ملانوما (ملانوم)، شایع‌ترین سرطان پوست - تشخیص و درمان - مهرین

• علایم ملانوم
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• علل ملانوم
• ریسک فاکتورهای ملانوم
• پیشگیری از ملانوم
• تشخیص ملانوم
• مراحل ملانوم
• درمان ملانوم

تشخیص ملانوم
گاهی از اوقات سرطان را می‌توان با صرف مشاهده از نزدیک پوست تشخیص داد اما تنها راه تشخیص صحیح ملانوم انجام بیوپسی است. در این عمل، بخشی از خال مشکوک یا کل آن برداشته شده و نمونه توسط متخصص آسیب‌شناسی (پاتولوژیست) آنالیز می‌شود.
اقدامات بیوپسی مورد استفاده برای تشخیص ملانوم شامل موارد زیر است:
• بیوپسی پانچ. در طول این نوع بیوپسی، پزشک از دستگاهی با تیغه مدور استفاده می‌کند. تیغه مزبور با فشار وارد پوست اطراف خال مشکوک شده و تکه گردی از آن برداشته می‌شود.
• بیوپسی برداشت کامل خال. در این عمل کل خال یا توده با حاشیه کوچکی از پوست به ظاهر سالم برداشته می‌شود.
• بیوپسی برش جراحی. در این نوع بیوپسی فقط قسمت بیشتر خال یا توده دارای حالت نامنظم برای انجام بررسی‌های آزمایشگاهی برداشته می‌شود.
نوع بیوپسی مورد استفاده به شرایط فرد بستگی دارد. پزشکان از بیوپسی پانچ یا بیوپسی قطع برای برداشتن کل توده رشد کرده در حد امکان استفاده می‌کنند. بیوپسی قطع یا برش ممکن است در زمانی مورد استفاده قرار گیرد که دیگر تکنیک‌ها قابل استفاده نیستند، مثل موقعی که خال بسیار بزرگ است.

مراحل ملانوم
اگر کسی با تشخیص ابتلاء به ملانوما مواجه شود، مرحله بعدی تعیین میزان گسترش (مرحله) سرطان است. برای تعیین مرحله سرطان ملانوم پزشک اقدامات زیر را انجام خواهد داد:
• تعیین ضخامت. ضخامت ملانوما از طریق بررسی دقیق ملانوم زیر میکروسکپ و اندازه‌گیری با ابزار دقیق (میکرومتر) انجام می‌شود. تعیین زبری یا ضخامت ملانوم به پزشکان در تصمیم‌گیری برای پلن درمانی کمک می‌کند. در مجموع هر قدر میزان ضخامت توده یا تومور بیشتر باشد، بیماری در مرحله جدی‌تری قرار دارد.
• بررسی گسترش ملانوم. برای تعیین اینکه آیا ملانوم به گره‌های لنفاوی مجاور گسترش یافته است یا خیر، پزشک انجام اقدامی به نام بیوپسی گره سنتینل را توصیه می‌کند.
در طول بیوپسی گره سنتینل، یک رنگ کنتراست به ناحیه‌ای که ملانوم برداشته شده است تزریق می‌شود. رنگ مزبور وارد گره‌های لنفی مجاور می‌شود. نخستین لنف جذب کننده رنگ از بدن خارج شده و در مورد سلول‌های سرطانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر این گره‌های لنفاوی نخستین (گره‌های لنفاوی سنتینل) فاقد علایم سرطان باشند، شانس خوبی در این مورد وجود دارد که سرطان به ورای ناحیه‌ای که اولین بار در آنجا کشف شده گسترش نیافته باشد.
سرطان کماکان ممکن است برگشت کرده یا گسترش یابد، حتی اگر گره‌های لنفاوی سنتینل فاقد سرطان باشند.
دیگر عواملی که ممکن است در تعیین میزان تهاجمی بودن ملانوما مورد استفاده قرار گیرند شامل این موضوع است که آیا پوست روی ناحیه دچار زخم باز شده است یا خیر و اینکه چه میزان سلول‌های سرطانی تقسیم شده در زیر میکروسکپ مشاهده می‌شود.
ملانوم با اعداد 1 تا 4 مرحله‌بندی می‌شود. مرحله 1 ملانوما نشان دهنده کوچک بودن آن و وجود نرخ بالای موفقیت در صورت درمان است. اما هر قدر عدد مربوط به مرحله سرطان بزرگ‌تر باشد شانس بهبود کامل کاهش خواهد یافت. در مرحله 4، سرطان به ورای پوست و دیگر دستگاه‌های بدن مثل ریه‌ها یا کبد گسترش یافته است.

