• آتاکسی مخچه‌ای حاد چیست؟
• علایم آتاکسی مخچه‌ای حاد
• علل و ریسک فاکتورهای آتاکسی مخچه‌ای حاد
• تشخیص آتاکسی مخچه‌ای حاد
• درمان آتاکسی مخچه‌ای حاد
• ریکاوری از آتاکسی مخچه‌ای حاد
• خلاصه
اتاکسیا (آتاکسی) به معنی از دست دادن هماهنگی حرکات بدن است. آتاکسی مخچه‌ای حاد اختلالی در کودکان است که باعث فقدان ناگهانی هماهنگی حرکات بدن می‌شود.
این اختلال به ویژه پس از ابتلاء به عفونت یا بیماری جدی در کودکان نسبتاً شایع است. اغلب موارد این اختلال بدون درمان خاصی بهبود می‌یابند.
آتاکسی مخچه‌ای حاد شایع‌ترین علت آتاکسی دوران کودکی است. این مقاله به آتاکسی مخچه‌ای حاد و علایم و درمان آن خواهد پرداخت.
آتاکسی مخچه‌ای حاد چیست؟
سربلوم (مخچه) قسمتی از مغز است که نقشی حیاتی در بسیاری از عملکردهای بدن شامل حرکت، هماهنگی، و تعادل بازی می‌کند. آسیب دیدن مخچه می‌تواند به حرکت و تعادل تأثیر گذاشته به آتاکسی مخچه‌ای حاد منجر شود.
در مورد کودکان شایع‌ترین علت آتاکسی مخچه‌ای حاد وجود پس‌زمینه ابتلاء به یک عفونت با باکتری یا ویروس است که اخیراً بروز کرده باشد.
چنین عفونتی می‌تواند باعث ورم مخچه شود و بر تعادل و دیگر عملکردهای کودک تأثیر منفی داشته باشد. بر مبنای داده‌های منابع قابل اعتماد، در اغلب موارد علایم در طول 30 روز از بین می‌رود.
علایم آتاکسی مخچه‌ای حاد
علایم آتاکسی مخچه‌ای حاد شامل موارد زیر است:
• عدم ثبات در زمان راه رفتن
• تغییرات هماهنگی اعضاء بدن که مقدمتاً دچار تنه یا سر، و نه اندام‌ها، می‌شود.
• تکان تکان دادن سر و دیگر حرکات غیر معمول سر
• حرکات غیر معمول چشم، مثل پرش غیر ارادی چشم از یک سمت به سمت دیگر
• کند شدن تکلم یا لکنت زبان
• تغییرات خلق، رفتار یا شخصیت
• سردرد
• تهوع یا استفراغ
برخی علایم آتاکسی مخچه‌ای حاد ممکن است بسیار شبیه به علایم دیگر اختلالات مغز مثل میگرن، استروک، ضایعات مغزی، آسیب دیدگی سر و اختلالات متابولیک باشد. بنابراین این موضوع حیاتی است که برای کمک به دقت تشخیص، والدین اطلاعات دقیقی در مورد شرح حال کودک در اختیار پزشک قرار دهند.
علل و ریسک فاکتورهای آتاکسی مخچه‌ای حاد
در مورد اغلب کودکان آتاکسی مخچه‌ای حاد نوعی سندرم پساعفونت است، بدین معنی که به طور معمول پس از ابتلاء کودک به یک عفونت بروز می‌کند.
بسیاری از عفونت‌ها می‌توانند سبب آتاکسی مخچه‌ای حاد شوند اما بر مبنای منابع قابل اعتماد عفونت‌هایی که بیش از همه باعث ایجاد آن می‌شوند عبارتند از:
• آبله مرغان
• ویروس اپشتین - بار که باعث ایجاد مونونوکلئوز (مونو) می‌شود
• مایکوپلاسما (میکوپلاسما)
• آنفولانزا
• هپاتیت
• هرپس (تبخال)
• سرخک
• اوریون
• پاراویروس
واکسیناسیون گسترده از طریق پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های مسبب آتاکسی مخچه‌ای حاد خطر ابتلاء به این بیماری را کاهش داده است.
با شیوع کمتر کودک ممکن است بر اثر دیگر مشکلات مربوط به سلامت مثل موارد فهرست شده در زیر دچار آتاکسی مخچه‌ای حاد شود:
• بیماری خودایمنی
• یک اختلال غدد درون‌ریز یا اختلال متابولیک
• وجود تومور با توده درون سر
• سوءتغذیه
• دیابت
• استروک
• اختلالات ژنتیکی نادر
تشخیص آتاکسی مخچه‌ای حاد
پزشک برای از تشخیص گذراندن مشکلات موجود در مغز انجام یک اسکن MRI را توصیه می‌کند.
علایم موجود در کودک ممکن است پزشک را به سمت ظن به آتاکسی مخچه‌ای حاد سوق دهد، به ویژه اگر کودک اخیراً به یک مورد عفونت مبتلاء بوده باشد.
به هر حال، هیچ تست اختصاصی برای تشخیص آتاکسی مخچه‌ای حاد وجود ندارد، که این بدان معنی است که پزشک تشخیص این اختلال را بر مبنای از تشخیص خارج کردن دیگر علل بالقوه آغاز می‌کند.
