• پیتر کراستا
• ترجمۀ فرهنگ راد
سرطان نامی عمومی برای گروهی از بیماریها است که وجه مشخصۀ آنها رشد خارج از کنترل سلولی است. بیش از 100 نوع مختلف سرطان وجود دارد، و هر یک از آنها بر مبنای نوع سلولی که در آغاز بیماری آسیب میبیند، طبقهبندی میشود.
مطالب این مقاله:
• انواع خاص سرطان
• سرطان چگونه گسترش پیدا میکند
• سلولهای بدخیم چابکتر از انواع غیر بدخیم سلولها هستند
• علل سرطان
• ژنها - انواع DNA
• کارسینوژنها
• ژنها - انواع خانوادگی
• سرطان و دیگر عوامل پزشکی
• طبقهبندی سرطان
• تشخیص و مرحلهبندی سرطان
• علایم سرطان
• درمانهای سرطان
• استفاده از سلولهای ویژۀ سرطان در سیستم ایمنی برای درمان سرطان
• پیشگیری از سرطان
• هدف گرفتن سرطان برای درمانهای دارویی جدید
سرطان هنگامی به بدن آسیب میزند که سلولها به شکل غیر قابل کنترل تقسیم شده و گرهها یا تودههایی از بافت موسوم به تومور را تشکیل میدهند (به استثناء مورد سرطان لوسمی که سرطان بهوسیلۀ تقسیم سلولی در جریان خون مانع عملکرد سلولهای نرمال خون میشود). تومورها میتوانند رشد کنند و سیستمهای گوارش، اعصاب و جریان خون را دچار اختلال نمایند، و قادر به ترشح هورمونهایی هستند که میتوانند عملکرد بدن را دگرگون کنند. تومورهایی که در یک نقطه از بدن باقی میمانند و رشد محدودی از خود نشان میدهند عموماً تودههای خوشخیم تلقی میشوند.
تومورهای خطرناکتر یا بدخیم وقتی شکل میگیرند که دو مورد بروز میکند:
• یک سلول سرطانی موفق شود از طریق خون یا سیستمهای لنفاوی در سراسر بدن به حرکت درآید، و در فرآیندی به نام حمله، بافتهای سالم بدن را از بین ببرد.
• سلولهای سرطانی قادر به تقسیم و رشد شده در فرآیندی موسوم به انژیوژنز رگهای خونی جدید برای تغذیۀ خود بسازند.
وقتی یک تومور موفق میشود به دیگر بخشهای بدن گسترش یابد و رشد کند، و دیگر بافتهای سالم بدن را از بین ببرد، به این روند متاستاز دادن گفته میشود. خود این فرآیند متاستاز نامیده میشود، و نتیجهاش اختلالی جدی است که درمان آن بسیار دشوار است.
بر مبنای اعلام "انجمن سرطان آمریکا"، سرطان دومین علت پیشتاز در ایجاد مرگ و میر در ایالات متحد آمریکا است، و سالانه مسؤول نزدیک به یک مرگ از هر چهار مورد مرگ در این کشور محسوب میشود. WHO تخمین میزند که در سطح جهانی در سال 2012 چهارده میلیون مورد جدید سرطان بروز یافته و 8.2 میلیون مورد مرگ و میر ناشی از این بیماری حادث شده است .
انواع خاص سرطان
گفته میشود که بیش از 200 نوع مختلف سرطان وجود دارد.
.
سرطان چگونه گسترش پیدا میکند
دانشمندان در مقالهای که در اکتبر 2012 در "نیچر ارتباطات" منتشر شد گزارش دادند که به سرنخ مهمی در مورد علت گسترش سلولهای سرطانی دست یافتهاند. این گسترش به ترکیبات چسبندۀ سلولهای سرطانی مرتبط است. برخی فعل و انفعالات مولکولی بین سلولها و داربستی که آنها را بر سر جای خود نگه میدارد (ماتریکس فوق سلولی) سبب میشود تا این سلولها از محل تومور اولیه جدا شوند، از مکان خود دور گردند، به حرکت درآیند و خود را به مکان جدیدی متصل کنند.
