• علل زاپ‌های مغزی
• زاپ‌های مغزی چه حسی ایجاد می‌کنند
• درمان زاپ‌های مغزی
• مداوای خانگی
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه
زاپ مغزی حس شوک الکتریکی در مغز است. آنها در افرادی بروز می‌کنند که برخی داروهای مصرفی خود و مشخصاً داروهای ضد افسردگی را کاهش داده یا متوقف می‌کنند.
زاپ‌های مغزی مضر نیستند و به مغز آسیب نمی‌زنند. به هر حال، زاپ‌های مغزی می‌توانند آزار دهنده، مغشوش کننده و مختل کننده خواب باشند.
مردم می‌توانند از زاپ‌های مغزی با کاهش تدریجی دوز داروهای ضد افسردگی مصرفی خود پیشگیری کرده یا آنها را به حداقل برسانند. به هر حال، شخص باید همیشه برای توقف یا کاهش داروی مصرفی خود با پزشک مشورت کند.
توقف ناگهانی یک داروی ضد افسردگی احتمال دچار شدن شخص به زاپ‌های مغزی و دیگر علایم را افزایش می‌دهد.
هیچ علاجی برای زاپ‌های مغزی وجود ندارد و آنها به طور معمول با گذشت زمان از بین می‌روند. وقتی بدن شخص خود را با تغییرات دوز داروی مصرفی هماهنگ می‌کند، زاپ‌های مغزی و برخی عوارض جانبی دیگر کاهش می‌یابند.
علل زاپ‌های مغزی
زاپ‌های مغزی ممکن است بر اثر کاهش دوز یا متوقف کردن مصرف داروهای ضد افسردگی یا برخی داروهای دیگر بروز کنند.
آنها در عین حال امکان دارد که در صورت فراموش کردن مصرف برخی داروها یا زمان‌بندی نرمال مصرف آنها ایجاد شوند.
پژوهشگران داروهای زیر را با زاپ‌های مغزی مرتبط دانسته‌اند:
• داروهای ضد افسردگی، شامل مهار کننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین و مهار کننده‌های بازجذب سروتونین – نوراپی‌نفرین
• بنزودیازپین‌ها، که داروهای رایج برای اضطراب محسوب می‌شوند
• املاح امفتامین (ادرال)، که پزشکان برای فروکش اثرات اختلال بیش‌فعالی / کمبود تمرکز (ADHD) تجویز می‌کنند
• اکستازی، یا MDMA، که داروی مخدر محسوب می‌شوند
متخصصان مراقبت‌های پزشکی به طور دقیق علت زاپ‌های مغزی را نمی‌دانند. آنها یکی از موارد متعدد عوارض جانبی هستند که شخص ممکن است بر اثر تغییر دوز مصرف دارو یا توقف مصرف آن تجربه کنند.
روی هم رفته، علایمی که شخص ممکن است دچار آنها شود سندرم ترک داروهای ضد افسردگی (AWS) نامیده می‌شود.
زاپ‌های مغزی و دیگر علایم AWS شایعند. در واقع، یک مرور سیستمیک و متا آنالیز پی برده است که بیش از نیمی از افرادی که سعی می‌کنند تا دوز مصرف داروی ضد افسردگی خود را کاهش داده یا مصرف دارو را متوقف کنند دچار علایم ترک می‌شوند.
برخی از دیگر علایم AWS شامل موارد زیر است:
• تغییرات خواب
• اضطراب
• سردرد
• مشکلات عاطفی
• تهوع
• خستگی مفرط
• علایم شبه آنفولانزا
• تغییرات بینایی
• گیجی
• رعشه
به هر حال تمامی افراد دچار این علایم نمی‌شوند. بر مبنای یک مرور سیستماتیک در بسیاری از افرادی که دچار علایم مزبور می‌شوند این علایم در طول چند هفته از بین می‌رود.
مردم همیشه باید در صورت تمایل به کاهش دوز داروی ضد افسردگی یا توقف مصرف آن با پزشک مشورت کنند. پزشک می‌تواند روشی ایمن و تدریجی را در این مورد توصیه کند.
برخی تحقیقات عنوان کرده‌اند که زاپ‌های مغزی ممکن است زمانی بروز کنند که شخص در طول ترک داروهای ضد افسردگی چشم‌هایش را به طرفین حرکت دهد. به هر حال، چنین به نظر می‌رسد که این اختلال در بسیاری موارد بدون هشدار قبلی بروز می‌کند.
زاپ‌های مغزی چه حسی ایجاد می‌کنند
در یک مطالعه که به نظرسنجی از افراد دچار زاپ‌های مغزی پرداخته بود، نمونه‌ها زاپ‌های مغزی را چنین توصیف کردند:
• احساس شوک الکتریکی مختصر و خفیف در مغز
• یک دوره زمانی کوتاه سیاهی یا احساس فقدان هشیاری
• سرگیجه یا ورتیگو
• زاپ‌های مغزی به همراه صدای وزوز
• "شنیدن صدای حرکت چشم"
• احساس سردرگمی ("تجاهل مغز")
برخی از افراد نیز خبر از دچار شدن به حس درد، سردرد، یا احساس شبه تشنج داده بودند اما این علایم در مقایسه با علایم دیگر کمتر شایع بودند.
