آنچه باید در مورد رعشه بدانیم

• انواع رعشه
• دسته‌بندی‌های رعشه‌ها
• چه چیز باعث ایجاد رعشه می‌شود؟
• رعشه چطور تشخیص داده می‌شود؟
• رعشه چطور درمان می‌شود؟

رعشه حرکت موزون غیر ارادی و غیر قابل کنترل یک بخش یا یک عضو در بدن است. رعشه ممکن است در هر قسمتی از بدن و در هر زمانی اتفاق بیفتد. رعشه به طور معمول نتیجه وجود مشکلی در قسمتی از مغز است که وظیفه کنترل حرکت عضلات را بر عهده دارد.
رعشه‌ها همیشه جدی نیستند اما در برخی موارد نشان دهنده وجود یک اختلال جدی محسوب می‌شوند. اغلب موارد رعشه را نمی‌توان به آسانی درمان کرد اما آنها اغلب خود به خود از بین می‌روند.
این موضوع مهم است که بدانیم اسپاسم عضله، پیچ‌خوردگی عضله و رعشه یکسان نیستند. انقباض عضله جمع شدن غیر ارادی عضله است. پیچ‌خوردگی عضله حرکت خفیف و غیر قابل کنترل بخش کوچکی از یک عضله بزرگ‌تر است. این پیچ‌خوردگی ممکن است زیر پوست مشهود باشد.

انواع رعشه
رعشه‌ها به دو نوع تقسیم می‌شوند: در حالت سکون [رعشه در حال استراحت] و در حالت عمل.
رعشه‌های در حالت سکون زمانی بروز می‌کنند که شخص نشسته یا دراز کشیده باشد. وقتی شخص به حرکت درمی‌آید متوجه می‌شود که رعشه وی برطرف می‌گردد. رعشه‌های در حالت سکون اغلب فقط مبتلابه دست‎ها یا انگشتان دست می‌شوند.
رعشه‌های در حالت حرکت در طول حرکت دادن بخش تحت تأثیر در بدن بروز می‌کنند. رعشه‌های در حالت حرکت به زیرگروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:
• رعشه قصدی، در کوران فعالیت‌های هدفمند مثل لمس بینی با انگشت دست بروز می‌کند.
• رعشه وضعی، زمانی بروز می‌کند که شخص در حالتی متضاد با جهت گرانش زمین قرار دارد، مثل نگه داشتن دست یا پا به صورت کشیده به سمت بیرون.
• رعشه‌های خاص کار، در طول یک فعالیت خاص مثل عمل نوشتن ایجاد می‌شوند.
• رعشه‌ جنبشی، در طول حرکت یک قسمت از بدن مثل خم و راست کردن مچ دست بروز می‌کنند.
• رعشه ایزومتریک یا هم‌اندازه، در طول انقباض ارادی یک عضله بدون وجود نوع دیگر حرکت در عضله بروز می‌کنند.

دسته‌بندی‌های رعشه‌ها
در کنار نوع، رعشه‌ها همچنین بر مبنای وضعیت بروز و علت نیز طبقه‌بندی می‌شوند.

رعشه اساسی
رعشه اساسی شایع‌ترین نوع اختلال حرکت محسوب می‌شود.
رعشه‌های اساسی معمولاً از نوع رعشه‌های وضعی یا قصدی هستند. رعشه اساسی ممکن است خفیف بوده و پیشرونده نباشد یا ممکن است به آهستگی پیشرفت کند. اگر رعشه اساسی پیشرفت کند اغلب اوقات در یک سمت بروز کرده و سپس در طول چند سال گریبانگیر سمت دیگر نیز می‌شود.
گمان نمی‌رود که رعشه‌های اساسی با هیچ فرآیند بیماری مرتبط باشند. به هر حال، مطالعات اخیر این رعشه‌ها را به انحطاط خفیف مخچه مرتبط کرده‌اند، که بخشی از مغز است که حرکت موتور (محرک) را کنترل می‌کند.
رعشه‌های اساسی گاهی از اوقات با موارد زیر همراهند:
• مشکل خفیف راه رفتن
• ناتوانی شنوایی
• گرایشی به بروز در نسل‌های مختلف خانواده‌ها

رعشه پارکینسونی
رعشه پارکینسونی معمولاً رعشه در حال سکون است که اغلب نخستین نشانه بیماری پارکینسون محسوب می‌شود.
این نوع رعشه بر اثر آسیب دیدن بخش‌هایی از مغز که وظیفه حرکت را بر عهده دارند بروز می‌کند. آغاز آن معمولاً مرتبط به سنین بالای 60 است. این رعشه در یک اندام در سمت بدن آغاز می‌شود و سپس به سمت دیگر گسترش می‌یابد.

