ورتیگوی سرویکال یا دوار سر بر اثر مشکلات گردن

• ورتیگوی سرویکال چیست؟
• علل ورتیگوی سرویکال
• درمان و مداوای ورتیگوی سرویکال
• ریسک فاکتورهای ورتیگوی سرویکال
• پیشگیری از ورتیگوی سرویکال
• خلاصه

ورتیگو به حس سرگیجه یا دوار سر اشاره دارد. ورتیگوی سرویکال نوعی ورتیگو است که بر اثر برخی حالات قرارگیری یا حرکات گردن پدید می‌آید. برخی کارشناسان از اصطلاح "سرگیجه سرویکوژنیک" برای توصیف دقیق‌تر این اختلال استفاده می‌کنند. دیگر نام‌های مورد استفاده برای اختلال مزبور شامل ورتیگوی پروپریوسپتیو، ورتیگوی سرویکوژنیک و سرگیجه سرویکال (سرگیجه گردنی) است.
با وجودی که اثرات گرانش (جاذبه) یا جهت قرارگیری سر بر ورتیکو مؤثر است، ورتیگوی سرویکال به جهت گرایش یا گردش سر مرتبط نیست.
ورتیگوی سرویکال به علل مختلف مثل ترومای گردن یا حالت ضعیف قرارگیری بدن ایجاد می‌شود. درمان شامل هدف گرفتن هر نوع مشکلات عضلانی یا پزشکی است و در عین حال راه‌هایی برای پیشگیری از برخی اشکال ورتیگوی سرویکال وجود دارد.

ورتیگوی سرویکال چیست؟
ورتیگو اصطلاح پزشکی مورد استفاده برای تبیین سرگیجه شدید یا حس چرخش در بدن است.
در صورت ابتلاء به ورتیگو شخص چنین احساس می‌کند که گویی دنیا در حال چرخیدن به دور وی است. در این وضعیت شخص ممکن است چنین نیز احساس کند که گویی در حال چرخیدن به دور خود است حال آنکه در حالت ساکن قرار دارد.
هر کس که به دور خود چرخیده و سپس متوقف شده باشد یکی از اشکال ورتیگو را تجربه کرده است. وقتی شخص از چرخیدن بازمی‌ماند، چنین احساس می‌کند که انگار بدن کماکان عمل چرخیدن را ادامه می‌دهد.
ورتیگو اغلب بر اثر وجود مشکلی در گوش داخلی یا اختلالی دیگر ایجاد می‌شود، که ممکن است باعث ایجاد مشکل در تعادل مرکزی بدن شود. به هر حال در مورد ورتیگوی سرویکال، علت سرگیجه در ناحیه گردن قرار دارد.
خود ورتیگوی سرویکال به طور کلی یک علامت وجود مشکلی زیربنایی مثل صدمات گردن است. شخص اغلب علایم سرگیجه را پس یک واقعه محرک و به طور معمول بر اثر چرخیدن ناگهانی سر احساس می‌کند. این سرگیجه ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه داشته باشد.
شخص دچار ورتیگوی سرویکال در عین حال ممکن است علایم زیر را تجربه کند:
• فقدان هماهنگی
• از دست دادن تعادل
• سردرد
• درد گوش
• زنگ زدن گوش
• تهوع
• استفراغ
• مشکلات تمرکز
علایم ممکن است در برخی از مردم پس از ورزش یا بعد از موارد کوچکی مثل عطسه کردن یا سریع بلند شدن بدتر شود.

