• کریستین نورکویست، کریستینا کیون
• ترجمه هستی فراستفر
سرطان پستان شایع‌ترین سرطان مهاجم در زنان و پس از سرطان ریه دومین علت اصلی مرگ و میر بر اثر سرطان در میان زنان است.
پیشرفتهای صورت گرفته در غربالگری و درمان، میزان بقاء را در میان بیماران سرطان پستان از سال 1989 به این سو به شکل چشمگیری افزایش داده است. در سطح ایالات متحد آمریکا در حدود 3.1 میلیون بیمار بازمانده از سرطان پستان وجود دارد. خطر مرگ یک زن بر اثر سرطان پستان در حدود 1 به 37 یا 2.7 درصد است.
انتظار می‌رود که در سال 2017 در حدود 252.720 مورد جدید از سرطان پستان در زنان تشخیص داده شود و در حدود 40.610 زن بر اثر این بیماری جان خود را از دست خواهند داد.
آگاهی از علایم و نیاز به انجام غربالگری راههای مهم کاهش ریسک سرطان پستان محسوب می‌شوند.
سرطان پستان امکان مبتلا کردن مردان را نیز دارد اما این مقاله به صورت اختصاصی بر سرطان پستان در زنان متمرکز می‌شود.
مطالب این مقاله:
• سرطان پستان چیست؟
• علایم
• 10 ریسک فاکتور سرطان پستان
• تشخیص
• درمان
• پیشگیری و دورنما
سرطان پستان چیست؟
پس از رسیدن به بلوغ، پستان زن شامل چربی، بافتهای متصل، و هزاران لوبول است، غدههای کوچکی که شیر را برای شیردهی از پستان تولید می‌کنند. لولهها یا مجراهای کوچک شیر را به سمت نوک پستان حمل می‌کنند.
در فرآیند سرطان سلولهای بدن دچار رشد غیر قابل کنترل می‌شوند. این رشد بیش از حد سلولی است که سرطان را ایجاد می‌کند.
سرطان پستان میتواند شامل موارد زیر باشد:
• کارسینومای مجرای شیر: این نوع سرطان در مجرای شیر شروع می‌شود و شایع‌ترین نوع سرطان پستان در زنان است.
• کارسینومای لوبولار: این نوع سرطان در لوبولها شروع می‌شود.
سرطان پستان مهاجم وقتی مطرح می‌شود که سلولهای سرطانی از درون لوبولها یا مجاری خارج شده و به بافتهای مجاور و نزدیک هجوم می‌برند که این موضوع شانس گسترش سرطان به دیگر نواحی بدن را افزایش می‌دهد.
سرطان پستان غیر مهاجم وقتی مطرح است که سرطان هنوز در داخل محدودۀ اولیۀ شکلگیری خود محدود بوده و گسترش نیافته است. به هر جهت، این سلولهای سرطانی در نهایت به سرطان پستان مهاجم تبدیل می‌شوند.
علایم
نخستین علایم سرطان پستان معمولاً ناحیهای از بافت متراکم شده در پستان یا یک توده در پستان یا در ناحیۀ زیر بغل است.
دیگر علایم شامل موارد زیر است:
• درد در ناحیۀ زیر بغل یا پستان که با چرخۀ عادت ماهانه تغییر نمیکند
• حفرهدار یا سرخ شدن پوست پستان که آن را شبیه به پوست پرتقال می‌کند
• بروز راش در اطراف یا روی نوک یکی از پستانها
• بروز ترشح از نوک پستان که احتمال دارد حاوی خون باشد
• فرورفتگی یا معکوس شدن حالت نوک پستان
• تغییر اندازه یا شکل پستان
• لایهدار شدن پوست، پوست انداختن یا لکهدار شدن پوست پستان یا نوک آن
اغلب توده‌های پستانی سرطانی نیستند اما در صورت بروز تودهها زنان باید آنها را برای بررسی به پزشک نشان دهند.
ده ریسک فاکتور سرطان پستان
سرطان پستان معمولاً در جدار داخلی مجاری شیر یا لوبولها که شیر را برای آنها تولید می‌کنند آغاز می‌شود. سرطان پس از آغاز در این نقاط میتواند به دیگر قسمتهای بدن گسترش یابد.
