اسیلوپسیا، حس حرکت مداوم در محیط ساکن

• علل اسیلوپسیا
• علایم اسیلوپسیا
• درمان اسیلوپسیا
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• تشخیص اسیلوپسیا
• ریسک فاکتورهای اسیلوپسیا
• خلاصه

اسیلوپسیا حس وجود حرکت مداوم در محیط پیرامون خود است حال آنکه در واقعیت این محیط ساکن است.
اسیلوپسیا معمولاً یک علامت اختلالاتی است که بر حرکت چشم‌ها یا توانایی آنها آنها برای ایجاد تصویرهای باثبات، به ویژه در طول حرکت، تأثیر منفی می‌گذارند.

علل اسیلوپسیا
اسیلوپسیا معمولاً بر اثر اختلالاتی ایجاد می‌شود که بر حرکت چشم تأثیر می‌گذارند یا چگونگی عمل قسمت‌هایی از چشم، گوش داخلی، و مغز را برای ثبات تصاویر و حفظ تعادل دگرگون می‌کنند.
اسیلوپسیا اغلب با انواع نیستاگموس مرتبط می‌شود، اختلالی که باعث ایجاد حرکات غیر نرمال یا غیر ارادی در چشم می‌گردد.
اختلالات تأثیرگذار بر نواحی مختلف مغز به ویژه مخچه یا بخش‌هایی از سیستم حرکتی بینایی دیگر علل شایع اسیلوپسیا محسوب می‌شوند.
سیستم حرکت چشمی یک‌سری فرآیندهای بیولوژیکی است که در زمان حرکت چشم‌ها یا سر ثبات تصاویر را حفظ می‌کنند. آسیب دیدن سیستم حرکت چشمی گرایشی به مختل کردن بینایی از خود نشان می‌دهد و این وهم را ایجاد می‌کند که گویی دنیا همیشه در حال چرخش است، به ویژه زمانی که شخص حالت قرارگیری سر یا مسیر حرکت خود را تغییر دهد.
برخی از شایع‌ترین اختلالاتی که کارشناسان آنها را با اسیلوپسیا مرتبط دانسته‌اند عبارتند از:
• اختلالات نورولوژیک مثل تشنج، مالتیپل اسکلروزیس، میوکیمیای اریب بالایی
• آسیب‌های مغز یا سر به ویژه صدمات دوطرفه قشر مخچه‌ای
• اختلالاتی مثل استروک، که بر عضلات چشم یا عضلات اطراف چشم تأثیر می‌گذارند
• اختلالاتی مثل بیماری مانیر که به گوش داخلی آسیب می‌زنند
• اختلالاتی مثل انواع تومور یا مننژیت که باعث التهاب مغز می‌شوند
برخی از مردم با اختلالات مسبب اسیلوپسیا به دنیا می‌آیند اما اغلب بیماران در دوره‌های بعدی زندگی خود دچار آن می‌شوند.

علایم اسیلوپسیا
"انجمن آمریکایی روان‌شناسی" اسیلوپسیا را به عنوان "احساس درک حرکت نوسان‌دار محیط" تعریف می‌کند.
بر مبنای این تعریف اغلب مردم مبتلاء به اسیلوپسیا دچار تحریف بینایی می‌شوند - معمولاً به شکل این احساس که جهان به طور مداوم در حال حرکت است حتی وقتی همه چیز ساکن است. این حس می‌تواند باعث گردد تا تصاویر حالات زیر را به خود بگیرند:
• تار
• نوسان‌دار
• پران
• لرزان
علایم بصری اسیلوپسیا می‌تواند سبب موارد زیر نیز بشود:
• سرگیجه
• تهوع
• ورتیگو
• مشکلات حرکت، راه رفتن یا رانندگی کردن
• مشکلات تعادل یا هماهنگی
• مشکل تمرکز بر روی اشیاء
• ناامیدی و استرس
• صدمات مثل افتادن یا برخورد کردن با اشیاء
• ناتوانی، یا بر اثر صدمات یا به علت ناتوانی در حرکت به شکل ایمن
از آنجا که بیشتر موارد اسیلوپسیا دستکم تا حدودی ناشی از مشکلات تثبیت تصاویر است، بسیاری از مردم در اکثریت موارد هنگام حرکت دچار آن می‌شوند.
علایم اغلب در طول حرکت شروع و با توقف حرکت برطرف می‌شوند. به هر حال، در موارد نادر علایم ممکن است در حالت درازکش یا نشسته یا حتی در حالت ایستاده بروز کنند. اسیلوپسیا همچنین ممکن است خود را در برخی حالات قرارگیری بدن نشان دهد که این به شخص بستگی دارد.
اسیلوپسیا اغلب فارغ از تواتر یا شدت آن مشکلی ناتوان کننده است زیرا باعث از دست رفتن تعادل، مشکلات بینایی و تهوع می‌شود.
مردم دچار اسیلوپسیا ممکن است نتوانند تنها زندگی کنند. به علاوه، آنها ممکن است دچار یأس شوند زیرا توصیف علایم یا توضیح میزان تأثیر این بیماری بر زندگی آنان دشوار است.