علل ورتیگوی سرویکال
ورتیگوی سرویکال دارای برخی علل بالقوه است که بسیاری از آنها به صدمات تروماتیک گردن یا آسیب‌های مزمن و درازمدت مرتبطند.
تشخیص این اختلال به نوعی مناقشه‌آمیز است. در واقع یک مطالعه در نشریه "آرشیوهای فیزیوتراپی" می‌نویسد که متخصصان سلامت درک کاملی از علت دقیق علایم آن ندارند و تشخیص درست این اختلال دشوار است.
در حال حاضر تست یا منبع قطعی برای این اختلال وجود ندارد، بنابراین پزشکان آن را عموماً برای موارد دیگر تست می‌کنند و برای رسیدن به ورتیگوی سرویکال آن موارد را از تشخیص خارج می‌سازند.
یک مطالعه اخیراً منتشر شده در نشریه "اتالارنگولوژی لارنگوسکپ پژوهشی" پی برده است که مردم دچار ورتیگوی سرویکال ممکن است برای پزشکان مثل مردمی کسانی به نظر برسند که در عین ابتلاء به میگرن دچار صدمات گردنی نیز هستند، و 94 درصد مردم دچار ورتیگوی سرویکال در عین حال خبر از ابتلاء به درد گردن می‌دهند.
عضلات، عصب‌ها و مفاصل گردن پیام‌هایی شامل پیام‌های مربوط به جهت یا گرایش قرارگیری بدن را به قسمت پایین مغز و گوش داخلی ارسال می‌کنند. این ارسال پیام بخشی از کوشش بدن برای حفظ تعادل و هماهنگی است.
مشکلات فهرست شده در زیر می‌توانند باعث سوء برداشت از یک پیام یا تعدادی از آنها شود که این باعث می‌گردد تا علایمی شامل ورتیگوی سرویکال ایجاد شود:

اترواسکلروزیس
انسداد شریان‌های گردن ممکن است به بروز صدماتی در این ناحیه منجر شود که می‌توانند باعث ورتیگو شوند. این ممکن است نتیجه اترواسکلروزیس باشد که ضخیم شدن دیواره شریانی است.

صدمات
صدمات تروماتیک مثل موارد ناشی از تصادم وسایل نقلیه یا دیگر علل منجر به ویپلش می‌توانند باعث ایجاد صدماتی در سر و گردن شوند که امکان ایجاد ورتیگوی سرویکال بر اثر آنها وجود دارد.
جراحی گردن نیز ممکن است به عنوان یک پیامده به ورتیگوی سرویکال منجر شود، به ویژه اگر محل جراحی نزدیک به ساقه مغز باشد یا به صدمه دیدن شریان‌های ناحیه سر و گردن منجر گردد.

استئوارتریت
ابتلاء به استئوارتریت پیشرفته در این ناحیه می‌تواند به اسپوندیلوز گردنی منجر شود. اسپوندیلوزیس سرویکال باعث می‌شود تا مهره‌های گردن فرسوده شوند که این باعث ایجاد فشار اضافی بر عصب‌ها، شریان‎ها یا خود طناب نخاعی می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث ارسال پیام‌های نامتناسب به مغز یا انسداد جریان خون شده به ورتیگو منجر گردد.

لغزش دیسک
لغزش دیسک در نقاطی مثل کمر بیشتر عمومیت دارد، با وجود این امکان بروز این اختلال در هر نقطه از ستون فقرات مطرح است.
دیسک دچار لغزش یا فتق دیسک وقتی بروز می‌کند که مرکز نرم‌تر دیسک ستون فقرات از درون یک شکاف نخاعی بیرون می‌زند. در برخی موارد این لغزش باعث ایجاد هیچ علامتی نمی‌شود. به هر حال در موارد دیگر، لغزش مزبور ممکن است به یک عصب یا شریان فشار وارد کند و سبب ایجاد علایمی شود که ورتیگوی سرویکال نیز از جملۀ این علایم است.

حالت ضعیف قرارگیری بدن
حالت نادرست یا ضعیف قرارگیری بدن نیز می‌تواند عامل تقویت کننده ورتیگوی سرویکال باشد. به مرور زمان ستون فقرات گردنی ممکن است بر اثر شکل نادرست نشستن یا مشکلاتی مثل "گردن متنی"، که در آن شخص مکرراً گردن خود را برای نگریستن به دستگاه‌های الکترونیک یا کتاب‌ها خم می‌کند، در تنگنا قرار گیرد.
این وضعیت می‌تواند فشار اضافی بر شریان‌های گردن تحمیل کند و باعث شود تا برخی از مردم دچار درد گردن و ورتیگو شوند.

