در این مقاله:
⇐ تعریف بی‌حسی دهان
⇐ علل بی‌حسی دهان
⇐ تشخیص بی‌حسی دهان
⇐ چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
⇐ خلاصه
بسیاری از مردم احساس بی‌حسی دهان را با اقدامات دندان‌پزشکی مرتبط می‌کنند. در هر حال، علل بالقوه متعدد دیگری برای بی‌حس شدن دهان مطرحند.
تعریف بی‌حسی دهان
اغلب مردم بی‌حسی را فقدان حس یا تأثیر تلقی می‌کنند. به هر حال، در هنگام توصیف بی‌حسی مردم ممکن است در عین حال از اصطلاحاتی مثل مور مور یا کرخت شدن استفاده کنند.
علل بی‌حسی دهان
در ادامه برخی از علل بالقوه در مورد بی‌حسی دهان فهرست شده است.
کمبود ویتامین
ویتامین‌های B12 و B9 به حفظ سلامت سیستم عصبی کمک می‌کنند. به همین علت، مردم دچار کمبود هر یک از این ویتامین‌ها ممکن است علایم نورولوژیک مثل کرختی یا بی‌حسی را تجربه کنند.
این علایم ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن شامل دهان بروز نمایند.
دیگر علایم محتمل کمبود ویتامین B12 یا ویتامین B9 عبارتند از:
⇐ اولسر دهان
⇐ سرخی و زخم زبان
⇐ افسردگی
⇐ مشکلات حافظه
⇐ مشکلات درک و داوری
درمان
برای درمان کمبود ویتامین‌های مورد اشاره پزشک ممکن است ویتامین ضروری را به صورت قرص یا آمپول تجویز کند.
کمبود کلسیم
هیپوکلسیمی اصطلاح پزشکی برای تبیین کمبود میزان کلسیم است. این اختلال می‌تواند باعث ایجاد بی‌حسی در اطراف دهان شود. علایم شامل کرامپ، اسپاسم عضله یا تشنج.
هیپوکلسیمی ممکن است به علل زیر بروز کند:
⇐ کمبود میزان ویتامین D
⇐ مشکلات تیروئید
⇐ برخی ناهنجاری‌های مادرزادی
درمان
برای درمان هیپوکلسیمی، پزشک نخست باید علت آن را مشخص کند. سپس، یکی از گزینه‌های درمانی زیر توصیه می‌شود:
⇐ مکمل کلسیم
⇐ مکمل ویتامین D
⇐ درمان مشکل زمینه‌ای تیروئید
سندرم آلرژی دهانی
سندرم آلرژی دهانی یا سندرم گرده-غذا، اختلالی است که مقدمتاً افراد دچار تب یونجه را درگیر می‌کند.
در سندرم آلرژی دهانی، خوردن برخی غذاهای خام محرک بروز واکنشی آلرژیک به صورت موضعی می‌شود که دهان یا گلو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علت آن است که پروتئین‌های این غذاها مشابه پروتئین‌های برخی گرده‌ها است که شخص نسبت به آنها آلرژی دارد.
برخی علایم محتمل سندرم آلرژی دهانی شامل موارد زیر است:
⇐ بی‌حسی یا تحریک دهان
⇐ کهیر روی دهان
⇐ درد خراشنده گلو
درمان
بهترین راه مدیریت کردن سندرم آلرژی دهانی پختن غذاهای خامی است که محرک واکنش آلرژیک هستند. پختن غذا مواد آلرژی‌زا را از بین می‌برد.
اگر پختن غذا عملی نبوده یا باب میل شخص نباشد وی باید کلاً از خوردن غذای محرک اجتناب کند.
سندرم دهان سوزان
سندرم دهان سوزان اختلالی است که باعث بی‌حسی، مور مور یا حس سوزش در دهان می‌شود. این سندرم در عین حال ممکن است حس چشایی را تغییر دهد. علایم ممکن است هر روزه تا ماه‌ها ادامه یابند.