علل دقیق بروز سرطان پستان هنوز ناروشن است اما برخی از ریسک فاکتورها میتوانند احتمال بروز آن را افزایش دهند. برخی از این ریسک فاکتورها قابل پیشگیریاند.
1. سن
ریسک سرطان پستان همراه افزایش سن افزایش مییابد. در بیست سالگی شانس توسعۀ سرطان پستان در طول یک دهۀ بعدی زندگی 0.6 درصد است. در سن 70 سالگی این رقم به 3.84 درصد افزایش مییابد.
2. ژنتیک
اگر یک خویشاوند نزدیک زن دچار سرطان باشد یا بوده باشد، ریسک بروز سرطان در این زن بالاتر است.
زنان حامل ژن BRCA1 و BRCA2 در معرض ریسک بالاتری برای توسعۀ سرطان پستان، سرطان تخمدان یا هر دو قرار دارند. این ژنها میتوانند از طریق ارثی منتقل شوند. TP53 ژن دیگری است که با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان مرتبط است.
3. داشتن تاریخچۀ سرطان پستان یا توده‌های پستان
در مقایسه با زنانی که سابقۀ ابتلا به سرطان پستان نداشته‌اند، زنانی که در گذشته دچار سرطان پستان شده‌اند بیشتر محتمل است که دوباره به آن مبتلا شوند.
داشتن برخی انواع توده‌های پستانی غیر سرطانی یا خوشخیم شانس توسعۀ سرطان پستان در مراحل بعدی را افزایش می‌دهد. مثال‌هایی در این مورد هیپرپلازی مجرایی اتیپیکال یا کارسینومای لوبولار در موقعیت است.
4. بافت پستان متراکم
احتمال بروز سرطان در بافت پستانی متراکم بیشتر است.
5. مجاورت با استروژن و شیردهی
قرار داشتن در معرض تماس درازمدت با استروژن به نظر می‌رسد که ریسک سرطان پستان را افزایش می‌دهد. چنین به نظر می‌رسد ک این به علت شروع زودتر پریود یا ورود به یائسگی دیرتر از زمان متوسط باشد. در خلال این دورهها، سطح استروژن بالاتر است.
به نظر می‌رسد شیردهی از پستان به ویژه به مدت بیش از یک سال شانس توسعۀ سرطان پستان را کاهش می‌دهد، احتمالاً به این علت که حاملگی قبل از شیردهی سطح مجاورت با استروژن را کاهش می‌دهد.
6. وزن بدن
زنان دچار اضافه وزن یا چاقی پس از یائسگی در معرض ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان قرار دارند، که علت آن احتمالاً سطح بالاتر میزان استروژن است. مصرف زیاد قند نیز میتواند یک عامل در این مورد باشد.
7. مصرف الکل
به نظر می‌رسد میزان بالای مصرف مشروب الکلی در ریسک سرطان پستان نقش داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند زنانی که روزانه بیش از سه پیک مشروب میخورند 1.5 باز محتملتر است که دچار سرطان پستان شوند.
8. قرار گرفتن در معرض اشعه
اشعه درمانی برای مداوای سرطانی غیر از سرطان پستان نیز ریسک ابتلا به سرطان پستان را در دورههای بعدی زندگی افزایش می‌دهد.
9. درمان‌های هورمونی
استفاده از درمان جایگزینی هورمون (HRT) و قرص‌های کنترل بارداری خوراکی با ریسک سرطان پستان مرتبط شده‌اند، که علت آن افزایش سطح استروژن در بدن زنان است.
10. مخاطرات شغلی یا کاری
در سال 2012 محققان جمعبندی کردند که قرار داشتن در معرض برخی کارسینوژنها و مختل کننده‌های غدد درونریز، برای مثال در محیط کار، میتواند با سرطان پستان مرتبط باشد.
در سال 2007 دانشمندان عنوان کردند که کار در شیفت‌های شبانه میتواند ریسک سرطان پستان را در زنان افزایش دهد، اما تحقیقات بیشتری که اخیراً انجام شده به این جمعبندی رسیدهاند که این مورد نامحتمل است.
ایمپلنت‌های زیبایی و بقاء در سرطان پستان
زنان دارای ایمپلنت‌های زیبایی که با تشخیص ابتلا به سرطان پستان مواجه می‌شوند در ریسک بالاتری برای مرگ بر اثر بیماری قرار دارند و نیز در مقایسه با زنان فاقد ایمپلنت شانس آنها برای تشخیص ابتلا به سرطان در مراحل بعد 25 درصد بیشتر است.
