• مولتی‌ویتامین چیست؟
• مولتیویتامینها چه محتویاتی دارند؟
• مولتیویتامینها و بیماری قلبی
• مولتیویتامینها و سرطان
• آیا مولتیویتامینها فواید دیگری نیز برای سلامت دارند؟
• مولتیویتامینها در برخی موارد می‌توانند مضر باشند
• چه کسی باید مولتی‌ویتامین مصرف کند؟
• خط پایه
مولتیویتامینها پرمصرف‌ترین مکمل‌ها در سطح دنیا محسوب می‌شوند. محبوبیت آنها در طول چند دهه گذشته به سرعت افزایش یافته است.
برخی از مردم اعتقاد دارند که مولتیویتامینها می‌توانند باعث بهبود سلامت شوند، عادات ضعیف مربوط به تغذیه را جبران کنند، و حتی خطر ابتلاء به بیماری‌های مزمن را کاهش دهند.
به هر حال، مردم ممکن است در مورد صحیح بودن این گمان‌ها سؤال داشته باشند.
مولتی‌ویتامین چیست؟
مولتیویتامینها مکمل‌هایی هستند که انواع مختلف ویتامین و مواد معدنی را گاه با ترکیبات دیگر در خود دارند.
از آنجا که هیچ استانداردی برای تبیین یک مولتی‌ویتامین وجود ندارد، احتمال تفاوت ترکیبات آنها بر مبنای برند و محصول مطرح است.
مولتی‌ویتامین همچنین مولتی‌ماینرال، مولتیس، مالتیپلس، یا صرفاً ویتامین نامیده می‌شود.
مولتیویتامینها در اشکال مختلف قرص، کپسول، آدامس‌های جویدنی، پودر و مایع در دسترسند.
اغلب مولتیویتامینها را باید یک یا دو بار در روز مصرف کرد. مردم باید پیش از مصرف توصیه‌های مربوط به مقدار و شیوه مصرف را به دقت بخوانند.
مولتیویتامینها چه محتویاتی دارند؟
13 ویتامین و دستکم 16 ماده معدنی برای سلامت انسان ضروری هستند.
بسیاری از آنها به واکنش‌های آنزیم در بدن کمک کرده یا به عنوان پیام‌رسان مولکولی یا عناصر ساختاری مولکولی عمل می‌کنند.
بدن انسان در عین حال این مواد مغذی را برای تولید مثل، ترمیم، رشد و تنظیم فرآیندهای جسمانی نیاز دارد.
مولتیویتامینها می‌توانند بسیاری از این ویتامین‌ها و مواد معدنی را در اختیار بدن قرار دهند - اما در اینجا اشکال و مقادیر مختلفی مطرح است. مولتی‌ویتامین همچنین ممکن است حاوی ترکیبات دیگری مثل گیاهان دارویی، آمینو اسیدها و اسیدهای چرب باشد.
از آنجا که مکمل‌ها تحت تنظیمات FDA نیستند این امکان وجود دارد که مولتیویتامینها حاوی مواد مغذی به مقادیر بیشتر یا کمتر از آنچه در برچسب محصول آمده است، باشند.
در برخی موارد حتی این امکان وجود دارد که آنها حامل تمامی موارد فهرست شده در برچسب نباشند. صنعت تولید مکمل به تقلب شهرت دارد بنابراین این موضوع مهم است که مردم ویتامین‌ها را از تولید کنندگان شناخته شده خریداری کنند.
این موضوع را در ذهن داشته باشید که مواد مغذی موجود در مولتیویتامینها ممکن است از غذاهای واقعی گرفته شده یا به طرق صنعتی در آزمایشگاه‌ها تولید شده باشند.
مولتیویتامینها و بیماری قلبی
بیماری قلبی عامل پیشتاز در ایجاد مرگ و میر در سطح جهان است.
بسیاری از مردم بر این باورند که مصرف مولتیویتامینها می‌تواند به پیشگیری از بیماری قلبی کمک کند اما شواهد در این مورد متناقضند.
برخی مطالعات عنوان می‌کنند که مولتیویتامینها با کاهش ریسک حمله قلبی و مرگ همراستا هستند در حالی که دیگران مدعی عدم تأثیر آنها در این موردند.