درمان زاپ‌های مغزی
بهترین راه برای به حداقل رساندن یا پیشگیری از زاپ‌های مغزی کاهش تدریجی داروها است به جای ناگهانی مصرف آنها.
به هر حال، برخی شواهد حاکی از آنند که کاهش تدریجی داروها ضمانتی برای عدم دچار شدن به زاپ‌های مغزی یا دیگر علایم ترک نیست. گفته می‌شود که این کار باعث آسان‌تر شدن مقابله با تغییر مورد بحث می‌شود.
کارشناسان کاهش تدریجی داروهای ضد افسردگی را برای به حداقل رساندن علایم ترک و اطمینان از اینکه شخص وضعیت مناسبی از سلامت روانی را در زمان توقف مصرف دارو حفظ می‌کند، توصیه می‌نمایند.
برخی شواهد عنوانگر آن هستند که کاربرد درمان شناختی رفتاری (CBT) در زمان کاهش مصرف دارو نیز می‌تواند مفید باشد.
در یک مرور سیستماتیک، افرادی که در زمان کاهش مصرف داروهای ضد افسردگی از CBT استفاده کرده بودند در مقایسه با کسانی که صرفاً به کاهش دارو اقدام کرده بودند بیشتر محتمل بود که با موفقیت مصرف دارو را متوقف کنند.
مداوای خانگی
یک متا آنالیز پی برده است که مردم دچار علایم ترک داروهای ضد افسردگی متوجه شده‌اند که موازین خودمراقبتی زیر برای آنان مفید است:
• آگاهی بیشتر یافتن در مورد علایم ترک داروی ضد افسردگی
• حضور در فضای بیرون از خانه
• برخورداری از خواب کافی
• بیان احساسات خود
• گذران وقت با حیوانات خانگی یا جانوران
• ورزش کافی
• حمایت گرفتن از دوستان و خانواده
• ارتباط آنلاین با گروه‌های حمایتی
هیچ روش قطعی برای پیشگیری از زاپ‌های مغزی وجود ندارد. در هر حال افراد برخی مکمل‌ها را با درجاتی متفاوتی از موفقیت امتحان کرده‌اند.
• اسیدهای چرب امگا - 3
• ویتامین B کمپلکس
• منیزیم
مردم باید پیش از گرفتن هر نوع ویتامین یا مکمل دیگری با پزشک مشورت کنند زیرا آنها ممکن است با دیگر داروهایی که شخص مصرف می‌کند درگیر فعل و انفعال شده یا باعث بروز عوارض جانبی ناخوشایند گردند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
افرادی که می‌خواهند دوز داروی ضد افسردگی خود را کاهش دهند یا مصرف آن را متوقف کنند باید به دکتر مراجعه نمایند. آنان باد از کاهش دوز مصرف این داروها یا توقف مصرف آنها بدون مشورت قبلی با پزشک خودداری کنند.
اگر اثرات جانبی داروهای ضد افسردگی غیر قابل تحمل باشد، پزشک می‌تواند داروی دیگری توصیه کنند.
اگر کسی احساس می‌کند که دیگر به ادامه مصرف دارو نیاز ندارد، می‌تواند با پزشک در مورد کاهش تدریجی دوز دارو مشورت کنند.
با وجودی که علایم ترک شایع است، این موضوع اهمیت دارد که شخص در مورد آنها پزشک را مطلع سازد. ممکن است راه‌هایی برای کمک به کاهش حداکثری علایم ترک و کمک به ایجاد حس بهتر در کسی که فرآیند کاهش یا توقف مصرف دارو را پشت سر می‌گذارد وجود داشته باشد.
اگر کسی دچار علایم شدید یا افکار خودآزاری یا خودکشی باشد باید به شکل اورژانس تحت مراقبت قرار گیرد.
خلاصه
زاپ‌های مغزی آزار دهنده هستند اما باعث آسیب دیدن مغز نمی‌شوند. با وجود این ترک داروهای ضد افسردگی می‌تواند با چالش توأم باشد. در هر حال، علایم معمولاً در طول چند هفته خود به خود از بین می‌روند.
شخص می‌تواند با پزشک در مورد یافتن دوز صحیح کار کند و همیشه باید داروهای خود را دقیقاً بر مبنای تجویز دکتر مصرف نماید. اگر عوارض جانبی ترک دارو در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند، مشورت با پزشک در این مورد مهم خواهد بود./
• النا بیگرز، جنیفر بِری
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
Source:
Medical News Today
Brain zaps: Everything you need to know
Medically reviewed by Alana Biggers, MD, MPH
On April 2, 2020
New —
Written by Jennifer Berry