دو نوع سندرم دهان سوزان وجود دارد: اولیه و ثانویه.
سندرم دهان سوزان اولیه در غیاب یک اختلال زمینه‌ای پزشکی رخ می‌دهد در حالی که سندرم دهان سوزان ثانویه به عنوان نتیجه یک اختلال پزشکی زمینه‌ای مثل موارد زیر بروز می‌کند:
⇐ کمبود غذایی
⇐ عفونت دهانی
⇐ خشکی دهان
⇐ تغییرات هورمونی
⇐ یک اختلال متابولیک
⇐ آلرژی غذایی
درمان
شخص دچار سندرم دهان سوزان ممکن است برای مدیریت علایمی مثل درد دهان و خشکی دهان نیاز به دارو داشته باشد.
اگر کسی دچار سندرم دهان سوزان ثانویه باشد درمان علت زمینه‌ای باید به تخفیف علایم کمک کند.
آسیب عصب زبانی
عصب زبانی برای موارد زیر حس ایجاد می‌کند:
⇐ لثه پایینی
⇐ کف دهان
⇐ دو-سوم جلو زبان
شخص ممکن است در طول یک اقدام دندان‌پزشکی دچار آسیب قابل توجهی در عصب زبانی شود. این آسیب ممکن است به بی‌حسی دهان منجر گردد.
درمان
اغلب مردم دچار آسیب عصب زبانی متوجه می‌شوند که این اختلال در طول سه ماه بدون درمان برطرف می‌گردد.
بر مبنای یک مطالعه در سال 2018 درمان آسیب عصب زبانی یا استروئید دگزامتازون به کاهش التهاب کمک کرده و باعث تسریع التیام عصب زبانی شده است.
دیابت
دیابت یک اختلال متابولیک مزمن است که در آن شخص باید مراقب وضعیت قند خون خود باشد.
مردم مبتلاء به دیابت ممکن است دچار اختلالی به نام هیپوگلیسمی شوند که در آن سطح گلوکز خون دچار افت بیش از حد می‌شود. این وضعیت می‌تواند به بی‌حسی یا مور مور لب یا زبان منجر گردد. دیگر علایم محتمل در هیپوگلیسمی عبارتند از:
⇐ اضطراب
⇐ رعشه
⇐ سردرد
⇐ کاهش میزان تمرکز
⇐ رفتارهای غریب
⇐ اختلال میزان هشیاری
درمان
درمان دیابت تا حدودی به نوع دیابت مبتلابه شخص بستگی دارد.
مبتلایان به دیابت نوع 1 برای کمک به کنترل سطح قند خون خود نیاز به تزریق انسولین دارند.
افراد دچار دیابت نوع 2 نیز ممکن است به انسولین یا داروهای دیگر برای کنترل قند خون نیاز داشته باشند. در هر حال، برخی بیماران ممکن است بتوانند سطح قند خون خود را با ورزش و رژیم غذایی کنترل کنند.
مالتیپل اسکلروزیس
مالتیپل اسکلروزیس یک اختلال مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. در این بیماری غلاف میلین که سلول‌های عصبی را پوشانده و از آنها محافظت می‌کند آسیب می‌بیند. این وضعیت می‌تواند مشکلاتی حسی ایجاد کند.
بی‌حسی یا حس سوز سوزن شدن یک علامت شایع مالتیپل اسکلروزیس است.
درمان
بر مبنای اعلام "انجمن ملی مالتیپل اسکلروزیس" در حال حاضر هیچ نوع درمانی برای تخفیف بی‌حسی یا گز گز مرتبط به مالتیپل اسکلروزیس وجود ندارد. به هر حال این انجمن اضافه می‌کند که حس‌های مورد اشاره به طور معمول از بین می‌روند و دکتر می‌تواند برای تخفیف علایم و سرعت بخشیدن به ریکاوری یک دوره کورتیکوستروئید تجویز کند.
