• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلی‌نویز - شیکاگو
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
عفونت قارچی ناخن که به نام‌های اُنکومایکوزیس و تاینیا یونیکیوم نیز شناخته می‌شود شایع‌ترین بیماری ناخن و شامل 50 درصد موارد ناهنجاری‌های ناخن است. قارچ به طور معمول در بدن وجود دارد اما اگر دچار رشد بیش از حد گردد، می‌تواند سبب ایجاد مشکل شود.
هم ناخن پا و هم ناخن دست مستعد ابتلا به عفونتند، که معمولاً به شکل تغییر رنگ و سفت شدن و تخریب حاشیه‌های ناخن بروز می‌نماید. این اختلال بیشتر در ناخن پا شیوع دارد.
در حدود 10 درصد جمعیت بزرگسالان از عفونت قارچی ناخن رنج می‌برند.
مطالب این مقاله:
• علل
• چه کسی در خطر است؟
• علایم
• درمان‌ها
• تست و تشخیص
• دورنما
چه چیز سبب عفونت قارچی ناخن می‌شود؟
ارگانیسم‌های میکرسکپی معروف به قارچ سبب بروز عفونت‌های قارچی ناخن می‌شوند. این قارچ‌ها نیازی به نور آفتاب برای ادامۀ بقا ندارند و بنابراین در این نواحی رشد می‌کنند.
با شیوع بیشتر یک گروه از قارچ‌ها به‌نام درماتوفیت‌ها (مثل کاندیدا) مسؤول بروز عفونت‌های قارچی ناخن هستند. به‌هر جهت، برخی مخمرها و کپک‌ها نیز سبب بروز این عفونت‌ها می‌شوند که شامل موارد زیرند:
• تریکوفیتون روبروم - شایع‌ترین درماتوفیتی که سبب عفونت‌های قارچی ناخن می‌شود.
• تریکوفیتون اینتردیجیتالی.
• اپیدرموفیتون فلوکسوسوم.
• تریکوفیتون ویولکیوم.
• میکرواسپوروم جیپسیوم.
• تریکوفیتون تونسورانس.
• تریکفیتون سوداننس.
کپک‌های شایع شامل موارد زیر است:
• نیوسیتالیدیوم
• اسکوپولاریوپسیس
• آسپرژیلوس
پاتوژن‌‌هایی (عوامل بیماریزایی) که سبب عفونت قارچی ناخن می‌شوند معمولاً از طریق بریدگی‌های کوچک ایجاد شده در پوست یا فواصل کوچک میان ناخن و بستر آن وارد بدن می‌شوند. قارچ در بستر فضای گرم و مرطوب مناسب ایجاد شده توسط ناخن رشد می‌کند.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
زردی ناخن پا - به چه معنی است؟
چه کسی در معرض خطر عفونت قارچی ناخن است؟
هر کسی ممکن است دچار عفونت قارچی ناخن شود اما این عفونت در مردان بیش از زنان و نیز در پیران بیش از جوانان شایع است. برخی ویژگی‌ها یا عوامل خطر بروز عفونت قارچی ناخن را افزایش می‌دهند که عبارتند از:
• مشکل‌دار بودن سیستم گردش خون
• ناخن‌های دارای رشد کُند
• تاریخچۀ خانوادگی ابتلا به عفونت قارچی ناخن (زمینۀ ژنتیکی)
• عرق‌ریزی (تعریق) شدید
• محیط کار مرطوب یا نمناک
• استفاده از ناخن مصنوعی
• پوشیدن جوراب‌ها و کفش‌هایی که مانع از تهویۀ مناسب می‌شوند
• راه رفتن با پای پیاده در محیط‌های عمومی مرطوب (استخر شنا، سالن ورزش، و دوش‌های عمومی)
• جراحت یا عفونت پیشین ایجاد شده در ناخن یا پوست
• دیابت، ایدز، مشکلات گردش خون، ضعیف بودن سیستم ایمنی
• پوشیدن کفش‌های تنگ و فشار آورنده به ناخن
• ورزش‌هایی که باعث آسیب‌های اندک اما مکرر به هیپونکیوم (محل تلاقی نوک انگشت با ناخن) می‌شوند.
افراد پیر در بالاترین ریسک ابتلا به عفونت‌های قارچی ناخن قرار دارند زیرا گردش خون در آنها کمتر است و ناخن‌ها کندتر رشد می‌کنند (این هر دو ویژگی بخشی طبیعی از روند سالمندی محسوب می‌شود).
برای مطالعه دقیق بیماری‌های ناخن همراه توضیحات و تصاویر:
ناخن‌ها در مورد سلامت انسان چه می‌گویند؟
علایم عفونت قارچی ناخن کدامند؟
ناخن‌های دچار عفونت با قارچ به طور معمول دارای خصوصیات زیر هستند:
• ضخیمند
• شکننده‌اند
• کثیف به نظر می‌رسند
• ناهموار و رگه رگه به نظر می‌رسند
• از شکل طبیعی خارج شده‌اند
• حالت کسالت‌آوری دارند
• از نظر رنگ تیره‌تر هستند یا به زردی می‌زنند
در عین حال ممکن است:
• زیر ناخن دچار لکه شود - هیپرکراتوزیس
• خط‌خط‌ها یا رگه‌های زرد یا سفید ایجاد شود - اُنیکومیکوزیس جانبی
• نقطه‌های زردرنگ در قعر ناخن ایجاد گردد - اُنیکومیکوزیس پروکسیمال
• ناخن‌های عفونی ممکن است از بستر ناخن جدا شوند - اُنیکولیزیس
عفونت‌های قارچی ناخن می‌توانند سبب بروز درد در انگشتان دست و پا شوند و نیز ممکن است بوی ناخوشی از آنها متصاعد گردد.
