• پریسیس [پارزی] چیست؟
• پارزی چه تفاوتی با فلج دارد؟
• علل و انواع پارزی
• شایع‌ترین علایم پارزی کدامند؟
• گزینه‌های درمانی در پارزی
• پیام همراه
پریسیس [پارزی] پارزی اختلالی است که در آن حرکت عضله تضعیف می‌شود. خلاف فلج، افراد دچار پارزی کماکان تا حدودی بر عضلات آسیب دیده خود کنترل دارند.
پارزی بر اثر آسیب‌دیدگی عصب رخ می‌دهد، که ممکن است در نتیجه عوامل یا اختلالات متعددی ایجاد گردد.
پارزی چیست؟
پارزی به وضعیتی اشاره دارد که در آن حرکت عضله تضعیف یا مختل شده است. مردم همچنین گاهی از اوقات به پارزی زیر عنوان "فلج خفیف" یا "فلج جزئی" اشاره می‌کنند.
اگرچه پارزی عضلات را درگیر می‌کند به طور معمول بر اثر آسیب دیدن عصب ایجاد می‌شود.
یک شبکه عصبی گسترده حرکت عضلات را در بدن ما کنترل می‌کند. اگر یک بخش از این شبکه آسیب ببیند، عضلات ناحیه صدمه دیده دیگر نمی‌توانند به طور کامل عمل کنند.
چندین عامل می‌توانند باعث ایجاد پارزی شوند، و انواع مختلفی از پارزی وجود دارد. پارزی اغلب بر مبنای ناحیه درگیر شده بدن نامگذاری می‌شود.
پارزی چه تفاوتی با فلج دارد؟
پارزی با ضعف عضلات مشخص می‌شود. شخص دچار پارزی کماکان می‌تواند عضله یا عضلات آسیب دیده را حرکت دهد. به هر حال، این حرکات ضعیف‌تر از حالت نرمال هستند.
پارزی با فلج تفاوت دارد. شخص دچار فلج به هیچ روی قادر به حرکت دادن عضله یا عضلات خاص دچار فلج نیست.
مردم در عین حال ممکن است پارزی را به عنوان یک پیشوند برای تمیز دادن اینکه کدام قسمت از بدن آسیب دیده است به کار ببرند. برای مثال، شخص دچار مونوپارزی دچار ضعف عضلانی است که یک اندام را درگیر کرده است.
پسوند متناظر برای فلج "-پلژیا (پلژی)" است. با استفاده از مثال مشابه شخص دچار مونوپلژیا (مونوپلژی) دچار فلجی است که یک اندام را درگیر کرده است.
علل و انواع پارزی
عوامل بسیار متفاوتی وجود دارند که می‌توانند باعث آسیب دیدن عصب شوند که نتیجه آن پارزی خواهد بود.
برخی مثال‌ها در مورد این علل عبارتند از:
• صدمات سر
• صدمات طناب نخاعی
• فشار بر روی طناب نخاعی یا عصب‌ها به علت مواردی مثل التهاب، زائدات استخوانی یا تومور
• استروک
• تشنج
• مالتیپل اسکلروزیس (MS)
• فلج مغزی
• دیابت
• برخی عفونت‌ها مثل ویروس اپشتین - بار و سیفلیس
• سندرم گیلن - باره
• اسکلروز جانبی امیوتروفیک (ALS)
از آنجا که علل بالقوه متعددی برای پارزی هست، در عین حال انواع مختلفی از پارزی وجود دارد.
در زیر مثال‌هایی از انواع مختلف پارزی ذکر شده است:
• مونوپارزی. ضعف عضله مونوپارزی است که به یک عضله مثل یک پا یا یک دست آسیب می‌زند.
• پاراپارزی. پاراپارزی نوعی ضعف عضله است که هر دو پا را درگیر می‌کند.
• همی‌پارزی. همی‌پارزی ضعف عضله‌ای است که به یک سمت بدن مثل دست چپ و پای چپ آسیب می‌زند.
• کوادریپارزی. کوادریپارزی نوعی ضعف عضله است که هر چهار دست و پا را درگیر می‌کند.
• فلج بل. فلج بل اختلالی است که به ضعف موقتی در عضلات صورت منجر می‌شود، که می‌تواند به فروافتادگی صورت و درد صورت منجر گردد.
• پارزی طناب صوتی. پارزی طناب صوتی به حرکت طناب‌های صوتی آسیب می‌زند. این اختلال اغلب به نازک شدن صدا یا خشونت صدا و همچنین احساس بی‌نفسی در هنگام صحبت کردن منجر می‌شود.
• گاستروپارزی. گاستروپارزی اختلالی است که در آن تخلیه معده به علت ضعف عضلات معده دچار اختلال می‌شود. گاستروپارزی با علایمی مثل تهوع، استفراغ، نفخ، و احساس پربودگی سریع معده همراه است.
• پارزی تاد. پارزی تاد نوعی پارزی است که به دنبال تشنج بروز می‌کند. این اختلال با پارزی در یک اندام (مونوپارزی) یا در یک سمت بدن (همی‌پارزی) همراه است.
