• جنا فلچر، دکتر جودیت مرسین
• ترجمه هامیک رادیان
کلیه‌ها دو دستگاه لوبیا شکل هستند که پشت ناحیۀ شکم و درست زیر قفسۀ دنده‌ها قرار دارند.
کلیه‌ها مواد زائد خون را پیش از خروج از بدن به عنوان ادرار فیلتر می‌کنند. همچنین نقش آنها در تنظیم فشار خون و مدیریت بسیاری از دیگر عملکردهای بدن حیاتی است.
پیدا شدن کیست در کلیه می‌تواند طنینی جدی داشته باشد اما در مورد کیست‌های سادۀ کلیه، که بروز آنها شایع است، چندان جای نگرانی نیست.
مطالب این مقاله:
• کیست کلیه چیست؟
• ریسک فاکتورها
• علایم
• عوارض
• تشخیص
• درمان
کیست کلیه چیست؟
کیست‌های کلیه کیسه‌های پر از مایع کره‌ای شکل هستند که در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند.
در اغلب موارد کیست‌های سادۀ کلیه سبب بروز عوارض یا آسیب زدن به عملکرد کلیه نمی‌شوند. به هر جهت، آنها ممکن است باعث بروز درد، ایجاد عفونت، یا در صورت بزرگ شدن بیش از حد سبب بروز دیگر علایم شوند.
کیست‌های سادۀ کلیه به شکل متفاوتی از بیماری کلیه پلی‌کیستیک شکل می‌گیرند.
بیماری کلیه پلی‌کیستیک یک اختلال ژنتیکی است که ممکن است سبب بروز تعداد زیادی کیست، بزرگ شدن کلیه، و صدمه به عملکرد کلیه شود.
در مورد بیماری کلیوی اکتسابی، کیست‌های کلیه به عنوان نتیجۀ آسیب درازمدت ناشی از بیکاری کلیوی یا دیالیز بروز می‌کنند.
بیماری کلیۀ کیست‌ساز اکتسابی با بیماری کلیه پلی‌کیستیک تفاوت دارد زیرا این بیماری ژنتیکی نیست بلکه به عنوان نتیجۀ دیگر مشکلات کلیه رخ می‌دهد.
کیست‌های ناشی از بیماری کلیه کسیت‌ساز ممکن است نیازمند درمان نباشد، اما علت اصلی بروز این بیماری نیاز به درمان دارد.
ریسک فاکتورهای کیست کلیه
دکترها در مورد علت شکل‌گیری کیست‌های سادۀ کلیه مطمئن نیستند. گذشته از سالخوردگی، هیچ ریسک فاکتور واقعی برای تشکیل این نوع کیست‌ها وجود ندارد. جالب توجه این است که به نظر نمی‌رسد عوامل مربوط به سبک زندگی و رژیم غذایی بر تشکیل این نوع کیست مؤثر باشند.
کیست‌های سادۀ کلیه در هنگام پا به سن گذاشتن مردم نسبتاً شایعند. در واقع تا 25 درصد افراد بالای 40 سال و نیمی از افراد بالای 50 سال در مقطعی از زندگی دچار کیست‌های سادۀ کلیه می‌شوند.
به علاوه، مردان به میزان اندکی بیش از زنان در معرض ابتلا به کیست‌های سادۀ کلیه قرار دارند.
علایم کیست کلیه
بسیاری از کیست‌های سادۀ کلیه فاقد علامتند، که این بدان معنی است که سبب بروز هیچ نشانه‌ای نمی‌شوند. به هر جهت، اگر کیست کلیه به قدر کافی رشد کند، ممکن است سبب بروز علایمی شود که قابل ملاحظه‌اند.
این علایم موارد زیر را شامل می‌شوند:
• درد کسالت‌آور در پشت و پهلو
• درد در قسمت بالای شکم یا لگن
• بروز تب در صورت عفونی شدن کیست
• وجود خون در ادرار
• نیاز به ادرار کردن به صورت مکرر
علایم در صورت بروز عوارضی مثل عفونت و پارگی امکان تشدید دارند.
در زمینه مشکلات کلیه بیشتر بخوانیم:
درد کلیه - علل، علایم، تشخیص، و درمان
عوارض کیست کلیه
اغلب کیست‌های سادۀ کلیه سبب بروز عوارض یا مشکلات نمی‌شوند، اگرچه این موارد برخی اوقات امکان وقوع دارند.
