سوزش چشم - علل، درمان، و مداوای خانگی

• ریچل نِل، دکتر آن مری گریف
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

سوزش چشم می‎تواند هم نگران کننده و هم آزار دهنده باشد. در بیشتر موارد، سوزش چشم را می‎توان به سرعت تشخیص داد و با استفاده از داروهای غیر نسخه‎ای به درمان آن پرداخت. در هر حال، برخی موارد مرتبط به سوزش چشم وجود دارد که پرداختن به آنها نیاز به دخالت و درمان تخصصی دارد.
در این مقاله علل، تشخیص، و درمان سوزش چشم مورد بررسی قرار می‎گیرد.

[مطالب این مقاله:]
• علل
• تشخیص
• درمان و مداوای خانگی
• دورنما

علل سوزش چشم
حالت نیش خوردگی یا آزردگی چشم‎ها اغلب در مورد سوزش چشم‎ها مطرح است. علل شایع سوزش چشم شامل موارد زیر است:

بلفاریت
بلفاریت با پوست لایه لایه و شوره مانند در پایۀ پلک چشم مشخص می‎شود. بلفاریت بر اثر یک عفونت باکتریایی ایجاد می‎شود. علایم دیگر در این مورد شامل سرخی و ورم چشم است.

خشکی چشم
خشکی چشم ممکن است در هنگامی ایجاد شود که مجاری اشک به میزان کافی اشک تولید نمی‎کنند یا اینکه نوع اشک تولید شده مناسب نیست. خشکی چشم گرایشی به بروز بیشتر در زنان و افراد پیر از خود نشان می‎دهد. علایم دیگر در این مورد عبارتند از:
• درد
• سرخی چشم
• احساس سنگینی در پلک چشم
• تاری دید

آلرژی چشم
آلرژِی چشم که در عین حال ورم ملتحمه آلرژیک شناخته می‎شود، هنگامی ایجاد می‎گردد که مواد تحریک کننده وارد چشم می‎شوند. بدن به این مواد با تولید هیستامین‎ها واکنش نشان می‎دهد که این می‎تواند سبب ایجاد سوزش چشم شود.
محرک‎های شایع آلرژی‌های چشم شامل گرد و غبار، گرده، دود سیگار، انواع عطر، مو و پشم حیوانات خانگی و انواع غذا است.
دیر علایم آلرژی‎های چشم عبارتند از:
• سرخی چشم
• ریزش اشک و ورم
• خارش چشم

آفتاب‎سوختگی چشم
قرار گرفتن بیش از حد در معرض تماس با نور پرتوهای ماوراء بنفش آفتاب (UV) می‎تواند باعث ایجاد آفتاب‎سوختگی چشم شود، که زیر عنوان فتوکراتیت شناخته می‎شود.
در کنار سوزش چشم علایم شامل موارد زیر است:
• حساسیت نسبت به نور
• درد
• احساس زبری و زمختی در چشم
• آبریزش چشم
• هاله‎دار شدن اطراف منبع نور

روزاسه (روساسه) چشمی
روساسه چشمی اختلالی است که باعث بروز التهاب در پلک چشم می‎شود. این اختلال مبتلابه مردم دچار آکنه روزاسه می‎شود، اختلالی پوستی که با ایجاد حالت سرخی و برافروختگی صورت مشخص می‎گردد.
دیگر علایم روزاسه چشمی عبارتند از:
• درد
• حساسیت نسبت به نور
• کاهش بینایی فرد در موارد شدید

پتریجیوم
پتریجیوم یک تودۀ بافت گوشت مانند است که روی بخش سفید چشم ظاهر می‎شود. پتریجیوم به طور معول در نزدیکی بینی بروز می‎کند اگرچه امکان ایجاد آن در بخش بیرونی چشم نیز وجود دارد. اعتقاد بر آن است که پتریجیوم نتیجۀ ترکیب عواملی مثل خشکی چشم و نور ماوراء بنفش آفتاب است.
علایم پتریجیوم عبارتند از:
• سوزش چشم
• خارش چشم
• سرخی چشم
• ورم چشم
در برخی موارد توده مزبور می‎تواند گسترش یافته و قرنیه را بپوشاند که این می‎تواند بر بینایی فرد تأثیر منفی بگذارد.

