• نیکول گلن، هالی ارنست
• ترجمه هستی فراستفر
ادنومیوز (ادنومیوزیس) وضعیتی است که در آن سلولهای جدار رحم درون دیوارۀ عضلانی رحم رشد میکنند.
ادنومیوز شبیه به اندومتریوز است و می‌تواند سبب بروز علایم مشابهی شود یا اساساً فاقد علایم باشد.
ادنومیوز وضعیت نسبتاً شایعی است. NHS تخمین میزند که در سطح بریتانیا از هر 10 زن 1 نفر دچار ادنومیوز هستند و اینکه بیشترین شیوع آن مربوط به زنان سنین 40 تا 50 سال است.
[مطالب این مقاله:]
• علایم
• علل
• ریسک فاکتورها
• درمان
• ادنومیوز در برابر اندومتریوز
• بارداری و باروری
• تشخیص
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• دورنما
ادنومیوز چیست؟
ادنومیوز وضعیتی است که در آن سلولهایی که معمولاً در خارج از دیوارۀ رحم رشد میکنند رشد خود را درون عضلۀ رحم ادامه میدهند.
در طول چرخۀ عادت ماهانۀ زنان این سلولهای "به دام افتاده" تحریک می‌شوند، که این می‌تواند به ایجاد کرامپ‌های عادت ماهانه و خونریزی بیش از میزان معمول منتهی شود.
علایم ادنومیوز در سراسر چرخۀ بارداری به علت نوسان سطح هورمون استروژن متفاوت است، که این بر میزان ریزش سلولهای دیوارۀ رحم تأثیر می‌گذارد.
علایم به طور معمول پس از یائسگی، که در آن سطح استروژن به طور طبیعی کاهش پیدا میکند، بهبود یافته یا رفع می‌شوند.
علایم
ادنومیوز در میان افراد به شکل متفاوتی بروز میکند که این شامل گسترۀ وضعیت و شدت علایم ناشی از آن نیز می‌شود.
در حدود یکسوم زنان هیچگونه علایمی را تجربه نمیکنند، در حالی که در دیگران، علایم ممکن است در زندگی روزانه اختلال ایجاد کنند. علایم محتمل ادنومیوز عبارتند از:
• خونریزی سنگین در عادت ماهانه
• پریودهای بسیار دردناک
• احساس درد در هنگام سکس
• خونریزی در فاصلۀ بین عادتهای ماهانه
• تشدید کرامپ‌های رحمی
• بزرگ شدن و افتادگی رحم
• احساس درد در کل ناحیۀ لگن
• احساس وجود فشار بر روی مثانه و راست روده
• احساس درد در هنگام دفع مدفوع
علل
پزشکان در مورد علت بروز ادنومیوز مطمئن نیستند، اما در این مورد چند نظریه وجود دارد:
• رشد جنینی. این احتمال وجود دارد که ادنومیوز پیش از تولد و در هنگام شکلگیری رحم در دورۀ جنینی ایجاد شود.
• التهاب. التهابی که در رحم زنان در طول جراحی رحمی بروز میکند نیز می‌تواند ریسک ادنومیوز را افزایش دهد.
• بافت مهاجم. جراحت رحم، همانند مواقع مرتبط به زایمان به روش سزارین یا دیگر انواع جراحی نیز می‌تواند سبب ادنومیوز شود. دلیلش این است که احتمال دارد رحم به جای التیام در راستای بیرون عضله به سمت داخل التیام پیدا کند.
ریسک فاکتورها
چند ریسک فاکتور که می‌توانند باعث ادنومیوز شوند عبارتند از:
• سن. اگرچه این وضعیت می‌تواند در هر سنی مبتلابۀ زنان شود، اغلب زنان دارای تشخیص ابتلا به ادنومیوز 40 تا 50 ساله هستند.
• بارداری. درصد بزرگی از زنان دچار ادنومیوز سابقۀ چند بارداری را دارند.
• جراحی رحمی. داشتن سابقۀ جراحی رحم شامل زایمان به روش سزارین به شکل قابل ملاحظهای ریسک ادنومیوز را افزایش میدهد.
درمان
بدون درمان احتمال دارد ادنومیوز در وضعیتی پایدار ادامه یابد یا ممکن است که علایم آن تشدید شود.
در صورت عدم وجود علایم، فقدان برنامه برای بارداری یا نزدیک بودن یائسگی، که در آن اغلب زنان تسکین علایم را تجربه میکنند، نیازی به درمان ادنومیوز نیست.
در هر حال، گزینههای درمانی متعددی برای زنان دچار ادنومیوز وجود دارد:
• داروهای ضد التهابی. داروهایی مثل ایبوپروفن می‌توانند درد و ناراحتی ناشی از ادنومیوز را کاهش دهند.
• داروهای هورمونی. برخی درمانهای هورمونی مثل قرصهای پیشگیری از بارداری خوراکی، پروژستین IUD، یا داروهای تزریق (دیپو - پروورا)، می‌توانند باعث کاهش علایم شوند.
• داروهای تزریقی. این داروها می‌توانند باعث القاء موقتی یا کاذب یائسگی شوند. داروهای مزبور فقط برای استفادۀ کوتاه مدت مناسب هستند و نباید برای دراز مدت مورد استفاده قرار گیرند.
