• شانون جانسون، والنسیا هیگوئرا
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلی‌نویز - شیکاگو
• ترجمه پریسا شعله‌دوست
[مطالب این مقاله:]
• علایم
• علل
• تشخیص
• درمان
• حمایت
• دورنما
سندرم تورت چیست؟
سندرم تورِت یک اختلال مغز و اعصاب است. سندرم تورت باعث ایجاد حرکات فیزیکی و طغیان‌های صوتی ناخواسته یا غیر ارادی می‌شود. علت دقیق ایجاد این بیماری شناخته شده نیست.
سندرم تورت شدیدترین نوع سندرم تیک است. تیک‌ها اسپاسم‌های غیر ارادی عضله هستند. آنها شامل اختلال متناوب تکانش‌های گروهی از عضلات محسوب می‌شوند. رایج‌ترین انواع تیک شامل موارد زیر است:
• چشمک زدن
• خرناس کشیدن
• خر خر کردن
• صاف کردن گلو
• شکلک درآوردن
• تکان دادن شانه
• تکان دادن سر
بر مبنای اعلام "انستیتو ملی اختلالات نورولوژیک و استروک" در حدود 200.000 نفر از مردم ایالات متحد آمریکا دچار علایم شدید سندرم تورت هستند. در حدود 1 نفر از هر 100 نفر آمریکایی علایم خفیف‌تر این سندرم را از خود نشان می‌دهند. این سندرم در میان مردان تقریباً چهار برابر بیش از زنان شایع است.
علایم سندرم تورت کدامند؟
علایم از یک فرد به دیگری می‌تواند متفاوت باشد. این علایم به طور معمول در سنین 3 تا 9 سالگی و با تیک‌های عضلانی کوچک در ناحیه سر و گردن آغاز می‌گردند. در نهایت، دیگر تیک‌ها ممکن است خود را در ناحیه تنه و اندام‌های دور از قلب نشان دهند.
مردم مواجه با تشخیص ابتلاء به سندرم تورت اغلب دارای یک تیک حرکتی و یک تیک صوتی هستند. علایم گرایشی به تشدید در طول دوره‌های هیجان، استرس، یا اضطراب از خود نشان می‌دهند. به طور معمول شدت علایم در سال‌های پایانی دوره نوجوانی به بالاترین میزان خود می‌رسد.
بر مبنای اعلام مایو کلینیک تیک‌ها بر مبنای نوع خود به تیک حرکتی و تیک صوتی دسته‌بندی می‌شوند. طبقه‌بندی مشروح شامل تیک‌های ساده یا پیچیده است. تیک‌های ساده معمولاً شامل فقط یک گروه عضله بوده و مختصرند. تیک‌های پیچیده الگوهای هماهنگی از حرکات یا تبارزات صوتی هستند که چند گروه عضله در آن دخالت دارند.
تیک‌های حرکتی
تیک‌های حرکتی
پیچیده |
تیک‌های حرکتی
ساده |
| بو کردن یا لمس اشیاء |
چشمک زدن |
| اشارات ناپسند کردن |
حرکات سریع چشم |
| گیر کردن زبان |
خم کردن یا چپ و راست شدن بدن |
| پیچش بینی |
به اشکال خاصی راه رفتن |
| حرکات دهان |
حرکات شبه رقص |
| |
حرکات ناگهانی سر |
| |
شانه بالا انداختن |
تیک‌های صوتی
تیک‌های صوتی
پیچیده |
تیک‌های صوتی
ساده |
| تکرار کلمات یا اصطلاحات مورد استفاده خود |
سکسکه کردن |
| تکرار کلمات یا اصطلاحات دیگران |
خرخر کردن |
| به کار بردن الفاظ یا کلمات ناپسند |
صاف کردن گلو |
| |
صدای شبه عوعو از خود درآوردن |
| |
سرفه کردن |
چه چیز باعث سندرم تورت می‌شود؟
تورت سندرم به غایت پیچیده‌ای است. این سندرم شامل ناهنجاری‌هایی در قسمت‌های مختلف مغز و مدارات الکتریکی است که آنها را به هم متصل می‌کنند. ناهنجاری ممکن است مربوط به گانگلیای بازال باشد، قسمتی از مغز که کنترل حرکات موتور یا محرک را بر عهده دارد.