این میتواند به این علت باشد که ایملنتها باعث ایجاد ماسکه یا پوشیده شدن در طول غربالگری سرطان می‌شوند یا شاید برای آن باشد که ایمپلنتها سبب بروز تغییراتی در بافت پستان میگردند. در این مورد به تحقیق بیشتر نیاز است.
تشخیص
تشخیص سرطان پستان به طور معمول در طول انجام آزمایش‌های روتین صورت میگیرد یا پس از آنکه زنان بعد از مشاهدۀ برخی علایم به دکتر مراجعه می‌کنند.
برخی تستهای تشخیصی و اقدامات به تأیید تشخیص کمک می‌کنند.
معاینۀ پستان
پزشک پستانهای زن را برای پیگیری وضعیت وجود تودهها یا دیگر علایم معاینه می‌کند.
از زن مورد معاینه خواسته می‌شود که سر پا بایستد یا بنشیند و دستهایش را به طرفین باز کند یا روی سرش و یا پهلوهایش بگذارد.
تستهای تصویربرداری
ماموگرام نوعی رایج از عکسبرداری اشعه ایکس است که برای غربالگری اولیۀ سرطان پستان به کار می‌رود. ماموگرام تصاویری ارایه می‌دهد که میتوانند به کشف تودهها یا ناهنجاریهای پستان کمک می‌کنند.
نتیجۀ مشکوک را می‌توان با تستهای تشخیصی تکمیلی پیگیری کرد. به هر جهت، ماموگرافی گاهی از اوقات نواحی مشکوکی را در پستان نشان می‌دهد که سرطان نیستند. این موضوع میتواند سبب ایجاد استرس و نیز گاهی از اوقات دخالت پزشکی غیر ضروری شود.
اسکن اولتراسوند میتواند به تمایز میان یک تودۀ صلب در پستان یا یک کیست پر از مایع کمک کند.
اسکن MRI پستان شامل تزریق یک مادۀ رنگی در بدن بیمار است که بر مبنای آن می‌توان به میزان پیشرفت و گسترش سرطان در بدن پی برد.
برای آشنایی دقیق با ماموگرام و کاربردهای آن روی لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت کلیک کنید:
ماموگرام: چه انتظاری از آن داریم و چطور درد را به حداقل برسانیم
برای آشنایی دقیق با اسکن MRI پستان و کاربردهای آن روی لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت کلیک کنید:
MRI پستان - آنچه به دانستنش نیاز دارید
بیوپسی
یک نمونۀ بافت پستان از طریق جراحی برداشته و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. بیوپسی میتواند مشخص کند سلولها سرطانی هستند یا خیر، چه نوع سرطانی ایجاد شده است، و نیز آیا سرطان ایجاد شده از نوع حساس به هورمون است یا خیر.
تشخیص همچنین شامل مراحل سرطان می‌شود که موارد زیر در آن مشخص میگردد:
• اندازۀ تومور
• سرطان تا چه حد گسترش یافته است
• آیا سرطان ایجاد شده از نوع مهاجم است یا غیر مهاجم
• آیا سرطان متاستاز داده، یعنی به دیگر قسمتهای بدن گسترش یافته است یا خیر
مرحلۀ سرطان بر شانس ریکاوری بیمار تأثیر می‌گذارند و به انتخاب بهترین گزینۀ درمانی کمک می‌کند.
درمان
درمان سرطان پستان بستگی دارد به:
• نوع سرطان پستان
• مرحلۀ سرطان
• حساسیت به هورمون‌ها
• سن بیمار، سلامت کلی وی، و ترجیحات درمانی بیمار
گزینههای درمانی اصلی در مورد سرطان پستان عبارتند از:
• اشعه درمانی
• جراحی
• درمان بیولوژیکی یا درمان دارویی هدفمند
• هورمون درمانی
• شیمی درمانی
عوامل اثرگذار بر انتخابهای درمانی شامل مرحلۀ سرطان، دیگر اختلالات پزشکی موجود در بیمار، و ترجیحات شخصی بیمار است.
جراحی
اگر جراحی مورد نیاز باشد، گزینه به تشخیص و بیمار بستگی دارد.
