تست استرس - انواع، کاربردها، ملاحظات

• تست‌ استرس به چه منظوری استفاده می‌شود؟
• مردم چه زمانی به تست استرس نیاز دارند؟
• در طول تست‌ استرس چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
• آیا تست‌ استرس نیاز به آماده‌سازی خاصی دارد؟
• آیا تست استرس با خطری همراه است؟
• نتایج تست‌ استرس چه معنی می‌دهند؟

تست‌ استرس نشان می‌دهند که قلب چقدر خوب از عهده تحمل فعالیت فیزیکی برمی‌آید. قلب در زمان ورزش سخت‌تر و سریع‌تر کار می‌کند. تشخیص برخی اختلالات قلبی در زمانی که قلب سخت‌تر کار می‌کند آسان‌تر است. در طول تست استرس، قلب زمانی که شخص روی تردمیل یا دوچرخه ثابت ورزش می‌کند بررسی می‌شود. اگر کسی برای ورزش کردن به قدر کافی سالم نباشد، دارویی به بیمار داده می‌شود که قلب را به تپش سریع‌تر و سخت‌تر وامی‌دارد به شکلی که انگار شخص در عمل مشغول ورزش کردن است.
اگر کسی برای به پایان بردن تست‌ استرس در یک بازه زمانی مشخص دچار مشکل باشد، این بدان معنی است که کاهشی در جریان خون به قلب وجود دارد. کاهش جریان خون ممکن است بر اثر اختلالات مختلف قلب ایجاد شود که میزان جدی بودن برخی از آنها متفاوت است.
تست‌های استرس نام‌های دیگری نیز دارد: تست استرس ورزش، تست تردمیل، EKG استرس، ECG استرس، تست استرس هسته‌ای، اکوکاردیوگرام استرس.

تست‌ استرس به چه منظوری استفاده می‌شود؟
تست‌های استرس در اکثریت موارد برای اختلالات زیر استفاده می‌شوند:
• تشخیص بیماری شریان کرونری، اختلالی که باعث می‌شود تا مواد شبه موم موسوم به پلاک در شریان‌ها انباشته شوند. بیماری شریان کرونری می‌تواند سبب ایجاد انسداد خطرناک در مسیر جریان خون به قلب گردد.
• تشخیص آریتمی، اختلالی که باعث بی‌نظمی ضربان قلب می‌شود
• مشخص کردن سطح ایمن ورزش برای شخص
• مشخص کردن میزان اثربخشی درمان دریافت شده پس از تشخیص ابتلاء به بیماری قلبی
• نشان دادن اینکه شخص در معرض خطر حمله قلبی یا دیگر اختلالات جدی قلب قرار دارد یا خیر

مردم چه زمانی به تست استرس نیاز دارند؟
در صورت داشتن علایمی دال برای محدودیت جریان خون به قلب به تست استرس نیاز خواهد بود. این شامل موارد زیر می‌شود:
• آنژین، نوعی درد قفسه سینه یا ناراحتی که بر اثر کمبود جریان خونرسانی به قلب ایجاد می‌شود
• تنگی نفس
• سرعت گرفتن ضربان قلب
• بی‌نظمی ضربان قلب (آریتمی)
در صورت وجود موارد زیر نیز مردم ممکن است نیاز به تست‌های استرس برای بررسی قلب خود داشته باشند:
• برنامه‌ریزی برای شروع یک فعالیت ورزشی
• اگر اخیراً شخص عمل جراحی قلب انجام داده باشد
• در صورت گرفتن درمان برای بیماری قلبی. تست‌ استرس می‌تواند میزان کارآیی درمان را مشخص کند.
• داشتن سابقه ابتلاء به حمله قلبی
• در صورت بالا بودن ریسک ابتلاء به بیماری قلبی به علت وجود مشکلاتی در سلامت مثل دیابت، تاریخچه خانوادگی بیمار قلبی و / یا مشکلات قبلی در قلب

در طول تست‌ استرس چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
سه نوع اصلی تست استرس وجود دارد: تست‌های استرس ورزش، تست‌های استرس هسته‌ای، و اکوکاردیوگرم‌های استرس. هر سه نوع آنها را می‌توان در مطب پزشک، کلینیک بیماران سرپایی یا بیمارستان انجام داد.