پزشک ممکن است استفاده از تست‌های زیر را در دستور کار قرار دهد:
• تست ادرار برای اینکه مشخص گردد که آیا کودک چیز مضری خورده است
• تست‌های خون برای بررسی مواد سمی احتمالی در خون کودک و نشانه‌های عفونت
• تست‌های تصویربرداری مثل MRI یا CT اسکن برای از تشخیص گذراندن مشکلات احتمالی در مغز
• پانکچر لومبار یا تقه نخاعی برای جستجوی نشانه‌های عفونت یا التهاب در مایع مغزی نخاعی
کودکان دچار آتاکسی مخچه‌ای حاد به طور معمول نتایج پانکچر لومبار در آنان نرمال است اما گاهی از اوقات افزایشی در تعداد سلول‌های سفید خون به چشم می‌خورد که نشان دهنده عفونتی است که کودکان اخیراً به آن مبتلاء شده است.
درمان آتاکسی مخچه‌ای حاد
آتاکسی مخچه‌ای حاد تهدیدی برای حیات انسان محسوب نمی‌شود. در یک گزارش مربوط به سال 2016 از یک منبع قابل اعتماد 91 درصد موارد در طول 30 روز برطرف شده‌اند.
اگر کودک دچار یک عفونت فعال باشد، دکتر ابتدا نسبت به درمان عفونت مورد اشاره اقدام خواهد کرد. بسته به نوع عفونت، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضد ویروس تجویز نماید. پزشک در عین حال ممکن است در کنار داروهای مزبور یا به جای آنها داروهای ضد التهابی تجویز کند.
هیچ درمان اختصاصی برای علاج آتاکسی مخچه‌ای حاد وجود ندارد. در عوض، درمان بر مدیریت علت آتاکسی مخچه‌ای حاد و به حداقل رساندن ناراحتی کودک متمرکز می‌شود.
برای موارد دایمی آتاکسی مخچه دکتر می‌تواند رویکردهای زیر را توصیه کند:
• داروهای کورتیکوستروئیدی که می‌توانند التهاب و ورم را کاهش دهند
• درمان ایمنوگلوبولین داخل وریدی، که از آنتی‌بادی‌هایی استفاده می‌کند که از یک اهداء کننده سالم گرفته می‌شود
• درمان تعویض پلاسما، که پلاسمای خون را فیلتر می‌کند
• داروهایی برای کاهش اسپاسم عضله
برای کودکانی که مشکلات مربوط به هماهنگی اعضاء بدن در آنها ادامه می‌یابد کاردرمانی یا فیزیوتراپی می‌تواند مفید باشد.
ریکاوری از آتاکسی مخچه‌ای حاد
اگر کودک در طول چند ماه بهبود نیابد آنگاه پزشک ممکن است از تست‌های تکمیلی استفاده کند.
بیشتر کودکان در طول چند هفته پس از بروز علایم به طور کامل بهبود می‌یابند. هیچ درمان اختصاصی برای علاج آتاکسی مخچه‌ای حاد وجود ندارد اما اغلب کودکان حتی بدون درمان به طور کامل بهبود می‌یابند.
در صورتی که کودک در طول چند ماه بهبود نیابد، چیزی غیر از عفونت مسبب ایجاد آتاکسی مخچه‌ای حاد بوده است.
دکتر ممکن است تست‌های تکمیلی را برای از تشخیص خارج کردن علل دیگر مثل تأخیر رشد، اختلالات ژنتیکی یا انواع بیماری خودایمنی در دستور کار قرار دهد.
کودکانی که به طور کامل بهبود نمی‌یابند ممکن است کماکان دچار مشکلات مربوط به راه رفتن یا مشکلات تعادل باشند. این مشکلات ممکن است باعث افزایش ریسک بروز دیگر پیامدها مثل صدمات ناشی از سقوط شود. کاردرمانی یا فیزیوتراپی درازمدت می‌تواند کمک کننده باشد.
آتاکسی مخچه‌ای حاد نه تهدیدی برای زندگی است و نه اختلالی پیشرونده.
خلاصه
آتاکسی مخچه‌ای حاد ممکن است ترسناک باشد اما معمولاً به شکل خود به خود از بین می‌رود.
به هر حال مردم نباید علایم این اختلال را نادیده بگیرند، زیرا برخی بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند باعث ایجاد اتاکسیا شوند. به علاوه، مشکلات مربوط به هماهنگی اندام‌ها و حرکت به ویژه زمانی که کودک دچار عفونت باشد می‌توانند نشانه‌ای وجود مشکلات دیگری مثل مننژیت باشند.
جستجو برای درمان پزشکی در مورد کودکان دچار علایم اتاکسیا باعث می‌شود احتمال تشخیص زودهنگام آتاکسی مخچه‌ای حاد افزایش یابد، که این به پزشک اجازه می‌دهد تا هر گونه عفونت زیربنایی را درمان کند. تشخیص و درمان می‌تواند باعث فروکش اضطراب کودک در مورد اختلال مورد بحث شده و نیز علایم مبتلابه وی را کاهش دهد./
• دکتر هایدی مواود، زاون ویلینز
• ترجمه هامیک رادیان
Source:
Medical News Today
Acute cerebellar ataxia: Everything you need to know
Medically reviewed by Heidi Moawad, MD
on October 30, 2019
New —
Written by Zawn Villines
