سرخی چشم یا چشم صورتی: مداوای خانگی و راهنمای بهداشتی

• مارکوس مک‌گیل، دکتر النا بیگرز
• ترجمة هستی‌ فراست‌فر

سرخی چشم به این معنی است که دیگران در چشم شما سرخی می‌بینند و به این معنی نیست که بینایی فرد به سرخی متمایل شده است. سرخی چشم اگر بدون درد باشد علل مختلفی دارد که در کل چندان جدی نیستند. این مشکل اغلب اوقات قابل پیشگیری است و نیز با مداوای خانگی برطرف می‌شود.
دیگر اصطلاحات مورد استفاده برای سرخی چشم شامل "چشم صورتی" و "چشم‌های برافروخته" است.
اگر چشم دچار درد باشد این می‌تواند مشکلی جدی تلقی شود. اگر چشم بیشتر دچار خارش باشد یا احساسی از حالت خراشیدگی در آن وجود داشته باشد، این مورد احتمالاً چندان جدی نیست.
اگر درد چشم تند و آزارنده بوده یا با حالت گرفتگی همراه باشد، یا دردی باشد که در مجاورت نور رو به وخامت می‌گذارد، باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
دیگر دلایل مراجعه به پزشک مربوط به زمانی است که بینایی فرد دستخوش تغییر می‌شود یا علایم دیگری بروز می‌کنند. علایمی که در این مورد باید مورد توجه قرار گیرند شامل سردرد، حساسیت نسبت به نور، احساس ناخوشی یا استفراغ است.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:
• سرخی چشم چیست؟
• ورم ملتحمه چیست؟
• مداواهای خانگی برای ورم ملتحمه
• دیگر علل شایع سرخی چشم
• مشکلات جدی که می‌توانند سبب سرخی چشم شوند

سرخی چشم چیست؟
سرخی چشم معمولاً به این معنی است که سفیدی مردمک چشم به رنگ خون دیده می‌شود. این وضعیت به دلیل تغییرات رگ‌های خونی که جریان خون را در غشاء پوشش دهندة قسمت پیشین چشم برقرار می‌کنند، بروز می‌یابد.
ملتحمه غشائی است که قسمت جلو چشم و پلک‌ها را پوشش می‌دهد. رگ‌های خونی این غشاء ممکن است متورم شوند، که این باعث می‌شود چشم‌ها سرخ به نظر برسند. این وضعیت عمدتاً به دلایل زیر بروز می‌کند:
- بروز عفونت، برای مثال ناشی از باکتری
- واکنش آلرژیک
- التهاب
موارد نادرتر، برای مثال افزایش فشار داخل چشم، نیز می‌توانند سبب بروز این وضعیت شوند. در اغلب موارد بروز سرخی چشم ناشی از ورم ملتحمه است.

ورم ملتحمه چیست؟
ورم ملتحمه به معنی التهاب سطح چشم است و بروز آن چندین دلیل مختلف دارد.
اگر ورم ملتحمه ناشی از باکتری یا ویروس باشد، اغلب ترشح ایجاد می‌شود. این ترشح در مواقعی که ورم ملتحمه ناشی از باکتری باشد حالت لزج‌تر و چسبنده‌تری دارد.
ورم ملتحمة عفونی می‌تواند با سرماخوردگی معمولی و آنفولانزا همراه باشد. این نوع سرخی چشم معمولاً به سرعت گسترش پیدا کرده و هر دو چشم را درگیر می‌کند.
ورم ملتحمة غیر عفونی می‌تواند ناشی از آلرژی باشد. برخی از آلرژی‌های مبتلابه چشم فصلی هستند. آلرژی نسبت به گرده می‌تواند سبب سرخی چشم شود، همچنین می‌تواند ناشی از آلرژی به حیوانات باشد.
موارد دیگر سرخی چشم ورم ملتحمه می‌تواند بر اثر سوزش بروز کند. این سوزش می‌تواند سوزش فیزیکی، شاید بر اثر ورود شیئی به داخل چشم یا سوزشی ناشی از مواد شیمیایی باشد.
اگر مواد شیمیایی به درون چشم پاشیده شوند فوری‌ترین درمان شستشوی چشم با آب است. این وضعیت ممکن است دارای عارضة جانبی سرخی چشم باشد زیرا ممکن است کل چشم دچار آسیب خفیف شده باشد.