محققان میگویند این کشف اهمیت دارد زیرا مرگ و میر ناشی از سرطان عمدتاً ناشی از تومورهای متاستاتیک است، که از سلولهایی منشأ میگیرند که از مکان اولیۀ خود در بدن به جای دیگری منتقل شدهاند. اینها تومورهای ثانویه نامیده میشوند. تومورهای اولیه فقط مسؤول 10 درصد مرگ و میر ناشی از سرطان هستند.
دانشمندان "انستیتو تکنولوژی ماساچوست" میگویند که یافتن راهی برای توقف سلولهای سرطانی از اتصال به مکانهای جدید میتواند بیماری متاستاتیک را دچار اختلال کرده و رشد تومورهای ثانوی را متوقف نماید.
سلولهای بدخیم چابکتر از انواع غیر بدخیم سلولها هستند
دانشمندان "مراکز علوم فیزیکی - انکولوژی ایالات متحد آمریکا" در آپریل 2013 در نشریۀ "گزارشهای علمی" اعلام کردند که سلولهای بدخیم بسیار "تر و فرزتر" از انواع غیر بدخیم سلول هستند. سلولهای بدخیم میتوانند بسیار آسانتر از منافذ و شکافهای کوچکتر رد شوند، و در مقایسه با دیگر سلولها بر محیط پیرامون خود نیروی بسیار بیشتری وارد میکنند.
پروفسور رابرت آستین / Robert Austin و تیمش همراه بیش از 100 دانشمند از 20 مرکز مختلف آمریکا کاتالوگ جدیدی در مورد ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی سلولهای سرطانی تهیه کردهاند.
نویسندگان مقالۀ مرتبط به این کاتالوگ معتقدند که کاتالوگ آنها به تومورشناسان در کشف زودهنگام تومورها در بیماران کمک میکند، و بنابراین از گسترش بیماری به دیگر بخشهای بدن بیمار جلوگیری مینماید.
علل سرطان
سرطان در نهایت نتیجۀ سلولهایی است که به شکل غیر قابل کنترل رشد میکنند و نمیمیرند. سلولهای نرمال بدن مسیر منظمی شامل رشد، تقسیم و مرگ را دنبال میکنند. مرگ برنامهریزی شدۀ سلولی آپوپتوزیز نامیده میشود، و وقتی این فرآیند از بین برود، سرطان آغاز میشود. خلاف سلولهای عادی، سلولهای سرطانی دچار مرگ برنامهریزی شدۀ سلولی نمیشوند و در عوض به رشد و تقسیم خود ادامه میدهند. این روند به ایجاد تودهای از سلولهای غیر نرمال با رشد خارج از کنترل منجر میشود.
ژنها - انواع DNA
سلولها میتوانند در صورت بروز جهش در DNA رشد غیر قابل کنترل را تجربه کنند و بنابراین، دگرگونیهای ژنها در تقسیم سلولی دخالت دارد. چهار نوع کلیدی ژنها مسؤول فرآیند تقسیم سلولی هستند: انکوژنها میگویند که سلولها چه هنگامی تقسیم شوند، ژنهای سرکوب کنندۀ تومور به سلولها میگویند که چه هنگامی نباید تقسیم شوند، ژنهای خودکشی فرآیند آپوپتوزیز را کنترل میکنند و به سلول میگویند که در صورت وجود خطا خود را بکشد، و ژنهای ترمیم DNA به سلول راه ترمیم DNA آسیب دیده را آموزش میدهند.
سرطان هنگامی بروز میکند که جهش ژنی سلول آن را از ترمیم DNA آسیب دیده و اقدام به خودکشی ناتوان میکند. مشابهاً سرطان نتیجۀ جهشهایی است که مانع از عملکرد انکوژن و ژن سرکوبگر تومور میشوند، که این به رشد غیر قابل کنترل سلول میانجامد.