برای بیش از یک دهه "مطالعه سلامت پزشکان II" در مورد اثرات مصرف روزانه مولتیویتامینها در مورد 14.000 دکتر مرد و میانسال تحقیق کرده است.
این مطالعه کاهشی در میزان حملات قلبی، استروک یا میزان مرگ و میر مشاهده نکرده است.
یک مطالعه جدیدتر آشکار کرد که در میان زنان - اما نه مردان - مصرف مولتیویتامینها به مدت دستکم 3 سال با کاهش ریسک به میزان 35 درصد در مورد مرگ بر اثر بیماری قلبی مرتبط است.
مولتیویتامینها و سرطان
شواهد مربوط به مصرف مولتیویتامینها و ریسک سرطان نیز یکدست نیستند.
برخی مطالعات می‌گویند که مصرف مولتی‌ویتامین هیچ تأثیری بر روی سرطان ندارد حال آنکه مابقی مصرف مولتی‌ویتامین را با افزایش خطر سرطان مرتبط کرده‌اند.
یک مطالعه مروری 5 آزمون کنترل شده تصادفی‌سازی شده را در مورد 47.289 نفر بررسی کرده است. این مطالعه کاهش ریسکی 31 درصدی سرطان را در میان مردان مصرف کننده مولتیویتامینها مشاهده کرده اما در مورد زنان این رویکرد هیچ تأثیری نداشته است.
دو مطالعه از نوع مشاهده‌ای، یک مورد بر روی زنان و دیگری بر روی مردان، مصرف درازمدت مولتی‌ویتامین را با کاهش خطر سرطان کولون مرتبط کرده است.
"مطالعه سلامت پزشکان 2" می‌نویسد که مصرف روزانه و درازمدت مولتیویتامینها ریسک سرطان را در مردان فاقد تاریخچه ابتلاء به سرطان کاهش داده است. با وجود این، رویکرد مزبور هیچ تأثیری بر خطر مرگ در طول دوره مورد مطالعه نداشته است.
آیا مولتیویتامینها فواید دیگری نیز برای سلامت دارند؟
مولتیویتامینها به مقاصد دیگر شامل عملکرد مغز و سلامت چشم نیز مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته‌اند.
عملکرد مغز
چندین مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که مولتیویتامینها می‌توانند باعث بهبود حافظه در سالمندان شوند.
این مکمل‌ها در عین حال می‌توانند خلق را بهبود ببخشند. تحقیقان نشان دهنده ارتباط میان نه فقط پایین بودن خُلق و کمبود مواد مغذی بلکه میان مولتیویتامینها و بهبود خلق یا کاهش علایم افسردگی است.
در هر حال، دیگر مطالعات تغییری در این مورد مشاهده نکرده‌اند.
سلامت چشم
تباهی لکه زرد مرتبط به سن یک علت پیشتاز ایجاد کوری در سطح جهان است.
یک مطالعه پی برده است که مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی آنتی‌اکسیدان می‌تواند پیشرفت این بیماری را کُند کند. به هر حال، هیچ شواهدی در مورد پیشگیری از بروز این بیماری با این رویکرد وجود ندارد.
بر همین منوال برخی شواهد نشان می‌دهند که مولتیویتامینها می‌توانند خطر بروز کاتاراکت را که نوعی بیماری چشم شایع دیگر است، کاهش دهند.
مولتیویتامینها در برخی موارد می‌توانند مضر باشند
در هنگام مصرف مولتیویتامینها دوز مصرف آنها یک عامل مهم محسوب می‌شود.
اگرچه دوزهای بالای برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مفیدند، مقدار زیاد برخی دیگر از آنها می‌توانند بسیار مضر باشند.
دوز مناسب اغلب به حلالیت آنها بستگی دارد، که در این مورد ویتامین‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
• ویتامین محلول در آب. در این مورد بدن مقادیر اضافی این ویتامین‌ها را دفع می‌کند.
• ویتامین محلول در چربی. از آنجا که بدن هیچ راه آسانی برای خلاص شدن از این دسته در اختیار ندارد، مقادیر اضافی ممکن است در بازه‌های زمانی طولانی در بدن انباشته شوند.
ویتامین‌های محلول در چربی شامل ویتامین A، ویتامین D و ویتامین K می‌شود. در حالی که ویتامین E و ویتامین K نسبتاً غیر سمی هستند، ویتامین A و ویتامین D ممکن است در صورت مصرف بیش از حد اثرات سمی در بدن ایجاد کنند.