درمان ملانوم
بهترین درمان برای ملانوم به اندازه و مرحله سرطان، سلامت کلی بیمار و ترجیحات شخصی وی بستگی دارد.

درمان ملانوم در مراحل اولیه
درمان ملانوماهای مراحل اولیه به طور معمول شامل عمل جراحی برای برداشتن ملانوم است. ملانوم خیلی کوچک را ممکن است بتوان در طول بیوپسی و بدون نیاز به درمان بیشتر از بدن خارج کرد. در غیر این صورت، جراح تومور سرطانی و نیز حاشیه‌ای از پوست سالم و یک لایه از بافت زیر پوست را در طول عمل از بدن خارج می‌کند. در مورد مردم دچار مراحل اولیه ملانوم این ممکن است تمام درمان مورد نیاز باشد.

درمان ملانوم گسترش یافته به ورای پوست
اگر ملانوم به ورای پوست سرایت کرده باشد گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر می‌تواند باشد:
• عمل جراحی برای خارج کردن گره‌های لنفاوی آسیب دیده. اگر ملانوم به گره‌های لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد جراح آنها را از بدن خارج می‌کند. احتمال آن هست که درمان‌های مکمل در زمان پیش از عمل جراحی یا پس از آن توصیه شود.
• شیمی درمانی. شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای نابود کردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. شیمی درمانی را می‌توان به شکل تزریقی، تجویز قرص یا هر دو شکل مزبور انجام داد و در این اقدام دارو در سراسر بدن وارد عمل می‌شود.
شیمی درمانی را همچنین می‌توان در یک ورید دست یا پا در اقدامی به نام پرفیوژن اندام ایزوله شده انجام داد. در طول این اقدام، برای مدتی کوتاه به خون درون دست یا پا امکان داده نمی‌شود که به دیگر قسمت‌های بدن جریان یابد به شکلی که داروهای شیمی درمانی بتوانند مستقیماً در ناحیه پیرامون ملانوم جریان یابند و بر دیگر قسمت‌های بدن تأثیر نگذارند.
• اشعه درمانی. این درمان از پرتوهای پرقدرت انرژی مثل اشعه X برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. اشعه درمانی ممکن است برای بعد از عمل جراحی با هدف برداشتن گره‌های لنفاوی توصیه شود. این روش درمان گاهی از اوقات برای کمک به تخفیف علایم ملانومی گسترش یافته به دیگر قسمت‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• درمان بیولوژیک. درمان بیولوژیک سیستم ایمنی بدن را برای کمک به مقابله با سرطان تقویت می‌کند. داروهای مورد استفاده در این روش از مواد تولید توسط بدن یا مواد مشابه تولید شده در آزمایشگاه استفاده می‌کند. عوارض جانبی این داروها مشابه عواض جانبی آنفولانزا شامل لرز، خستگی مفرط، تب، سردرد و رنجوری عضلانی است.
داروهای بیولوژیکی مورد استفاده برای درمان ملانوما شامل اینترفرون و اینترلوکین 2، اپیلیمومب (یرووی)، نیوولومب (اپویدو) و پمبرولیزومب (کیترودا) می‌شود.
• درمان هدفمند. درمان هدفمند از داروهای طراحی شده برای هدفگیری اختصاصی مواضع ضعیف در سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. عوارض جانبی داروهای هدفمند متفاوتند اما در مجموع گرایشی به ایجاد مشکلات پوستی، تب، لرز و دهیدراسیون در آنها دیده می‌شود.
ومورافنیب (زلبوراف)، دابرافنیب (تافینلار) و ترامتینیب (مکینیت) داروهای درمان هدفمند برای معالجه ملانومای پیشرفته محسوب می‌شوند. این داروها فقط زمانی مؤثر هستند که سلول‌های سرطانی بیمار دارای یک جهش ژنتیکی مشخص باشند. برای تعیین اثربخشی این داروها می‌توان ملانوم را تست کرد./