کارسینوژنها
کارسینوژنها گروهی از مواد هستند که مستقیماً مسؤول آسیب دیدن DNA محسوب میشوند، که سرطان را تقویت یا به ایجاد آن کمک میکند. سیگار، آزبست، ارسنیک، پرتوهایی مثل گاما و اشعۀ ایکس، نور آفتاب، و ترکیباتی در اگزوز خودروها همگی نمونههایی از مواد کارسینوژن محسوب میشوند. وقتی بدن ما در معرض کارسینوژنها قرار میگیرد، رادیکالهای آزاد تشکیل میشود که سعی میکنند تا الکترونها را از دیگر مولکولهای بدن بدزدند. این رادیکالهای آزاد به سلولها صدمه میزنند و به توانایی آنها در ارائۀ عملکرد نرمال آسیب میرسانند.
ژنها - انواع خانوادگی
سرطان میتواند نتیجۀ یک استعداد ژنتیکی باشد که از اعضاء خانواده به ارث میرسد. این موضوع امکان دارد که فرد با برخی جهشهای ژنتیکی یا خطاهای ژنتیکی متولد شود که این موضوع فرد را به لحاظ آماری برای ابتلاء به سرطان در دورههای بعدی زندگی وی مستعدتر میکند.
سرطان و دیگر عوامل پزشکی
وقتی پا به سن میگذاریم، افزایشی در تعداد جهشهای محتمل مسبب سرطان در DNA ما به وجود میآید. این موضوع سن را به یک ریسک فاکتور اصلی سرطان تبدیل میکند. برخی از ویروسها از جمله موارد مندرج در زیر نیز با سرطان مرتبط دانسته شدهاند: پاپیلوماویروس انسانی (یکی از علل سرطان دهانۀ رحم)، هپاتیت B و C (علل سرطان کبد)، و ویروس اپشتین - بار (یکی از علل بروز برخی از سرطانهای دوران کودکی). ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) - و هر آن چیز دیگری که سیستم ایمنی ما را سرکوب یا تضعیف میکنند - مانع بروز تواناییهای بدن در مقابله با عفونتها میشوند و شانس توسعۀ سرطان را افزایش میدهند.
طبقهبندی سرطان
پنج گروه گسترده وجود دارد که برای طبقهبندی سرطان مورد استفاده قرار میگیرد.
• کارسینوماها که با سلولهایی مشخص میشوند که بخشهای داخلی و خارجی قسمتهای مختلف بدن مثل ریهها، پستان و سرطان رودۀ بزرگ را پوشش میدهند.
• سارکوماها که با سلولهایی مشخص میشوند که در محدودۀ استخوان، غضروف، چربی، بافتهای متصل، عضله و دیگر بافتهای حمایتی جایگیر میشوند.
• لنفوماها سرطانهایی هستند که در گرههای لنفاوی و بافتهای سیستم ایمنی آغاز میشوند.
• لوسمیها سرطانهایی هستند که در مغز استخوان شروع میشوند و اغلب در جریان خون انباشته میگردند.
• ادنوماها سرطانهایی هستند که در تیروئید، غده هیپوفیز، غده فوق کلیوی و دیگر بافتهای وابسته به غدد شکل میگیرند.
سرطانها اغلب با اصطلاحاتی شامل یک پیشوند مرتبط به نوع سلولی که سرطان در آن آغاز میشود و پسوندی مثل –سارکوما، -کارسینوما، یا فقط –اُما مورد ارجاع قرار میگیرند. پیشوندهای رایج در این مورد شامل موارد زیر است:
• -ادنو = غده
• -کوندرو = غضروف
• -اریترو = گلبولهای قرمز خون
• -همانژیو = رگهای خونی
• -هپاتو = کبد
• -لیپو = چربی
• -لنفو = گلبولهای سفید خون
• -ملانو = سلول رنگدانه
• -میلو = مغز استخوان
• -میو = عضله
• -استئو = استخوان
• -یورو = مثانه
• -رتینو = چشم
• -نورو = مغز
تشخیص و مرحلهبندی سرطان
کشف زودهنگام سرطان میتواند به میزان زیادی نسبت درمان موفقیتآمیز و بقاء بیمار را افزایش دهد. پزشکان برای تشخیص سرطان از اطلاعات منتج از علایم و دیگر اقدامات استفاده میکنند.
تکنیکهای تصویربرداری مثل عکسبرداری اشعۀ ایکس، CT اسکن، MRI، پت اسکن، و اولتراسوند منظماً برای کشف محل جایگیری تومور و ارگانهای آسیب دیده توسط آن مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین امکان دارد که دکتر اندوسکپی انجام دهد، که اقدامی است که در آن یک لولۀ باریک مجهز به دوربین و چراغ در انتهای آن برای جستجوی در ناهنجاریها به درون بدن فرستاده میشود.
