اختلال استرس حاد چیست؟

اختلال استرس حاد (ASD) یک اختلال وضعیت سلامت روان است که ممکن است بلافاصله پس از یک اتفاق تروماتیک بروز کند. این اختلال می‌تواند سبب طیفی از علایم شود و در صورت عدم شناسایی یا درمان قادر است تا به اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) منجر شود. ارتباط نزدیکی بین اختلال استرس حاد و اختلال استرس پس از ضربه وجود دارد. برخی از مردم پس از دچار شدن به اختلال استرس حاد به PTSD مبتلاء می‌شوند.
بر مبنای اعلام "دپارتمان مشکلات کهنه سربازان ایالات متحد آمریکا" تقریباً 19 درصد مردم پس از دچار شدن به یک اتفاق تروماتیک به اختلال استرس حاد مبتلاء می‌شوند. هر کسی به یک اتفاق ضربه زننده به شکل متفاوتی پاسخ می‌دهد، اما مطلع بودن از اثرات فیزیکی و روان‌شناختی بالقوه که ممکن است در ادامه بروز نمایند مهم است.

[آنچه می‌خوانیم:]
• اختلال استرس حاد چیست؟
• علایم اختلال استرس حاد
• علل اختلال استرس حاد
• ریسک فاکتورهای اختلال استرس حاد
• تشخیص اختلال استرس حاد
• درمان اختلال استرس حاد
• پیشگیری از اختلال استرس حاد
• خلاصه

اختلال استرس حاد چیست؟
اختلال استرس حاد تشخیص روان‌شناختی نسبتاً تازه‌ای است. "انجمن آمریکایی روان‌شناسی" نخستین بار آن را در چاپ چهارم "راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات سلامت روانی" در سال 1994 معرفی کرد.
اگرچه بسیاری از علایم اختلال استرس حاد با PTSD مشابه است، اختلال مزبور مورد تشخیصی متمایزی به شمار می‌رود.
فرد دچار اختلال استرس حاد بلافاصله پس از واقعه ضربه زننده دیسترس روان‌شناختی را تجربه می‌کند. خلاف PTSD، اختلال استرس حاد اختلالی موقتی است و علایم به طور معمول به مدت 3 تا 30 روز پس از واقعه تروماتیک ادامه پیدا می‌کنند.
اگر شخصی علایم مورد اشاره را به مدت بیش از یک ماه تجربه کند، پزشک به طور معمول این وضعیت را زیر عنوان PTSD ارزیابی می‌کند.

علایم اختلال استرس حاد
مردم مبتلاء به اختلال استرس حاد دچار علایمی مشابه PTSD و دیگر اختلالات استرس می‌شوند.
علایم اختلال استرس حاد در پنج دسته‌بندی گسترده تقسیم‌بندی می‌شود:
• علایم سرزده. این علایم هنگامی بروز می‌کنند که شخص قادر نیست تا بازگشت ذهنی به واقعه آسیب زننده را از طریق برگشت به گذشته، خاطرات یا رویاها متوقف کند.
• خلقیات منفی. شخص ممکن است دچار افکار منفی، اندوه و اُفت خلقی شود.
• علایم متفرقه. این می‌تواند شامل حس دگرگون شده واقعیت، فقدان اطلاع از مسائل دور و بر، و ناتوانی در یادآوری بخش‌هایی از اتفاق تروماتیک باشد.
• علایم اجتناب. مردم دچار این علایم از روی قصد از افکار، احساسات، آدم‎ها یا مکان‎هایی که با واقعه آسیب زننده مرتبط است اجتناب می‌کنند.
• علایم برانگیختگی. این علایم می‌تواند اینسومنیا و دیگر اختلالات خواب، دشواری تمرکز، و بی‌قراری یا پرخاشگری را که ممکن است کلامی یا فیزیکی باشد، شامل شود. فرد همچنین ممکن است دچار احساس تنش یا حالت دفاعی شود و به آسانی از کوره بدر برود.
مردم دچار اختلال استرس حاد ممکن است به اختلالات سلامت روانی دیگری مثل اضطراب و افسردگی دچار شوند.
علایم اضطراب شامل موارد زیر است:
• احساس اینکه عذابی قریب‌الوقوع در راه است
• نگرانی بیش از حد
• دشواری تمرکز
• خستگی مفرط
• بی‌قراری
• تلاطم افکار
علایم افسردگی عبارتند از:
• احساس ناامیدی، اندوه یا بی‌حسی مداوم
• خستگی مفرط
• گریه کردن به شکل غیر منتظره
• از دست دادن علاقه به فعالیت‎هایی که زمانی خوشایند بودند
• تغییران اشتها یا وزن بدن
• افکار خودکشی و خودآزاری

علل اختلال استرس حاد
مردم ممکن است پس از تجربه کردن یک یا دو مورد واقعه تروماتیک به اختلال استرس حاد دچار شوند. اتفاق تروماتیک می‎تواند باعث ایجاد مضرات فیزیکی، عاطفی یا روان‌شناختی قابل توجهی شود.
در کنار موارد دیگر واقعه تروماتیک محتمل عبارت است از:
• مرگ یکی از عزیزان
• مواجهه با خطر مرگ یا یک آسیب‎دیدگی جدی
• فجایع طبیعی
• تصادف وسایل موتوری
• تعرض جنسی، تجاوز یا سوء رفتار خانگی
• مواجه شدن با تشخیص ابتلاء به یک مورد جدی پزشکی
• نجات یافتن از یک آسیب مغزی تروماتیک

