• علایم میوکلونوس
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• علل میوکلونوس
• تشخیص میوکلونوس
• درمان میوکلونوس
مایوکلونوس [میوکلونوس] به حرکات سریع و غیر ارادی عضلات اشاره دارد. سکسکه یکی از اشکال میوکلونوس است و همین طور حرکات ناگهانی یا "نهیب‌های خواب" که شخص ممکن است درست در آستانه به خواب رفتن احساس کند. این اشکال میوکلونوس در مردمان سالم بروز می‌کنند و به ندرت نمایانگر وجود مشکلی است.
دیگر اشکال میوکلونوس ممکن است بر اثر یک اختلال سیستم عصبی (مغز و اعصاب) مثل صرع، یک اختلال متابولیک یا واکنش نسبت به دارو بروز کنند.
در شرایط ایده‌آل درمان علت زیر بنایی به کنترل علایم میوکلونوس کمک می‌کند. اگر علت میوکلونوس ناشناخته باشد یا مشخصاً نتوان آن را درمان کرد، درمان بر کاهش اثرات میوکلونوس بر کیفیت زندگی شخص مبتلاء متمرکز می‌شود.
علایم میوکلونوس
مردم دچار میوکلونوس اغلب نشانه‌ها و علایم مبتلابه خود را به عنوان حرکات سریع و ناگهانی، لرزش یا اسپاسمهایی توصیف می‌کنند که حامل مشخصات زیر هستند:
• ناگهانی
• مختصر
• غیر ارادی
• شوک-مانند
• دارای شدت و فاصله متغیر
• محدود به یک قسمت از بدن یا منتشر در سراسر بدن
• گاهی از اوقات دارای آن اندازه شدید که در غذا خوردن، صحبت کردن یا راه رفتن اختلال ایجاد کنند
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر علایم میوکلونوس در کسی به صورت مکرر و مداوم ظاهر شوند وی باید برای ارزیابی بیشتر و تشخیص و درمان کامل به پزشک مراجعه کند.
علل میوکلونوس
میوکلونوس ممکن است بر اثر طیفی از مشکلات زیربنایی ایجاد گردد. پزشکان اغلب انواع میوکلونوس را بر اساس علل آنها که می‌توانند به تعیین درمان کمک نمایند، از یکدیگر تفکیک می‌کنند. انواع میوکلونوس شامل دسته‌بندی‌های زیر است.
میوکلونوس فیزیولوژیکی
این نوع میوکلونوس در مردم نرمال و سالم بروز می‌کند و به ندرت نیاز به درمان دارد. مثال‌هایی در این مورد عبارت است از:
• سکسکه
• نهیب‌های خواب
• تکانها یا اسپاسم‌های ناشی از اضطراب یا ورزش
• پیچ‌خوردگی و جمع شدگی عضلات نوزادان در طول خواب یا پس از تغذیه
میوکلونوس ذاتی
میوکلونوس ذاتی به صورت خود به خود و معمولاً بدون سایر علایم و بدون ارتباط به یک بیماری زیربنایی بروز می‌کند. علت میوکلونوس ذاتی اغلب غیر قابل توضیح (ایدیوپاتیک) بوده یا در برخی موارد وراثتی است.
میوکلونوس صرعی
این نوع میوکلونوس به عنوان بخشی از اختلال صرع بروز می‌کند.
میوکلونوس علامتی (ثانویه)
انقباضات و حرکات سریع و ناگهانی عضلانی که به عنوان نتیجه یک اختلال زیربنایی پزشکی بروز می‌کنند شامل موارد زیر است:
• صدمات سر یا طناب نخاعی
• عفونت
• نارسایی کلیه یا نارسایی کبد
• بیماری ذخیره لیپید
• مسمومیت با مواد شیمیایی یا مسمومیت دارویی
• محرومیت درازمدت از اکسیژن
• واکنش دارویی
• اختلالات التهابی خودایمنی
• اختلالات متابولیک
اختلالات سیستم عصبی که می‌توانند به میوکلونوس ثانویه منجر شوند عبارتند از:
• استروک
• تومور مغزی
• بیماری هانتینگتون
• بیماری کروتزفلد-جاکوب
• بیماری آلزایمر
• بیماری پارکینسون و زوال عقل اجرام لوی
• تباهی کورتیکوبازال
• زوال عقل فرونتوتمپورال
• آتروفی چندسیستمی
تشخیص میوکلونوس
برای تشخیص میوکلونوس پزشک تاریخچه پزشکی فرد و علایم را مرور کرده و معاینه بالینی انجام می‌دهد.
برای تعیین علت میوکلونوس و از تشخیص خارج کردن دیگر علل بالقوه اختلال مزبور، پزشک می‌تواند انجام چند تست شامل موارد زیر را توصیه کند:
الکتروانسفالوگرافی (EEG)
این تست فعالیت الکتریکی مغز را ثبت کرده و می‌تواند به تعیین این موضوع که میوکلونوس از کدام قسمت مغز نشأت می‌گیرد، کمک کند. در این اقدام پزشک الکترودهای کوچکی را به جمجمه متصل می‌کند. ممکن است از شخص خواسته شود که نفس‌های عمیق بکشد و به چراغ روشن نگاه کند یا به یک سری صداها گوش بدهد زیرا این اعمال می‌توانند باعث آشکار شدن فعالیت الکتریکی غیر نرمال مغز شوند.