استخراج سلولهای ســرطانی و بررسی آنها زیر میکروسکپ تنها راه قطعی تشخیص سرطان است. این اقدام تشخیصی، بیوپسی نامیده میشود. دیگر انواع تستهای تشخیص مولکولی نیز مکرراً مورد استفاده قرار میگیرند. پزشکان قندها، چربیها، پروتئینها، و DNA را در سطح مولکولی تجزیه و تحلیل میکنند. برای مثال، سلولهای سرطانی پروستات سطح بالاتری از یک مادۀ شیمیایی موسوم به PSA (آنتیژن مختص پروستات) را درون جریان خون ترشح میکنند که میتوان با استفاده از آزمایش خون آن را تشخیص داد. تشخیصهای مولکولی، بیوپسیها، و تکنیکهای تصویربرداری همگی برای تشخیص سرطان مورد استفاده قرار میگیرند. پس از تشخیص وجود سرطان، دکترها میزان گستردگی سرطان را جستجو و مرحلۀ آن را تعیین میکنند. مرحلۀ سرطان تعیین میکند که چه گزینههایی برای درمان در دسترس است و پیشبینی را ممکن میسازد. رایجترین روش مرحلهبندی سرطان سیستم TNM نامیده میشود. T (1-4) اندازه و میزان مستقیم تومور اولیه را نشان میدهد، N (0-3) میزان گسترش سرطان نسبت به گرههای لنفی مجاور را نشان میدهد، و M (0-1) نشان میدهد که سرطان در دیگر ارگانهای بدن گسترش یافته است یا خیر. برای مثال، تومور کوچکی که به گرههای لنفی یا ارگانهای مجاور محل اولیۀ تشکیل تومور گسترش پیدا کرده ممکن است به صورت (T1, N0, M0) مرحلهبندی شود.
توصیفات TNM سپس به یک کلاسهبندی سادهتر مراحل، از صفر تا چهار، منجر میشود، که در آن اعداد کوچکتر نشان دهندۀ گسترش کمتر سرطان هستند. در حالی که اغلب تومورهای مرحلۀ 1 قابل معالجهاند، بیشتر تومورهای مرحلۀ 4 غیر قابل جراحی یا درمان ناپذیرند.
آزمایش خون میتواند در تشخیص سرطان جایگزین بیوپسی شود
بر مبنای نظر محققان بریتانیایی یک تست سادۀ خون میتواند در مسیر جایگزینی با بیوپسی به عنوان استاندارد طلایی کشف سرطان قرار گیرد، که باعث کاهش هزینه و نجات زندگی میشود. در مطالعۀ آنها که بر روی سرطان ریۀ شناخته شده یا مشکوک در مرحلۀ اولیه یا ثانویه بر روی بیمارانی انجام شد که در انتظار جراحی بودند، آزمایش خون در نزدیک به 70 درصد موارد در پیشبینی وجود سلولهای سرطانی دارای عملکرد دقیق بود.
علایم سرطان
علایم سرطان بسیار متفاوتند و به محل جایگیری سرطان، محل گسترش آن، و میزان بزرگی تومور سرطانی بستگی دارند. برخی از سرطانها را میتوان از طریق پوست دید یا لمس کرد - وجود یک توده روی پستان یا بیضه میتواند نشان دهندۀ سرطان در این نواحی باشد. سرطان پوست (ملانوما) اغلب با ایجاد تغییرات یا زگیل و خال بر روی پوست مشخص میشود. برخی از سرطانهای دهان خود را با بروز تکههای درون دهان یا نقاط سفید رنگ روی زبان مشخص میکنند.
