بی‌حسی انگشت پا چه علتی دارد؟

• چه چیز باعث بی‌حسی انگشت پا می‌شود؟
- کفش تنگ
- ورزش سنگین
- قرار گرفتن در معرض سرما
- پدیده رینود
- بونیون‌ها یا زائده‌های استخوانی
- شکستگی انگشت شست پا
- نورومای مورتون
- دیابت
- بیماری شریان محیطی
- مالتیپل اسکلروزیس
- شیمی درمانی
- صدمات طناب نخاعی
- کمبود ویتامین B12
- استروک
- واسکولیت
- سندرم گیلن - باره
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• دورنما

بی‌حسی انگشت پا نشانه آن است که چیزی در حس نرمال مربوط به انگشتان پا اختلال ایجاد کرده است. در برخی موارد این بی‌حسی خفیف هستند و خود به خود از بین می‌روند اما در موارد دیگر بی‌حسی ممکن است زمان طولانی‌تری ادامه یابد و حالت متناوب داشته باشد.
بی‌حسی ممکن است در افراد مختلف به شکل متفاوتی احساس شود. این حس در عین حال ممکن است بر مبنای عامل ایجاد آن متفاوت باشد. وقتی کسی دچار بی‌حسی انگشتان پا می‌شود ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
• احساس مور مور یا گز گز
• احساس سوزن سوزن شدن
• ناتوانی در احساس لمس، گرما یا سرما
بی‌حسی انگشت پا به علل متعددی ایجاد می‌شود. برخی از مردم پی می‌برند که این اختلال در آنان بر اثر تعویض کفش یا اجتناب از قرار گرفتن در معرض سرما از بین می‌رود.
در موارد دیگر بی‌حسی ممکن است ناشی از برخی اختلالات پزشکی مثل دیابت، بیماری شریان محیطی (PAD) یا مالتیپل اسکلروزیس (MS) باشد، که همگی نیاز به درمان پزشکی دارند.
این موضوع مهم است که علت بی‌حسی انگشتان پا مشخص گردد و در صورت نیاز درمان صورت گیرد.

چه چیز باعث بی‌حسی انگشت پا می‌شود؟
بی‌حسی انگشت پا علل متعددی می‌تواند داشته باشد که این علل طیفی از خفیف تا شدید را شامل می‌شوند. در صورتی که بی‌حسی انگشت پا خود به خود از بین نرود یا علت آن نامشخص باشد مردم باید به پزشک مراجعه کنند.
در ادامه برخی علل که مردم ممکن است بر اثر آنها دچار بی‌حسی انگشت پا شوند تشریح خواهد شد.

کفش تنگ
پوشیدن کفش تنگ می‌تواند باعث محدودیت جریان خون به انگشتان پا شود که این می‌تواند به مور مور و بی‌حسی بینجامد.
مشابهاً استفاده از قالب تنگ یا بانداژ سفت برای پای آسیب دیده می‌تواند در جریان گردش خون به انگشتان پا اختلال ایجاد کند.
مردم باید در مورد انتخاب کفش دقیق باشند. اگر کسی برای پای آسیب دیده خود نیاز به قالب‌گیری دارد وی باید از این بابت اطمینان حاصل کند که قادر به حس انگشتان آسیب دیده پس از قرار گرفتن در قالب یا لفاف‌ است.

ورزش سنگین
دویدن یا پیاده‌روی برای مدت‌های طولانی می‌تواند باعث ایجاد بی‌حسی در انگشتان پا شود. این بی‌حسی باید پس از توقف ورزش فروکش کند.
پوشیدن کفش مناسب می‌تواند بی‌حسی ناشی از ورزش را به حداقل برساند. "آکادمی آمریکایی طب ورزشی پودیاتریک" تعویض کفش پیاده‌روی را بعد از استفاده برای 300 تا 500 مایل یا پیش از شروع به پاره شدن توصیه می‌کند.

