مسائل پستان زنان پس از شیردهی

• آیا پستان من شل شده یا حالت تخت پیدا می‌کند؟
• آیا شیردهی باعث تغییر شکل پستان می‌شود؟
• آیا شیردهی باعث ایجاد عدم تقارن یا ناهمخوانی پستان‌ها می‌شود؟
• آیا زنان باید در صورت شیردهی برای مشکلات پستان غربالگری شوند؟
• چه درمانی برای تغییر شکل و عدم تقارن پستان‌ها وجود دارد؟

پیوند شگفت‌انگیزی که مادر با فرزند خویش در زمان شیر دادن از پستان ایجاد می‌کند مشابهی ندارد؛ و کارشناسان بر این نکته توافق دارند که شیر پستان غذای ایده‌آل برای نوزاد است. اما حتی با وجودی که مادر می‌خواهد برای نوزاد خویش بهترین آغاز ممکنی را که از دستش برمی‌آید رقم بزند، نخواهد توانست کمک کند اما نگران باشد. شیر دادن با پستان‌های زنان چه می‌کند؟ برای مثال به اندازه و شکل آنها می‌توان فکر کرد.
در سراسر دوران زندگی و مخصوصاً در دوره بارداری و شیردهی اندازه و شکل پستان‌های زنان ممکن است تغییر کند. اندازه پستان را مقدار بافت چربی موجود در آن تعیین می‌کند. تولید شیر باعث متراکم‌تر شدن بافت پستان می‌شود. پس از شیردهی، هم بافت چربی و هم بافت همبند در پستان‌ها ممکن است دچار تغییر شوند.
پستان زنان ممکن است به اندازه دوره پیش از شیردهی از پستان برگردد یا برنگردد. پستان برخی زنان بزرگ شده و به همین شکل باقی می‌ماند و پستان زنان دیگر کوچک می‌شود. اما شل شدن و حالت افتادگی یا پُر باقی ماندن پستان در کنار شیر دادن از پستان می‌تواند به ژنتیک، وزن‌گیری در طول بارداری و سن زن مرتبط باشد.

آیا پستان من شل شده یا حالت تخت پیدا می‌کند؟
وقتی زنی به فرزندش از پستان خود شیر می‌دهد، جریان شیر می‌تواند پوست و بافت پستان را متسع کند. این موضوع باعث می‌شود تا پستان برخی زنان وقتی ساختارهای تولید شیر فشرده شده و به اندازه پیش از دوره بارداری آنان برمی‌گردند نمایی "خالی" یا "کش پیدا کرده" به پستان بدهد. این وضعیت یک مشکل زیبایی شناختی شایع پس از شیردهی است، اما مشکل پزشکی محسوب نمی‌شود.
زنان اغلب نگران آن هستند که شیردهی از پستان باعث شل شدن پستان‌های آنان می‌شود. اما عوامل دیگری بیش از شیردهی می‌توانند باعث ایجاد چنین حالت ظاهری برای پستان شوند. این عوامل عبارتند از:
• شاخص توده بدن (BMI). معیاری برای اندازه‌گیری درصد توده چربی در بدن است
• تعداد موارد بارداری زن در گذشته
• بزرگ بودن اندازه یا سایز پستان در دوره پیش از باردار شدن
• سن زن
• داشتن تاریخچه مصرف سیگار (دخانیات)

آیا شیردهی باعث تغییر شکل پستان می‌شود؟
هر پستانی منحصر به فرد است. بنابراین آنچه برای یک پستان در طول بارداری رخ می‌دهد لزوماً برای پستان دیگر اتفاق نمی‌افتد. انباشتگی پستان یا بیش از حد پُر شدن دردناک پستان‌ها با شیر وضعیت شایعی است که باعث می‌شود تا برای مثال یک پستان پس از دوره شیردهی اندکی تغییر شکل دهد؛ یا یک پستان ممکن است در مقایسه با پستان دیگر شیر بیشتری تولید کند، که این موضوع باعث تقویت احتمال عدم تقارن پستان‌ها می‌شود. و گود افتادگی یا چروک خوردن پستان می‌تواند نشانه‌ای از توده زیر پستان باشد و باید توسط پزشک بررسی شود.

