اثر سودوبولبار یا بی‌اختیاری عاطفی

• علایم اثر سودوبولبار
• علل اثر سودوبولبار
• تشخیص اثر سودوبولبار
• درمان اثر سودوبولبار
• زندگی با اثر سودوبولبار

اثر سودوبولبار [بی‌اختیاری عاطفی] نوعی اختلال سیستم عصبی است که می‌تواند باعث شود تا فرد در هنگام وقوع آن بدون آنکه توان کنترل خود را داشته باشد بخندد، گریه کند یا دچار خشم شود.
اثر سودوبولبار همچنین به نام‌های زیر شناخته می‌شود:
• اختلال تنظیم عاطفی
• بی‌اختیاری عاطفی
• ناتوانی عاطفی
• گریستن غیر ارادی
• خندیدن و گریستن آسیب‌شناختی

علایم اثر سودوبولبار
اگر کسی دچار اثر سودوبولبار باشد ممکن است موارد زیر از او مشاهده شود:
• موارد شدید و ناگهانی گریه کردن یا خندیدن که شخص قادر به کنترل آنها نیست
• گریستن یا خندیدن در مواردی که با موقعیت همخوانی ندارد
• طغیان‌های ناامیدی و خشم
• حالات چهره که با عواطف همخوان نیستند
طغیان‌های مورد اشاره ممکن است چند بار در طول روز یا بارها در طول ماه بروز کنند.
علایم مورد اشاره به خُلق یا حالت بستگی ندارند. به عبارت دیگر، شخص ممکن است احساس شادی داشته باشد اما شروع به گریستن کند و قادر به مهار آن نباشد؛ یا اینکه دچار احساس اندوه باشد اما در زمانی که نباید، شروع به خندیدن کند. شخص ممکن است صرفاً زمان زیادی گریه کند یا بخندد. برخی از مردم می‌گویند علایم مورد بحث چنان به سرعت شکل می‌گیرند که شبیه به تشنج به نظر می‌رسند. اشتباه گرفتن علایم اثر سودوبولبار با علایم مربوط به افسردگی یا اختلال دوقطبی شایع است.
اگر کسی به اثر سودوبولبار مبتلاء باشد، ممکن است از بابت حضور در مجامع عمومی دچار اضطراب یا خجلت شود. شخص ممکن است در مورد طغیان بعدی اثر سودوبولبار نگران بوده، نسبت به لغو برنامه‌های مشترک خود با خانواده یا دوستان اقدام کند. این وضعیت در عین حال می‌تواند به افسردگی یا اضطراب منجر گردد.
اگر کسی در حال مراقبت از فرد دچار اثر سودوبولبار باشد ممکن است گیج یا مأیوس شود. عوارض عاطفی اثر سودوبولبار می‌توانند به میزان زیادی بر ریکاوری و کیفیت زندگی تأثیر منفی بگذارند. مراجعه به پزشک صاحب صلاحیت برای مراقت پزشکی و درمان اثر سودوبولبار اهمیت دارد.

علل اثر سودوبولبار
دانشمندان معتقدند که اثر سودوبولبار نتیجه آسیب دیدگی قشر جلوی مغز (کورتکس پری‌فرونتال) است، ناحیه‌ای از مغز که به کنترل عواطف کمک می‌کند. صدمات وارد شده به دیگر نواحی مغز و همچنین تغییر مواد شیمیایی مرتبط به افسردگی و مانیا نیز می‌توانند در این مورد نقش داشته باشند.
یک آسیب دیدگی یا بیماری تأثیرگذار بر مغز می‌تواند به اثر سودوبولبار منجر گردد. اختلالات مغزی که عموماً به اثر سودوبولبار مرتبط می‌شوند عبارتند از:
• بیماری آلزایمر
• اسکلروزیس جانبی امیوتروفیک (ALS)
• تومور مغزی
• زوال عقل
• مالتیپل اسکلروزیس
• بیماری پارکینسون
• صدمه تروماتیک مغز

