درد فرج یا مادگی در زنان - علایم، علل، و درمان

• نیکول گلن، دکتر دِبرا سولیوان
• ترجمه هستی فراست‌فر

فرج (مادگی، شرمگاه و...) بخش بیرونی ناحیۀ تناسلی در زنان است. درد یا ناراحتی در این بافت‌های حساس در اغلب زنان تا حدودی شایع است و آنها در مقطعی از زندگی دچار درد فرج می‎شوند. در صورتی که این درد بیش از 3 ماه و بدون علت مشخص ادامه داشته باشد ولوودینیا نامیده می‎شود.

[مطالب این مقاله:]
• فرج چیست؟
• علایم
• علل
• درمان
• مداوای خانگی
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم

فرج چیست؟
فرج ناحیۀ شامل بخش خارجی اندام‌های تناسلی در زنان است. فرج دارای چند ساختار مختلف شامل موارد زیر است:
• لابیا ماجورا یا لب‌های بیرونی: اینها چیدمانی از چین و شکن پوستی هستند که واژن و ساختارهای فرج را می‎پوشانند. این لب‌ها روی سطح خارجی خود مو دارند.
• لابیا مینورا یا لب‎های داخلی: اینها بخش‎های کوچـک‎تر و داخلی‎تر دو چین پوستی هستند و مویی روی آنها مشاهده نمی‎شود.
لابیا مینورا در ساختار کوچکی به نام پریوس یا کلاهک به هم می‎رسند که کلیتوریس یا چوچوله را محافظت می‎کند.
• کلیتوریس: کلیتوریس بافت کوچکی است که حاوی عصب‌های متعددی در انتهای خود است و در طول تحریک جنسی بر اثر تجمع خون متورم می‎شود.
• دهلیز یا ورودی واژن: ورودی واژن نیز شامل غده‎های کوچک بارتولن است که مایعی را ترشح می‎کنند که در طول فعالیت جنسی نقش لوبریکانت یا لیز کننده را بازی می‎کند.
درد فرج ممکن است در هر یک از این ساختارها بروز کند.

علایم
درد فرج در میان زنان متفاوت است و ممکن است توصیفات مختلفی شامل موارد زیر در مورد آن ارائه شود:
• سوزان
• نیشدار
• آزردگی یا تحریک
• خام و خشن
• کسل کننده
• فشاری
• خفقانی
• خارش‎دار
درد فرج ممکن است در یک نقطه بروز کند که به عنوان درد موضعی نامیده می‎شود یا ممکن است شامل کل فرج باشد و به عنوان درد منتشر یا جنرالیزه شناخته می‎شود.
این درد در عین حال می‎تواند حالت برانگیخته داشته باشد که به سبب فشار یا لمس ایجاد می‎شود و ممکن است نابرانگیخته باشد که خود به خود و بدون لمس یا فشار بروز می‎کند. برای برخی از زنان، درد مزبور حالت قطع و وصل دارد در حالی که در مورد دیگران می‎تواند دایمی نیز باشد.
درد فرج ممکن است به تحریک موارد زیر ایجاد شود:
• فعالیت جنسی
• کار گذاشتن تامپون
• پوشیدن شلوارهای جین یا لباس‎های تنگ
• نشستن
درد و ناراحتی بروز کرده در هنگام فشار به ورودی واژن وستیبولودینیا نامیده می‎شود.

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
واریکوسیتی والوار یا واریس وریدهای مادگی

علل
درد فرج ممکن است علل متفاوتی داشته باشد. برخی از علل محتمل برای ایجاد درد در فرج شامل موارد زیر است:

عفونت‎ها
عفونت‎های مخمری مزمن یا عفونت‌های باکتریایی مزمن می‎توانند سبب بروز دردی شوند که طیفی از ناراحتی خفیف و خارش تا درد سوزان و ستوه‎آور را شامل می‎شود.
عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، مثل واژینوزیس باکتریایی یا ویروس هرپس سیمپلکس نیز می‎توانند سبب درد یا ناراحتی فرج شوند.

تروما
فرج دارای بافت‌های بسیار حساسی است که حامل پایانه‎های عصبی هستند. صدمه دیدن این پایانه‎های عصبی از طریق زایمان، فعالیت جنسی یا حتی سوارکاری و دوچرخه‎سواری کار مشکلی نیست.

اختلالات درد مزمن
تحقیقات پی برده‎اند که زنان مبتلا به ولوودینیا در عین حال بیشتر احتمال دارد که به اختلالات درد مزمن مثل فیبرومیالژی، سیستیت فضای بینابینی، یا سندرم روده تحریک‎پذیر دچار شوند.

انواع آلرژی
برخی از زنان نسبت به انواع صابون یا مواد بهداشتی زنان دچار آلرژی هستند و این مواد در آنها سبب بروز درد، ناراحتی، و تحریک ناحیۀ تناسلی می‎شود.
بسیاری از زنان دچار آلرژی همچنین خبر از ابتلا به تحریک‎پذیری یا التهاب در خود می‎دهند.

در زمینه مسائل زنان بیشتر بخوانیم:

میتلشمرز (میتل‌اشمرز) یا
درد یک طرفه زیر شکم در هنگام تخمک‌گذاری

تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی همراه با یائسگی یا پریود قاعدگی می‎توانند سبب متورم شدن، التهاب یا خشک و ناراحتی‎زا شدن بافت‎های حساس فرج شوند.

سرطان
سرطان فرج رشد سلول‎های غیر نرمال در بافت‌های فرج است. این نوع سرطان می‎تواند سبب بروز خارش، سوزش، التهاب و درد شود.
اغلب موارد سرطان فرج همچنین سبب بروز توده، زخم، یا تغییرات پوستی می‎شوند.