قرار گرفتن در معرض سرما
حضور در فضای بیرون در هوای سرد به ویژه اگر پا خیس باشد می‌تواند به بی‌حسی انگشتان پا منجر شود.
اگر کسی در هوای سرد متوجه بی‌حس شدن انگشتان پای خود شود باید برای گرم کردن خود به فضای داخلی برگردد. قرار گرفتن در معرض هوای بیش از حد سرد در عین حال می‌تواند به سرماگزه (سرمازدگی) منجر شود که می‌تواند به آسیب دایمی بافت و قطع عضو منجر گردد.
حرکت با پای برهنه در خانه یا ساختمان سرد نیز می‌تواند به بی‌حسی موقتی منجر شود که معمولاً با گرم کردن مجدد انگشتان پا فروکش می‌کند. پوشیدن جوراب‌های ضخیم یا دمپایی در فضای داخلی می‌تواند به گرم کردن پای سرد کمک کند.

پدیده رینود
پدیده رینود (پدیده رینو) زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی در مواجهه با هوای سرد و استرس واکنش بسیار شدید نشان می‌دهند. به طور معمول این اختلال دچار عروق خونی انگشتان دست و پا می‌شود و علایم آن شامل موارد زیر است:
• بی‌حسی
• مور مور
• تغییر رنگ پوست به آبی یا بروز رنگ‌پریدگی
مردم دچار بیماری رینو ممکن است متوجه شوند که گرم کردن بدن به برطرف شدن علایم کمک می‌کند. در موارد شدید شخص نیاز به دارو خواهد داشت.

بونیون‌ها یا زائده‌های استخوانی
بونیون یک زائده استخوانی است که در پایه انگشت بزرگ پا ظاهر می‌شود.
مردم ممکن است بر اثر پوشیدن کفش‌های تنگ و سفت که باعث فشار به سمت داخل انگشت شست پا می‌شوند دچار بونیون گردند. به مرور زمان این فشار باعث تغییر شکل استخوان می‌شود.
بونیون ممکن است باعث مشکل شدن یافتن کفش مناسب برای پا شود. کفش‌ها ممکن است در قسمت مربوط به انگشت شست بسیار تنگ باشند که این به بی‌حسی منجر می‌شود.
مردم دچار بونیون باید به یک متخصص پا مراجعه کنند و کفشی کاملاً مناسب پای خود بپوشند تا از فشار یا ناراحتی اجتناب شود.

شکستگی انگشت شست پا
شکستگی یا ترک برداشتن انگشت شست پا می‌تواند باعث بروز بی‌حسی یا مور مور شود. شکستگی انگشت پا اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که شخص تصادف یا سقوط کرده یا انگشت پا را به جسم سختی می‌کوبد.
مردم در صورت مواجهه با آسیب‌دیدگی و دچار شدن به بی‌حسی انگشت پا باید به پزشک مراجعه کنند. شکستگی انگشت پا برای اطمینان از التیام کامل استخوان نیاز به درمان دارد.

نورومای مورتون
نورومای مورتون ضخیم شدن بافت اطراف یکی از عصب‌ها در قسمت توپی پا است. این اختلال می‌تواند در پا و انگشتان پا حس سوزش و بی‌حسی ایجاد کند. اختلال مزبور در عین حال باعث می‌شود تا شخص مبتلاء احساس کند که چیزی مثل ریگ یا شیء دیگری کف پای او قرار گرفته است.
"آکادمی آمریکایی جراحان ارتوپدی" می‌گوید که 80 درصد مردم دچار نورومای مورتون می‌توانند با استفاده از ترکیب زیر اختلال مزبور را تخفیف دهند.
• پوشیدن کفش گشادتر و اجتناب از کفش پاشنه بلند
• استفاده از کفی‌ها و پدهای مرسوم برای کاهش فشار بر عصب
• استفاده از تزریق استروئید که باعث کاهش ورم و التهاب می‌شود
افراد درگیر در ورزش‌های پرفشار مثل دو و میدانی ممکن است بر اثر ایجاد وقفه در ورزش تسکین علایم نورومای مورتون را تجربه کنند. آنها ممکن است به ورزش‌های دارای تأثیر کمتر بر پا مثل شنا روی بیاورند که به التیام پا کمک می‌کند.
اگر موارد فوق باعث ایجاد تسکین نشود پزشک انجام عمل جراحی را برای تخفیف فشار بر عصب توصیه خواهد کرد.

