سبوم چیست؟ تولید، عملکرد، فواید سلامت و موارد دیگر

در این مقاله:
• سبوم چیست؟
• سبوم چطور تولید می‌شود؟
• عملکرد سبوم
• فواید سبوم برای سلامت
• بیش‌تولید سبوم
• کمبود تولید سبوم
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه

سبوم یک ماده روغنی تولید شده در غدد سیبیشس (سباسه) است. سبوم با مولکول‌های چربی به نام لیپیدها مخلوط می‌شود تا یک روکش محافظتی برای سطح پوست ایجاد گردد.
این چربی‌ها به سیراب شدن پوست و محافظت از آن در برابر عوامل بالقوه بیماریزا مثل باکتری و قارچ کمک می‌کنند.

سبوم چیست؟
سبوم یک ماده چسبناک روغنی است که توسط غدد سباسه تولید می‌شود، غددی که در لایه میانی پوست نزدیک به فولیکول‌های مو قرار دارند. سبوم به مرطوب نگه داشتن و محافظت از پوست کمک می‌کند.
سبوم حاوی چند نوع مولکول چربی یا لیپید است. سبوم در انسان حاوی 57.5 درصد تری‌گلیسیرید و اسیدهای چرب، 26 درصد ایسترهای مومی و 12 درصد اسکوالن است که نوعی لیپید محسوب می‌شود.

سبوم چطور تولید می‌شود؟
صورت، جمجمه، و قفسه سینه دارای بیشترین تراکم غدد سابسه هستند - هر یک از این نواحی دارای تا 900 عدد از غدد مزبور در هر یک چهارم سانتی‌تر مربع است.
غدد سباسه سبوم را از طریق ترشح هالوکرین، یک فرآیند مرگ سلولی برنامه‌ریزی شده تولید می‌کنند. سلول‌های تخصصی موسوم به سبوسیت‌ها، سبوم حل شده را به داخل غدد سباسه ترشح می‌کنند.
سبوم از درون مجاری فولیکولی عبور کرده و به غدد سباسه موجود در فولیکول مو متصل می‌شود. رشد مو باعث بالا آوردن سبوم شده و آن را به سطح پوست منتقل می‌کند.
تولید سبوم در پاسخ به تغییرات سطوح هورمون‌ها تغییر می‌کند. هورمون‌های جنسی سنتاً در نظر گرفته شده به عنوان هورمون‌های جنسی مردانه، به ویژه تستوسترون نقشی بزرگ در تنظیم فعالیت غده سباسه ایفاء می‌کنند.
تولید سبوم کمی پس از تولد اوج می‌گیرد و در طول هفته اول زندگی کاهش پیدا می‌کند. در طول بلوغ، تستوسترون بدن را فرا می‌گیرد و محرک خیزش مجدد در تولید سبوم می‌شود. میزان تستوسترون و سبوم به شکل طبیعی با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند.

عملکرد سبوم
سبوم به 90 درصد لیپیدها یا مولکول‌های چربی روی سطح پوست کمک می‌کند. این لیپیدها در رطوبت محصور شده و پوست را در برابر اشعه ماوراء بنفش آفتاب و دیگر علل مضر محافظت می‌کنند.
سبوم همچنین آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی مثل ویتامین E را به سطح پوست انتقال می‌دهد. این عمل می‌تواند به پیشگیری از صدمات اکسیداتیو پوست کمک کند.
در این اثناء اسید ساپائینیک و دیگر اسیدهای چرب موجود در سبوم به مقابله با باکتری استافیلوکوکوس آرئوس که باعث ایجاد عفونت استافی بوده و عامل تقویت کننده درماتیت اتوپیک است کمک می‌کنند. بسیاری از اجزاء سبوم شامل اسیدهای چرب و اسکوالن دارای ترکیبات ضد التهاب هستند.

فواید سبوم برای سلامت
اجزاء سبوم گذشته از مقابله با التهاب از چند طریق از سلامت ما حمایت می‌کنند:
• سیراب کردن پوست. سبوم به مرطوب ماندن داخل پوست که تقویت کننده سیراب شدن و انعطاف‌پذیری آن است کمک می‌کند.
• انتقال آنتی‌اکسیدان. سبوم آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی را به سطح پوست منتقل می‌سازد. آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی طبیعی هستند و به محافظت در برابر اثرات آسیب زننده رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند.
• محافظت در برابر میکرب‌ها. سبوم اندکی اسیدی است و pH (اسیدیته) آن بین 4.5 تا 6 است. در نتیجه، سبوم به پیشگیری از پاتوژن‌های مضر مثل باکتری‌ها و ویروس‌ها از نفوذ به داخل پوست کمک می‌کند.