لومکتومی: این اقدام جراحی شامل برداشتن تومور و یک حاشیۀ کوچک از بافتهای سالم اطراف تومور است که به پیشگیری از گسترش سرطان کمک می‌کند. این گزینه مربوط به موقعی است که تومور کوچک بوده و احتمالاً جدا کردن آن از بافت اطراف آسان است.
ماستکتومی: ماستکتومی ساده شامل برداشتن لوبولها، مجراها، بافت چربی، نوک پستان، ارئولا (هالۀ پستان) و مقداری از پوست است. ماستکتومی رادیکال در عین حال عضلۀ دیوارۀ سینه و گره‌های لنفی در زیر بغل را نیز جدا می‌کند.
بیوپسی گره لنفی محافظ: برداشتن یک گره لنفی میتواند از گسترش سرطان پیشگیری نماید زیرا اگر سرطان به یک گره لنفی گسترش پیدا کند، میتواند از طریق سیستم لنفاوی به دیگر قسمتهای بدن سرایت کند.
قطع گره لنفی آگزیلاری: اگر سلولهای سرطانی در یک گره لنفی به نام گره محافظ یا نگهبان وجود داشته باشد، جراح ممکن است برداشتن چند گره لنفی در زیر بغل را برای پیشگیری از گسترش بیماری توصیه کند.
بازسازی یا ترمیم: در پی انجام جراحی پستان، بازسازی یا ترمیم پستان میتواند آن را به شکلی درآورد که شبیه پستانهای دیگر به نظر برسد. این کار را می‌توان همزمان با ماستکتومی و یا بعداً انجام داد. جراح ممکن است از یک ایمپلنت پستان یا بافتی مربوط به قسمتهای دیگر بدن بیمار استفاده کند.
اشعه درمانی
دوزهای کنترل شدۀ اشعه برای نابود کردن سلولهای سرطانی به طرف آنها هدفگیری می‌شود.
هر جلسه درمان چند دقیقه طول میکشد و بیمار ممکن است به مدت 3 تا 6 هفته هر هفته به سه تا پنج جلسه اشعه درمانی نیاز داشته باشد، که این به هدف درمان و میزان گسترش سرطان بستگی دارد.
نوع سرطان پستان مشخص می‌کند که آیا به اشعه درمانی نیاز است یا خیر و اگر نیاز است کدام نوع آن بیشترین تأثیر را دارد.
عوارض جانبی اشعه درمانی شامل خستگی مزمن، ادم لنف، تیره شدن پوست پستان و خارش و تحریکپذیری پوست پستان است.
شیمی درمانی
از داروهای معروف به داروهای سیتوتوکسیک می‌توان برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده کرد، در صورتی که ریسک بازگشت یا گسترش سرطان در بین باشد. این درمان به عنوان شیمی درمانی کمکی نامیده می‌شود.
اگر تومور بزرگ باشد، می‌توان پیش از انجام جراحی از شیمی درمانی برای کوچک کردن تومور استفاده کرد که این کار برداشتن تومور را آسانتر می‌کند. این اقدام پزشکی، شیمی درمانی هدفمند نامیده می‌شود.
شیمی درمانی همچنین برای مداوای سرطان دچار متاستاز یا سرطان گسترش یافته به دیگر نقاط بدن قابل استفاده است، و میتواند برخی علایم سرطان مخصوصاً در مراحل بعدی را کاهش دهد.
شیمی درمانی را می‌توان برای کاهش تولید استروژن مورد استفاده قرار داد زیرا استروژن میتواند محرک رشد برخی سرطان‌های پستان باشد.
عوارض جانبی شیمی درمانی شامل تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، خستگی مزمن، زخم دهان، ریزش مو، و افزایش جزئی آسیب‌پذیری در برابر انواع عفونت است. داروها میتوانند به کنترل بسیاری از این علایم کمک کنند.
درمان بلوک کردن هورمون
درمان بلوک کردن هورمون برای پیشگیری از بازگشت سرطان در سرطان‌های پستان حساس به هورمون استفاده می‌شود. این سرطان‌ها اغلب زیر عنوان گیرنده استروژن مثبت و گیرنده پروژسترون مثبت مورد اشاره قرار میگیرند.