عوارض کیست‌های سادۀ کلیه شامل موارد زیرند:
• پاره شدن کیست
• عفونت کیست
• ورم کله به دلیل انسداد ادرار
وقتی عوارض بروز می‌کنند، علایم ممکن است تشدید شوند، و فرد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.
اغلب عوارض شامل پارگی کیست‌ها را می‌توان با روش‌های محافظه‌کارانه مدیریت کرد. به هر جهت عدم درمان آنها می‌تواند تهدیدی برای زندگی بیمار باشد.
تشخیص کیست کلیه
در اغلب اوقات کیست‌های کلیه در زمان انجام تست‌های تصویربرداری برای دیگر اختلالات کشف می‌شوند.
وقتی کیست کلیه پیدا شود، ممکن است دیگر تست‌های تشخیصی برای رسیدن به اطلاعات بیشتر در مورد آنها انجام گیرد. این تست‌ها شامل موارد زیرند:
• CT اسکن: این تست تصویری سه بعدی از کلیه‌ها برای نشان دادن تومورها یا کیست‌ها ایجاد می‌کند.
• MRI: این تست تصاویری از بافت‌های نرم و دستگاه‌های بدن شامل کلیه‌ها ارائه می‌دهد.
• اولتراسوند: از این تست برای ایجاد تصویری از کلیه‌ها استفاده می‌شود.
• تست عملکرد کلیه: یک تست سادۀ خون است که بررسی می‌کند میزان کارکرد کلیه‌ها چقدر مناسب است.
• آنالیز ادرار: یک اقدام تشخیصی آزمایشگاهی است که محتویات ادرار را بر مبنای نمونه ادرار گرفته شده اندازه‌گیری می‌کند.
تمامی این اقدامات را می‌توان بدون بستری کردن فرد و به صورت سرپایی انجام داد. در اغلب موارد به هیچ تمهید یا آماده‌سازی قبلی برای انجام تست‌ها نیاز نیست، اگرچه ضروری است که فرد پیش از انجام هر گونه تستی به دستورات دکتر توجه کند.
درمان کیست کلیه
اغلب تست‌های سادۀ کلیه بیش از پایش دوره‌ای به درمان خاصی نیاز ندارند.
آن دسته از کیست‌های کلیه که سبب بروز علایم می‌شوند مشخصاً اگر سبب انسداد جریان ادرار در کلیه‌ها شده باشند، نیازمند درمان هستند. در این موارد، ممکن است پزشک تخلیۀ کیست با استفاده از یک اقدام پزشکی به نام اسکلروتراپی را توصیه کند.
در طول اسکلروتراپی، دکتر از اولتراسوند برای هدایت یک سوزن به سمت کیست استفاده می‌کند. در مرحلۀ بعد کیسۀ حاوی مایع با سوزن سوراخ و تخلیه می‌شود.
آنگاه دکتر یک محلول سالین را به درون ناحیه تزریق می‌کند تا بافت اطراف آن را خشک و سفت کرده و از تشکیل کیست‌های دیگر پیشگیری کند. این اقدام پزشکی با استفاده از بی‌حسی موضعی و به صورت سرپایی انجام می‌شود.
در موارد نادر وجود کیست بزرگ، برداشتن و تخلیۀ کیست ممکن است نیازمند انجام عمل جراحی باشد. به طور معمول این عمل با استفاده از ابزار کوچکی مجهز به نور و دوربین که به پزشک امکان ایجاد و حفظ برش‌های کوچک را می‌دهد انجام می‌گیرد.
برداشتن کیست کلیه معمولاً در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
در مورد کیست عفونی شده، ممکن است درمان با آنتی‌بیوتیک مقدم بر هر اقدام درمانی دیگری انجام گیرد.
دورنما
کیست‌های سادۀ کلیه معمولاً بی‌ضررند و نیاز به درمان ندارند.
در مواردی که به دلیل انسداد ادرار یا خون در کلیه به درمان نیاز است، بهبود کامل بسیار به سرعت به دست می‌آید.
Source:
Kidney cysts: Symptoms, diagnosis, and treatment
Last reviewed Fri 28 July 2017
By Jenna Fletcher
Reviewed by Judith Marcin, MD