• نوروسیفلیس. نوروسیفلیس زمانی بروز می‌کند که عفونت سیفلیس به سیستم عصبی حمله می‌کند. نوروسیفلیس می‌تواند باعث پارزی و همچنین سردرد، تغییرات رفتاری و زوال عقل شود.
• پارزی اسپاستیک. پارزی اسپاستیک اختلالی است که باعث بیش‌فعالی و اسپاسم عضله می‌شود. این اختلال نتیجه صدمه دیدن عصب است که از اختلالاتی مثل استروک، مالتیپل اسکلروزیس، و فلج مغزی نشأت می‌گیرد. این می‌تواند به درد و همچنین مشکل برای انجام فعالیت‌هایی مثل راه رفتن یا لباس پوشیدن منجر شود.
شایع‌ترین علایم پارزی کدامند؟
ضعف عضله علامت اصلی پارزی است. دیگر علایم شایع شامل موارد زیر است:
• خشکی عضله
• حس گز گز و مور مور یا حس سوزن سوزن شدن
• کاهش حس در ناحیه آسیب دیده
برخی انواع پارزی ممکن است علایمی اندک متفاوت یا علایمی از نوع دیگر نیز داشته باشند.
علایم پارزی ممکن است به شکل ناگهانی بروز کند، همانند مورد صدمات سر یا طناب نخاعی. این علایم ممکن است به شکل تدریجی ایجاد شوند، مثل مورد مرتبط به بیماری‌هایی مثل مالتیپل اسکلروزیس.
بسته به علت، علایم پارزی ممکن است موقتی یا دایمی باشد. این علایم ممکن است به شکل پیوسته بدتر شده به فلج منجر گردند، همانند آنچه در ALS دیده می‌شود.
گزینه‌های درمانی در پارزی
درمان پارزی به علت ایجاد آن بستگی دارد. این درمان بر مخاطب گرفتن هر گونه اختلال زیربنایی و بهبود کیفیت زندگی تمرکز می‌کند.
مثال‌هایی از گزینه‌های درمانی محتمل شامل موارد زیر است:
• فیزیوتراپی. فیزیوتراپی از تکنیک‌هایی مثل ورزش و ماساژ برای کمک به بهبود حرکت‌پذیری، بهبود انعطاف و دامنه حرکت و تحریک عصب‌ها و عضلات استفاده می‌کند.
• کاردرمانی. کاردرمانی می‌تواند راهکارهایی را برای انجام فعالیت‌های روزانه با سهولت بیشتر در شرایط ابتلاء شخص به پارزی به وی آموزش دهد.
• دستگاه‌های کمکی. دستگاه‌های کمکی ابزارهایی هستند که به حرکت‌پذیری و فعالیت‌های روزمره زندگی کمک می‌کنند. مثال‌هایی در این مورد عبارتند از: واکر، ویلچر، تکنولوژی فعال شونده با صوت.
• دارو. در برخی موارد داروها ممکن است به درمان اختلال مسبب پارزی کمک کنند. مثال‌هایی در این مورد عبارتند از:
- داروهای ضد میکربی برای انواع عفونت
- کورتیکوستروئیدها برای کاهش التهاب که باعث ایجاد فشار بر عصب می‌شود
پیام همراه
پارزی به معنی تضعیف یک عضله یا گروهی از عضلات است. پارزی همچنین به فلج جزئی یا خفیف نیز اشاره دارد. خلاف فلج مردم دچار پارزی کماکان قادر به حرکت دادن عضلات خود هستند. این حرکات ضعیف‌تر از شرایط نرمالند.
پارزی زمانی بروز می‌کند که عصب آسیب دیده باشد. وقتی چنین اتفاقی رخ می‌دهد عضلاتی که در خدمت عصب آسیب دیده هستند ممکن است فاقد عملکرد کامل شوند.
طیفی از علل مختلف شامل صدمات، استروک، التهاب طناب نخاعی و بیماری‌هایی مثل مالتیپل اسکلروزیس برای پارزی مطرح است.
در حال حاضر پارزی قابل علاج نیست. برخی انواع پارزی موقتی هستند و به مرور زمان از بین می‌روند حال آنکه انواع دیگر ممکن است دایمی باشند. به هر حال برخی از اوقات درمان متمرکز بر علت زیربنایی می‌تواند به بهبود یا برطرف شدن کامل پارزی کمک کند.
پزشک می‌تواند برای ایجاد یک روش درمانی درست بر مبنای نیازهای بیمار با وی کار کند. درمان کامل می‌تواند باعث مدیریت اختلال شده و سبب بهبود حرکت‌پذیری و کیفیت زندگی شخص شود./
• دکتر هایدی مواود، دکتر جیل سلیدی-شولمن
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
Source:
Healthline
What You Need to Know About Paresis
Medically reviewed by Heidi Moawad, MD
On January 17, 2020
New —
Written by Jill Seladi-Schulman, PhD
