در این مقاله:
⇐ توهم با چشم بسته چیست؟
⇐ علل متعارف توهم با چشم بسته کدامند؟
⇐ توهم با چشم بسته پس از جراحی
⇐ آیا باید نگران توهم با چشم بسته بود؟
⇐ خلاصه
توهم از سوی متخصصان سلامت روانی به عنوان تجاربی حسی تلقی میگردد که ممکن است واقعی به نظر برسد اما در حقیقت مخلوق ذهن ما است. توهم بصری، برای مثال، باعث دیدن تصاویر، افراد و اشیائی میشود که صرفاً خود شخص دچار توهم آنها را میبیند.
اما در عین حال امکان دچار شدن به توهم بصری در شرایط بسته بودن چشمها نیز وجود دارد. دیدن الگوها، نورها و رنگهایی در زمان بسته بودن چشمها یک پدیده طبیعی موسوم به توهم با چشم بسته است. به هر حال برخی علل ممکن است به اختلالات زمینهای پزشکی مرتبط باشند.
توهم با چشم بسته چیست؟
وقتی ما چشمهای خود را میبندیم ممکن است بتوانیم رنگها، شکلها و نور را "ببینیم". برخی از تصاویر نیز ممکن است اثری چرخشی ایجاد کنند. چنین اثرات بصری گاهی از اوقات توهم با چشم بسته نامیده میشوند زیرا اشیاء مورد اشاره اشیاء به معنی واقعی کلمه که پیش چشم ما قرار دارند، نیستند.
در تقابل با توهم با چشمان باز، پدیده بصری دیده شده با چشمهای بسته اغلب اثرات کالیدوسکپی دارد. این مورد به ویژه زمانی مصداق پیدا میکند که شخص در فضایی روشن قرار داشته اما چشمهای وی بسته باشد.
برخی از متداولترین توهمات با چشم بسته شامل موارد زیر است:
⇐ الگوها و رنگهای چرخان
⇐ پیکسلهای تصادفی
⇐ فلاشهای نور و / یا تاریکی
⇐ اشیاء تصادفی
اگر شخص در خواب باشد و تصاویری واضح از افراد، اشیاء، و مکانها ببیند این موارد بیشتر محتمل است که رویا باشند تا توهم. به هر حال، برخی رویاها هر از گاه بسیار واقعی به نظر میرسند.
علل متعارف توهم با چشم بسته کدامند؟
توهم با چشم بسته به فرآیندی علمی به نام فُسفِنها مرتبطند. اینها در نتیجه فعالیت مداوم بین سلولهای عصبی مغز و بینایی ما رخ میدهند.
حتی زمانی که چشمهای ما بستهاند، ما میتوانیم فسفنها را تجربه کنیم. در حالت استراحت، شبکیه چشم کماکان تولید این شارژهای الکتریکی را ادامه میدهد.
اگر کسی چشمهای خود را در یک اتاق دارای فضای روشن یا در محیط بیرون و زیر نور آفتاب ببندد، شانس آن وجود دارد که مقادیر کمی نور بتوانند یک اثر بصری ایجاد کنند. همچنین ممکن است احتمال دیدن رنگهای بیشتر در زمان فشار نور، مثل مواقعی که چشمبند یا ماسک خواب روی پلکهای بسته چشم قرار میگیرند، وجود دارد.
دیگر علل توهم با چشم بسته ممکن است به اختلالات پزشکی شامل موارد فهرست شده در زیر مرتبط باشند:
هیپوناترمیا (هیپوناترمی)
توهم با چشم بسته همچنین به صورت بالینی در افراد دچار یک اختلال ثانوی در افراد مبتلاء به هیپوناترمی مشاهده شده است. هیپوناترمی باعث افت سدیم خون به میزان زیاد در سطوح 135 میلیاکیوالان بر لیتر یا کمتر میشود.
تخمین زده میشود که توهمات در میان حدود 0.5 درصد افراد دارای سطح سدیم کمتر از 120 میلیاکیوالان بر لیتر بروز میکند، اما تعداد دقیق موارد توهم با چشم بسته مشخص نیست.
هشدار
هیپوناترمی در پزشکی یک موقعیت اورژانسی تلقی میشود. دیگر علایم مرتبط به توهم شامل گیجی، ضعف و تشنج است. درمان شامل تزریق داخل وریدی سدیم در بیمارستان و زیر نظر پزشک است که مقادیر سدیم را میتواند پایش کند.
سندرم چارلز بونت [سندرم شارل بونه]
توهمات بصری ممکن است بر اثر سندرم چارلز بونت نیز بروز کنند. این اختلال به از دست رفتن بینایی بر اثر تباهی جسم زرد در سالمندان منجر میشود، که چیزی را ایجاد میکند که گاهی از اوقات آن را "بینایی شبح" مینامند.
