عفونت قارچی ناخن - علت، درمان، و علایم

• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلی‌نویز - شیکاگو
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

عفونت قارچی ناخن که به نام‎های اُنکومایکوزیس و تاینیا یونیکیوم نیز شناخته می‎شود شایع‎ترین بیماری ناخن و شامل 50 درصد موارد ناهنجاری‎های ناخن است. قارچ به طور معمول در بدن وجود دارد اما اگر دچار رشد بیش از حد گردد، می‎تواند سبب ایجاد مشکل شود.
هم ناخن پا و هم ناخن دست مستعد ابتلا به عفونتند، که معمولاً به شکل تغییر رنگ و سفت شدن و تخریب حاشیه‌های ناخن بروز می‎نماید. این اختلال بیشتر در ناخن پا شیوع دارد.
در حدود 10 درصد جمعیت بزرگسالان از عفونت قارچی ناخن رنج می‎برند.
مطالب این مقاله:
• علل
• چه کسی در خطر است؟
• علایم
• درمان‌ها
• تست و تشخیص
• دورنما

چه چیز سبب عفونت‎های قارچی ناخن می‎شود؟
ارگانیسم‎های میکرسکپی معروف به قارچ سبب بروز عفونت‌های قارچی ناخن می‎شوند. این قارچ‎ها نیازی به نور آفتاب برای ادامۀ بقا ندارند و بنابراین در این نواحی رشد می‎کنند.
با شیوع بیشتر یک گروه از قارچ‌ها به‌نام درماتوفیت‎ها (مثل کاندیدا) مسؤول بروز عفونت‌های قارچی ناخن هستند. به‌هر جهت، برخی مخمرها و کپک‎ها نیز سبب بروز این عفونت‎ها می‎شوند که شامل موارد زیرند:
• تریکوفیتون روبروم - شایع‌ترین درماتوفیتی که سبب عفونت‎های قارچی ناخن می‎شود.
• تریکوفیتون اینتردیجیتالی.
• اپیدرموفیتون فلوکسوسوم.
• تریکوفیتون ویولکیوم.
• میکرواسپوروم جیپسیوم.
• تریکوفیتون تونسورانس.
• تریکفیتون سوداننس.
کپک‎های شایع شامل موارد زیر است:
• نیوسیتالیدیوم
• اسکوپولاریوپسیس
• آسپرژیلوس
پاتوژن‎‌هایی (عوامل بیماریزایی) که سبب عفونت قارچی ناخن می‎شوند معمولاً از طریق بریدگی‎های کوچک ایجاد شده در پوست یا فواصل کوچک میان ناخن و بستر آن وارد بدن می‎شوند. قارچ در بستر فضای گرم و مرطوب مناسب ایجاد شده توسط ناخن رشد می‎کند.

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:

زردی ناخن پا - به چه معنی است؟

چه کسی در معرض خطر عفونت قارچی ناخن است؟
هر کسی ممکن است دچار عفونت قارچی ناخن شود اما این عفونت در مردان بیش از زنان و نیز در پیران بیش از جوانان شایع است. برخی ویژگی‎ها یا عوامل خطر بروز عفونت قارچی ناخن را افزایش می‎دهند که عبارتند از:
• مشکل‎دار بودن سیستم گردش خون
• ناخن‎های دارای رشد کُند
• تاریخچۀ خانوادگی ابتلا به عفونت قارچی ناخن (زمینۀ ژنتیکی)
• عرق‌ریزی (تعریق) شدید
• محیط کار مرطوب یا نمناک
• استفاده از ناخن مصنوعی
• پوشیدن جوراب‎ها و کفش‌هایی که مانع از تهویۀ مناسب می‎شوند
• راه رفتن با پای پیاده در محیط‎های عمومی مرطوب (استخر شنا، سالن ورزش، و دوش‎های عمومی)
• جراحت یا عفونت پیشین ایجاد شده در ناخن یا پوست
• دیابت، ایدز، مشکلات گردش خون، ضعیف بودن سیستم ایمنی
• پوشیدن کفش‎های تنگ و فشار آورنده به ناخن
• ورزش‎هایی که باعث آسیب‎های اندک اما مکرر به هیپونکیوم (محل تلاقی نوک انگشت با ناخن) می‎شوند.
افراد پیر در بالاترین ریسک ابتلا به عفونت‎های قارچی ناخن قرار دارند زیرا گردش خون در آنها کمتر است و ناخن‎ها کندتر رشد می‎کنند (این هر دو ویژگی بخشی طبیعی از روند سالمندی محسوب می‎شود).

برای مطالعه دقیق بیماری‎های ناخن همراه توضیحات و تصاویر:

ناخن‎ها در مورد سلامت انسان چه می‌گویند؟

علایم عفونت قارچی ناخن کدامند؟
ناخن‎های دچار عفونت با قارچ به طور معمول دارای خصوصیات زیر هستند:
• ضخیمند
• شکننده‎اند
• کثیف به نظر می‎رسند
• ناهموار و رگه رگه به نظر می‎رسند
• از شکل طبیعی خارج شده‎اند
• حالت کسالت‎آوری دارند
• از نظر رنگ تیره‎تر هستند یا به زردی می‎زنند
در عین حال ممکن است:
• زیر ناخن دچار لکه شود - هیپرکراتوزیس
• خط‎خط‎ها یا رگه‌های زرد یا سفید ایجاد شود - اُنیکومیکوزیس جانبی
• نقطه‎های زردرنگ در قعر ناخن ایجاد گردد - اُنیکومیکوزیس پروکسیمال
• ناخن‎های عفونی ممکن است از بستر ناخن جدا شوند - اُنیکولیزیس
عفونت‌های قارچی ناخن می‎توانند سبب بروز درد در انگشتان دست و پا شوند و نیز ممکن است بوی ناخوشی از آنها متصاعد گردد.
دیگر علامت همراه عفونت‎های قارچی ناخن ضایعات غیر قارچی موسوم به درماتوفیدیت است. درماتوفیدیت‎ها ممکن است به شکل راش‌ها یا خارش در یک ناحیه از بدن که دارای عفونت قارچی نیست بروز کنند - بسیار شبیه به واکنش آلرژیک.