بیش‌تولید سبوم
تولید سبوم در پاسخ به نوسانات هورمونی مرتبط به سن، برخی داروها و سبک زندگی متفاوت است.
تولید زیاد سبوم می‌تواند به ایجاد پوست روغنی یا پوست چرب منجر گردد. افراد دارای پوست روغنی ممکن است متوجه گشادتر بودن منافذ پوست خود و اینکه پوست آنان روغنی یا صیقلی به نظر می‌رسد، شوند.
سبوم زیاد در ترکیب با سلول‌های پوست مرده می‌توانند پلاگی درون پرز تشکیل دهند که نتیجه آن ایجاد جوش سرسیاه و جوش‌های معمولی است. این پلاگ همچنین باکتری‌ها را در منفذ پوست محبوس می‌کند که این وضعیت می‌تواند به التهاب منجر گردد.
در نهایت، منفذ مسدود شده پاره می‌شود، باکتری، سبوم و سلول‌های پوست مرده از آن به بیرون و در بافت‌های مجاور نشت می‌کند و ضایعات آکنه ایجاد می‌نماید که ممکن است دردناک باشند.
مردم غالباً می‌توانند روغنی شدن پوست را با استفاده از یک روش مراقبت پوست معمول و ملایم اما کارآمد که حاوی محصولات زیر باشد کنترل کنند:
• اسید بتا-هیدروکسی
• بنزویل پروکساید
• گلیکولیک اسید
• اسید سالیسیلیک
"آکادمی آمریکایی انجمن درماتولوژی" توصیه می‌کند افراد دچار پوست روغنی از کاربرد پاک کننده‌های بر پایه روغن یا الکل اجتناب کنند. این محصولات می‌توانند پوست را تحریک کرده به طور بالقوه محرک تولید روغن بیشتری بر روی پوست شوند.
پزشکان می‌توانند آکنه را با موارد زیر درمان کنند:
• آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی
• رتینوئیدها
• هورمون درمانی
• کورتیکوستروئیدها
• نوردرمانی
• لایه‌بردارهای شیمیایی

کمبود تولید سبوم
کمبود تولید سبوم نیز می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. عوامل زیر می‌توانند باعث کاهش تولید سبوم شوند:
• قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‌زا یا مواد شیمیایی قوی
• برخی داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی مثل آنتی‌اندروژن‌ها
• رتینوئیدهای نسخه‌ای مثل ایزوتریتینوئین (اکیوتان)
• سوءتغذیه
• اختلالات غده هیپوفیز
مردم دچار کم‌فعالی غدد سباسه، یا کمبود سبوم، ممکن است با مشکل خشکی، فلس مانند شدن یا خارش پوست مواجه گردند. این علایم ممکن است در صورت استفاده شخص از کاربرد محصولات مراقبت پوست دارای مواد شیمیایی قوی تشدید گردد.
مرطوب کننده‌های حاوی سرامیدها یا رطوبت‌گیرها می‌توانند به تخفیف خشکی پوست کمک کنند. ترکیباتی که باید در صدد تهیه آنها بود عبارتند از :
• اسکوالن
• هیالورونیک اسید
• آلفا هیدروکسی اسید
• گلیسرول
• روغن جوجوبا
مردم می‌توانند از طرق زیر در محیط خانه با مشکل پوست خشک مقابله کنند:
• لایه‌برداری پوست با استفاده از تراش ملایم صورت
• استفاده از مرطوب کننده برای افزایش رطوبت هوا
• استفاده از آب گرم به جای آب داغ برای حمام
• اجتناب از محصولات مراقبت پوست و مو که دارای الکل و روایح مصنوعی باشند

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورتی که راهکارهای مراقبت خانگی یا داروهای غیر نسخه‌ای باعث بهبود خشکی پوست نشوند شخص باید به پزشک مراجعه کند.
همچنین در صورت وجود ناراحتی به شکل بالقوه یا بروز ناراحتی در مورد ایجاد علایم زیر مردم باید به پزشک مراجعه کنند:
• مداوم بودن جوش یا زیاد بودن آنها
• جوش‌های ملتهب که باعث ایجاد ناراحتی عاطفی یا فیزیکی می‌شوند
• عفونت‌های برگشت کننده پوست
• خشکی، سرخی، یا خارش پوست
• بروز لکه‌های پوست خشک که ترک خورده یا خونریزی می‌کنند

خلاصه
غدد سباسه یک ماده روغنی به نام سبوم تولید می‌کنند که عامل تقویت تعداد زیادی از لیپیدها - مولکول‌های چربی - برای رسیدن به سطح پوست است. این لیپیدهای سطحی پوست را سیراب و سالم نگه می‌دارند.
بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم بودن سبوم می‌تواند مشکلاتی برای پوست ایجاد کند. تولید بیش از حد سبوم می‌تواند به روغنی شدن پوست یا آکنه منجر شود در حالی که کمبود تولید سبوم می‌تواند به خشکی، خارش یا ورقه ورقه شدن پوست منجر شود.
در هر مورد، محصولات غیر نسخه‌ای مراقبت از پوست و راهکارهای خانگی مراقبت از پوست به تجدید تعادل میزان سبوم کمک می‌کنند. اگر این تکنیک‌ها مؤثر نباشند شخص باید به پزشک مراجعه کند./

سبوم چیست؟ تولید، عملکرد، فواید سلامت و موارد دیگر
ریما پاتل، جیمی اسک
ترجمه پریسا شعله‌دوست

Source:
Medical News Today
What is sebum?
Medically reviewed by Reema Patel, MPA, PA-C —
Written by Jamie Eske
On December 14, 2020