مواد شیمیایی مغز که تکانش‌های عصب‌ها را انتقال می‌دهند ممکن است در این مورد درگیر باشند. این مواد شیمیایی به نام نوروترانسمیترها (انتقال دهنده‌های عصبی) شناخته می‌شوند. آنها شامل دوپامین، سروتونین و نوراپی‌نفرین هستند.
علت بروز سندرم تورت شناخته شده نیست و راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. اما ژن‌های خاصی در پیوند مستقیم با سندرم تورت شناخته شده‌اند. با وجود این، در این مورد انشعابات خانوادگی شناسایی شده‌اند. این انشعابات پژوهشگران را به این باور هدایت کرده‌اند که عوامل ژنتیکی نقشی در برخی از مردم دچار سندرم تورت ایفا می‌کنند.
سندرم تورت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک در مورد علایم پرسش می‌کند. تشخیص مزبور نیاز به دستکم یک مورد تیک موتور (حرکتی) و تیک صوتی به مدت دستکم یک سال دارد. برخی اختلالات ممکن است با سندرم تورت همپوشانی داشته باشند، بنابراین پزشک ممکن است برای تشخیص از تست‌های تصویربرداری مثل MRI، CT اسکن، یا الکتروانسفالوگرام استفاده کند. اما این تست‌های تصویربرداری برای رسیدن به تشخیص مورد نیاز نیستند. مردم دچار سندرم تورت اغلب اوقات دارای وضعیت‌های دیگری شامل موارد زیر نیز هستند:
• اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD)
• اختلال وسواس ناگزیر (OCD)
• مشکلات یادگیری
• اختلال خواب
• اختلال اضطراب
سندرم تورت چگونه درمان می‌شود؟
اگر تیک مبتلابه فرد شدید نباشد، نیازی به درمان نخواهد بود. اما اگر تیک‌ها شدید بوده یا باعث آزار رساندن فرد به خود باشند چند درمان به این منظور در دسترس است. در عین حال اگر تیک‌ها در گذر زمان رو به تشدید بگذارند پزشک درمان را توصیه خواهد کرد.
درمان
پزشک ممکن است رفتاردرمانی یا روان‌درمانی را توصیه کند. این درمان شامل مشاوره فرد به فرد با یک متخصص کارآزموده مشکلات روانی است. رفتاردرمانی شامل پرورش آگاهی، پرورش پاسخ‌دهی رقابتی و مداخلات شناختی رفتاری در مورد تیک‌ها است.
این نوع درمان در عین حال به فروکش علایم ADHD، OCD و اضطراب کمک می‌کند. درمانگر در عین حال ممکن است در طول جلسات درمانی موارد زیر را نیز استفاده کند.
• هیپنوتیزم
• تکنیک‌های ریلکسیشن
• مدیتیشن هدایت شده
• تمرینات تنفس عمیق
مردم ممکن است از درمان‌های گروهی سود ببرند. در این نوع درمان مشاوره در مورد گروهی از افراد که همگی با سندرم تورت درگیرند انجام می‌شود.
داروها
هیچ دارویی قادر به علاج سندرم تورت نیست. به هر حال، احتمال تجویز برخی از داروهای زیر توسط پزشک وجود دارد:
• هالوپریدول، فلوفنازین، تترابنازین یا دیگر داروهای نورولپتیک: این داروها می‌توانند به بلوک کردن یا کاهش میزان دوپامین در مغز و کنترل تیک‌ها کمک کنند. عوارض جانبی شایع در مورد این داروها شامل افزایش وزن و مه‌‌گرفتگی یا ابهام ذهنی است.
• بوتاکس: تزریق بوتاکس می‌تواند به کنترل تیک‌های موتور و تیک‌های صوتی ساده کمک کند. این نوع استفاده از بوتاکس کاربرد آف - لیبل یا خارج از محدوده مصرف متعارف بوتاکس محسوب می‌شود.
• متیل‌فنیدات (ریتالین). داروی محرک و دیگر داروها می‌توانند به کاهش علایم ADHD بدون افزایش میزان تیک‌ها کمک کنند.
• کلونیدین. داروی فشار خون یا داروهای مشابه می‌توانند به کنترل حملات شدید بیماری و کنترل تکانش‌های آن کمک کنند. این نیز نوعی کاربرد آف - لیبل کلونیدین محسوب می‌شود.
• فلوکستین (پروزاک). فلوکستین و دیگر داروهای ضد افسردگی می‌توانند به کنترل وسواس ناگزیر کمک کنند.