درمان عفونت قارچی ناخن
درمان عفونت قارچی ناخن ممکن است فرآیندی طولانی مدت و پرهزینه باشد. داروهای ضد قارچ در اشکال خوراکی، پمادهای موضعی، و درمان‎های جایگزین در دسترس است. کرم‎ها و پمادهای غیر نسخه‎ای نیز در بازار وجود دارد اما کارآیی و اثربخشی آنها در این مورد اثبات شده نیست.
داروهای خوراکی برای عفونت قارچی ناخن شامل موارد زیر است:
• تربینافین (لامیزیل)
• ایتراکونازول (اسپورانوکس)
• فلوکونازول (دیفلوکان)
این داروها تا 4 ماه وقت نیاز دارند تا به طور کامل ناخن عفونی شده را با ناخن غیر عفونی جایگزین کنند.
داروهای موضعی ضد قارچ ناخن می‎توانند عفونت‎های قارچی ناخن را پاکسازی کنند اما اغلب اوقات قادر به معالجۀ کامل عفونت نیستند. داروهای جایگزین شامل روغن درخت چای استرالیایی و عصارۀ دانۀ گریپ‎فروت برای درمان عفونت‌های قارچی ناخن مورد استفاده قرار گرفته‎اند. به هر جهت، هیچ شواهد علمی در حمایت از این طب جایگزین برای درمان عفونت قارچی ناخن وجود ندارد.
در برخی موارد شدید، این احتمال هست که پزشک برداشتن کامل ناخن را در دستور کار قرار دهد.

پیشگیری از عفونت قارچی ناخن
پیشگیری از ابتلا به عفونت قارچی ناخن مستلزم رعایت مناسب بهداشت دست و پا است. برخی پیشنهادها در این مورد شامل موارد زیر است:
• کوتاه، خشک، و تمیز نگه داشتن ناخن‌ها.
• پوشیدن جوراب‎های عموماً سنتتیک که امکان تهویه برای پا را فراهم می‎کنند.
• استفاده از پودرها یا اسپری‎های ضد قارچ.
• استفاده از دستکش‌های پلاستیکی برای اجتناب از تماس بیش از حد با آب.
• اجتناب از چیدن با دندان یا گاز گرفتن ناخن‎ها.
• پوشیدن کفش یا صندل‎ در مکان‎های عمومی و استخرها
• اطمینان از استریل بودن محیط سالن مورد استفاده برای مانیکور و پدیکور.
• استفادۀ کمتر از ناخن مصنوعی و لاک ناخن.
• شستشوی دست‌ها پس از لمس ناخن‎های عفونی.
• اجتناب از استفادۀ مشترک از جوراب و کفش.

تست و تشخیص عفونت قارچی ناخن
برای تشخیص عفونت قارچی ناخن دکتر معمولاً باقی ماندۀ خرده‎ریزهای زیر ناخن را بررسی می‎کند. خرده‌ریزهای ناخن برای آزمایش مواردی مثل اسمیر هیدروکسید پتاسیم (KOH)، یا کشت قارچ مورد استفاده قرار می‎گیرد. تست KOH به سرعت قابل انجام است در حالی که کشت قارچ به هفته‌ها وقت نیاز دارد.
دکترها باید در هنگام تشخیص عفونت قارچی ناخن مراقب باشند زیرا اختلالات دیگری با علایم مشابه وجود دارد. این اختلالات شامل موارد زیر است: پسوریازیس، لیخن پلانوس، درماتیت تماسی، تروما، تومور بستر ناخن، اگزما، و سندرم ناخن زرد.

دورنما
بیماران مبتلا به دیابت در مقابل عوارض متعددی آسیب‌پذیر هستند و باید با پزشک مشورت کنند. به هر حال، عفونت قارچی ناخن معمولاً دارای پیش‌آگهی خوبی است اگر به شکل کامل درمان شود. اگرچه عفونت قارچی ناخن ناخوشایند و آزاردهنده است، در اغلب موارد عفونت‎های ناشی از آن را می‌‏توان با موفقیت و بدون دچار شدن به عوارض پس از مداوا، درمان کرد.
درمان ممکن است برای علاج کامل عفونت به زمان درازی وقت نیاز داشته باشد، و نیز ممکن است نیازمند دوره‎های اضافی درمان نیز باشد. عوارض در برخی موارد شدید این نوع عفونت شامل آسیب دیدن ناخن یا از بین رفتن همیشگی آن یا گسترش عفونت است. در عین حال احتمال ضعیفی برای ایجاد سلولیت وجود دارد./

Source:
Nail fungal infection: Causes, treatment, and symptoms
Last updated Tue 16 May 2017
By Christian Nordqvist