درمان و مداوای ورتیگوی سرویکال
پس از حذف دیگر علل مشکل مورد بحث و رسیدن به تشخیص ورتیگوی سرویکال، پزشک بر مبنای علت خاص زیربنایی در مورد درمان توصیه‌های لازم را ارائه خواهد کرد.
درمان عموماً شامل مدیریت علایم، استفاده از دارو برای کنترل علایم در زمان کار پزشک بر روی درمان علت زیربنایی است. این دارودرمانی می‌تواند شامل استفاده از داروهایی برای فروکش سرگیجه و همچنین داروهایی برای کاهش درد و ریلکس شدن عضلات باشد.
بیشتر پزشکان درمان‌هایی مثل فیزیوتراپی و پرورش حالت قرارگیری بدن را برای کمک به ایجاد فضا برای گردن، افزایش دامنه حرکتی، و ایجاد قدرت عضلانی توصیه می‌کنند. این رویکرد ممکن است به تنهایی باعث تخفیف فشار در ناحیه مورد بحث و کمک به کاهش علایم باشد.

ریسک فاکتورهای ورتیگوی سرویکال
محققان در حال حاضر فهرست کاملی برای ریسک فاکتورهای ورتیگوی سرویکال در اختیار ندارند.
سن ممکن است یک ریسک فاکتور باشد، زیرا سایش و فرسایش کلی تنش در ناحیه گردن را افزایش می‌دهد.
اترواسکلروزیس نیز در این مورد نقشی دارد زیرا کاهش جریان خون به شریان‌ها می‌تواند جریان خون به نواحی مغز و گوش داخلی را که امر حفظ تعادل و هماهنگی را بر عهده دارند کاهش دهد.
حالت ضعیف قرارگیری بدن نیز فشار اضافی بر سر و گردن اعمال می‌کند، که این می‌تواند به ایجاد علایم تازه منجر شده یا علایم قبلی را بدتر کند.

پیشگیری از ورتیگوی سرویکال
پیشگیری از ورتیگوی سرویکال در تمامی موارد، مثل مورد تصادم وسایل نقلیه، امکان‌پذیر نیست. به هر حال مردم می‌توانند برای پیشگیری از سایر علل گام‌هایی را بردارند.
برای مثال، ورزش دادن عضلات گردن آنها را قدرتمند می‌سازد و می‌تواند به برداشتن بار تحمیل شده بر دیسک‌های گردن کمک کند و فشار در این ناحیه را کاهش دهد.
نشستن به حالت صحیح باعث کاهش فشار بر گردن و اجتناب از سایش و فرسایش ساختارهای حساس ناحیه مورد بحث می‌شود.
حرکاتی کششی منظم برای گردن، ماساژ یا تنظیمات کاریروپراکتیک منظم و استفاده از کمپرس گرم برای آرام‌بخشی ناحیه نیز کمک کننده خواهند بود.

خلاصه
در اغلب موارد درمان و مدیریت ورتیگوی سرویکال امکان‌پذیر است. مردم دچار تباهی شدید در گردن ممکن است برای درمان اختلال مورد بحث با مشکل بیشتری مواجه باشد، با وجود این مدیریت علایم برای کمک به افزایش کیفیت زندگی در این گروه از مردم ممکن است.
تشخیص ورتیگوی سرویکال دشوار است. برای تشخیص نیاز است تا پزشک اختلالات دیگر و مشکلات جدی را پیش از رسیدن به ورتیگوی سرویکال از تشخیص خارج کند.
هر کسی که پس از چرخش گردن خود دچار علایمی مثل درد گردن و سرگیجه می‌شود باید برای تشخیص و درمان علت زیربنایی به پزشک مراجعه کند./

• جون جانسون، دکتر کوین مارتینز
• ترجمه هامیک رادیان

Source:
Medical News Today
What to know about cervical vertigo
Last reviewed Wed 9 October 2019
By Jon Johnson
Reviewed by Kevin Martinez, MD