درمان
درمان درد فرج به علت بروز این درد بستگی دارد. این به معنی استفاده از دارو برای رفع عفونت، جایگزینی هورمون برای مدیریت تغییرات هورمونی یا جراحی برای ترمیم یک آسیب دیدگی یا جراحت است.
همچنین این احتمال وجود دارد که برای تسکین خشکی عضلات یا رفع درد یا اضطراب مزمن به یک درمانگر یا فیزیوتراپیست نیاز باشد.
دیگر درمان‎ها در این مورد شامل موارد زیرند:
• زیست‌بازخورد (بیوفیدبک): وقتی بیوفیدبک برای درد فرج استفاده می‌شود، این نوع درمان به زنان یاد می‎دهد که چگونه عضلات کف لگن خود را ریلکس کنند و چگونه پاسخ‌های بدن خون را در برابر محرک‎های درد کنترل نمایند.
• بی‎حس کننده‌های موضعی: اینها معمولاً پمادهایی هستند که می‎توان به فاصلۀ 20 تا 30 دقیقه پیش از آغاز فعالیت جنسی از آنها استفاده کرد. این کرم‎ها یا پمادها می‎توانند باعث ایجاد بی‎حسی در ناحیۀ مورد استفاده شوند به طوری که زنان در طول فعالیت جنسی دیگر احساس درد یا ناراحتی نکنند.
• درمان کف لگن: در برخی موارد، درمان کف لگن می‎تواند به ریلکس شدن عضلات لگن کمک کند که این به نوبۀ خود باعث تسکین عضلات و تخفیف درد و تنش می‎شود. تقویت عضلات مزبور به تقویت دستگاه‎های موجود در ناحیۀ لگن شامل مثانه، رحم، و مقعد منجر می‎شود و نیز به ریلکس شدن آنها کمک می‎نماید.
• بلوک عصب: بلوک عصب ممکن است برای زنانی که درد باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمرۀ آنها می‎شود و در عین حال با استفاده از دیگر درمان‎ها و داروها به آرامش نمی‎رسند، مفید باشد. در طول این درمان دکتر یک مادۀ بی‎حس کننده را به داخل عصب‎های منتهی به ناحیۀ تناسلی خارجی تزریق می‎کند. این عمل باعث بلوک شدن گیرنده‌های درد و تسکین ناراحتی می‎شود.

مداوای خانگی
چند راهکار خانگی را می‎توان برای کاهش درد یا ناراحتی مورد استفاده قرار داد. این راهکارها شامل موارد زیر است:
• هشیار و ذهن‎آگاه بودن در زمینۀ استفاده از محصولات بهداشتی: افراد دچار درد فرج باید میزان مصرف فرآورده‎های منجر به درد و تحریک فرج را به حداقل ممکن کاهش دهند. این کار باید با قطع مصرف صابون‎های معطر یا قوی شروع شود. همچنین آنها باید از مصرف فرآورده‏های بهداشتی با "بافت خشک" خودداری کرده و آنها را با پدها و تامپون‎های صد درصد نخی تعویض کنند.
• عدم انجام دوش واژینال: واژن دستگاهی خودتمیز کننده است، و نیازی به استفاده از دوش واژن یا دیگر پاکسازی کننده‎ها ندارد. این محصولات می‎توانند تحریک کننده و آزار دهنده باشند به ویژه در زنانی که دچار درد فرج هستند.
• گرفتن حمایت: ولوودینیا می‎تواند بر روابط زنان، عزت نفس یا احساس صمیمیت آنها با دیگران تأثیر منفی داشته باشد. حمایت گرفتن در این مورد حیاتی است. در این مورد گروه‎های حمایتی متشکل از افراد دارای مشکلات مشابه وجود دارد که می‎توانند در زمینۀ آموزش چگونگی مقابله و مدارا با مشکل برای زنان و شریک زندگی وی کمک کننده باشند.
• اجتناب از استفاده از لباس‎های سفت: لباس‎های سفت و پارچه‎های سنتتیک مثل اسپندکس یا لیکرا می‏توانند محرک درد فرج باشند.
• استفاده از حمام نشیمن‌گاه: نشستن داخل محفظه‎ای پر از آب گرم و کمی نمک اپسوم می‏‌تواند به تسکین آزردگی فرج کمک کند.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
برخی از زنان فکر می‎کنند که صحبت کردن با پزشک در مورد درد و ناراحتی فرج کار شرم‎آوری است.
یادآوری این موضوع مهم است که پزشک فردی حرفه‌ای و کارآزموده است که وظیفۀ وی کمک به رفع مشکلات پزشکی است. زنان می‎توانند در مورد مشکلاتی نظیر درد فرج به پزشکان زن مراجعه کنند.
درد فرج می‎تواند سبب ایجاد مشکلات ناراحت کننده برای کیفیت زندگی شود و نیز می‎تواند نشانه‎ای از این باشد که مشکلی در کار هست. در اغلب موارد، درد فرج قابل درمان است اما این موضوع مهم است که تشخیص مشکل به درستی صورت گیرد.
دکتر در بررسی درد فرج به جستجوی نشانه‌های علتی جدی مثل عفونت یا سرطان خواهد پرداخت، و می‎تواند درمان‎ها و داروهایی را برای تسکین درد یا ناراحتی تجویز کند./

Source:
Medical News Today
What causes vulvar pain?
Last reviewed Fri 29 December 2017
By Nicole Galan
Reviewed by Debra Sullivan, PhD, MSN, RN, CNE, COI