دیگر علامت همراه عفونت‌های قارچی ناخن ضایعات غیر قارچی موسوم به درماتوفیدیت است. درماتوفیدیت‌ها ممکن است به شکل راش‌ها یا خارش در یک ناحیه از بدن که دارای عفونت قارچی نیست بروز کنند - بسیار شبیه به واکنش آلرژیک.
درمان عفونت قارچی ناخن
درمان عفونت قارچی ناخن ممکن است فرآیندی طولانی مدت و پرهزینه باشد. داروهای ضد قارچ در اشکال خوراکی، پمادهای موضعی، و درمان‌های جایگزین در دسترس است. کرم‌ها و پمادهای غیر نسخه‌ای نیز در بازار وجود دارد اما کارآیی و اثربخشی آنها در این مورد اثبات شده نیست.
داروهای خوراکی برای عفونت قارچی ناخن شامل موارد زیر است:
• تربینافین (لامیزیل)
• ایتراکونازول (اسپورانوکس)
• فلوکونازول (دیفلوکان)
این داروها تا 4 ماه وقت نیاز دارند تا به طور کامل ناخن عفونی شده را با ناخن غیر عفونی جایگزین کنند.
داروهای موضعی ضد قارچ ناخن می‌توانند عفونت‌های قارچی ناخن را پاکسازی کنند اما اغلب اوقات قادر به معالجۀ کامل عفونت نیستند. داروهای جایگزین شامل روغن درخت چای استرالیایی و عصارۀ دانۀ گریپ‌فروت برای درمان عفونت‌های قارچی ناخن مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به هر جهت، هیچ شواهد علمی در حمایت از این طب جایگزین برای درمان عفونت قارچی ناخن وجود ندارد.
در برخی موارد شدید، این احتمال هست که پزشک برداشتن کامل ناخن را در دستور کار قرار دهد.
پیشگیری از عفونت قارچی ناخن
پیشگیری از ابتلا به عفونت قارچی ناخن مستلزم رعایت مناسب بهداشت دست و پا است. برخی پیشنهادها در این مورد شامل موارد زیر است:
• کوتاه، خشک، و تمیز نگه داشتن ناخن‌ها.
• پوشیدن جوراب‌های عموماً سنتتیک که امکان تهویه برای پا را فراهم می‌کنند.
• استفاده از پودرها یا اسپری‌های ضد قارچ.
• استفاده از دستکش‌های پلاستیکی برای اجتناب از تماس بیش از حد با آب.
• اجتناب از چیدن با دندان یا گاز گرفتن ناخن‌ها.
• پوشیدن کفش یا صندل در مکان‌های عمومی و استخرها
• اطمینان از استریل بودن محیط سالن مورد استفاده برای مانیکور و پدیکور.
• استفادۀ کمتر از ناخن مصنوعی و لاک ناخن.
• شستشوی دست‌ها پس از لمس ناخن‌های عفونی.
• اجتناب از استفادۀ مشترک از جوراب و کفش.
تست و تشخیص عفونت قارچی ناخن
برای تشخیص عفونت قارچی ناخن دکتر معمولاً باقی ماندۀ خرده‌ریزهای زیر ناخن را بررسی می‌کند. خرده‌ریزهای ناخن برای آزمایش مواردی مثل اسمیر هیدروکسید پتاسیم (KOH)، یا کشت قارچ مورد استفاده قرار می‌گیرد. تست KOH به سرعت قابل انجام است در حالی که کشت قارچ به هفته‌ها وقت نیاز دارد.
دکترها باید در هنگام تشخیص عفونت قارچی ناخن مراقب باشند زیرا اختلالات دیگری با علایم مشابه وجود دارد. این اختلالات شامل موارد زیر است: پسوریازیس، لیخن پلانوس، درماتیت تماسی، تروما، تومور بستر ناخن، اگزما، و سندرم ناخن زرد.
دورنما
بیماران مبتلا به دیابت در مقابل عوارض متعددی آسیب‌پذیر هستند و باید با پزشک مشورت کنند. به هر حال، عفونت قارچی ناخن معمولاً دارای پیش‌آگهی خوبی است اگر به شکل کامل درمان شود. اگرچه عفونت قارچی ناخن ناخوشایند و آزاردهنده است، در اغلب موارد عفونت‌های ناشی از آن را میتوان با موفقیت و بدون دچار شدن به عوارض پس از مداوا، درمان کرد.
درمان ممکن است برای علاج کامل عفونت به زمان درازی وقت نیاز داشته باشد، و نیز ممکن است نیازمند دوره‌های اضافی درمان نیز باشد. عوارض در برخی موارد شدید این نوع عفونت شامل آسیب دیدن ناخن یا از بین رفتن همیشگی آن یا گسترش عفونت است. در عین حال احتمال ضعیفی برای ایجاد سلولیت وجود دارد./
Source:
Nail fungal infection: Causes, treatment, and symptoms
Last updated Tue 16 May 2017
By Christian Nordqvist
