مراحل سرطان ریه: نشانه‌ها، تغییرات و دورنما

• الیس وکسلر، کریستیتنا کُن
• ترجمة هستی فراست‌فر

دو نوع اصلی سرطان ریه وجود دارد: سرطان ریة سلول غیر کوچک و سرطان ریة سلول کوچک. هر یک از این سرطان‌ها سیستم مرحله ای خود را دارد، فرآیندی که میزان گسترش سرطان را مشخص می‌کند.
مرحله‌بندی به پیش‌بینی دورنمای بیماری توسط دکترها و توسعة بهترین پلان درمانی کمک می‌کند:
مطالب این مقاله:
1. درک مراحل سرطان ریه
2. نشانگان و غربالگری
3. تشخیص و درمان

درک مراحل سرطان ریه
هر یک از دو نوع اصلی سرطان ریه مرحله‌بندی خاص خود را دارد.

سرطان ریة سلول غیر کوچک
بر مبنای نظر جامعة سرطان آمریکا (ACS)، سرطان ریة سلول غیر کوچک (NSCLC) در حدود 80 درصد کل موارد سرطان ریه را شامل می‌شود. سه زیرگونة اصلی این سرطان عبارتند از:
• ادنوکارسینوم: این سرطان دربرگیرندة 40 درصد موارد سرطان ریه است. این سرطان معمولاً در قسمت‌های بیرونی ریه مشاهده می‌شود. سرطان مزبور گرایشی به رشد کندتر نسبت به دو زیرگونة دیگر دارد، بنابراین شانس بیشتری در یافتن تومور پیش از گسترش آن وجود دارد.
• کارسینوم سلول سنگفرشی: این نوع سرطان برای 30-25 درصد موارد سرطان ریه لحاظ می‌شود. سرطان مزبور معمولاً در مرکز ریه یافت می‌شود.
• کارسینوم سلول بزرگ: این نوع سرطان برای 15-10 درصد موارد سرطان ریه لحاظ می‌شود. سرطان مزبور در جدار سلول‌های داخل راه‌های هوایی ریه رشد می‌کند. این سرطان را در تمامی قسمت‌های ریه می‌توان یافت و سرطان مزبور تمایلی به رشد بیش از دیگر زیرگونه‌های سرطان ریه دارد.
NSCLC در اغلب اوقات با استفاده از سیستمی به نام طبقه‌بندی TNM مرحله‌بندی می‌شود:
• T – سایز و محل قرارگیری تومور
• N – شمار گره‌های لنفاوی نزدیک که درگیر سرطان شده‌اند
• M – متاستاز یا چگونگی گسترش پیدا کردن تومور سرطانی
با استفاده از نمرات مربوط به تلفیق سه بخش TNM، پزشکان می‌توانند NSCLC را به چهار محلة مختلف تقسیم‌بندی کنند:
• مرحلة 1 مربوط به زمانی است که تومور در یکی از ریه‌ها قرار دارد، و هنوز به لنف‌های مجاور یا دیگر دستگاه‌های بدن گسترش پیدا نکرده است.
• مرحلة 2 بدین معنی است که سرطان درون لنف‌های موجود در ریه گسترش یافته، اما هنوز به دیگر دستگاه‌های بدن سرایت نکرده است.
• مرحلة 3 وقتی تشخیص داده می‌شود که سرطان به گره‌های لنفاوی در مرکز قفسة سینه گسترش یافته اما هنوز به دیگر دستگاه‌های بدن سرایت نکرده است.
• در مرحلة 3 الف، سرطان هنوز به طرف مقابل بدن گسترش نیافته است.
• در مرحلة 3 ب، سرطان به گره‌های لنفی ریة سمت مقابل گسترش یافته، و به بالای استخوان ترقوه به سمت گلو و گردن پیشرفت کرده است.
• مرحلة 4 وقتی تشخیص داده می‌شود که سرطان به تمامی بدن گسترش پیدا کرده است.
دورنمای این مراحب معمولاً بر این مبنا است که افراد مبتلاء تا 5 سال پس از تشخیص سرطان احتمال زنده ماندن دارند. ارزیابی زیر از مقاله‌ای است که در سال 2015 در بیوکمیکا و بیوفیزیکا آکتا /Biochimica et Biophysica Acta منتشر شده است:
• مرحلة 1: 80-60 درصد
• مرحلة 2: 50-35 درصد
• مرحلة 3 الف قابل علاج: 15-10 درصد
• مرحلة 3 الف غیر قابل علاج: 5-2 درصد
• مرحلة 3 ب: 7-3 درصد
• مرحلة 4: یک درصد

