کشیدگی ناگهانی انگشت پا و راه متوقف کردن آن

• علل کشیدگی ناگهانی انگشت پا
• کشیدگی ناگهانی انگشت پا در شب
• درمان کشیدگی ناگهانی انگشت پا
• مداوای خانگی
• پیشگیری از کشیدگی ناگهانی انگشت پا
• پیام همراه

کشیدگی و جمع شدن ناگهانی انگشت پا که رعشه یا اسپاسم هم نامیده می‎شود، ممکن است بر اثر طیفی از اختلالات ایجاد شود. بسیاری از موارد نتیجه بروز اختلالات گذرا در سیستم گردش خون، عضلات یا مفاصل است. موارد دیگر ممکن است به میزان ورزش کردن یا غذایی که فرد می‎خورد مرتبط باشند.
علایم کشیدگی ناگهانی انگشت پا به طور معمول گذرا است و نیاز به درمان پزشکی ندارد. اغلب موارد بی‌ضرر (خوش‌خیم) هستند و آنها را می‎توان با یک سری فعالیت‌های سریع در خانه برطرف کرد.
اما اگر پرش یا لرزش با علایم جدی‎تر مثل خستگی مفرط یا تب همراه باشد و بیش از چند هفته ادامه یابد، مردم باید به دکتر مراجعه کنند.

علل کشیدگی ناگهانی انگشت پا
عصب‎ها، عضلات و حتی جریان خون همگی می‎توانند عامل بروز کشیدگی ناگهانی انگشت پا باشند. کمبود برخی مواد معدنی و مغذی در بدن نیز می‎توانند عامل بروز این اختلال باشند.

ضعف گردش خون
ضعف گردش خون در انگشتان پا می‎تواند به فقدان جریان اکسیژن در عضلات انگشت منجر شود. این مشکل می‎تواند بر اثر بروز محدودیت در عروق خونی به دلایل مختلف مثل کمبود سدیم یا پتاسیم بروز کند.
این اختلال می‎تواند در نتیجه تجمع پلاک‎ها در شریان‎ها بر اثر بیماری‎هایی مثل اترواسکلروزیس یا سفت شدن شریان‎ها بروز کند.

کشیدگی عضله یا آزردگی عضله
کشیدگی ناگهانی یا شدید عضلات انگشت می‎تواند باعث ایجاد پرش یا حتی کرامپ شود زیرا انگشتان به سرعت منقبض شده و خشک می‎شوند.
استفاده از انگشتان و عضلات پا برای مدتی طولانی می‎تواند عضلات را تحریک کرده و سبب پرش یا لرزش آنها شود، به ویژه اگر بدن سیراب نباشد یا مواد مغذی کافی به بدن نرسد.
این وضعیت پس از ورزش سنگین، سرپا ماندن در کل روز یا انجام کارهای سنگین فرش کردن حیاط شایع است.

مشکلات مفصل
التهاب یا آسیب دیدگی مفصل می‎تواند بر عصب‎های حرکتی که برای حرکت کردن عضلات انگشت پا به آن پیام می‎دهند، فشار وارد کند. این وضعیت می‌تواند باعث شود تا عصب‎ها بیش‌فعال شوند و عضلات انگشت را به انقباض غیر ارادی وادار کنند، وضعیتی که زیر عنوان فاسیکولاسیون عضله شناخته می‎شود.

کمبود غذایی
فقدان یا کمبود برخی ویتامیـن‎ها و مواد مغذی می‎تواند سبب بروز اسپاسم عضلانی در سراسر بدن شامل انگشتان پا شود. برای مثال، کمبود ویتامین D بدن را در جذب دیگر مواد مغذی مثل کلسیم و فسفات دچار مشکل می‎کند.
عدم مصرف کافی ویتامین B-12 نیز می‎تواند بر توانایی بدن در حفظ کامل خود تأثیر منفی بگذارد، که باعث بروز پرش یا لرزش می‎شود.

سندرم انگشتان دردناک در حرکت پا
سندرم انگشتان دردناک در حرکت پا (PLMT) هنگامی بروز می‌کند که حرکت انگشتان پا به شکل غیر ارادی با بروز درد قابل توجهی در پا همراه است. این وضعیت ممکن است نتیجه صدمه دیدن یا جراحت عصب و طناب نخاعی باشد.

آسیب دیدن عصب
صدمه دیدن عصب بر اثر جراحت یا وضعیت‎هایی مثل بیماری خودایمنی یا نوروپاتی محیطی می‎تواند عملکرد عصب حرکتی را مختل کرده و سبب فاسیکولاسیون عضله شود.