• آمبولیزاسیون شریان رحمی. این درمان شامل جاگذاری یک لوله در شریان اصلی ناحیۀ کشالۀ ران و تزریق ذرات کوچکی به درون ناحیۀ آسیب دیده با ادنومیوز است. این کار باعث توقف جریان خون در ناحیۀ آسیب دیده می‌شود، که به نوبۀ خود باعث کوچک شدن ادنومیوز و کاهش علایم ناشی از آن میگردد.
• هیسترکتومی. تنها درمان قطعی ادنومیوز برداشتن رحم به طور کامل است. این گزینه برای زنانی که قصد دارند تا در آینده باردار شوند مناسب نیست.
ادنومیوز در برابر اندومتریوز
ادنومیوز و اندومتریوز بسیار به هم شبیه هستند اما در عین حال تفاوتهایی میان آنها وجود دارد.
در ادنومیوز سلولهای دیوارۀ رحم درون عضلۀ رحم رشد میکنند. در اندومتریوز این سلول‌ها در خارج از رحم و گاهی از اوقات در تخمدانها و لولههای تخمبر رشد مینمایند.
دو وضعیت مورد بحث شیوع یکسانی دارند اگرچه اندومتریوز اغلب در زنان 30 تا 40 ساله بروز میکند در حالی که ادنومیوز گرایشی به بروز در زنان 40 تا 50 ساله نشان میدهد.
این احتمال وجود دارد که زنان در آن واحد دچار هر دو اختلال مزبور شوند. علایم آنها گرایشی به تسکین پس از دورۀ یائسگی از خود نشان میدهند.
باروری و بارداری
تحقیق نشان میدهد که تأثیر ادنومیوز بر باروری در زنان متناقض است، زیرا در اغلب موارد زنان دچار مشکل باروری با اختلالات دیگری نیز درگیرند.
تحقیق در مورد ارتباط میان ادنومیوز، ناباروری، و بارداری هنوز ادامه دارد. هیچ مطالعه‌ای که نشان دهندۀ افزایش ریسک از دست دادن بارداری یا دیگر مشکلات مامایی و زایمانی باشد در دسترس نیست.
تشخیص
تشخیص ادنومیوز با مراجعه به پزشک آغاز می‌شود. دکتر شرح حال پزشکی زن را گرفته و یک معاینۀ بالینی برای بررسی لگن انجام میدهد.
زنان اغلب اوقات در هنگام انجام معاینۀ لگن نوعی حالت افتادگی را در رحم خود احساس میکنند. اگر دکتر احساس کند که رحم به طور جزئی بزرگ شده است و ظن به ادنومیوز وجود داشته باشد، آنگاه انجام تست‌های زیر در دستور کار قرار خواهد گرفت:
• اولتراسوند. این تست به پزشک امکان بررسی بافت دیوارۀ رحم در عضلۀ آن را میدهد. به هر جهت، این کار می‌تواند به خطا در تشخیص منجر شود، زیرا این بستههای بافتی گاهی از اوقات شبیه به اختلالی دیگر موسوم به فیبروئید به نظر میرسند.
• MRI. این تست تصویربرداری بهترین روش برای مشاهدۀ عضلۀ داخل رحم است.
• بیوپسی اندومتریال. گاهی از اوقات دکتر به گرفتن نمونه از بافت اندومتریال رحم اقدام میکند. اگرچه این کار به تشخیص ادنومیوز کمک نمیکند؛ باعث از تشخیص خارج شدن دیگر علل منجر به بروز علایم در زنان می‌شود.
به هر جهت، روشهای مزبور باعث تشخیص قطعی نمی‌شوند. تشخیص قطعی ادنومیوز صرفاً هنگامی ممکن است که زنان هیسترکتومی انجام داده باشند و پزشک متخصص پاتولوژی رحم را در زیر میکروسکپ مورد بررسی قرار داده باشد.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
زنی که سعی به باردار شدن ندارد یا زنانی که هیچگونه علایمی را احساس نمیکنند نیازی به درمان نیز ندارند. به هر حال، هر زنی که ظن به ادنومیوز یا اندومتریوز در مورد وی وجود داشته باشد باید برای ارزیابی وضعیت خود به پزشک مراجعه کند.
اگر زنی دچار پریودهای سنگین یا کرامپ‌های شدید رحمی باشد، این موضوع حیاتی است که به پزشک مراجعه کند. این علایم گاه می‌توانند پیامی از وضعیتها یا اختلالات جدی باشند، و این موضوع دارای اهمیت است که پزشک برای مشخص کردن علت تست‌های لازم را انجام دهد.
خونریزی شدید عادت ماهانه می‌تواند سبب بروز آنمی شود، که کمبود آهن است. این اختلال می‌تواند به بروز خستگی، ضعف، یا بیحالی و ناخوشی در فرد منجر شود. استفاده از مکملهای آهن می‌تواند به درمان آنمی کمک کند، که این موضوع به ویژه در طول عادت ماهانه اهمیت دارد.
دورنما
دورنما برای زنان دچار ادنومیوز بسیار خوب است. ادنومیوز یک اختلال تهدید کنندۀ زندگی محسوب نمیشود اما می‌تواند سبب بروز ناراحتیهای شدید شود.
هر زنی که ظن ابتلا به ادنومیوز یا اندومتریوز در مورد وی وجود دارد باید به پزشک مراجعه کند.
ادنومیوز در هنگامی که زن به یائسگی میرسد از بین میرود. در این اثناء برخی درمانها در دسترسند که می‌توانند باعث تخفیف علایم شوند./
Source:
What to know about adenomyosis
Last reviewed Fri 23 March 2018
By Nicole Galan
Reviewed by Holly Ernst, PA-C
نظرات (0)