درمان اسیلوپسیا
اسیلوپسیا به طور معمول به عنوان یک علامت مشکلی زیربنایی بروز می‌کند. در حال حاضر، هیچ درمان خاص یا تأیید شده برای اسیلوپسیا به عنوان یک اختلال مستقل وجود ندارد. بنابراین نوع درمان به علت زیربنایی بستگی دارد.
نیستاگموس اختلال حرکات غیر ارادی چشم است. اگر نیستاگموس علت ایجاد اسیلوپسیا باشد گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر خواهد بود:
• عینک‌های مخصوص یا لنزهای تماسی که به شفافیت بینایی کمک می‌کنند و ممکن است به کند شدن حرکات چشم منجر شوند (معمولاً در موارد مادرزادی بودن بیماری)
• دارودرمانی یا عمل جراحی برای درمان اختلالات مسبب نیستاگموس
• در صورت لزوم توقف مصرف مواد مخدر یا الکل
• در موارد نادر، عمل جراحی برای تجدید تنظیم عضلات کنترل کننده چشم با هدف ایجاد امکان قرارگیری سر در حالت آرامش‌بخش‌تر و محدود کردن حرکات چشم

بینایی درمانی
انواع مختلف بینایی درمانی نیز ممکن است به درمان اختلالات موجب حرکات بی‌نظم یا غیر قابل کنترل مثل نیستاگموس کمک کنند. بینایی درمانی عموماً در کاهش یا حتی برطرف کردن اسیلوپسیا مؤثر است.
بینایی درمانی اپتومتریک شامل انجام تمرینات پیشرونده تحت هدایت یک متخصص چشم‌پزشکی است. این تمرینات به بازآموزی ویژگی‌های بینایی و بهبود مهارت‌های بصری کمک می‌کنند.
برای مثال، ممکن است درمان شامل خواندن چند سطرهای نوشته با استفاده از ابزار مختلفی مثل فیلترها یا لنزهای درمانی باشد. به شکل جایگزین، شخص ممکن است نوشته‌ها را در حالت ایستاده روی یک سطح تعادلی بخواند.
اسیلوپسیا همچنین ممکن است به انواع مختلف تکنیک‌های بر پایه بازخورد شنوایی اکولوموتور جواب دهد که کمک می‌کنند تا شخص به حرکات غیر نرمال چشم "گوش" دهد و کنترل بیشتری بر آنها داشته باشد.
در عین حال شواهدی وجود دارد که تمرینات ریلکسیشن ممکن است به شخص کمک کنند تا چگونگی مدیریت بر علایم اسیلوپسیا را به شکلی مؤثرتر یاد بگیرد.

دارو
اگر اسیلوپسیا ریشه در نیستاگموس داشته باشد پزشکان به ندرت از دارو به عنوان روش درمان استفاده می‌کنند.
به هر حال چند مطالعه پی برده‌اند که بعضی اختلالات مسبب اسیلوپسیا ممکن است به داروهای بلوک کننده انواع گاما امنیوبوتیریک اسید (GABA)، جواب دهند. GABA آمینو اسیدی است که به شکل طبیعی بروز کرده و به عنوان یک پیام‌رسان شیمیایی در مغز عمل می‌کند. مثال‌هایی از این داروها شامل کلونازپام (کلونوپین) و گاباپنتین (نورونتین) است.
در برخی موارد، داروهای ضد تشنج و بتا بلوکر نیز ممکن است به درمان اختلالات مسبب اسیلوپسیا کمک کنند.

سازگاری
در برخی موارد مغز ممکن است چگونگی سازگاری با اسیلوپسیا را به مرور زمان یاد بگیرد.
اطفال دچار اختلال مادرزادی مسبب اسیلوپسیا ممکن است به مرور زمان در طول رشد عصبی خود را با آن سازگار کنند، اگرچه بینایی اطفال ممکن است کماکان دچار اختلالات دیگری باشد.
در هر حال، در صورتی که علایم اسیلوپسیا به مرور زمان نوسان داشته باشد مغز به طور معمول قادر به سازگار کردن خود نخواهد بود.
از این گذشته، در موارد شامل صدمات شدید یا برگشت‌ناپذیر مغز و سیستم وستیبولار بینایی، اسیلوپسیا ممکن است دایمی باشد.
در مواردی که علایم اسیلوپسیا به درمان علت زیربنایی پاسخ نمی‌دهد یا علت شناخته نمی‌شود، گزینه‌های درمانی دیگر بسیار کمی وجود دارد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
مردم دچار مشکلات هر نوع غیر قابل توضیح بینایی باید در اولین فرصت ممکن به چشم‌پزشک مراجعه کنند.
هر کسی که احساس می‌کند گویی دنیای پیرامون وی مدام در حال حرکت است یا دچار سرگیجه‌های غیر قابل توجیه، مشکلات تعادل یا ورتیگو است باید در اولین فرصت ممکن به چشم‌پزشک مراجعه کند.
اسیلوپسیا اغلب با اختلالاتی همراه است که در صورت عدم درمان مؤثر و زودهنگام می‌توانند رو به وخامت بروند. نادیده گرفتن یا رد درمان اسیلوپسیا نیز به میزان زیادی خطر آسیب‌دیدگی را افزایش می‌دهد، که علت آن مقدمتاً ناشی از اختلال بینایی و تعادل است.