دیگر انواع سرطان علایمی دارند که از نظر فیزیکی کمتر قابل ملاحظهاند. برخی تومورهای مغزی گرایش به این دارند که در مراحل اولیۀ بیماری به عملکردهای مهم شناختی صدمه برسانند. سرطانهای لوزالمعده (پانکراس) معمولاً بیش از آن کوچکند که سبب بروز علایمی شوند تا اینکه با ایجاد فشار بر عصبهای بافتهای مجاور باعث درد یا ایجاد تداخل در عملکرد کبد سبب بروز زردی پوست و چشم موسوم به یرقان میشوند. علایم سرطان همچنین میتواند هنگامی ایجاد شود که تومور رشد میکند و به دستگاههای بدن یا رگهای خونی فشار وارد میسازد. برای مثال، سرطانهای کولون به علایمی مانند یبوست، اسهال، و تغییر اندازۀ مدفوع منجر میشوند. سرطانهای پروستات یا مثانه سبب بروز تغییراتی مثل تکرر ادرار یا قلت ادرار در عملکرد مثانه میشوند.
از آنجا که سلولهای سرطانی از انرژی بدن استفاده و در عملکرد نرمال هورمونها اختلال ایجاد میکنند، امکان بروز علایمی مثل تب، خستگی مزمن، تعریق بیش از حد، آنمی، و کاهش وزن غیر منتظره، وجود دارد. در هر حال، این علایم در چندین نوع دیگر بیماری نیز وجود دارند. برای مثال، سرفه و خشونت صدا هم میتواند ناشی از سرطان ریه و گلو و هم نتیجۀ چندین بیماری دیگر باشد. وقتی سرطان گسترش پیدا میکند، یا متاستاز میدهد، علایم اضافی میتوانند خود را در نواحی به تازگی آلوده شده نشان دهند. تورم یا بزرگ شدن گرههای لنفاوی شایع است و احتمال بروز آنها در آغاز گسترش سرطان وجود دارد.
اگر سرطان به مغز گسترش پیدا کند، احتمال دچار شدن بیمار به دوار سر، انواع سردرد و تشنج وجود دارد. گسترش سرطان در ریه میتواند سبب سرفه و تنگی نفس شود. به علاوه، کبد ممکن است بزرگ و سبب یرقان شود و استخوانها دردناک و تُرد و به آسانی شکننده شوند. علایم متاستاز در نهایت به مکانی که سرطان در آن گسترش یافته است بستگی دارد.
درمانهای سرطان
درمان سرطان به نوع آن، مرحلۀ سرطان (یعنی میزان گسترش آن)، سن بیمار، وضعیت سلامت او، و دیگر مشخصات فردی بیمار بستگی دارد. هیچ درمان واحدی برای سرطان وجود ندارد، و بیماران معمولاً تلفیقی از درمانها و مراقبتهای تسکینی را دریافت میکنند. درمانها اغلب در یکی از گروهبندیهای زیر قرار میگیرند: جراحی، اشعه درمانی، شیمی درمانی، ایمنی درمانی، هورمون درمانی و یا ژن درمانی.
1) جراحی
جراحی قدیمیترین شکل درمانی شناخته شده برای سرطان است. اگر سرطان متاستاز نداده باشد امکان معالجۀ کامل بیمار از طریق خارج کردن تومور سرطانی از بدن وی وجود دارد. این مورد اغلب در برداشتن پروستات یا پستان یا بیضه دیده میشود. در هر حال در صورت گسترش سرطان، برداشتن تمامی سلولهای سرطانی تقریباً کار ناممکنی است. جراحی همچنین ممکن است وسیلهای برای کمک به کنترل علایمی نظیر انسداد روده یا فشار وارد بر طناب نخاعی باشد.
نوآوریها در راستای کمک به فرآیند جراحی ادامه دارد که از آن جمله میتوان به iKnife اشاره کرد که سرطان را "بیرون" میکشد. در حال حاضر وقتی یک تومور برداشته میشود جراحان بخشی از بـافتهای سالم اطراف تومور را نیز برای اطمینان از عدم به جای ماندن سلولهای بدخیم برمیدارند. این معمولاً به معنی نگه داشتن بیمار تحت بیهوشی عمومی به مدت 30 دقیقۀ اضافی است تا بافتهای سالم برای اطمینان از "پاک بودن حواشی تومور" در محیط آزمایشگاهی تست شوند. اگر حاشیۀ مزبور سالم نباشد، جراح ناچار است به اتاق عمل برگردد و در صورت امکان بافتهای بیشتری را بردارد. دانشمندان "کالج پادشاهی لندن" میگویند که iKnife میتواند نیاز به فرستادن نمونههای بافت بیمار به آزمایشگاه را رفع کند.