رعشه دیستونیک
رعشه دیستونیک به شکل نامنظم بروز می‌کند. استراحت کامل می‌تواند باعث تخفیف این رعشه‌ها شود. این رعشه در مردم دچار دیستونیا (دیستونی) ظاهر می‌شود.
دیستونی نوعی اختلال حرکت است که با انقباضات غیر ارادی عضله مشخص می‌گردد. انقباضات عضله سبب چرخش به چپ و راست و حرکات تکراری یا حالات غیر نرمال مثل تاب خوردن گردن منجر می‌شود. دیستونی در هر سنی ممکن است گریبانگیر شخص شود.

رعشه مخچه‌ای
مخچه قسمتی از بخش پسین مغز است که وظیفه کنترل حرکت و تعادل را بر عهده دارد. رعشه ایسربلار نوعی رعشه قصدی است که بر اثر وجود ضایعات یا آسیب دیدن مخچه به علت استروک، تومور، یا بیماری‌هایی مثل مالتیپل اسکلروزیس ایجاد می‌شود.
این نوع رعشه می‌تواند به عنوان یک نتجه الکلیسم مزمن یا بیش‌مصرف برخی داروها ایجاد شود.
اگر کسی مبتلاء به الکلیسم مزمن بوده یا در مدیریت داروهای مصرفی خود دچار مشکل باشد باید با پزشک مشورت کند. پزشک می‌تواند یک پلن درمانی را که دارای بهترین کارکرد برای بیمار باشد تنظیم کند. پزشک در عین حال می‌تواند برای مدیریت اختلال بیمار را به دیگر تخصص‌های پزشکی ارجاع دهد.

رعشه سایکوژنیک
رعشه سایکوژنیک ممکن است در هر یک از انواع ذکر شده رعشه وجود داشته باشد و بر مبنای موارد زیر مشخص می‌شود:
• آغاز و رفع ناگهانی
• تغییرات راستا در رعشه مبتلابه شخص و نواحی تحت تأثیر بدن
• کاهش قابل توجه فعالیت در زمانی که شخص دچار پریشان‌حالی است
بیماران دچار رعشه‌های سایکوژنیک اغلب به اختلال تبدیل مبتلاء هستند، اختلالی روان‌شناختی که علایم فیزیکی یا یک بیماری روان‌شناختی دیگر ایجاد می‌کنند.

رعشه ارتواستاتیک
رعشه ارتواستاتیک معمولاً در پاها بروز می‌کند. این، نوعی انقباض عضلانی سریع و موزون است که بلافاصله پس از ایستادن ایجاد می‌شود.
این رعشه اغلب به صورت ناپایداری برداشت می‌شود. رعشه مزبور هیچ نوع نشانه یا علامت بالینی دیگری ندارد. ناپایداری یا عدم تعادل در زمانی که شخص می‌نشیند، بلند می‌شود یا راه رفتن را آغاز می‌کند، از بین می‌رود.

رعشه سایکولوژیک
رعشه سایکولوژیک اغلب بر اثر واکنش نسبت به موارد زیر ایجاد می‌شود:
• برخی داروها
• ترک الکل
• اختلالات پزشکی مثل هیپوگلیسمی، عدم تعادل الکترولیتی یا بیش‌فعال بودن تیروئید
• رعشه سایکولوژیک معمولاً با رفع علت برطرف می‌شود.

چه چیز باعث ایجاد رعشه می‌شود؟
رعشه ممکن است بر اثر طیفی از موارد شامل فهرست زیر ایجاد شود:
• داروهای نسخه‌ای
• بیماری‌ها
• صدمات
• کافئین
شایع‌ترین علل رعشه شامل موارد زیر است:
• خستگی مفرط عضلانی
• خوردن کافئین به مقدار زیاد
• استرس
• سالخوردگی
• پایین بودن سطح قند خون
اختلالات پزشکی که می‌توانند سبب رعشه شوند عبارتند از:
• استروک
• صدمات تروماتیک مغز
• بیماری پارکینسون
• مالتیپل اسکلروزیس
• الکلیسم
• هیپرتیروئیدیسم

