بی‌‌حسی سر - چه علتی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

• کارلی واندرگرینت، دکتر سیونگو هان
• ترجمه محمدقاسم رافعی

[مطالب این مقاله:]
• علل بی‌‌حسی سر
• بی‌حسی سر در هنگام خواب
• بی‎حسی سمت راست سر و بی‌حسی سمت چپ سر
• اضطراب و بی‌‌حسی سر
• تشخیص بی‌حسی سر
• درمان بی‌‌حسی سر
• پیام همراه

چه چیز باعث بی‌حسی سر می‎شود؟
بی‎حسی که گاهی از اوقات زیر عنوان پارستزیا (پارستزی) به آن اشاره می‎شود، در ناحیه بازوها، ساق پاها، دست‌ها و پاها شایع است. بی‌حسی در ناحیه سر شیوع کمتری دارد. در اغلب موارد پارستزی سر علتی برای نگرانی نیست.

علایم بی‎حسی سر
بی‌‌حسی در اغلب موارد با حس‌های دیگری شامل موارد زیر همراه است:
• مور مور
• تیر کشیدن
• سوزش
• احساس سوزن سوزن شدن
مردم دچار بی‌‌حسی سر در عین حال ممکن است در حس لمس یا دمای جمجمه یا صورت خود با مشکل مواجه باشند.
از آنجا که علل متعددی می‌توانند به ایجاد بی‌حسی سر منجر شوند، احتمال بروز علایم دیگری نیز به صورت همزمان وجود دارد.
در صورتی که بی‌حسی سر با موارد زیر همراه باشد فرد باید به پزشک مراجعه کند:
• آسیب دیدگی سر
• بروز بی‎حسی در دیگر قسمت‎های بدن
• بروز بی‎حسی در کل دست یا پا
• بروز حالت ضعف در صورت یا دیگر قسمت‎های بدن
• گیجی یا دشواری در تکلم
• دشواری در تنفس
• مشکلات بینایی
• بروز سردرد ناگهانی و به شکل غیر معمول دردناک
• کاهش کنترل بر مثانه یا روده
بی‎حسی در یک سمت سر در عین حال می‎تواند نشانه‎ای از استروک (سکته مغزی) باشد.

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
20 علت بی‌حسی دست

علل ایجاد بی‎حسی سر
بی‌حسی به علل متعدد شامل بیماری، مصرف دارو، و انواع صدمات ایجاد می‎شود. اغلب این اختلالات بر عصب‌های مسؤول ایجاد حس در جمجمه و سر تأثیر منفی می‎گذارند.
چند خوشه عصبی اصلی متصل به مغز وجود دارد که به قسمت‎های مختلف صورت و سر مرتبط هستند. وقتی عصب‌ها دچار التهاب شده، فشرده شوند یا آسیب ببینند، امکان بروز بی‎حسی وجود خواهد داشت. کاهش جریان خون یا توقف آن نیز می‎تواند به بی‎حسی سر منجر گردد. برخی از علل بی‎حسی سر شامل موارد زیر است:

اختلالات خودایمنی
دیابت می‎تواند باعث ایجاد آسیب دایمی عصب موسوم به نوروپاتی دیابتی شود. بی‎حسی در عین حال یک علامت شایع در بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) است. MS یک اختلال مزمن (درازمدت) است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر منفی دارد.

اختلالات سینوس
• رینیت آلرژیک
• سرماخوردگی
• سینوزیت

داروها
• داروهای ضد تشنج
• داروهای شیمی درمانی
• مواد مخدر و مشروب الکلی

سردردها
• سردردهای خوشه‌ای
• سردردهای فشار چشم
• میگرن
• سردردهای تنشی

عفونت‌ها
• انسفالیت
• بیماری لایم
• زونا
• عفونت‌های دندان

آسیب دیدگی‌ها
آسیب‎دیدگی‎های مستقیماً ایجاد شده در سر یا مغز، ضربه مغزی و ترومای سر می‎توانند به بروز بی‎حسی و آسیب دیدن عصب منجر گردند.

دیگر اختلالات
• تومورهای مغزی
• بالا بودن فشار خون (هیپرتانسیون)
• حالت ضعیف قرارگیری بدن
• تشنج
• استروک

بی‌حسی سر در هنگام خواب
بیدار شدن از خواب همراه احساس بی‌حسی در سر می‌تواند نشانه آن باشد که فرد در حالتی به خواب رفته بوده که باعث محدود شدن جریان خون در یک عصب شده است. مردم باید خوابیدن به پشت، یا پهلوها را در شرایطی که سر، گردن و ستون فقرات در وضعیتی طبیعی قرار گرفته باشند، امتحان کنند. در صورت دراز کشیدن به پهلو قرار گرفتن یک بالش بین زانوها می‌تواند به تنظیم وضعیت پشت کمک کند.

