاع دهد. درمانهای کمک کننده دراین مورد شامل درمان شناختی رفتاری برای اضطراب و تماسدرمانی برای PTSD است.
• دارو: اضطراب و PTSD را میتوان با بتا بلوکرها، داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب درمان کرد. اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی با استفاده از داروهای ضد روانپریشی مداوا میشود.
تکنیکهای مدیریت
در کنار گرفتن دارو در صورت تجویز و پذیرش درمان اگر فرد آن را انجام دهد، مردم ممکن است در جستجوی راههایی برای مدیریت حالت گوش به زنگ بودن باشند.
تکنیکهای مندرج در زیر از جمله روشهای مفید برای مدیریت این وضعیت هستند:
• ریلکسیشن: تمرینات تنفس عمیق یا یوگا ممکن است به آرامبخشی و کاهش اضطراب در فرد کمک کنند به شکلی که افراد بتوانند علایم موجود در خود را بهتر مدیریت نمایند.
• ورزش: ورزش منظم باعث ترشح اندورفین میشود، که میتواند به کاهش اضطراب کمک کند.
• مراقبۀ ذهنی: ذهنآگاهی نسبت به آنچه فرد احساس میکند و تمرکز بر لحظه میتواند به مردم در پایش و کاهش رفتار گوش به زنگ بودن کمک کند.
• ارتباط: بیان نوع احساس فرد نسبت به دیگران و پذیرش بازخورد در مورد اوقاتی که فرد دچار واکنش بیش از حد بوده است میتواند مفید باشد.
• عینگرایی: جستجو برای شواهد عینی، همانند اینکه نیازی به اتخاذ حالت دفاعی وجود ندارد ممکن است به پایش رفتار گوش به زنگ بودن کمک کند.
Source:
MedicalNewsToday
medicalnewsatoday.com
Hypervigilance: Symptoms and treatment
Last reviewed Thu 7 September 2017
By Lana Burgess
Reviewed by Timothy J. Legg, PMHNP-BC, GNP-BC, CARN-AP, MCHES