توهمات تجربه شده بر اثر سندرم چارلز بونت ممکن است برگشت کننده باشد و میتواند به طور میانگین از 12 تا 18 ماه ادامه یابد. بزرگسالان دچار این اختلال ممکن است هر از گاه تصاویری از افراد، مناظر و اشیاء را مشاهده کنند. هر توهم در این اختلال ممکن است در هر بار بروز آن حدود چند ثانیه طول بکشد یا تا چند ساعت ادامه یابد.
در حالی که توهمات مرتبط به سندرم چارلز بونت معمولاً در شرایط باز بودن چشمها رخ میدهد، کاهش تدریجی بینایی میتواند این احساس را ایجاد کند که انگار چشمها بسته هستند.
توهم با چشم بسته پس از جراحی
موارد دیگری از توهم با چشم بسته نیز در برخی افراد پس از انجام عمل جراحی گزارش شده است.
یک مطالعه در این مورد توهم با چشم بسته را در مردی که در شرایط بیحسی موضعی عمل جراحی سرپایی کوچکی انجام داده بود بررسی کرده است. پس از انجام جراحی، در یک بازه زمانی چهار ساعته هر بار که شخص قرار گرفته تحت عمل جراحی مزبور چشمهایش را باز میکرده دچار توهم میشده است. این توهم با چشم بسته به مدت دو ساعت با افکار شتاب گیرنده دنبال میشد.
محققان به این جمعبندی رسیدند که این مورد ناشی از واکنش به لیدوکائین بوده است. لیدوکائین یک داروی بیحسی است که ممکن است در جراحیهای خفیف و اقدامات دندانپزشکی استفاده شود. این ماده همچنین در برخی داروهای بیحسی کننده موضعی غیر نسخهای که برای درد عضله و درد مفصل مورد استفاده قرار میگیرند وجود دارد.
اگرچه توهم به عنوان یک عارضه جانبی متداول لیدوکائین فهرست نشده است، دیگر عوارض جانبی مرتبط به استفاده از این دارو به شکل موضعی عبارتند از:
⇐ گیجی
⇐ ترس
⇐ خوابآلودگی
یک مطالعه دیگر در مورد بیماران قرار گرفته تحت جراحی قلب توهم با چشم بسته را به عنوان یکی از عوارض جانبی نادر این گونه اعمال قید کرده است. محققان چنین فرض کردهاند که توهم ممکن است است مرتبط به صرع لوب تمپورال باشد، که باعث تشنج در قسمتهای تنظیم کننده عواطف در مغز میشود. لوبهای تمپورال همچنین حافظه کوتاه مدت را کنترل میکنند.
آیا باید نگران بود؟
توهم با چشم بسته معمولاً علتی برای نگرانی نیستند. اینها پدیدههایی طبیعی هستند که ممکن است در زمان بیداری در صورت بسته بودن چشمها و نیز در طول خواب بروز کنند.
به هر حال اگر توهمات با چشم بسته به قدری قابل توجه باشند که باعث اینسومنیا یا اضطراب شوند، شخص باید به پزشک مراجعه کند. شخص باید در عین حال اگر دچار علایم غیر معمول دیگری شود که بر خلق و کلیت عملکرد شناختی تأثیر منفی دارند به پزشک مراجعه نماید.
توهم در زمان باز بودن چشمها
اگر شما دچار توهمات بینایی در شرایط باز بودن چشمهای خود هستید باید برای ارزیابی وضعیت به پزشک مراجعه کنید. علل بالقوه مرتبط به این نوع توهم شامل موارد زیر است:
⇐ سوءمصرف الکل
⇐ سوءمصرف مواد مخدر یا دارو
⇐ اختلالات مغز و اعصاب مثل بیماری پارکینسون یا بیماری آلزایمر
⇐ اسکیزوفرنی
خلاصه
توهمات با چشم بسته الگوها، اشکال و رنگهایی هستند که ممکن است در زمان بسته بودن چشم شکل بگیرند. در اکثریت موارد این توهمات مضر نیستند و علتی برای نگرانی محسوب نمیشوند. برخی موارد مرتبط به اختلالات پزشکی هستند که نیاز به درمان دارند.
در صورتی که توهمات با چشم بسته با علایم غیر قابل توضیح همراه باشند یا اگر شخص دچار تغییرات شناختی، بصری، یا خلقی قابل ملاحظهای شود باید به پزشک مراجعه کند./
توهم با چشم بسته: علل، موارد نگرانیآور
دکتر آن مری گریف، کریستین چرنی
ترجمه هامیک رادیان
Source:
Healthline
All About Closed-Eye Hallucinations
Medically reviewed by Ann Marie Griff, O.D. —
Written by Kristeen Cherney
On September 18, 2020