دیابت
یکی از پیامدهای دیابت اختلالی به نام نوروپاتی دیابتی است.
نوروپاتی دیابتی زمانی بروز می‌کند که سطوح بالای قند خون به عصب‌ها آسیب رسانده باعث ایجاد بی‌حسی و مور مور در انگشتان پا و خود پا می‌شوند.
مردم مبتلاء به دیابت باید پاهای خود را روزانه بررسی کرده و با پزشک خود در مورد کنترل قند خون کار کنند. این گروه از مردم باید از راه رفتن با پای برهنه نیز خودداری نمایند و کفش‌های کاملاً متناسب پا بپوشند.

بیماری شریان محیطی
بیماری شریان محیطی به نام بیماری عروقی محیطی یا سفت شدن شریان‌ها نیز شناخته می‌شود. این بیماری بر مبنای اعلام "انجمن جراحی عروق" مبتلابه بیش از ده میلیون نفر در سطح ایالات متحد آمریکا است.
بیماری مزبور زمانی بروز می‌کند که توده‌های پلاک در شریان‌ها انباشته می‌شوند. انباشت پلاک باعث کاهش جریان خون و سبب بروز درد، ضعف، و بی‌حسی در پاها می‌شود. مردم ممکن است بر اثر هیپرتانسیون یا ناسالم بودن سطح قند خون دچار این بیماری شوند. دیابت نیز می‌تواند بیماری شریان محیطی ایجاد کند.
دکترها معمولاً برای درمان بیماری شریان محیطی ورزش، تغذیه سالم، و خودداری از مصرف دخانیات را توصیه می‌کنند. در برخی موارد به عمل جراحی یا دارودرمانی نیاز است.

مالتیپل اسکلروزیس
مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن است که به مغز و طناب نخاعی آسیب می‌رساند و سبب ایجاد اختلال در پیام‌های ارسالی به مغز و دریافتی از آن می‌شود.
MS سبب ایجاد علایم متعددی شامل بی‌حسی و مور مور در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند سبب دشوار شدن راه رفتن، مشکلات بینایی، تغییرات روانی و بسیاری علایم دیگر گردد.
در صورت مواجه شدن با علایم مالتیپل اسکلروزیس مردم باید به پزشک مراجعه کنند.

شیمی درمانی
شیمی درمانی می‌تواند یک روش درمانی نجات‌بخش برای سرطان باشد. شیمی درمانی دارای عوارض جانبی شامل بی‌حسی و مور مور در قسمت‌های مختلف بدن است.
مردم باید در مورد عوارض جانبی شیمی درمانی با پزشک خود مشورت کنند.

صدمات طناب نخاعی
طناب نخاعی مسؤول ارسال پیام‌های عصبی در بدن است. صدمات طناب نخاعی بر اثر موارد زیر ایجاد می‌شود:
• تصادم وسایل نقلیه
• اصابت ضربات شدید به پشت یا بدن
• ارتریت
• سرطان
صدمات طناب نخاعی می‌تواند به بروز بی‌حسی در انگشت پا یا ناتوانی در حس گرما یا لمس منجر گردد. این صدمه همیشه در ابتدای آن ملموس نیست.
مردم در صورت مواجه شدن با ترومای شدید در ناحیه سر، گردن، یا پشت باید به دکتر مراجعه کنند. اگر کسی دچار تصادم وسیله نقلیه شده و احتمال آسیب دیدن طناب نخاعی یا مغز وجود داشته باشد ضروری است که فرد آسیب دیده بی‌حرکت نگه داشته شود و اورژانس خبر گردد.

کمبود ویتامین B12
وقتی کسی از ویتامین B12 کافی محروم باشد ممکن است دچار آنمی پرنیشیوز شود. وقتی چنین اتفاقی بیفتد بدن قادر به ایجاد مقادیر کافی سلول قرمز خون نخواهد بود.
بدون وجود سلول‌های قرمز خون کافی شخص ممکن است دچار احساس خستگی یا ضعف شود. مردم همچنین ممکن است مشکلات عصب شامل بی‌حسی را تجربه کنند.
پزشکان می‌تواند آنمی پرنیشیوز را با تزریق‌های ویتامین B12 درمان کنند.
غذاهای حیوانی مثل گوشت قرمز و لبنیات حاوی ویتامین B12 هستند. وگان‌ها ممکن است در معرض ریسک بالای ابتلاء به کمبود ویتامین B12 باشند مگر اینکه مصرف مواد مغذی خود را به دقت مدیریت کنند.