سرطان ریة سلول کوچک
سرطان ریة سلول کوچک (SCLC) برای حدود 15 درصد کل موارد سرطان ریه محاسبه می‌شود. رایج‌ترین سیستم مرحله‌بندی این نوع سرطان بیماری مزبور را به تقسیم‌بندی‌های زیر تعمیم می‌دهد:
• مرحلة محدود، که در آن سرطان هنوز در یک سمت سینه گسترش یافته است.
• مرحلة گسترده، که در آن سرطان به قسمت مقابل بدن نیز گسترش پیدا کرده است.
SCLC بدان تمایل دارد که سریعاً رشد کند و گسترش یابد، که این موضوع باعث می‌شود تا درمان آن مشکل گردد. میزان بقاء 5 ساله برای بیماران در این نوع سرطان 10-5 درصد است، که در آن دورنمای بهتری برای مرحلة محدود نسبت به مرحلة گسترده وجود دارد.

نشانگان و غربالگری
علایم سرطان ریه اغلب ممکن است با علایم برونشیت و ذات‌الریه اشتباه گرفته شد. این دلیل آن است که چرا بیش از 70 درصد موارد سرطان ریه موقعی تشخیص داده می‌شوند که سرطان وارد مراحل پیشرفته شده است.
در هر حال، هر قدر سرطان ریه زودتر تشخیص داده شود، شانس بیشتری برای درمان موفقیت‌آمیز آن وجود دارد. ACS می‌گوید هر فرد دارای علایم زیر باید به پزشک مراجعه کند:
• هر فردی که دچار سرفة مداوم بوده یا همراه سرفه خون و خلط تیره رنگ بالا می‌آورد
• هر فردی که دچار خشونت صدا، درد قفسة سینه، تنگی نفس یا خس خس سینه است
• هر فردی که دچار عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی می‌شود
• هر فردی که احساس خستگی یا ضعف دارد، یا اشتهای خود را از دست داده و دچار کاهش وزن شده است.
همچنان که سرطان ریه پیشرفت می‌کند، علایم جدید احتمال بروز دارند. برخی از این علایم عبارتند از:
• انواع سردرد، سرگیجه، تشنج، که به گسترش سرطان به سیستم عصبی مرتبط است
• یرقان یا زردی که ناشی از گسترش سرطان به کبد است
• غده‌های زیر پوستی، که با گسترش سرطان به گره‌های لنفی مرتبط است
• درد پشت، درد لگن یا درد عمومی استخوان
حتی بدون وجود هر یک از این علایم، غربالگری پیشگیرانة سرطان ریه توصیه می‌شود. اگرچه هیچ فایدة قابل ملاحظه‌ای برای بیماران دارای ریسک پایین نشان داده نشده است، شواهد قوی در این مورد وجود دارد که غربالگری در مورد سیگاری‌های قهار می‌تواند به شکل قابل ملاحظه‌ای مرگ و میر را کاهش دهد.
یک مطالعه در سال 2011 که در نشریة پزشکی نیو انگلند / New England Journal of Medicine منتشر شد، چنین دریافته است که در مقایسه با گروه سیگاری‌های قهار که تحت غربالگری قرار نگرفته‌اند، میزان مرگ و میر در سیگاری‌های قهاری که تحت غربالگری منظم قرار گرفته‌اند به میزان 20 درصد کمتر است.