ریسک فاکتورهای اختلال استرس حاد
مردم ممکن است در هر مقطعی از زندگی دچار اختلال استرس حاد شوند. به هر حال، برخی از مردم ممکن است در معرض ریسک بالاتری برای ابتلاء به این اختلال قرار داشته باشند.
عوامل منجر به افزایش ریسک ابتلاء به اختلال استرس حاد شامل موارد زیر است:
• تجربه قبلی واقعه تروماتیک، یا شاهد آن بودن یا اطلاع داشتن از آن
• سابقه ابتلاء به دیگر اختلالات سلامت روانی
• سابقه واکنش متقابل به حوادث تروماتیک قبلی
• سن کمتر از 40 سال
• جنس مؤنث

تشخیص اختلال استرس حاد
پزشک یا متخصص اختلالات سلامت روانی می‎تواند اختلال استرس حاد را تشخیص دهد. این متخصصان پرسش‌هایی در مورد اتفاق تروماتیک و علایم مبتلابه شخص مطرح کند.
متخصص مراقبت روانی به طور معمول هنگامی تشخیص اختلال استرس حاد را مطرح می‌کند که شخص در طول یک ماه پس از حادثه تروماتیک 9 بار یا بیشتر دچار علایم آن شده باشد. علایمی که پس از این چهارچوب زمانی بروز می‌کنند یا بیش از یک ماه ادامه می‌یابند می‌توانند نشان دهنده PTSD باشند.
برای تشخیص اختلال استرس حاد، متخصص سلامت روانی اختلالات دیگر شامل موارد زیر را از تشخیص خارج خواهد کرد:
• دیگر اختلالات روان‌شناختی
• مصرف مواد مخدر
• اختلالات پزشکی زیربنایی

درمان اختلال استرس حاد
پزشک برای یافتن یک پلن درمانی ویژه که برای شخص مبتلاء به اختلال استرس حاد کارآیی داشته باشد از نزدیک با وی کار خواهد کرد. درمان اختلال استرس حاد بر کاهش علایم، بهبود مکانیسم‌های مقابله و پیشگیری از بروز PTSD متمرکز می‌شود.
گزینه‌های درمانی برای اختلال استرس حاد شامل موارد زیر است:
• درمان شناختی رفتاری (CBT). به طور معمول درمان شناختی رفتاری به عنوان خط مقدم درمان در اختلال استرس حاد از سوی پزشکان مطرح می‌شود. CBT شامل کار کردن با یک متخصص سلامت روانی کارآزموده برای توسعه راهکارهای مؤثر مقابله است.
• ذهن‌آگاهی. مداخلات مبتنی بر ذهن‌آگاهی تکنیک‌هایی را برای مدیریت استرس و اضطراب آموزش می‌دهد. این می‌تواند شامل مدیتیشن و ورزش‌های تنفسی باشد.
• دارودرمانی. پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی یا ضد تشنج را برای کمک به درمان علایم مبتلابه فرد تجویز کند.

پیشگیری از اختلال استرس حاد
همیشه اوقات پیشگیری از بروز اتفاقات تروماتیک ممکن نیست. به هر جهت، راه‌هایی برای کاهش ریسک توسعه ASD در آینده در دسترس است. این راه‌ها موارد زیر را شامل می‌شود:
• مشاوره با یک پزشک یا متخصص سلامت روانی به دنبال یک اتفاق تروماتیک
• کمک گرفتن از خانواده و دوستان
• درمان شدن برای دیگر اختلالات سلامت روانی
• کار با یک رفتار درمانگر برای توسعه مکانیسم‌های مقابله‌ای مؤثر
• قرار گرفتن تحت تعلیمات ایجاد آمادگی قبی در صورتی که شغل شخص وی را در ریسک بالایی برای مواجهه با اتفاقات تروماتیک قرار می‌دهد

خلاصه
اختلال استرس حاد وضعیت ناشایعی نیست، و پس از آن بروز می‌کند که شخص با یک اتفاق تروماتیک مواجه شده باشد. مردمی که پیشه آنان باعث ایجاد ریسک مواجهه با اتفاقات ضربه زننده می‌شود در ریسک بالاتری برای ابتلاء به اختلال استرس حاد قرار دارند.
اختلال استرس حاد ارتباطی نزدیک با PTSD دارد و بسیاری از علایم این دو اختلال مشابه یکدیگرند. به هر حال اختلال استرس حاد یک اختلال کوتاه مدت است و به طور معمول در طول یک ماه برطرف می‌شود، حال آنکه PTSD یک وضعیت مزمن به شمار می‌رود. اگر کسی به مدت بیش از یک ماه دچار علایم اختلال استرس حاد باشد، پزشک وی را برای موضوع ابتلاء به PTSD ارزیابی خواهد کرد.
درمان با هدف کاهش علایم و کمک به توسعه راهکارهای مقابله مؤثر انجام می‌شود. گزینه‌های درمانی شامل CBT، تکنیک‌های ذهن‌آگاهی و مدیتیشن است.
ارتباط با خانواده، دوستان و گروه‎های حمایتی نیز می‌تواند به فرد دچار اختلال استرس حاد کمک کند تا احساسات خود را پس از دچار شدن به یک واقعه تروماتیک با دیگران به اشتراک بگذارد و از تجربه آنها کمک بگیرد./

• جِیمی اِسک، دکتر جین موریسون
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
What is acute stress disorder?
Last reviewed Mon 4 February 2019
By Jamie Eske
Reviewed by Jeanne Morrison, PhD, MSN