الکترومیوگرافی (EMG)
در این تست پزشکان الکترودهای سطحی EMG را روی چند عضله به ویژه آن دسته از عضلات که دچار کشش و پیچش هستند، قرار می‌دهند.
یک دستگاه فعالیت الکتریکی عضله را در زمان استراحت و زمان انقباض عضله، مثل موقع خم کردن بازو، ثبت می‌کند. این پیام‌ها به تعیین الگو و منشأ میوکلونوس کمک می‌کنند.
MRI
اسکن MRI ممکن است برای بررسی مشکلات ساختاری یا تومورهای داخل مغز یا طناب نخاعی به کار رود که امکان دارد علت بروز علایم میوکلونوس باشند. اسکن MRI از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از مغز، طناب نخاعی و دیگر قسمت‌های بدن استفاده می‌کند.
تست‌های آزمایشگاهی
پزشک ممکن است انجام تست‌های ژنتیک را برای کمک به شناسایی علل ممکن میوکلونوس پیشنهاد دهد. وی ممکن است در عین حال از نمونه ادرار یا خون برای بررسی موارد زیر استفاده کند:
• اختلالات متابولیک
• بیماری خودایمنی
• دیابت
• بیماری کلیه یا کبد
• مواد مخدر یا شیمیایی
درمان میوکلونوس
درمان میوکلونوس زمانی بیش از همیشه مؤثر است که بتوان یک علت زیربنایی برگشت پذیر برای آن یافت که قابل درمان باشد - مثل اختلالی دیگر، یک دارو یا ماده شیمیایی.
به هر حال در اکثر موارد علت زیربنایی را نمی‌توان علاج یا برطرف کرد، بنابراین درمان با هدف فروکش علایم میوکلونوس انجام می‌شود، به ویژه زمانی که این علایم ناتوان کننده باشند. هیچ داروی ویژه‌ای برای درمان میوکلونوس طراحی نشده است اما پزشکان از درمانهای مربوط به اختلالات دیگر مواردی را برای تخفیف علایم میوکلونوس وام گرفته‌اند. ممکن است برای کنترل علایم میوکلونوس به بیش از یک دارو نیاز باشد.
دارودرمانی
داروهایی که پزشکان عموماً برای میوکلونوس تجویز می‌کنند عبارتند از:
• ترانکولایزرها. کلونازپام (کلونوپین) که یک داروی آرام‌بخش است رایج‌ترین داروی مورد استفاده برای مقابله با علایم میوکلونوس محسوب می‌شود. کلونازپام ممکن است عوارض جانبی مثل فقدان هماهنگی یا خواب‌آلودگی به همراه داشته باشد.
• داروهای ضد حمله. داروهای به کار رفته برای تشنج‌های صرع ثابت کرده‌اند که در کاهش علایم میوکلونوس مفید هستند. رایج‌ترین این این داروها در مورد میوکلونوس لویتیراستام (کپرا، روویپرا، اسپریتام)، والپروئیک اسید (دیپاکن) و پریمیدون (مایسولین) است. پیراستام یکی دیگر از داروهای ضد حمله است اثربخشی خود را نشان داده است اما در سطح ایالات متحد آمریکا در دسترس نیست.
والپروئیک اسید عوارض جانبی مثل تهوع دارد. لویتیراستام ممکن است باعث عوارض جانبی مثل خستگی مفرط و سرگیجه شود. عوارض جانبی پریمیدون مواردی چون بی‌حالی و تهوع را شامل می‌شود.
مداواها
تزریق بوتاکس (اُنابوتولینومتوکسین‌آ) ممکن است در درمان اشکال مختلف میوکلونوس مفید واقع شود، به ویژه اگر فقط یک ناحیه از بدن درگیر باشد. سم‌های بوتولینوم باعث بلوک شدن مواد شیمیایی پیام‌رسان محرک انقباضات عضلانی می‌شوند.
عمل جراحی
اگر علایم میوکلونوس بر اثر تومور یا ضایعه‌ای در مغز یا طناب نخاعی ایجاد شده باشد جراحی به عنوان یک گزینه مطرح است. مردم دچار میوکلونوس مبتلابه بخش‌هایی از صورت یا گوش نیز ممکن است از جراحی سود ببرند.
تحریک عمقی مغز (DBS) در مورد مردم دچار میوکلونوس و دیگر اختلالات حرکتی مورد استفاده قرار گرفته است. تحقیق در مورد اثرات DBS برای میوکلونوس ادامه دارد./
• مایو کلینیک
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
Source:
Mayo Clinic
Myoclonus
Dec. 01, 2018