کاربرد آف - لیبل دارو به این معنی است که داروی مورد تأیید از سوی FDA به منظور دیگری متفاوت از مورد تأیید شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. به هر حال، دکتر کماکان می‌تواند از داروی مزبور به همان منظور نیز استفاده کند. دلیلش آن است که FDA تنظیمات مربوط به تست و تأیید داروها را کنترل می‌کند اما این کار را در مورد چگونگی استفاده پزشکان در مورد درمان بیماران توسط این داروها انجام نمی‌دهد. بنابراین، پزشک می‌تواند دارویی را که معتقد است بهترین کاربرد را برای بیمار دارد تجویز کند.
درمان‌های نورولوژیک
تحریک عمقی مغز شکل دیگری از درمان است که برای برخی از مردم دچار تیک‌های شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مورد مردم دچار سندرم تورت اثربخشی این نوع درمان کماکان تحت بررسی قرار دارد.
پزشک ممکن است یک دستگاه با نیروی محرک باتری را در مغز برای تحریک بخش‌های کنترل کننده حرکت ایمپلنت کند. به شکل جایگزین پزشک ممکن است رشته‌های الکتریکی را برای تحریک برخی نواحی مغز به آن بفرستد. این روش در مورد برخی از مردم دچار تیک‌های صعب‌العلاج مفید نشان داده است. اما مردم باید در مورد ریسک‌ها و فواید این نوع درمان با پزشک مشورت کنند.
چرا حمایت مهم است؟
زندگی در شرایط ابتلاء به سندرم تورت می‌تواند باعث ایجاد تنهایی و انزوا شود. ناتوانی فرد در کنترل عودهای بیماری و تیک‌ها ممکن است باعث بی‌علاقگی فرد به مشارکت در فعالیت‌های نرمال شود. اما در این مورد حمایت‌هایی هست.
برای مقابله با سندرم تورت مردم می‌توانند از منابع در دسترس برای خود استفاده کنند. برای مثال با پزشک خود مشورت کرده در مورد گروه‌های حمایتی محلی اطلاعات بگیرند. مردم در عین حال می‌توانند از درمان‌های گروهی استفاده نمایند.
گروه‌های حمایتی و درمان گروهی می‌توانند به مردم در مقابله با افسردگی و انزوای اجتماعی کمک کنند. دیدار و ارتباط با دیگر افراد دچار مشکل مشابه می‌تواند به غلبه بر احساس تنهایی کمک کند. مردم به شرح حال دیگران شامل تلاش‌ها و توفیق‌های آنان گوش می‌دهند و توصیه‌هایی می‌گیرند که می‌توانند آنها را در زندگی خود به کار ببندند.
به عنوان والدین، مردم باید حامی کودک دچار سندرم تورت خود باشند. این حمایت شامل آگاه کردن آموزگاران کودک در مورد وضعیت می‌شود. برخی کودکان دچار سندرم تورت از سوی همسن و سال‌های خود مورد اذیت قرار می‌گیرند. معلمان و مربیان می‌توانند در ایجاد درک نسبت به وضعیت کودک دچار سندرم تورت به دیگر همسن و سال‌ها کمک کنند تا آنها از آزار دادن کودک دست بردارند.
تیک‌ها و اعمال غیر ارادی در عین حال ممکن است باعث انحراف توجه کودک نسبت به درس و مشق خود شود. در این مورد والدین باید با اولیاء مدرسه صحبت کنند تا وقت بیشتری برای انجام تکالیف و آزمون‌ها برای کودک دچار سندرم تورت در نظر گرفته شود.
دورنمای درازمدت چیست؟
مثل بسیاری از دیگر مبتلایان به سندرم تورت، مردم ممکن است متوجه شوند که در اواخر دوران نوجونی و اوایل سال‌های بیست زندگی علایم بیماری در آنها بهبود می‌یابد. حتی این احتمال وجود دارد که علایم سندرم تورت خود به خود و به طور کامل در دوران بزرگسالی برطرف شود. به هر حال، حتی اگر علایم مزبور با افزایش سن کاهش یابد، کماکان احتمال مواجهه با این علایم و نیاز به درمان در مورد اختلالات مرتبط مثل افسردگی، حملات پانیک و اضطراب وجود دارد.
سندرم تورت به هوش یا طول عمر فرد مبتلا آسیبی نمی‌رساند./
Source:
Tourette Syndrome
Healtline
Medically reviewed by University of Illinois-Chicago, College of Medicine
on September 29, 2016 —
Written by Shannon Johnson and Valencia Higuera
