خونریزی بینی پوستریور یا خونریزی بخش عقبی بینی – علل و راه توقف آن

• جین لئونارد، دکتر شووانی سانیائی
• ترجمه نادر اکبری

خونریزی بینی که به نام اپیستاکسیس نیز شناخته می‎شود، وقتی بروز می‎کند که رگ‎های خونی داخل بینی دچار آسیب دیدگی می‎شوند. این صدمه دیدگی به خونریزی بینی و خروج خون از آن منجر می‎گردد.
بسته به محل بروز صدمه‎دیدگی بافت، خونریزی‎ها به دو دستۀ انتریور (یا جلو بینی) یا پوستریور (یا عقب بینی) تقسیم‌بندی می‎شوند.
خونریزی‎های عقب بینی شامل خونریزی پشت حفرۀ بینی است. خونریزی در این بخش گرایش به آن دارد که سنگین‎تر از خونریزی بخش جلو بینی باشد.
تخمین زده می‎شود که دستکم 60% مردم در مقطعی از زندگی دچار "خون‎دماغ" یا خونریزی بینی می‎شوند و 6 درصد از آنها در این مورد به درمان تخصصی نیاز پیدا می‎کنند.

مطالب این مقاله:
• خونریزی بینی پوستریور در برابر خونریزی بینی انتریور
• علل
• چگونه می‏توان خون‎ریزی بینی را متوقف کرد؟
• پیشگیری
• دورنما در خونریزی بینی پوستریور

خونریزی بینی پوستریور در برابر خونریزی بینی انتریور
خونریزی بینی پوستریور و خونریزی بینی انتریور دو نوع اصلی خونریزی بینی هستند.

خونریزی بینی انتریور
در خونریزی بینی انتریور، خون از دیوارۀ میان دو سوراخ بینی می‎آید. این دیواره سپتوم نام دارد، و شامل رگ‎های خونی ظریف و حساسی است که ممکن است به سادگی دچار آسیب دیدگی شوند. خونریزی بینی انتریور معمولاً موضوعی جدی نیست و اغلب اوقات در محیط خانه قابل درمان است. بچه‎ها به شکل شایع‎تری دچار این نوع از خونریزی بینی می‎شوند.

خونریزی بینی پوستریور
خونریزی بینی پوستریور وقتی اتفاق می‎افتد که شاخه‎های شریانی که خون را به بینی حمل می‎کند دچار آسیب دیدگی می‎شود. این صدمۀ شریانی در مقایسه با خونریزی بینی انتریور به خونریزی شدیدتری منجر می‎شود، و خون اغلب اوقات ممکن است وارد گلو گردد.
اگر خونریزی بینی برای بیش از 20 دقیقه ادامه داشته باشد یا اگر پس از آسیب دیدگی سر یا صورت آغاز گردد، احتمالاً ناشی از خونریزی بینی پوستریور است.
خونریزی بینی پوستریور معمولاً در افراد مسن و نیز مردم دچار فشار خون بالا بروز می‎کند. در این موارد مراقبت پزشکی معمولاً مورد نیاز است.

علل
علل خونریزی بینی پوستریور شامل موارد زیر است:

تروما یا تحریک
مواردی از تروما که معمولاً به خونریزی بینی منجر می‎شود عبارتند از:
• گرفتن بینی به شکل شدید یا مکرر
• مکرراً ناخن کشیدن به دماغ یا خراشیدن آن
• استنشاق مواد شیمیایی مثل آمونیاک
• تماس مداوم با دود سیگار
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای خشک
• صدمه دیدن بینی یا جمجمه
خونریزی بینی پوستریور در عین حال ممکن است پس از جراحی سر یا بینی بروز کند.

اختلالات پزشکی یا داروها
وضعیت‎های پزشکی مرتبط شامل موارد زیرند:
• فشار خون بالا
• آنوریسم شریان کاروتید
• کمبود کلسیم
• اختلالات خونی مثل هموفیلی یا لوسمی
• تومورهای اطراف بینی
• بیماری‎های التهابی و اختلالات ایمنی
• اترواسکلروزیس که سبب سفت و باریک شدن شریان‎ها می‎شود
• بیماری فن ویلبراند، که نوعی اختلال خون ژنتیکی است
داروهایی که ریسک خونریزی بینی را افزایش می‎دهند شامل داروهای ضد التهابی و داروهای رقیق کنندۀ خون هستند. مثال‎هایی در این مورد شامل موارد زیر است:
• آسپیرین
• کلوپیدوگرل
• وارفارین
برخی داروهای طب مکمل و جایگزین مثل جینکگو بیلوبا و ویتامین E، ممکن است ریسک خونریزی بینی را افزایش دهند.
بر مبنای اعلام "انجمن راینولوژی آمریکا"، شایع‎ترین علل شناخته شده در این مورد در کل شامل موارد زیر است: تروما، جایگیر شدن اجرام و اجسام خارجی درون بینی، عفونت، و تداوم قرار گرفتن در معرض هوای خشک.
به هر جهت، بسیاری از موارد خونریزی بینی به عنوان فاقد علت شناخته شده یا ایدیوپاتیک طبقه‌بندی می‎شوند.