اختلالات سیستم عصبی مرکزی
برخی اختلالات جدی‎تر سیستم عصبی مرکزی می‎توانند باعث ایجاد پرش یا لرزش عضله در سراسر بدن شوند که انگشتان پا را نیز شامل می‎شود.

اسکلروز جانبی امیوترفیک (ALS)
ALS وقتی بروز می‎کند که نورون‎های حرکتی مسؤول ارسال پیام از عصب‎ها به عضلات ضعیف شده یا از بین می‎روند.

بیماری پارکینسون
پرش عضله یکی از علایم اولیه بیماری پارکینسون است. این وضعیت هنگامی بروز می‎کند که نورون‎های انتقال دهنده پیام‎های عصبی در مغز شروع به ناپدید شدن می‎کنند. پرش عضلانی مداوم که به پیچش انگشت پا یا گره شدن آن منجر می‎گردد دیستونی نامیده می‎شود.

آسیب دیدگی عصب (نوروپاتی)
نوروپاتی در نتیجه آسیب دیدن عصب ایجاد می‎شود. این آسیب می‎تواند بر اثر جراحت، استفاده بیش از حد عضلات پا، یا اختلالات منجر به تجمع مواد سمی مثل دیابت یا بیماری کلیه بروز کند.
نوروپاتی محیطی به نوعی یک اختلال شایع محسوب می‎شود و در سطح ایالات متحد آمریکا 20 میلیون نفر به آن دچار هستند.

اتروفی عضلانی ستون فقرات
اتروفی عضلانی ستون فقرات یک اختلال ژنتیکی نادر است که در آن عصب‎های حرکتی یا موتور به تدریج از بین می‎روند. این اختلال مبتلابه کمتر از 0.02 درصد نوزادان متولد شده در سطح ایالات متحد آمریکا است

ضعف عضلانی (میوپاتی)
میوپاتی هنگامی بروز می‎کند که الیاف عضلانی به صورت ناکامل عمل می‎کنند. سه نوع میوپاتی وجود دارد و شایع‎ترین نوع آن میوزیت است.

کشیدگی ناگهانی انگشت پا در شب
پرش‎هایی که در طول خواب بروز می‎کنند زیر عنوان پرش یا لرزش هیپناگاگیک شناخته می‎شوند. این وضعیت بر اثر اضطراب، مصرف مواد محرک مثل کافئین، یا ورزش کردن در زمان نزدیک به زمان خواب بروز می‎کند. وضعیت مزبور می‎تواند عضلات متعدد شامل انگشتان پا را درگیر کند.
اختلالات حرکت گهگاهی اندام (PLMS) وضعیت دیگری است که در آن عضلات پا و دست ممکن است در هنگام خواب دچار پرش یا لرزش شوند. این پرش‎ها ممکن است جزئی بوده فقط انگشت پا را درگیر کند یا کل اندام را شامل شود.

درمان کشیدگی ناگهانی انگشت پا
کشیدگی ناگهانی انگشت پا خوش‌خیم به طور معمول نیاز به درمان ندارد. این وضعیت معمولاً در طول چند روز و خود به خود از بین می‎رود.
در صورتی که علت بروز کشیدگی ناگهانی انگشت پا یک اختلال زیربنایی باشد فرد نیاز به درمان خواهد داشت. درمان می‎تواند موارد زیر را شامل شود:
• حرکات کششی منظم برای کاهش ریسک بروز کشیدگی ناگهانی انگشت پا و کرامپ
• ماساژ پا برای کاهش تنش، استرس و فشار وارد شده بر عضلات انگشت پا
• داروهای نسخه‎ای مثل داروهای بتا بلوکر یا ضد تشنج
عمل جراحی در مواردی که در آن اختلالاتی مطرحند که به عصب یا عضله آسیب می‎زنند به عنوان یک گزینه مطرح است. درمان‌ها در این مورد عبارتند از:
• ترمیم عصب
• انتقال عصب
• پیوند
• نورولیز (بیرون کشیدن بافت مجروح از عصب)

مداوای خانگی
مردم می‎توانند برای کاهش کشیدگی ناگهانی انگشت پا موارد زیر را در خانه مورد استفاده قرار دهند:
• کمپرس یا آب گرم. مردم می‎توانند یک پد گرم کننده الکتریکی یا حوله گرم و مرطوب را برای کاهش اسپاسم‎های عضله استفاده کنند. غوطه‌ور کردن پا در آب گرم به مدت 20 دقیقه نیز می‎تواند کمک کننده باشد. (گرمادرمانی)
• کمپرس سرد یا یخ. مردم می‎توانند یخ یا سبزیجات یخ زده را در یک کیسه قرار داده و آن را روی انگشت پا بگذارند. ماساژ ملایم انگشت باعث کاهش اسپاسم‎ می‎شود.
• مصرف الکترولیت. نوشیدن آب حاوی الکترولــیت یا نوشابه‎های ورزشی می‎تواند باعث جایگزینی الکترولیت‎ها شود، به ویژه پس از ورزش سنگین که می‎تواند فرد را در برابر کرامپ عضله آسیب‌پذیرتر کند.