در یک مطالعه از سوی دانشکدۀ پزشکی دانشگاه واشینگتن در سال 2014، محققان راهی برای قابل مشاهده کردن سلولهای سرطانی با استفاده از عینکهای مجهز به تکنولوژی پیشرفته یافتند که برای آسانتر کردن تمیز دادن سلولهای سرطانی از سلولهای سالم توسط جراحان طراحی شدهاند. با نگاه کردن از پشت این عینکها سلولهای سرطانی زیر نوری خاص آبی به نظر میرسند، که این را باید مدیون یک شاخص فلورسنت بود که وقتی به درون تومور نفوذ میکند صرفاً به سلولهای سرطانی و نه سلولهای سالم حملهور میشود. به علاوه هر چه سایۀ موجود آبیتر باشد، میزان تراکم سلولهای سرطانی بیشتر است.
نتایج نویدبخش یک آزمون کوچک اولیه در مرکز پزشکی دانشگاه دوک در دورهام نشان داده است که یک مادۀ تزریقی جدید که سلولهای سرطانی تومور را شفاف میکند، میتواند به جراحان کمک کند تا در نخستین کوشش تمامی بافت سرطانی را از بدن بیمار خارج کنند. آزمونهای مربوط به این نوآوری ادامه دارند.
2) اشعه درمانی
اشعه درمانی که به نام رادیوتراپی نیز شناخته میشود، سرطان را با متمرکز کردن پرتوهای پرانرژی بر سلولهای سرطانی از بین میبرد. این سبب آسیب دیدن مولکولهای تشکیل دهندۀ سلولهای سرطانی شده و میتواند آنها را به سمت خودکشی هدایت کند.
رادیوتراپی از اشعههای پرقدرت گاما استفاده میکند که از فلزاتی مثل رادیُم ساطع میشوند، و یا از اشعۀ ایکس پرانرژی که در ماشینهای خاص ایجاد میگردند. اشعه درمانی اولیه میتواند سبب عوارض جانبی شدید شود زیرا پرتوهای انرژی به بافتهای سالم و نرمال نیز صدمه میزنند، اما تکنولوژی به قدری پیشرفت کرده است که پرتوها را میتوان با دقت بیشتری هدفگیری کرد. رادیوتراپی به عنوان یک درمان مستقل برای کوچک کردن تومور یا نابود کردن سلولهای سرطانی به کار میرود (شامل مواردی که به لوسمی و لنفوم مرتبط هستند)، و نیز این درمان در تلفیق با درمانهای دیگر سرطان مورد استفاده قرار میگیرد.
3) شیمی درمانی
شیمی درمانی از موادی شیمیایی استفاده میکند که در فرآیند تقسیم سلول - که به پروتئینها یا DNA صدمه میزنند - اختلال ایجاد میکنند، بنابراین سلولهای سرطانی به خودکشی محکوم میشوند. این درمان هر تقسیم سریع سلولی را هدف قرار میدهد (و نه لزوماً فقط سلولهای سرطانی را)، اما سلولهای نرمال معمولاً میتوانند از هر صدمۀ ناشی از مواد شیمیایی بهبود یابند در حالی که سلولهای سرطانی قادر به این کار نیستند. شیمی درمانی عموماً در مورد سرطانهای پخش شده در بدن یا متاستاتیک استفاده میشود زیرا داروهای شیمی درمانی در سراسر بدن نقل مکان میکنند. شیمی درمانی یک درمان ضروری برای برخی اشکال لوسمی و لنفوم است. شیمی درمانی به صورت دورهای انجام میشود بنابراین بدن فرصـت بهبود خود را در فاصلۀ میان درمانها پیدا میکند. در هر حال در شیمی درمانی نیز یکسری عوارض جانبی نظیر ریزش مو، تهوع، خستگی مفرط، و استفراغ وجود دارد. درمانهای تلفیقی اغلب شامل درمانهای چندگانۀ شیمی درمانی یا شیمی درمانی در تلفیق با گزینههای درمانی دیگر است.