به طور معمول درمان بلوک کردن هورمون پس از جراحی استفاده می‌شود، اما گاهی از اوقات ممکن است با هدف کوچک کردن تومور پیش از جراحی مورد استفاده قرار گیرد.
این نوع درمان ممکن است برای آن دسته از بیماران که قادر به انجام جراحی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی نیستند، تنها گزینۀ در دسترس باشد.
اثرات درمان به طور معمول تا 5 سال پس از انجام جراحی دوام دارد. درمان مزبور روی سرطانهایی که نسبت به هورمون‌ها حساس نیستند هیچگونه تأثیری ندارد.
مثال‌هایی در این مورد شامل موارد زیر است:
• تاموکسیفن
• مهارکنندههای اروماتاز
• سرکوب یا تخریب تخمدان
• داروی لوتئنیزه کردن آگونیست هورمون ترشح کنندۀ هورمون (LHRHa) موسوم به گوسریلین برای سرکوب تخمدانها
درمان هورمونی ممکن است بر آیندۀ باروری در زن تأثیر منفی بگذارد.
درمان بیولوژیکی
داروهای هدفمند برخی انواع خاص سرطان پستان را از بین می‌برند. مثال‌هایی در این مورد شامل تراستوزومب (هرسپتین)، لاپاتینیب (تیکرب)، و بیواسیزوماب (اواستین) است. این داروها همگی برای مقاصد مختلفی کاربرد دارند.
درمان‌های سرطان پستان و دیگر انواع سرطان میتواند عوارض جانبی شدید در پی داشته باشد.
بیمار در هنگام تصمیم به انجام درمان سرطان باید در مورد ریسکهای درمان و راههای موجود برای به حداقل رساندن اثرات منفی درمان با دکتر مشورت کند.
پیشگیری و دورنما
هیچ راه کاملاً مطمئنی برای پیشگیری از سرطان پستان وجود ندارد، اما برخی تصمیمات مربوط به سبک زندگی میتواند به شکل قابل ملاحظهای ریسک سرطان پستان و دیگر انواع سرطان را کاهش دهد. این موارد شامل فهرست زیر است:
• اجتناب از مصرف مشروبات الکلی به میزان زیاد
• پیروی از ریک رژیم غذایی سالم شامل مقدار زیاد میوه و سبزی
• ورزش کردن به مقدار کافی
• حفظ BMI در محدودۀ سالم
زنان باید در مورد گزینههای شیردهی از پستان و کاربرد درمان جایگزینی هورمون پس از یائسگی فکر کنند زیرا این موارد بر ریسک سرطان پستان تأثیر دارند.
جراحی پیشگیرانه یک گزینه برای زنانی است که در معرض ریسک بالای ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
دورنما
در فرآیند درمان زنی که با تشخیص مرحلۀ صفر یا مرحلۀ یک سرطان پستان مواجه است دارای شانس تقریباً صد در صدی برای زندگی به مدت 5 سال خواهد بود.
اگر تشخیص در مرحلۀ 4 صورت گیرد شانس بقاء 5 ساله در مورد بیمار در حدود 22 درصد خواهد بود.
بازبینی و غربالگری مکرر میتواند به کشف زودرس علایم احتمالی منجر شود. زنان باید در مورد گزینههای پیش روی خود با پزشک مشورت کنند.
برای آشنایی دقیق با مفهوم سرطان مطالعه لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت پیشنهاد می‌شود:
سرطان
Source:
Breast cancer: Symptoms, risk factors, and treatment
Last updated Mon 17 July 2017
By Christian Nordqvist
Reviewed by Christina Chun, MPH
مطالب پیشنهادی ما برای مطالعه
هشت علت شایع درد سینه در زنان
زنان در هر سنی از درد سینه خبر می‌دهند که به نام ماستالژیا نیز شناخته می‌شود. درد مزبور میتواند هم در دوران پیش از یائسگی و هم پس از آن بروز کند. در هر حال درد سینه در میان زنان جوان در دوران قاعدگی
سلامت مادران: نگرانی بزرگ نابرابری در کیفیت مراقبت و دسترسی به خدمات
سلامت مادری در سطح جهان موضوع بحث یک‌سری مقالات منتشر شده در لنست / The Lancet است، و نگرانی نویسندگان چیزی مگر نابرابری میان کشورها در مورد سرویس‌های مراقبت بهداشتی برای زنان در انتظار مادر شدن و فرز