تشخیص اثر سودوبولبار
اگر شخص یا یکی از دوستان یا نزدیکان وی زمان زیادی گریه می‌کند یا می‌خندد و علت آن مشخص نیست، باید به پزشک مراجعه کرد. تشخیص اثر سودوبولبار دشوار است زیرا علایم آن با علایم مشکلات دیگری مثل افسردگی یا اختلالات خلق همپوشانی دارند.
در مورد علایم شامل زمان بروز و مدت ادامه آنها برای پزشک توضیح دهید. این امکان وجود دارد که در مورد دوره‌های گریه و خنده یادداشت‌ برداری شود.
پزشک نیاز ندارد تا برای تشخیص اثر سودوبولبار تست‌هایی انجام داد. اما برای از تشخیص خارج کردن یک شکل از صرع که می‌تواند علایم مشابهی ایجاد کند، پزشک ممکن است انجام الکتروانسفالوگرام (EEG) را در دستور کار قرار دهد.
دو پرسشنامه کمک می‌کنند تا بتوان تعیین کرد که خندیدن و گریستن نشانه‌های اثر سودوبولبار هستند یا خیر:
• مقیاس بیماری شناختی خندیدن و گریستن (PLACS). پزشک در مورد دوره‌های بروز علایم شامل مدت ادامه آنها، چگونگی ارتباط آنها با خلق و خو و شرایط اجتماعی و دگرگون شدن حالات فرد پس از احساس آنها پرسش‌هایی مطرح می‌کند.
• مقیاس مرکز مطالعات ناتوانی نورولوژیک (CNS-LS). در این مورد شخص به سؤالاتی در مورد علایم جواب می‌دهد. چه مدت دچار این علایم هستید؟ آنها چه احساسی در شما ایجاد می‌کنند؟ برای مثال، "من خیلی راحت می‌زنم زیر گریه" یا "من خیلی راحت از خنده روده‌بر می‌شوم"

درمان اثر سودوبولبار
پزشکان ممکن است برای کنترل علایم اثر سودوبولبار داروهای ضد افسردگی تجویز کنند. در سال 2010، FDA داروی دکسترومتورفان / کوئینیدین (نیودکستا) را به عنوان اولین دارو برای اثر سودوبولبار تأیید کرد. مطالعات نشان داده‌اند که این دارو به کنترل طغیان‌های گریستن و خندیدن در مردم دچار مالتیپل اسکلروزیس و اسکلروز جانبی امیوتروفیک کمک می‌کند.

زندگی با اثر سودوبولبار
برای کمک به شخص دچار اثر سودوبولبار و نزدیکان او در طول یک دوره دچار شدن به اثر سودوبولبار، و نیز برای احساس وجود کنترل بیشتر بر سلامت خود، مردم می‌توانند موارد زیر را امتحان کنند:
• در مورد اثر سودوبولبار و چگونگی اثرگذاری آن بر خود و خانواده با مردم دور و بر خود صحبت کنید. این موضوع مانع از شگفت زدگی یا گیج و گم شدن آنان در زمان بروز علایم در شما خواهد شد.
• علایم اثر سودوبولبار را به شکل روزانه دنبال کنید، که این شامل زمان شروع و خاتمه علایم و مدت ادامه آنها می‌شود. این موضوع کمک می‌کند تا بدانید که چه هنگامی باید به پزشک مراجعه کرد.
• با دیگر مردم دچار اثر سودوبولبار صحبت کنید. آنها حرف‌های شما را درک می‌کنند و ممکن است نکاتی مطرح کنند که برای شما مفید باشد.
• حالت قرارگیری خود را تغییر دهید. اگر احساس می‌کنید که طغیان خنده یا گریه در حال رسیدن است حالت نشستن یا ایستادن خود را تغییر دهید.
• آهسته و عمیق نفس بکشید. این کار را در زمان ادامه دوره طغیان علایم تا زمان احساس وجود کنترل بر آنها ادامه دهید.
• آرام باشید. عود موضوعی عاطفی است و ممکن است باعث ایجاد تنش عضلانی در شما شود. شانه‌ها و پیشانی خود را پس از بروز علامت شل کنید./

• دکتر کریستوفر ملینوسکی
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
WebMD Medical Reference
Pseudobulbar Affect (PBA)
Reviewed by Christopher Melinosky, MD,
On September 25, 2019