درمان ورم ملتحمه
اکثر موارد ورم ملتحمه بدون درمان‌های پزشکی برطرف می‌شود.
در صورت نیاز ممکن است قطره‌های چشمی ضد میکربی توسط پزشک تجویز شود. اگر سرخی چشم ناشی از علل ویروسی باشد، با آنتی‌بیوتیک قابل درمان نخواهد بود.
در مورد آلرژی‌ها می‌توان از دارو استفاده کرد. برخی قرص‌ها و قطره‌های چشمی مخصوص آلرژی بدون نسخه در دسترس قرار دارند.

مداواهای خانگی برای ورم ملتحمه
سرخی چشم ناشی از ورم ملتحمه می‌تواند سبب کبره بستن یا ترشح شود، مخصوصاً اگر عفونی باشد. مداوای خانگی برای این مورد شامل موارد زیر است:
- شستشوی چشم با استفاده از آب گرم تمیز
- رعایت موارد بهداشتی، برای مثال شستشوی منظم دست‌ها و عدم استفاده از حولة مشترک
- عدم استفاده از لنزهای چشمی تا زمان برطرف شدن ورم ملتحمه
- خودداری از آرایش چشم
سرخی چشم ممکن است با کمپرس منظم پلک‌ها فروکش کند. این کمپرس با استفاده از پارچة نخی تمیز که به تناوب در آب سرد و گرم قرار داده شده و سپس روی پلک‌ها کشیده می‌شود انجام می‌گیرد.
افراد دچار آلرژی شاید بتوانند از محرک‌های سرخی چشم در مورد خود پرهیز کنند. دیگر راهنمایی‌ها در این مورد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- شستشوی منظم لباس‌ها
- عوض کردن روبالشی‌ها
- حمام کردن یا دوش گرفتن قبل از خواب
قطره‌های چشمی ساده که در داروخانه‌ها در دسترس هستند می‌توانند مواد آلرژی‌زا را از چشم‌ها دور کنند. این قطره‌ها مایعات جانشین اشک چشم یا اشک‌های مصنوعی هستند.