4) ایمنی درمانی
ایمنی درمانی بر آن است تا از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با تومور استفاده کند. برای مثال ایمنی درمانی موضعی، تزریقی را در یک ناحیۀ آسیب دیده انجام میدهد تا سبب بروز التهاب شود که این سبب کوچکتر شدن تومور میشود. ایمنی درمانی سیستمیک کل بدن را با تحویل یک عامل نظیر پروتئین اینترفرون آلفا که میتواند سبب کوچک شدن تومورها شود مورد معالجه قرار میدهد. ایمنی درمانی را همچنین میتوان غیر خاص تلقی کرد اگر از طریق تحریک کل سیستم ایمنی توانایی بهبود مقابله با سرطان را ایجاد کند، و میتواند درمان هدفمند تلقی شود، که در این حالت به طور تخصصی به سیستم ایمنی میگوید که سلولهای سرطانی را نابود کند. این درمانها نسبتاً تازه هستند، اما محققان موفقیتهایی با این درمانها در القاء آنتیبادیهایی به بدن که رشد سلولهای سرطان پستان را متوقف میکنند، داشتهاند. پیوند مغز استخوان (پیووند سلولهای بنیادی هماتوپوئتیک) را نیز میتوان ایمنی درمانی تلقی کرد زیرا سلولهای ایمنی اهدایی اغلب اوقات به سلولهای سرطانی یا تومور که در بدن میزبان هستند حمله میکنند.
5) هورمون درمانی
چندین سرطان با چند نوع هورمون مرتبط شدهاند که از جملۀ آنها سرطان پستان و پروستات را میتوان نام برد. درمان هورمونی برای دگرگون کردن تولید هورمون در بدن طراحی شده است به طوری که رشد سلولهای سرطانی متوقف شود یا به طور کامل از بین برود. درمان هورمونی سرطان سینه اغلب بر کاهش سطح استروژن متمرکز میشود و هورمون درمانی سرطان پروستات اغلب بر کاهش سطوح تستوسترون تمرکز میکند. به علاوه برخی موارد لوسمی و لنفوم را میتوان با استفاده از هورمون کورتیزول درمان کرد.
6) ژن درمانی
هدف ژن درمانی جایگزین کردن ژنهای آسیب دیده با ژنهایی است که علل ریشهتی مسبب سرطان را هدف قرار میدهند: صدمه به DNA. برای مثال محققان در حال کار برای جایگزینی ژنهای آسیب دیدهای هستند که به سلولها پیام توقف تقسیم سلولی میدهند (ژن p53)، با یکی کپی از ژن که دارای قدرت عملکرد است. دیگر درمانهای مبتنی بر ژن بر صدمات DNA سلول سرطانی تمرکز بیشتری میکنند تا جایی که سلول محکوم به خودکشی میشود. ژن درمانی عرصۀ بسیار جوانی است و هنوز در هیچ حیطۀ درمان به موفقیت دست نیافته است.
استفاده از سلولهای ویژۀ سرطان سیستم ایمنی برای درمان سرطان
دانشمندان "مرکز پژوهشهای آلرژی و ایمنولوژی RIRKEN" در یوکوهاما، ژاپن، در مقالهای که در سال 2013 در "سلولهای بنیادی سلول" منتشر شد، توضیح دادهاند که چگونه از طریق سلولهای خاص سرطان سیستم ایمنی از iPSC (سلولهای بنیادی پرتوان القائی) به نابودی سلولهای سرطانی رسیدهاند.
نویسندگان مقاله اضافه میکنند که مطالعۀ آنها نشان داده است که امکان کلون کردن نسخ سلولهای خود بیماران برای تقویت سیستم ایمنی به شکلی که بتوان سلولهای سرطان را به صورت طبیعی نابود کرد، وجود دارد.
هیروشی کاواموتو / Hiroshi Kawamoto و تیمش تی - لنوفسیتهای خاص کشندۀ سرطان را از iPSCs ایجاد کردند. آنها کارشان را با تی - لنفوسیتهای بالغی که مخصوص نوع خاصی از سرطان پوست بودند شروع و آنها را به کمک "عوامل یاماناکا" به داخل iPSCs فرستادند. iPSCs در نهایت به فعالیت کامل در تی - لنفوسیتهای خاص سرطان تبدیل شد - به عبارت دیگر به سلولهایی که سلولهای سرطانی را هدف میگیرند و نابود میکنند.
