علل تغییر ناگهانی بوی بدن کدامند؟

• علل تغییر ناگهانی بوی بدن
• درمان بوی بدن
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه

تغییرات بوی بدن به طور معمول علتی برای نگرانی محسوب نمی‌شود. این تغییرات اغلب نتیجه تغییر در سبک زندگی مثل دگرگون شدن برنامه غذایی یا رژیم ورزشی هستند. به هر حال، در برخی موارد تغییر ناگهانی در بوی بدن می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال زمینه‌ای در سلامت باشد.
عموماً گفته می‌شود که بوی بدن می‌تواند بر هر کسی تأثیر بگذارد، و به طور معمولاً نباید علتی برای ایجاد نگرانی باشد. در اکثریت موارد مردم می‌توانند با رعایت مناسب اصول بهداشتی از بروز این وضعیت پیشگیری کنند.

علل تغییر ناگهانی بوی بدن
عرق ممزوج با باکتری علت اصلی بوی بدن است، اما تمامی انواع عرق یکسان نیستند. دلیلش آن است که مردم دارای دو نوع مختلف غدد تعریق هستند.

غدد اکرین
غدد اکرین شمار زیادی غددند که کف دست و پا و نیز پیشانی، گونه‌ها و زیر بغل وجود دارند. عرقی که توسط این غد تولید می‌شود مایع بوده و فاقد بو است.

غدد اپوکرین
مردم دارای غدد اپوکرین در ناحیه زیر بغل و اطراف ناحیه تناسلی هستند. این غدد مایعی متراکم و شفاف تولید می‌کنند که ممکن است در زمان مخلوط شدن با باکتری‌های روی پوست بویی قوی ایجاد کنند.
چند علت مختلف شامل موارد زیر برای تغییرات بوی بدن وجود دارد:

ورزش
وقتی کسی ورزش می‌کند بدن وی برای حفظ یک دمای پایدار دچار تعریق می‌شود. وقتی این عرق با باکتری‌های روی پوست مخلوط و سپس خشک می‌شود می‌تواند بو ایجاد کند.
دیگر دلایل تعریق بیش از میزان نرمال در بدن شامل موارد زیر است:
• دچار بودن به اضافه وزن یا چاقی
• حضور در محیط گرم
• استرس

غذا
برخی غذاها می‌توانند به تغییر بوی بدن منجر شوند. برای مثال محتوی بالای فیبر سبزیجات چلیپایی مثل کلم، گل کلم، و کیل، می‌تواند بویی شبیه به بوی تخم مرغ به گاز دفع شده توسط بدن اضافه کند. مارچوبه اغلب به ادرار بویناک منجر می‌شود.
غذاهایی مثل سیر، پیاز، زیره، و ادویه کاری نیز باعث ایجاد تغییراتی در بوی بدن می‌شوند. ترکیبات شبه سولفور که بدن در زمان تجزیه آنها را آزاد می‌کند می‌توانند با عرق روی پوست واکنش ایجاد کنند که نتیجه بویی در بدن است که متفاوت از بوی طبیعی آن است.

عوارض جانبی دارو
برخی داروها می‌توانند باعث تعریق بیش از حد شوند، که این می‌تواند به تغییراتی در بوی بدن برخی افراد منجر گردد. برخی از شایع‌ترین مثال‌ها در مورد این داروها شامل موارد زیر است:
• دسیپرامین (نورپرامین)
• نورتریپ‌تیلین (پاملور)
• پیلوکارپین (ایسوپتو کاپرین)
• پروتریپتیلین (ویواکتیل)
• مکمل‌های زینک مثل کولد-ایز، گالزین، ارازینک یا زینکیت
در بسته‌بندی داروها باید فهرست تمامی عوارض جانبی محتمل قید شده باشد. به هر حال، این موضوع مهم است که به یاد داشته باشیم که تمامی افراد مصرف کننده یک دارو دچار عوارض جانبی آن نمی‌شوند.

اختلالات سلامت و بوی بدن
در برخی موارد تغییرات ناگهانی بوی بدن نتیجه یک اختلال زمینه‌ای سلامت است.