استروک
استروک اختلال خونرسانی به مغز بوده و یک فوریت مهلک در پزشکی محسوب می‌شود.
پس از اینکه کسی دچار استروک می‌شود ممکن است متوجه بروز علایم دیگری مثل بی‌حسی یا ناتوانی در احساس سرما یا درد شود. این علایم می‌توانند نشانه‌ای از آسیب دیدن عصب باشند.
مردم ممکن است پس از سکته مغزی و برای کمک به تجدید فعالیت و عملکرد نرمال خود نیاز به توان‌یابی داشته باشند.

واسکولیت
واسکولیت یک بیماری خودایمنی است. واسکولیت هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی به رگ‌های خونی سالم حمله می‌کند. برخی بیماری‌ها و ناخوشی‌ها شامل موارد زیر می‌توانند واسکولیت ایجاد کنند:
• لوپوس
• ارتریت روماتوئید
• هپاتیت B
• هپاتیت C
از آنجا که واسکولیت می‌تواند در جریان خون اختلال ایجاد کند، قادر است تا سبب بی‌حسی و مور مور شود. درمان واسکولیت به علت ایجاد آن بستگی دارد.
گاهی از اوقات درمان بیماری مسبب واسکولیت باعث تخفیف علایم آن می‌شود. در موارد دیگر، پزشکان ممکن است داروهای استروئیدی یا دیگر داروها را برای کاهش التهاب ایجاد شده در رگ‌های خونی تجویز کنند.

سندرم گیلن - باره
سندرم گیلن - باره یک بیماری نادر است که در آن سیستم ایمنی به عصب‌های بدن حمله‌ور می‌شود. برخی ویروس‌ها و اختلالات می‌توانند محرک بروز سندرم گیلن - باره شوند اما علت این بیماری اغلب ناشناخته باقی می‌ماند.
یکی از اولین علایم سندرم گیلن-باره بی‌‎حسی و گز گز انگشتان پا، دست، مچ پا یا مچ دست است. این بی‌حسی ممکن است پس از شروع آن به طرف اندام‌های فوقانی حرکت کند. این بیماری در عین حال می‌تواند ضعف گسترده، مشکلات تکلم، و دیگر مشکلات تعادل را ایجاد کند.
مردم دچار علایم سندرم گیلان - باره ممکن است برای تشخیص بیماری نیاز به انجام تست‌هایی داشته باشند. این بیماران نیاز به درمان در محیط بیمارستان و پس از آن نیاز به توان‌یابی دارند. در صورتی که کسی دچار علایم سندرم پیلن - باره باشد مراقبت پزشکی فوری مورد نیاز است.
سندرم گیلن-باره یک اختلال جدی با نرخ مرگ و میر 3 تا 7 درصد است. این بیماری می‌تواند به مرور زمان در بیمار ضعف و ناتوانی مداوم ایجاد کند. به هر حال در صورت درمان صحیح 70 درصد مردم دچار این بیماری بهبود خواهند یافت.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
بسیاری از مردم با تعویض کفش، استراحت یا گرم کردن پا از بی‌حسی انگشتان پا خلاص می‌شوند.
اگر بی‌حسی انگشتان پا بدون یک علت مشخص بروز کرده یا برطرف نشود مردم باید برای ارزیابی وضعیت به پزشک مراجعه کنند.
پزشک اقدامات لازم را برای تشخیص علت مشکل و تجویز درمان لازم انجام خواهد داد. رسیدن به علت ریشه‌ای بروز بی‌حسی قدم اول در حرکت به سوی درمان موفقیت‌آمیز است.

دورنما
بی‌حسی انگشت پا بیماری نیست بلکه علامتی از وجود مشکلی دیگر است. دکتر نیاز خواهد داشت تا علت زیربنایی را برای درمان بی‌حسی و دیگر علایم مرتبط بیابد.
مردم نباید بی‌حسی را نادیده بگیرند. با وجودی که این علامت اغلب بی‌ضرر است، در عین حال می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلی در سلامت باشد. همکاری با دکتر بهترین شانس را برای مقابله با هر مشکلی ایجاد می‌کند./

• جنیفر بِری، دکتر تیموتی گوسِت
• ترجمه هامیک رادیان

Source:
Medical News Today
What can cause toes to go numb?
Last reviewed Tue 8 October 2019
By Jennifer Berry
Reviewed by Timothy Gossett, MD