رعشه چطور تشخیص داده می‌شود؟
برخی اوقات رعشه نرمال محسوب می‌شود. وقتی کسی تحت تأثیر استرس شدید یا دچار اضطراب یا ترس بیش از حد باشد رعشه احتمال بروز دارد. وقتی احساسات مزبور فروکش می‌کنند رعشه به طور معمول برطرف می‌گردد. رعشه‎ها در عین حال بخشی از اختلالات پزشکی آسیب زننده به مغز، سیستم عصبی یا عضلات محسوب می‌شوند.
در صورت دچار شدن به رعشه غیر قابل توضیح مردم باید به پزشک مراجعه کنند.
در طول معاینه بالینی پزشک ناحیه آسیب دیده را مشاهده می‌کند. رعشه‌ها در تفتیش چشمی متمایز هستند. به هر حال علت رعشه را تا زمانی که پزشک تست‌های دیگری را انجام نداده باشد نمی‌توان تشخیص داد.
پزشک ممکن است از شخص بخواهد تا شیئی را برای ارزیابی شدت رعشه نگه دارد یا چیزی بنویسد. پزشک در عین حال ممکن است برای بررسی نشانه‌های بیماری تیروئید یا دیگر اختلالات پزشکی نمونه خون یا ادرار جمع‌آوری کند.
پزشک ممکن است یک آزمون مغز و اعصاب انجام دهد. این آزمون عملکرد سیستم عصبی را بررسی کرده موارد زیر را اندازه‌گیری می‌کند:
• واکنش تاندون
• هماهنگی اعضاء بدن
• وضعیت یا حالت
• توانایی عضلانی
• تون عضلانی
• توانایی حس لامسه (بساوایی)
در طول آزمون شخص ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشد:
• با انگشت بینی خود را لمس کند
• یک مارپیچ ترسیم کند
• وظایف یا تکالیف دیگری انجام دهد
پزشک ممکن است در عین حال الکتروکاردیوگرام یا EMG را در دستور کار قرار دهد. این تست فعالیت غیر ارادی عضلات و پاسخ عضله به تحریک عصب را بررسی می‌کند.

رعشه چطور درمان می‌شود؟
اگر کسی برای بیماری زیربنایی مسبب رعشه تحت درمان قرار گیرد، ممکن است این درمان برای علاج رعشه کافی باشد. درمان‌های رعشه عبارتند از:

دارودرمانی
برخی داروها وجود دارند که عموماً برای درمان خود رعشه به کار می‌روند. پزشک ممکن است آنها را برای بیمار تجویز کند. این داروها عبارتند از:
• بتا بلوکرها معمولاً برای درمان فشار خون بالا یا بیماری قلبی به کار می‌روند. به هر حال، این داروها نشان داده‌اند که در مورد برخی مردم باعث کاهش رعشه می‌شوند.
• داروهای آرام‌بخش مثل آلپرازولام (زاناکس) ممکن است باعث کاهش رعشه‌های ناشی از اضطراب شوند.
• داروهای ضد تشنج گاهی از اوقات برای مردمی که قادر به استفاده از بتا بلوکرها نیستند یا کسانی که رعشه در آنها با بتا بلوکرها قابل درمان نیست مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تزریق بوتاکس
تزریق‌های بوتاکس نیز باعث کاهش رعشه می‌شود. این تزریق‌های مواد شیمیایی اغلب برای مواردی استفاده می‌شوند که در آنها مردم دچار رعشه در ناحیه صورت و سر هستند.

فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند باعث تقویت عضلات و بهبود هماهنگی آنها شود. کاربرد وزنه برای مچ دست و ابزار مرتبط مثل ظروف غذاخوری سنگین‌تر نیز می‌تواند در تخفیف رعشه مؤثر باشد.

جراحی تحریک مغز
جراحی تحریک مغز ممکن است برای مبتلایان به رعشه‌های ناتوان کننده تنها گزینه باشد. در طول این عمل، جراح یک کاوشگر الکتریکی را به داخل بخشی از مغز که مسؤول رعشه‌ها است وارد می‌کند.
وقتی کاوشگر در جای خود قرار داده شد یک رشته سیم از کاوشگر به قفسه سینه زیر پوست می‌رود. جراح یک دستگاه کوچک را در قفسه سینه جاگذاری کرده و رشته مزبور را به آن متصل می‌کند. این دستگاه‌ پالس‌هایی را برای توقف ایجاد رعشه از سوی مغز به کاوشگر مورد اشاره ارسال می‌کند./

• دکتر سینگو هان، اپریل کان
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Healthline
Everything You Need to Know About Tremors
Medically reviewed by Seunggu Han, MD
on July 31, 2019 Recently Updated —
Written by April Kahn

برو به صفحه اصلی