آیا شیردهی باعث ایجاد عدم تقارن پستان یا ناهمخوانی پستان‌ها می‌شود؟
بافت پستان به سمت زیر بغل زنان گسترش پیدا می‌کند. بنابراین از آنجا که بافت پستان با شیر متسع شده و پس از پایان دوره شیردهی کوچک می‌شود، حد فاصل خط پستان ممکن است تغییر کند.
بسیاری از زنان پیش از باردار شدن و همچنین پس از شیردهی از پستان دارای پستان‌های ناهمسان هستند. این امکان وجود دارد که یک پستان به سایز دوره ماقبل بارداری زن برگردد حال آنکه پستان دوم بزرگ‌تر شود، حالت افتادگی پیدا کند، یا بیشتر حالت هموار به خود بگیرد. برخی از زنان پس از شیردهی این دوره را با یک پستان که به اندازه یک فنجان کوچک‌تر یا بزر‌گ‌تر از پستان دیگر است پشت سر می‌گذارند و صاف و ساده یاد می‌گیرند که بدون اهمیت دادن به اندازه پستان، جسمی را که فرزند خود را تغذیه کرده است دوست بدارند.

آیا زنان باید در صورت شیردهی برای مشکلات پستان غربالگری شوند؟
بیشتر مسائل مربوط به پستان تغییرات زیبایی‌شناختی هستند و نه نگرانی‌های پزشکی واقعی. اما عاقلانه آن است که زنان برای اطمینان از سلامت پستان‌های خود در مورد تست‌های غربالگری پستان به روز باشند.
• معاینه شخصی پستان راه ساده‌ای برای بررسی وضعیت سلامت و تغییرات پستان است. زنان باید ماهی یک بار حتی در زمان شیردهی وضعیت پستان خود را بررسی کنند. این موضوع خصوصاً در ماه‌های پس از توقف شیردهی اهمیت دارد، زیرا شکل و اندازه پستان‌ها تغییر می‌کند. برخی توده‌های پستانی ممکن است حتی به زیر بغل گسترش پیدا کنند. اغلب توده‌ها خوش‌خیم هستند که به معنی غیر سرطانی بودن آنها است. اما کماکان باید در مورد سرطان پستان بررسی شوند.
• معاینه پستان توسط پزشک می‌تواند این موضوع را ارزیابی کند که آیا یک مسأله در پستان که نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد وجود دارد. پستان زنان باید سالی یک بار یا در هر بار مواجه شدن با تغییرات غیر معمول در پستان توسط پزشک معاینه شود.
• ماموگرام (اشعه X پستان) می‌تواند توده‌های بیش از حد کوچک برای حس شدن را تشخیص دهد. اگر زنی پس از شیردهی با مسأله‌ای مواجه باشد دکتر ممکن است بلافاصله و جدا از ماموگرام‌هایی که بر مبنای برنامه‌ریزی سالیانه یا دو سال یک بار انجام می‌شوند یک مورد تست ماموگرام را در دستور کار قرار دهد. در عین حال اگر ضروری باشد انجام ماموگرام در دوره شیردهی ایمن است. ماموگرام بر شیر یا سلامت نوزاد تأثیر منفی ندارد.
در صورتی که زنی با هر یک از موارد زیر مواجه باشد باید به پزشک مراجعه کند:
• یک توده در پستان
• یک توده قرمز رنگ و ناسور که در لمس داغ احساس می‌شود، و می‌تواند باعث انسداد یک مجرای شیر شده باشد
• گود افتادگی یا چروک خوردگی پستان
• تب یا علایم آنفولانزا، که می‌تواند نشانه عفونت پستان یا ماستیت باشد
• تورفتگی نوک پستان یا معکوس شدن جهت نوک پستان
• دردناک شدن پستان (بیش از حدی که مرتبط به شیردهی است)
• بروز راش روی پستان
• ترشحات پستان غیر نرمال یا خونریزی از نوک پستان
نکته مثبتی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که شیردهی باعث کاهش خطر ابتلاء به سرطان پستان می‌شود. زنانی که هرگز از پستان خود شیر نداده‌اند در ریسکی اندک بالاتر برای ابتلاء به سرطان پستان قرار دارند.

چه درمانی برای تغییر شکل و عدم تقارن پستان‌ها وجود دارد؟
وقتی شکل یا اندازه پستان پس از شیردهی با تغییرات فاحش روبرو شود، برخی زنان عمل جراحی زیبایی را در دستور کار قرار می‌دهند. لیفت پستان که به نام ماستوپکسی شناخته می‌شود می‌تواند در مورد افتادگی پستان و تجدید تنظیم حالت نوک پستان و هاله پستان (دایره تیره رنگ دور نوک پستان) کمک کند.
ارزیابی کامل وضعیت از سوی یک جراح زیبایی، شامل گرفتن تاریخچه کامل سلامت پستان، پیش از اقدام به عمل جراحی توصیه می‌شود./

• دکتر ای. اللی
• ترجمه هستی فراست‌فر

Source:
WebMD Medical Reference
Breast Problems After Breastfeeding
Reviewed by Renee A. Alli, MD
On November 05, 2019