هپرهیدروزیس (هیپرهیدروز)
مردم دچار هیپرهیدروز دچار تعریق شدید غدد اکرین هستند. عرق اکرین گرایشی به ایجاد بوی بد در بدن نشان نمی‌دهد اما این بو ممکن است در نتیجه مخلوط شدن عرق مزبور با عرق اپوکرین ایجاد گردد.
هیپرهیدروزیس پلانتار می‌تواند باعث ایجاد تعریق بیش از حد در پاها شده و به بویناک شدن پا منجر گردد.
شخص ممکن است دچار هیپرهیدروز اولیه باشد که به معنی بروز خود به خودی آن است یا ممکن است تعریق بیش از حد یک علامت اختلالی دیگر در سلامت باشد. این وضعیت در عین حال ممکن است بر اثر عوارض جانبی برخی داروها بروز کند.

تری‌میتل‌امینوریا
تری‌متیل‌امینوریا یک اختلال ژنتیکی نادر است. افراد مبتلاء به این بیماری فاقد توانایی تجزیه ترکیب شیمیایی موسوم به تری‌متیلامین هستند. این ترکیب با عرق، ادرار، و بازدم تنفس از بدن خارج شده به آن بویی شبیه به تخم مرغ گندیده، ماهی، یا زباله می‌دهد.

دیابت
بوی بد بدن در برخی از افراد می‌تواند یک نشانه دیابت باشد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مقدار زیادی گلوکز در خون وجود دارد. دیابت یک بیماری طولانی مدت است که این بدان معنی است که علاجی برای آن نیست و فقط می‌توان آن را کنترل کرد.
دیگر علایم این بیماری عبارتند از:
• نیاز به ادرار کردن در فواصل زمانی کوتاه
• تشنگی مفرط
• گرسنگی شدید
• خستگی شدید
• تاری دید
• کند شدن فرآیند التیام زخم

بیماری کلیه
گاهی از اوقات بوی بدن ممکن است یک نشانه بیماری کلیه باشد که به آن معنی است که کلیه‌ها آسیب دیده‌اند و قادر به فیلتر کردن خون به شکل مناسب نیستند. دیگر علایم عبارتند از:
• خستگی شدید
• مشکلات تمرکز
• مشکلات خواب
• خارش پوست و خشکی پوست
• تکرر ادرار
• ادرار کف‌آلود
• ورم پا

درمان بوی بد بدن
"انجمن بین‌المللی هیپرهیدروزیس" توصیه‌های زیر را به افراد دچار نگرانی در مورد تعریق بیش از حد و بوی بدن ارائه می‌دهد:
• ناحیه آسیب دیده پوست را تمیز و خشک نگه دارید
• از ضد عرق استفاده کنید
• منظماً با صابون آنتی‌باکتریال شستشو کنید
• برای پوشاندن بو از دئودورانت استفاده کنید
افراد نگران در مورد بوی پا می‌توانند کفش و جوراب خود را منظماً عوض کنند. آنها در عین حال می‌توانند از انواع پودر و ضد عرق برای کنترل رطوبت پا استفاده نمایند.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
هر کسی که ظن آن دارد که تغییر ناگهانی بوی بدن وی به علت یک مشکل زمینه‌ای سلامت است باید با پزشک مشورت کند.
اختلالاتی مثل بیماری کلیه و دیابت مواردی جدی بوده و به مراقبت پزشکی نیاز دارند.

خلاصه
هر کسی گهگاه دچار بوی بدن می‌شود و به طور معمول این وضعیت جای نگرانی ندارد. به همین منوال در اکثریت موارد مردم نباید در مورد تغییرات بوی بدن خود نگران شوند.
وقتی کسی عرق می‌کند، مایع عرق ممکن است با باکتری‌های روی پوست مخلوط شود و به بویی تند منجر گردد. بهترین راه اجتناب از این وضعیت تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه تحت تأثیر است.
گاهی از اوقات تغییری در بوی بدن ممکن است نتیجه یک مشکل زیربنایی در سلامت باشد. برای مثال دیابت و بیماری کلیه هر دو می‌توانند به تغییر در بوی بدن منجر شوند. هر کسی که ظن ابتلاء به چنین اختلالی در مورد وی مطرح است باید در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کند./

• دکتر دِبرا رُز ویلسون، آماندا بارل
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
What causes a sudden change in body odor?
Medically reviewed by Debra Rose Wilson, PhD, MSN, RN, IBCLC, AHN-BC, CHT
On March 23, 2020
New —
Written by Amanda Barrell