بی‌حسی در یک سمت سر
بی‎حسی ممکن است به صورت یک طرفه در یک سمت سر ایجاد شود. برخی از اوقات، کل سمت راست سر یا کل سمت چپ سر تحت تأثیر این وضعیت قرار می‎گیرد. در دیگر موارد، این بی‎حسی دچار فقط قسمتی از سمت راست یا سمت چپ سر مثل پیشانی یا پشت سر می‎شود.
برخی از شایع‌ترین اختلالاتی که می‎تواند باعث بروز بی‎حسی یک طرفه در سر شوند عبارتند از:
• فلج بل
• انواع عفونت
• میگرن
• مالتیپل اسکلروزیس

بی‎حسی سر و اضطراب
مردم دچار اضطراب گاهی از اوقات خبر از بروز بی‎حسی یا مور مور در ناحیه سر خود می‎دهند. در مورد بعضی افراد حمله پانیک می‎تواند محرک بی‎حسی و مور مور در جمجمه، صورت، و دیگر قسمت‎های بدن باشد.
اگرچه دانش اندکی در مورد ارتباط میان اضطراب و بی‎حسی سر وجود دارد، این احتمال هست که موضوع با پاسخ بجنگ یا درروی در بدن مرتبط باشد. جریان خون به سمت بخش‌هایی از بدن جریان می‎یابند که می‎توانند در برابر تهدید ایجاد شده پاسخ مزبور را در فرد ایجاد کنند. در صورت عدم کفایت جریان خون، دیگر قسمت‌های بدن ممکن است به طور موقتی دچار بی‎حسی یا مور مور شوند.

از دکتر چه کمکی ساخته است؟
دکتر یک معاینه بالینی انجام می‎دهد و از فرد در مورد علایم مبتلابه وی و تاریخچه پزشکی او پرسش می‎کند. برای مثال پزشک ممکن است در مورد زمان بروز بی‎حسی بپرسد و اینکه آیا علایم دیگری نیز همزمان بروز می‎کنند یا خیر.
پزشک در عین حال ممکن است یکی از تست‎های فهرست زیر یا تعداد بیشتری از آنها را برای شناسایی علت بی‎حسی سر در دستور کار قرار دهد:
• آزمایش‌های خون
• آزمون‎های نورولوژیک
• مطالعات انتقال عصب و الکترومیوگرافی
• MRI
• CT اسکن
• بیوپسی عصب
از آنجا که اختلالات متعددی می‎توانند باعث ایجاد بی‎حسی سر شوند، این احتمال وجود دارد که شناسایی علت علایم مبتلابه فرد به گذشت زمان نیاز داشته باشد.

درمان بی‎حسی سر
وقتی فردی مورد تشخیص ابتلاء به بی‎حسی سر قرار می‎گیرد، درمان در این مورد به طور معمول بر علت زیربنایی بروز بی‎حسی متمرکز می‎شود. برای مثال، اگر بروز بی‌حسی در سر ناشی از دیابت باشد، درمان بر پایدارسازی سطح قند خون از طریق کنترل رژیم غذایی، ورزش، و درمان با انسولین متمرکز می‎شود.
داروهای غیر نسخه‎ای ممکن است برای درمان سرماخوردگی‎ها و موارد خفیف تا متوسط سردرد مورد استفاده قرار گیرد.
اگر حالت قرارگیری بدن سبب بروز بی‎حسی باشد، باید در تغییر این وضعیت کوشش شود و برای این کار از وسایل کمک کننده ارگونومیک یا حرکت و تحرک بیشتر استفاده می‎شود. برخی ورزش‎ها شامل تنفس عمیق نیز می‎توانند در این مورد کمک کننده باشند.
درمان‎های جایگزین مثل طب سوزنی و ماساژ می‎توانند به بهبود گردش خون و تخفیف بی‎حسی سر کمک کنند.
در صورتی که بی‎حسی سر پس از مصرف دارو بروز کند مردم باید به پزشک مراجعه کنند.

پیام همراه
بی‌حسی سر علل متعددی دارد که بیماری، دارو، و انواع آسیب دیدگی را شامل می‎شود. علل بی‎حسی سر مثل سرماخوردگی، سردرد یا وضعیت خوابیدن علتی برای نگرانی یا هشدار دهنده محسوب نمی‎شوند.
بی‌حسی سر معمولاً بدون نیاز به درمان پزشکی برطرف می‎شود. در صورتی که فرد نگران تداخل بی‎حسی سر با فعالیت‎های روزانه زندگی خود باشد باید به پزشک مراجعه کند./

Source:
Healthline
What Causes Head Numbness?
Medically reviewed by Seunggu Han, MD
on July 5, 2018 —
Written by Carly Vandergriendt