تشخیص و درمان
اگر فرد دارای علایم مشکوک به بیماری باشد، دکتر در وهلة نخست یک آزمایش سادة اشعة ایکس از قفسة سینه درخواست می‌کند. اگر علایم تومور کشف شود، پزشک تقاضای انجام سی تی اسکن، MRI یا PET اسکن را مطرح می‌کند. این اسکن‌ها تصویر دقیق‌تری به دست می‌دهند که اندازه، شکل و وضعیت تومور را آشکار می‌کند.
مرحلة بعد مشخص کردن این موضوع است که آیا تومور سرطانی است، و اگر چنین است، تومور مزبور نمایندة چه نوع سرطان ریه است. برای انجام این کار بررسی سلول‌های ریه زیر میکروسکوپ و انجام برخی آزمایش‌های ژنتیکی ضروری است.
در این مرحله بیوپسی ریه با استفاده از سوزن مخصوص یا جراحی انجام می‌شود. به عنوان روش جایگزین می‌تواند از خلط یا مایع اطراف ریه استفاده کرد.
بر مبنای اطلاعات جمع‌آوری شده، می‌توان برنامة درمانی خاصی را تدارک دید. بسته به مرحله و نوع سرطان ریه، و نقشة ژنتیکی تومور، درمان می‌تواند تلفیقی از روش‌های مختلف باشد.
اشکال مرسوم درمان سرطان ریه شامل جراحی، رادیوتراپی، و شیمی‌درمانی است.
• جراحی: اگر سرطان به قدر کافی زود تشخیص داده شود، امکان جراحی و خارج کردن تومور اصلی و دیگر سلول‌های سرطانی وجود دارد.
• رادیوتراپی: این نوع درمان به DNA سلول‌های سرطانی آسیب می‌زند به قدری که دیگر نتوانند گسترش یابند، و برای کوچک کردن یا کشتن تومور مؤثر است.
• شیمی‌درمانی: شامل داروهایی است که از طریق وریدی با DNA سلول سرطانی درگیر فعل و انفعال می‌شود، و مانع رشد و گسترش آنها می‌گردد.
در هر حال، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی قادر به تمیز دادن میان سلول‌های سالم و سلول‌های سرطانی نیستند. در نتیجه در این درمان‌ها سلول‌های سالم نیز دچار آسیب می‌شوند.
گذشته از درمان‌های مرسوم مزبور، داروهای جدیدی که صرفاً به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند با سرعت بیشتری در حال عمومیت یافتن هستند. آنها معمولاً دارای عوارض جانبی کمتری بوده و اغلب قادرند سرطان‌هایی را که شیمی‌درمانی قادر به درمان آنها نیست مداوا کنند.
• درمان‌های هدفمند: این داروها پروتئین‌های خاصی را که سلول‌های سرطانی تولید می‌کنند هدف قرار می‌دهند. این پروتئین‌ها نتیجة دگرگونی غیر نرمال DNA هستند، که می‌توان آنها را از طریق تست‌های ژنتیکی تومور تشخیص داد.
• ایمنی‌درمانی: برخی پروتئین‌های سطح سلول‌های ایمنی به عنوان خاموش و روشن کننده عمل می‌کنند، به نحوی که سلول‌های سالم بدن می‌توانند پیام عدم حمله به آنها بدهند. داروهای ایمنی‌درمانی از طریق روشن کردن این پروتئین‌ها عمل می‌کند، به شکلی که سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سرطانی وارد عمل می‌شود.
اگر درمان امکان‌پذیر نباشد، برنامه‌های درمانی خاصی برای کاهش علایم بیماری، تسکین درد و ایجاد بهترین کیفیت در دسترس برای زندگی وجود دارد. این نوع درمان‌ها مراقبت‌های تسکینی یا مسکن نامیده می‌شود.

چگونه می‌توان خطر سرطان ریه را کاهش داد
سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام می‌کند که سرطان ریه دومین سرطان شایع و علت پیشتاز ایجاد مرگ و میر ناشی از سرطان است.
مصرف سیگار علت اصلی بروز سرطان ریه است. یک مطالعة انستیتو ملی بهداشت در سال 2012 دریافته است که نزدیک به 800000 مورد مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در فاصلة سال‌های 1975 تا 2000 در ایالات متحد آمریکا بر اثر کاهش تعداد افراد سیگاری پیشگیری شده است.
بر این اساس بهترین راه پیشگیری از سرطان ریه عدم مصرف سیگار یا ترک کردن آن است./

Source
Stages of lung cancer: Symptoms, changes, and outlook
Written by Alyse Wexler Reviewed by Christina Chun, MPH
Last reviewed: Mon 6 March 2017