در طول تست تست استرس:
• یک متخصص مراقبت پزشکی چند الکترود را به دست‌ها، پاها و قفسه سینه شخص متصل می‌کند. ممکن است نیاز باشد که موی بدن در نقاط اتصال الکترود تراشیده شود.
• الکترودها با رشته سیم‌هایی به یک دستگاه الکتروکاردیوگرام متصل می‌شوند، که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کنند.
• سپس شخص بر روی یک تردمیل راه می‌رود یا یک دوچرخه ثابت را می‌راند (ورزش به آهستگی شروع می‌شود).
• در مرحله بعد شخص سریع‌تر راه رفته یا دوچرخه را می‌راند، که همپای حرکت شخص شیب و مقاومت افزایش می‌یابد.
• شخص راه رفتن یا راندن را تا زمان رسیدن به سقفی که توسط مسؤول تست به عنوان هدف انتخاب شده است ادامه می‌دهد. در صورت دچار شدن به علایمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه، یا خستگی مفرط نیاز خواهد بود تا تست زودتر متوقف شود. در عین حال اگر EKG نشان دهنده وجود مشکلی در قلب باشد تست زودتر از رسیدن به میزان هدف متوقف خواهد شد.
• پس از انجام تست شخص به مدت 10 تا 15 دقیقه یا تا زمان برگشت ضربان قلب به حالت نرمال پایش خواهد شد.
هم تست‌های استرس هسته‌ای و هم الکتروکاردیوگرام‌های استرس تست‌های تصویربرداری هستند. این بدان معنی است که در زمان انجام تست از قلب تصویرهایی تهیه می‌شود.

در طول یک تست استرس هسته‌ای:
• شخص روی یک تخت معاینه دراز می‌کشد.
• متخصص مراقبت‌های پزشکی یک راه وریدی در بازو ایجاد می‌کند. این راه وریدی حاوی یک رنگ رادیواکتیو است. رنگ مزبور امکان مشاهده تصاویری از قلب را ایجاد می‌نماید. جذب رنگ مزبور در قلب به 15 تا 40 دقیقه زمان نیاز دارد.
• یک دوربین مخصوص برای ایجاد تصاویر قلب را اسکن می‌کند، و قلب را در زمان استراحت نشان می‌دهد.
• مابقی تست مزبور درست مثل تست استرس است. شخص به یک دستگاه EKG متصل شده، سپس روی تردمیل راه می‌رود یا یک دوچرخه ثابت را می‌راند.
• اگر شخص به قدر کافی برای ورزش کردن سالم نباشد، به وی دارویی داده می‌شود که باعث می‌گردد تا قلب سریع‌تر بتپد و سخت‌تر کار کند.
• وقتی قلب به سخت‌ترین حالت کارکرد خود می‌رسد یک تزریق رنگ رادیواکتیو دیگر نیز صورت می‌گیرد.
• شخص باید بین 15 تا 40 دقیقه منتظر بماند تا قلب او رنگ را جذب کند.
• ورزش ادامه یافته و یک دوربین مخصوص تصاویر بیشتری از قلب تهیه می‌کند.
• متخصص تست دو مجموعه تصویر گرفته شده را با هم مقایسه خواهد کرد: یک مجموعه مربوط به زمان استراحت قلب، و دیگری که مربوط به زمان کارکرد سخت قلب است.
• پس از استراحت، شخص به مدت 10 تا 15 دقیقه پایش می‌شود تا ضربان قلب به حالت نرمال برگردد.
• رنگ رادیواکتیو به شکل طبیعی از طریق ادرار از بدن خارج می‌شود. نوشیدن آب فراوان به سرعت گرفتن روند خروج رنگ از بدن کمک خواهد کرد.