ورزش
مردم می‎توانند از ورزش‌های زیر برای تسکین اسپاسم‎ها و به حداقل رساندن ناراحتی کمک بگیرند:

بلند کردن انگشت
1. روی انگشتان پای خود بایستید و با بلند کردن پاشنه پا وزن را به قسمت پنجه پا تحمیل کنید.
2. پنج ثانیه در حالت مزبور باقی بمانید.
3. پا را به حالت طبیعی برگردانید.
4. 10 بار کل تمرین را تکرار کنید.

خمش انگشت پا
1. انگشت شست پا را نگه داشته و مابقی انگشتان را به سمت بالا و پایین کف پا خم کنید.
2. انگشت را به مدت پنج ثانیه در این حالت نگه دارید.
3. انگشتان را ریلکس کنید.
4. کل تمرین را ده بار تکرار کنید.

خمش انگشت
1. انگشتان پا را به سمت پایین خم کنید چنان که انگار دارید با آنها به کف پا اشاره می‎کنید.
2. انگشتان خود را 5 ثانیه در این وضعیت نگه دارید.
3. کل تمرین را ده بار تکرار کنید.
راه رفتن با پاهای برهنه روی ماسه نیز می‎تواند باعث تقویت پا و عضلات انگشت شود، و ماسه کف پا را "ماساژ" می‎دهد که باعث کاهش تنش می‎شود.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت مواجهه با موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
• اگر اختلال مزبور به مدت 2 هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد
• اگر در طول راه رفتن، دویدن یا دیگر فعالیت‎ها بروز کند
در صورت بروز هر گونه علایم مربوط به اختلالات عصبی مثل موارد زیر مردم باید بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرند:
• سردرد
• مور مور یا بی‎حسی دست، پا، یا اندام‎ها
• دشواری در راه رفتن
• از دست دادن توده عضلانی
• ضعف عضلات
• خشکی عضلات
• کاهش بینایی یا مشکلات بینایی
• کاهش حافظه
• اختلال تکلم
اگر کسی دچار هر یک از این علایم شود دکتر از تست‎های تشخیصی شامل موارد زیر برای تشخیص علت استفاده خواهد کرد:
• آزمایش‌های خون
• MRI برای پا، مغز یا ستون فقرات
• اشعه X برای معاینه ساختارهای پا یا دیگر قسمت‎های بدن
• تست ادرار برای بررسی مواد معدنی، سموم و دیگر مواد
• تست‎های اختلالات عصب برای ارزیابی عملکرد عصب

پیشگیری
مردم می‎توانند در راستای پیشگیری از کشیدگی ناگهانی انگشت پا قدم‎هایی بردارند.
• مصرف کافئین، قند، الکل یا انجام ورزش سنگین را در صورتی که هر یک از این موارد عامل تشدید کننده کشیدگی ناگهانی انگشت پا باشد، کاهش داده یا متوقف کنید.
• از طریق مدیتیشن یا تمرینات تنفسی استرس خود را مدیریت کنید.
• هشت ساعت خواب منظم شبانه را در دستور کار قرار دهید.
• غذاهای سالم غنی از پتاسیم، منیزیم، و کلسیم مثل موز، بروکلی، اسفناج، بادام، ماست، پنیر و شیر مصرف کنید.
• برای جایگزینی مواد معدنی از دست رفته در طول روز الکترولیت‎های بیشتری مصرف کنید.
• کفش‌های راحت و دارای کفی مناسب بپوشید.

پیام همراه
در اغلب موارد نیاز به نگران شدن در مورد کشیدگی ناگهانی انگشت پا نیست. این وضعیت ممکن است به سرعت و بدون نیاز به درمان یا اعمال تغییراتی در رژیم غذایی یا سبک زندگی برطرف شود. اما اگر علایم در یک دوره زمانی طولانی ادامه داشته باشند، مردم باید برای تشخیص هر اختلالی که می‎تواند به شکل بالقوه مسبب کشیدگی ناگهانی انگشت پا باشد، به پزشک مراجعه کنند./

• دکتر سیونگو هان، تیم جِوِل
• ترجمه محمدقاسم رافعی

Source:
Healthline
Why is My Toe Twitching and How Do I Stop It?
Medically reviewed by Seunggu Han, MD
on August 15, 2018 —
Written by Tim Jewell