سرطان دهان
بر مبنای اعلام "انجمن آمریکایی سرطان" کرختی دهان یا زبان گاهی از اوقات ممکن است یک علامت سرطان دهان باشد.
برخی از دیگر علایم محتمل در سرطان دهان عبارتند از:
⇐ زخم دهان که برطرف نمی‌شود
⇐ بروز یک لکه سفید یا قرمز رنگ در دهان یا روی لثه‌ها، زبان یا لوزه‌ها
⇐ بروز توده یا برآمدگی در گردن یا گونه
⇐ دشواری بلع یا جویدن
⇐ کاهش وزن
درمان
درمان سرطان دهان به نوع سرطان مبتلابه شخص و همچنین مرحله سرطان بستگی دارد.
در کل، نخستین درمان برای این نوع سرطان انجام عمل جراحی برای خارج کردن تومور است. این درمان معمولاً با شیمی درمانی و اشعه درمانی برای کمک به نابود کردن باقی مانده سلول‌های سرطانی دنبال می‌شود.
اثرات جانبی دارو
برخی داروها و اقدامات پزشکی نیز می‌توانند باعث بی‌حسی دهان یا بی‌حسی فک شوند. مثال‌های در این مورد عبارتند از:
⇐ داروی استئوپوروزیس به نام الندرونات
⇐ برخی داروهای شیمی درمانی
⇐ اشعه درمانی برای ناحیه سر یا گردن
⇐ اقدامات جراحی در ناحیه دهان، سر یا گردن
درمان
افرادی که در هنگام مصرف برخی داروها دچار بی‌حسی دهان می‌شوند باید به پزشک مراجعه کنند. در صورت امکان پزشک دوز دارو را تغییر داده یا کلاً داروی دیگری تجویز خواهد کرد.
تشخیص بی‌حسی دهان
از آنجا که به شکل بالقوه علل متعددی برای بی‌حسی دهان مطرح است، تشخیص علت نیاز به زمان داشته و ممکن است مستلزم رویکردهای مختلف باشد.
پزشک کار تشخیص را با گرفتن شرح حال پزشکی شروع می‌کند. وی سپس دهان را معاینه خواهد کرد.
برای کمک به تشخیص پزشک ممکن است از تست‌های زیر استفاده کند:
⇐ تست خون
⇐ تست‌های آلرژی
⇐ بیوپسی بافت
⇐ بررسی نورولوژیک
⇐ تست‌های تصویربرداری پزشکی
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورتی که کسی مداوماً دچار بی‌حسی دهان شود یا اگر بی‌حسی مزبور با علایم دیگری همراه گردد باید به پزشک مراجعه کند.
انجمن آمریکایی سرطان توصیه می‌کند در صورتی که بی‌حسی دهان یا دیگر علایم به مدت بیش از دو هفته ادامه یابند شخص به پزشک مراجعه کند.
آغاز ناگهانی بی‌حسی در دهان گاهی از اوقات یک علامت واکنش آلرژیک شدید موسوم به آنافیلاکسی است.
خلاصه
بی‌حسی دهان ممکن است توصیف‌گر فقدان کلی یا حدودی حس باشد. بی‌حسی قسمتی ممکن است با حس‌های مثل مور مور یا سوزن سوزن شدن همراه گردد.
علل بالقوه متعددی برای بی‌حسی دهان مطرح است. مثال‌هایی در این مورد کمبودهای غذایی، آلرژی یا اختلالات زمینه‌ای پزشکی را شامل می‌شود.
در صورت مواجه شدن با بی‌حسی پایدار در دهان یا اگر این بی‌حسی با علایم نگران کننده همراه باشد، مردم باید به پزشک مراجعه کنند./
بی‌حسی و کرخت شدن دهان: علل و تشخیص
دکتر النا بیگرز، دنیل درسدن
ترجمه هامیک رادیان
Source:
Medical News Today
Why is my mouth numb?
Medically reviewed by Alana Biggers, M.D., MPH —
Written by Danielle Dresden
On August 26, 2020