در طول تست کاردیوگرام استرس:
• شخص روی یک تخت معاینه دراز می‌کشد.
• مسؤول انجام تست یک ژل مخصوص را روی یک دستگاه عصا مانند به نام ترانس‌دیوسر می‌مالد و ترانس‌دیوسر را روی قفسه سینه حرکت می‌دهد.
• این دستگاه امواج صوتی ایجاد می‌کند که تصاویر متحرکی از قلب تهیه می‌کنند.
• پس از گرفته شدن تصاویر مورد اشاره، شخص روی تردمیل یا دوچرخه ثابت ورزش می‌کند، که این شبیه به دیگر انواع تست‌ استرس است.
• اگر شخص به قدر کافی برای ورزش سالم نباشد، به وی دارویی داده می‌شود که باعث می‌گردد تا قلب او سریع‌تر و سخت‌تر کار کند.
• در زمانی که ضربان قلب در حال افزایش است یا زمانی که به سخت‌ترین شکل کار می‌کند تصویرهایی از قلب گرفته می‌شود.
• مسؤول تست دو مجموعه تصویر گرفته شده از زمان استراحت قلب و زمان کار سخت آن را با هم مقایسه می‌کند.
• پس از استراحت، شخص به مدت 10 تا 15 دقیقه یا تا زمان برگشت ضربان قلب به وضعیت نرمال تحت پایش قرار خواهد گرفت.

آیا تست‌ استرس نیاز به آماده‌سازی خاصی دارد؟
شخص باید برای تسهیل انجام ورزش لباس و کفش راحت بپوشد. مسؤول تست ممکن است درخواست کند که شخص در فاصله چند ساعت مانده به شروع تست از خوردن و آشامیدن خودداری نماید. در صورت وجود سؤالی در این موارد مردم می‌توانند با پزشک مشورت کنند.

آیا تست استرس با خطری همراه است؟
این تست‌ها عموماً ایمن هستند. گاهی از اوقات ورزش یا دارویی که برای افزایش ضربان قلب استفاده می‌شود ممکن است باعث ایجاد علایمی مثل درد قفسه سینه، سرگیجه یا تهوع شوند. برای کاهش ریسک بروز هر گونه پیامد یا برطرف کردن هر گونه مشکل ایجاد شده در سلامت، شخص در سراسر تست مورد پایش قرار خواهد گرفت. رنگ رادیواکتیو به کار رفته در تست استرس هسته‌ای در مورد اکثر مردم ایمن است. در موارد نادر این رنگ باعث ایجاد واکنش آلرژی می‌شود. همچنین تست استرس هسته‌ای برای زنان بیمار توصیه نمی‌شود زیرا رنگ مزبور می‌تواند برای نوزاد نازاده مضر باشد.

نتایج تست‌ استرس چه معنی می‌دهند؟
نرمال بودن نتیجه تست به این معنی است که هیچ مشکلی در جریان گردش خون یافته نشده است. اگر نتیجه تست نرمال نباشد این بدان معنی است که قلب با مشکل کاهش مقدار خون دریافتی مواجه است. دلایل کاهش جریان خون شامل موارد زیر است:
• بیماری شریان کرونری
• جای زخم ناشی از حمله قلبی قبلی
• ناکارآمدی درمان فعلی برای قلب
• ناکافی بودن تناسب فیزیکی
اگر نتایج تست استرس ورزش نرمال نباشد پزشک ممکن است درخواست انجام یک تست استرس هسته‌ای یا اکوکاردیوگرام استرس را مطرح کند. این تست‌ها دقیق‌تر از تست‌های استرس ورزش هستند، اما در عین حال هزینه انجام آنها بیشتر است. اگر این تست‌ها نشان دهنده وجود مشکلی در قلب باشند، پزشک درخواست انجام تست‌های دیگر و یا درمان بیمار را در دستور کار قرار خواهد داد.
مردم در صورت داشتن سؤال‌هایی در این مورد می‌توانند با پزشک خود مشورت کنند./

• مدلاین‌پلاس
• ترجمه محمدقاسم رافعی

Source:
Medlineplus
Stress Tests
Page last updated on 26 February 2020