مصرف ویتامین به ویژه در زنان باردار اهمیت دارد زیرا مقادیر اضافی با نقایص مادرزادی برای فرزند مرتبط شده‌اند.
سمیت ویتامین D بسیار نادر است و نامحتمل است که بر اثر مصرف مولتیویتامینها ایجاد شود. در هر حال، مسمومیت ویتامین A بیشتر شایع است.
اگر کسی مولتی‌ویتامین مصرف کرده و مقدار زیادی غذاهای دارای مقادیر زیاد مواد مغذی بخورد، به سادگی ممکن است که در مورد مصرف بسیاری از مواد مغذی از مقادیر توصیه شده تجاوز کند.
افراد اهل مصرف دخانیات باید از مصرف مقادیر بالای مولتیویتامینها در اشکال بتا کاروتن یا ویتامین A پرهیز کنند زیرا این مواد مغذی می‌توانند خطر سرطان ریه را افزایش دهند.
مواد معدنی نیز در مقادیر زیاد می‌توانند مضر باشند. برای مثال، مصرف آهن زیاد می‌تواند در مورد مردمی که به آن نیاز ندارند خطرناک باشد.
خطر دیگر مربوط به تولید اشتباهی است، که ممکن است باعث شود تا مولتیویتامینها مقادیر بیش از حد نیاز ایجاد کنند.
چه کسی باید مولتی‌ویتامین مصرف کند؟
مولتیویتامینها برای تمامی مردم مناسب نیستند و حتی ممکن است برای بعضی افراد مضر باشند.
در هر حال، برخی مردم شامل گروه‌های زیر از مصرف مولتیویتامینها سود خواهند برد:
• افراد سالمند. جذب ویتامین B12 با افزایش سن کاهش می‌یابد. سالمندان همچنین به مقدار بیشتری کلسیم و ویتامین D نیاز دارند.
• وگان‌ها و گیاهخواران. از آنجا که ویتامین B12 تنها در غذاهای حیوانی وجود دارد، ریسک مزبور در مورد کسانی که رژیم غذایی بر پایه گیاهان را دنبال می‌کنند بیشتر است. در عین حال خطر کمبود کلسیم، زینک، آهن، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا-3 این گروه‌ها را تهدید می‌کند.
• زنان باردار و شیرده. این گروه از زنان باید در مورد مصرف مولتیویتامینها با پزشک مشورت کنند زیرا برخی مواد مغذی برای آنها خوبند و مابقی مضرند. برای مثال، مصرف زیاد ویتامین A می‌تواند باعث ایجاد نقایص مادرزادی شود.
مردم دیگری که ممکن است از مصرف مولتیویتامینها سود ببرند شامل افرادی است که تحت جراحی کاهش وزن قرار گرفته‌اند، رژیم کم‌کالری را دنبال می‌کنند، اشتهای آنها نسبت به غذا کم است یا صرف منابع غذایی آنها مواد مغذی کافی برای بدنشان ایجاد نمی‌کند.
خط پایه
مولتیویتامینها ضامن ایجاد سلامت بهینه نیستند.
در واقعیت امر، شواهد در مورد اینکه مولتیویتامینها باعث بهبود سلامت در اغلب مردم می‌شوند ضعیف و غیر قطعی است. در برخی موارد مولتیویتامینها حتی ممکن است برای مردم مضر باشند.
اگر کسی دچار کمبود غذایی باشد، بهترین گزینه استفاده از مکمل‌های خاص است. مولتیویتامینها دارای مواد مغذی متعددی هستند که اغلب آنها برای بیشتر مردم نیاز نیست.
به علاوه مردم نباید مولتی‌ویتامین را برای مقابله با ضعف تغذیه مورد استفاده قرار دهند. برخورداری از رژیم غذایی دارای غذاهای تازه و کامل بسیار بیشتر محتمل است که در درازمدت با نیازهای سلامت همخوانی داشته باشد./
• هرفنا پاسدوتیر
• ترجمه پریسا شعله‌دوست
Source:
Healthline
Do Multivitamins Work? The Surprising Truth
Written by Hrefna Palsdottir, MS
on July 18, 2019