دیگر علل شایع سرخی چشم
گذشته از ورم ملتحمه شماری از وضعیت‌های شایع دیگر می‌توانند سبب سرخی چشم شوند. موارد مندرج در زیر به روش‌های جدا از ورم ملتحمه سبب بروز سرخی چشم می‌شوند. سطح چشم همیشه به سرخی نمی‌زند اما سطح وسیع‌تری از چشم ممکن است قرمز به نظر برسد. مثال‌هایی در این مورد:
- بلفاریت / Blepharitis: با خارش، سرخی، پوسته پوسته شدن و کبره بستن کنارة پلک‌ها مشخص می‌شود. بلفاریت یک شکل شایع التهاب است ک اغلب بر اثر باکتری‌ها یا مشکلات موجود در غدد زیر پلک‌های چشم‌ها ایجاد می‌شود.
- گل‌مژه / Stye: گل‌مژه نوعی برآمدگی یا دانه روی پلک چشم است که معمولاً بر اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. گل‌مژه‌ها گاهی اوقات به بلفاریت‌ مرتبط هستند.
- شالازیون / Chalazion: نوعی دانة دیگر است که نسبت به گل‌مژه در قسمت پشت پلک‌ها بروز می‌کند. شالازیون نه به وسیلة باکتری بلکه توسط انسداد غده‌ای در پلک چشم ایجاد می‌شود.
درمان‌ها و مراقبت‌های خانگی برای این مشکلات آسیب زننده به پلک چشم شبیه به موارد مربوط به ورم ملتحمه هستند. اگرچه حمام کردن باید با نظم بیشتری صورت گیرد.
گل مژه و شالازیا را نباید دستکاری کرد یا فشرد. آنها ممکن است بر اثر مداواهای خانگی برطرف شوند اما همچنین مداوای آنها ممکن است در صورت تداوم توسط پزشک انجام شود.
پزشک ممکن است پماد آنتی‌بیوتیک یا تزریق‌ داروهای استروئیدی تجویز کند. متخصص چشم در مواردی که آنها رفع نمی‌شوند یا سبب مختل شدن دید چشم می‌شوند ممکن است به جراحی متوسل شود.
ملتحمة خونریزی دهنده به معنی وجود پارگی رگ موجود در زیر سطح چشم است. این وضعیت، عارضه‌ای بدون خطر است که معمولاً در طول یک یا دو هفته از بین می‌رود. خونریزی مختصر نوعی سرخی کم‌رنگ است که در زمینة سفید چشم دیده می‌شود.
خشکی چشم وضعیت شایعی است که در مورد چشم‌هایی که اشک کم تولید می‌کنند یا مقدار بیشتری از مایع چشمی را از دست می‌دهند شایع است. در این موارد امکان بروز سرخی چشم وجود دارد و اشک مصنوعی در این مورد می‌تواند کمک کننده باشد.
اگر سرخی چشم‌ها بر اثر عوامل محیطی یا کار با صفحة مونیتور باشد، تغییر عادات می‌تواند مفید باشد. استفاده از عینک‌های محافظ چشم در مقابل گرد و غبار یا چشم برداشتن از صفحة کامپیوتر در موقع کار می‌تواند مثال‌هایی از موارد کمک کننده در این مورد باشد.
لنزهای چشمی در تماس درازمدت با چشم می‌توانند سبب بروز سرخی چشم شوند. استفادة کمتر از این لنزها می‌تواند مانع بروز این وضعیت شود. استفاده از اشک مصنوعی نیز می‌تواند مفید باشد.

مشکلات جدی که می‌توانند سبب سرخی چشم شوند
برخی دلایل موجب سرخی چشم موارد جدی‌تری هستند، اگرچه موارد پزشکی جدی در این مورد نادرترند. برخی از این موارد که نیاز به مراجعه به پزشک دارند شامل موارد زیر هستند:
- ساییدگی یا خراش قرنیه – صدمه به سطح چشم خودبخود یک مشکل جدی نیست اما برای پیشگیری از وخامت وضعیت نیاز به مراقبت پزشکی دارد. صدمة مداوا نشده می‌تواند به عفونت یا اولسر منجر شود.
- یووئیت – التهابی است که به داخل چشم و مشخصاً به قسمتی که رنگ چشم را بدان می‌دهد آسیب می‌زند. این مشکل می‌تواند به بینایی آسیب برساند و نیاز به مداوا توسط پزشک دارد.
- آب سیاه – گلوکوم یک عارضة جدی است که می‌تواند به عصب بینایی آسیب برساند و سبب نابینایی شود. این وضعیت بر اثر فشار ایجاد شده در درون چشم بروز می‌کند. همیشه علایمی که منجر به آن می‌شوند وجود ندارند، اما اگر چنین علایمی وجود داشته باشند می‌توانند شامل سرخی چشم در کنار تغییرات بینایی، درد چشم، سردرد، تهوع، و استفراغ باشند. مداوای گلوکوم باید توسط چشم پزشک انجام شود.
اگر مشکل سرخی چشم همچنین سبب درد چشم شود، چشم را در برابر نور حساس می‌کند، یا اگر با علایم عمومی‌تر همراه باشد، مراقبت و درمان سریع آن مهم است./