پیشگیری از سرطان
سرطانهایی را که ارتباط نزدیک با برخی از رفتارهای ما دارند آسانتر میتوان پیشگیری کرد. برای مثال، نکشیدن سیگار یا ننوشیدن الکل به شکل قابل ملاحظهای ریسک چندین نوع سرطان را - که قابل ذکرترین آنها سرطان ریه، گلو، دهان و کبد هستند - کاهش میدهد . حتی اگر فرد در حال حاضر سیگاری باشد ترک آن به میزان زیادی شانس ابتلا به سرطان را کم میکند.
سرطان پوست با دوری از آفتاب، پوشاندن بدن در هنگام تابش مستقیم خورشید و استفاده از کرم ضد آفتاب قابل پیشگیری است. رژیم غذایی نیز بخش مهمی از پیشگیری از سرطان را تشکیل میدهد زیرا آنچه میخوریم به بیماری مرتبط است. دانشمندان رژیم غذایی کمچربی و غنی از میوههای تازه و سبزیجات و غلات سبوسدار را توصیه میکنند.
انجام برخی از واکسیناسیونها با پیشگیری از برخی از انواع سرطان مرتبط دانسته شده است. برای مثال، بسیاری از زنان واکسن پاپیلوماویروس انسانی میگیرند زیرا این ویروس با سرطان دهانۀ رحم مرتبط است. واکسنهای هپاتیت B از ویروس هپاتیت B پیشگیری میکنند، که میتواند سبب سرطان کبد شود.
پیشگیری برخی سرطانها بر مبنای غربالگریهای سیستماتیک با هدف کشف ناهنجاریهای کوچک یا تومورها انجام میشود حتی اگر هیچ علامت آشکاری از بیماری وجود نداشته باشد. معاینۀ پستان توسط خود فرد، ماموگرام، معاینۀ شخصی بیضه، و پاپ اسمیر رایجترین انواع روشهای غربالگری انواع سرطان محسوب میشوند.
محققان "دانشکدۀ پزشکی فاینبرگ" در شیکاگو در نشریۀ "سیرکیولیشن" گزارش دادند که 7 گام توصیه شده برای محافظت در برابر بیماری قلبی میتواند در عین حال ریسک ابتلا به سرطان را کاهش دهد. آنها شامل موارد زیرند: داشتن فعالیت جسمانی، پیروی از رژیم غذایی سالم، کنترل میزان کلسترول، مدیریت فشار خون، کاهش قند خون و عدم استعمال دخانیات.
هدف گرفتن سرطان برای درمانهای دارویی جدید
محققان انستیتو تحقیقات سرطان در ژانویۀ 2013 در نشریۀ "مرور اکتشافات دارویی طبیعی" گزارش دادند که راه تازهای برای اولویتبندی آنلاین بهترین گزینههای دارویی یافتهاند. آنها شناسایی 46 هدف پیشتر نادیده گرفته شده را مدیریت کردند.
محققان از یک پایگاه دادهها به اضافۀ یک ابزار استفاده کردند و توانستند پانصد هدف دارویی را در چند دقیقه مقایسه کنند. با این روش امکان تجزیه و تحلیل انبوه عظیم دادهها برای کشف هدفهای دارویی جدید وجود دارد که این میتواند به توسعۀ داروهای مؤثر برای سرطان منجر شود.
دانشمندان 479 ژن را برای تعیین این موضوع که کدامیک از آنها به صورت بالقوه برای هدفهای دارویی مناسبند تجزیه و تحلیل کردند.
نویسندگان اضافه میکنند این رویکرد نه فقط به هدفهای دارویی سرطان بیشتری منجر میشود بلکه هزینۀ چنین کاری را نیز به شکل قابل ملاحظهای کاهش میدهد.
Source:
medicalnewstoday.com
Cancer: Facts, Causes, Symptoms and Research
Written by Peter Crosta. Last update: 24 Nov 2015
نظرات (0)