تشخیص اسیلوپسیا
اسیلوپسیا یک علامت است و خود به خود یک اختلال زیربنایی پزشکی محسوب نمی‌شود. در نتیجه، تشخیص اختصاصی برای آن وجود ندارد.
به هر حال، چشم‌پزشک علت اسیلوپسیا را تشخیص خواهد داد.
برای شروع این فرآیند پزشک معمولاً پرسش‌هایی در زمینه موارد زیر در پیوند با اسیلوپسیا مطرح خواهد کرد:
• چه زمانی شروع شد
• شخص چه می‌بیند یا احساس می‌کند
• آیا اسیلوپسیا مبتلابه یک چشم است یا هر دو
• آیا علایم در برخی موقعیت‌ها یا فعالیت‌ها بهتر می‌شوند یا بدتر
• چه موقعی علایم شروع می‌شوند
• علایم چند وقت به چند وقت بروز می‌کنند
• علایم به چه میزان شدید یا ناتوان کننده‌اند
• آیا دیگر علایم بصری یا سیستم عصبی مرکز به همراه اسیلوپسیا بروز می‌کنند یا علایم اسیلوپسیا به شکل مستقل ایجاد می‌شوند
وقتی چشم‌پزشک علایم را ارزیابی کرده باشد احتمالاً یک شرح حال پزشکی کامل می‌گیرد و یک سری تست‌ها را برای تشخیص اختلال زیربنایی مسؤول اسیلوپسیا انجام می‌دهد. این تست‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشند:
• آزمون‌های نورولوژیک و نورو-افتالمولوژیکی
• اسکن‌های MRI و انژیوگرافی تشدید مغناطیسی
• CT اسکن
• افتالموسکپی
• سونوگرافی
• الکتروکاردیوگرام و اکوکاردیوگرام
• الکترونیستاگموگرافی
• پانکچر لومبار
• اُدیوگرام
• آزمایش‌های خون و ادرار
• اسکن لیزری
• تست‎‌های روان‌شناسی

ریسک فاکتورهای اسیلوپسیا
ریسک فاکتورهای شایع برای ایجاد اسیلوپسیا شامل موارد زیر است:
• صدمات مغزی، تومورها یا جراحت
• آسیب دیدن عضلات چشمی
• مصرف لیتیم یا داروهای ضد صرع یا امینوگلایکوساید (آمینوگلیکوزید)
• سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
• کمبود ویتامین B12
• سابقه خانوادگی اختلالات چشم به ویژه نیستاگموس
• صدمات یا بیماری گوش داخلی
• اختلالات چشمی مثل کاتاراکت، مشکلات تمرکز و استرابیسموس
• آلبینیسم (فقدان رنگدانه در پوست)

اختلالات مرتبط
بسیاری از اختلالات مختلف تأثیرگذار بر نور چشم یا سیستم عصبی مرکزی شامل موارد زیر می‌توانند به اسیلوپسیا مرتبط بوده یا عامل ایجاد آن باشند:
• وستیبولوپاتی دوطرفه
• اغلب انواع نیستاگموس
• استروک
• مالتیپل اسکلروزیس
• تشنج
• صدمات سر
• صدمات عصب
• برخی انواع تومور مغزی، به ویژه آنهایی که به مخچه آسیب می‌زنند
• اپسوکلونوس
• انسفالوپاتی ورنیکه
• مسمومیت لیتیم
• کمبود ویتامین B12
• بدشکلی کرانیوسرویکال [جمجمه‌ای-گردنی]
• انسفالیت
• HIV
• هپاتیت
• بیماری ویپل
• بیماری مانیر
• بیماری کروتزفلد - جاکوب

خلاصه
مردم دچار اسیلوپسیا اغلب و به ویژه در زمان حرکت برای دیدن شفاف چیزها با مشکل مواجهند، و احساس می‌کنند که گویی چیزهای دور و بر آنان در حال حرکتند حال آنکه در واقعیت چنین نیست.
اسیلوپسیا یک علامت چندین اختلال مختلف است که بر عضلات چشم، گوش داخلی و بخش‌هایی از سیستم عصبی مرکزی شامل مغز تأثیر می‌گذارند.
پلن درمانی و دورنما برای هر شخص مبتلاء بسیار متفاوت است و به علت زیربنایی اسیلوپسیا بستگی دارد.
در بسیاری موارد مشورت به موقع با یک چشم‌پزشک در مورد مشکلات غیر قابل توضیح بینایی ریسک بدتر یا دایمی شدن اسیلوپسیا را کاهش می‌دهد./

• دکتر آن مری گریف، جنیفر هوایزن
• ترجمه هامیک رادیان

Source:
Medical News Today
What to know about oscillopsia
Medically reviewed by Ann Marie Griff, O.D.
On January 14, 2020
New —
Written by Jennifer Huizen