تشخیص
شناسایی علت زیربنایی سوزش چشم اهمیت دارد. مردم دچار سوزش چشم باید در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنند.
پزشک روند تشخیص علت سوزش چشم را با گرفتن شرح حال پزشکی و پرسش از بیمار در مورد علایم ایجاد شده آغاز می‎کند. پزشک پرسش‎هایی در مورد زمان آغاز علایم، مواردی که باعث تشدید علایم یا تخفیف آنها می‎شود، و نیز اینکه فرد دارای تاریخچۀ ابتلاء به دیگر اختلالات چشم بوده است یا خیر، مطرح می‎کند.
پزشک در عین حال مروری بر داروهایی که احتمالاً فرد مصرف می‎کند خواهد داشت. برخی از داروها مثل دکونژستانت‎ها می‎توانند باعث تقویت سوزش چشم شوند.
در کنار گرفتن تاریخچۀ پزشکی فرد، پزشک یک معاینۀ بالینی در مورد چشم‌ها انجام می‎دهد. پزشک چشم‌ها را در جستجوی یافتن نشانه‎های حاکی از بی‎نظمی‌های ساختاری، خشکی، و آسیب‎دیدگی بررسی می‎کند.
متخصصان چشم‌پزشکی در عین حال ممکن است از قطره‎های چشمی خاصی استفاده کنند که به پزشک امکان مشاهدۀ جریان اشک و میزان رطوبت چشم را می‎دهند.

درمان و مداوای خانگی
درمان سوزش چشم در اغلب موارد به علت زیربنایی بروز این سوزش بستگی دارد. برای مثال، اگر سوزش چشم نتیجۀ ایجاد یک عفونت باکتریایی باشد، دکتر ممکن است مصرف قطره‎های چشمی آنتی‎بیوتیک را برای درمان عفونت توصیه کند.
درمان در اغلب موارد با هدف کاهش خشکی چشم پیگیری می‎شود.
دیگر مداخلات پزشکی که دکتر ممکن است برای سوزش چشم توصیه کند عبارتند از:
• تمیز کردن حاشیۀ پلک چشم در نزدیکی پایۀ مژه‎ها با استفاده از پاک کننده‎ها و آب ولرم. مردم می‎توانند پس از پاکسازی چشم آن را به ملایمت خشک کنند.
• استفاده از قطره‎های چشمی لوبریکانت (لیز کننده) برای کاهش خشکی و بهبود آسایش چشم. برای هر مورد خشکی چشم پزشک ممکن است قطره‎های لیز کنندۀ چشم یا اشک مصنوعی تجویز کند.
• استفاده از کمپرس گرم برای چشم. برای این کار می‎توان یک حوله تمیز را در آب گرم خیس داد و با استفاده از آن به نظافت چشم پرداخت.
• استفاده از قطره‎های چشمی آنتی‎هیستامین یا قرص‎های آن برای کاهش اثرات واکنش‌های آلرژیک بر روی چشم.
• استفاده از مکمل‎هایی مثل روغن ماهی یا روغن بزرک. این مواد می‎توانند به کاهش اثرات ناشی از خشکی چشم کمک کنند. مواد مزبور به طور خاص برای مردم دچار روساسه چشمی مفیدند.
• نوشیدن مقادیر فراوان آب در طول روز می‎تواند به مرطوب نگه داشتن چشم و کاهش خشکی آن کمک کند.
• ایجاد وقفه‎های حساب شده و منظم در استفاده از صفحه نمایش یا کامپیوتر می‎تواند میزان خشکی و آزردگی چشم را کاهش دهد.
• استفاده از عینک آفتابی برای محافظت چشم در برابر پرتوهای نور ماوراء بنفش آفتاب و تحریک بیشتر چشم مفید است.
در موارد نادر خشکی بیش از حد چشم، دکتر ممکن است گزینۀ جراحی را در دستور کار قرار دهد. مثالی در این مورد شامل وارد کردن پلاگ‎هایی به داخل مجاری اشک برای پیشگیری از خشکی و خارج شدن آنها از چشم است.

دورنما
در حالی که سوزش چشم می‎تواند دردناک باشد، این اختلال در اغلب موارد از طریق درمان صحیح و شناسایی علل زیربنایی و کاهش میزان خشکی چشم بسیار درمان‌پذیر است.
اگر کسی در کنار سوزش چشم دچار علایمی مثل کاهش بینایی شده باشد، وی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند./

Source:
What causes burning eyes?
Last reviewed Tue 8 May 2018
By Rachel Nall, RN, BSN, CCRN
Reviewed by Ann Marie Griff, OD