چطور می‎توان خونریزی بینی را متوقف کرد؟
خط مقدم درمان در خونریزی بینی شامل فشردن بینی و استفاده از اسپری‎های دکونژستانت بینی است.
گام‎های زیر را می‎توان برای درمان خونریزی بینی برداشت:
• حفظ آرامش و خونسردی
• راست بنشینید، و سر را بالای سطح قلب نگه دارید
• به جلو خم شوید تا مانع ورود خون به داخل گلو شوید
• به آرامی هر لخته خون ایجاد شده را خارج کنید
• از اسپری دکونژستانت بینی مثل اکسی‎متازولین یا نئوسینفرین استفاده کنید
• با استفاده از انگشت شست و اشاره سطح نرم قسمت جلو بینی را بگیرید
• از گذاشتن پارچه، گاز یا دیگر اشیاء در بینی خودداری کنید
• این وضعیت را تا حداکثر 15 دقیقه ادامه دهید
• بررسی کنید که آیا خونریزی متوقف شده است یا خیر
• اگر خونریزی پس از 20 دقیقه همچنان ادامه داشته باشد بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید
پس از توقف خونریزی گذاشتن کیسۀ آب یخ بر روی بینی با هدف کاستن از درد و ورم مفید است. از گرفتن دماغ در طول چند ساعت اول بعد از خونریزی بینی خودداری کنید. از تحریک بینی مثلاً با دود سیگار تا زمان التیام زخم خودداری کنید.
این قدم‎ها مشخصاً برای خونریزی بینی انتریور مناسبند. برای خونریزی‎های بینی پوستریور که مورد خود به خود بهبود نمی‎یابد ممکن است به مراقبت‌های پزشکی بیشتری نیاز باشد.

درمان پزشکی
شایع‎ترین درمان‎های خونریزی بینی شامل موارد زیر است:
• پکیج یا بسته‎بندی بینی: بسته‌بندی کردن ناحیۀ جلو یا عقب بینی یا گاز نخی، اسفنج بینی، یا بالن قابل تورم لاتکس فشار مستقیمی بر ناحیۀ موجب خونریزی اعمال می‎کند که این کار به توقف خونریزی کمک می‎نماید. کاتتر بالن قابل تورم در مواردی که خونریزی بینی از نوع پوستریور است عملکرد خوبی دارد.
• کاتتریزاسیون الکتریکی یا شیمیایی: این تکنیک زمانی مورد استفاده قرار می‎گیرد که اعمال فشار به تنهایی برای قطع خونریزی بینی کافی نیست، و نیز در مواردی که منبع خونریزی انتریور رگ‎های کوچک خونی است کاربرد دارد. رگ خونی با استفاده از نیترات نقره، لیزر، یا یک منبع الکتریکی سوزانده می‎شود.
• لیگاژ جراحی: که به نام کلیپ کردن نیز شناخته می‎شود یک نوع اقدام جراحی است که شامل بستن پایانۀ رگ یا شریان مسبب خونریزی است.
اگرچه همیشه به چنین موردی نیاز نیست، درمان پزشکی در صورت تداوم خونریزی بینی یا وقوع مکرر آن مورد نیاز است.

پیشگیری
از خونریزی بینی پوستریور می‎توان از طرق زیر پیشگیری کرد:
• اجتناب از موارد تحریک کننده شامل ناخن زدن به بینی یا وارد کردن اجسام خارجی به درون بینی
• گرفتن بینی فقط در هنگام ضرورت و به آرامی
• استفاده از دستگاه رطوبت‎ساز در محیط‎های خشک
• اجتناب از موقعیت‌ها یا فعالیت‎هایی که ریسک تروما یا ضربه به صورت را افزایش می‎دهند، مثل ورزش‌هایی که در آنها امکان برخورد وجود دارد.
• مدیریت وضعیت‎هایی که ریسک خونریزی بینی را افزایش می‎دهند.
• مشورت با پزشک در مورد داروهای افزایش دهندۀ ریسک خونریزی بینی
• اجتناب از فعالیت‎های سنگین دستکم به مدت 7 روز پس از بروز خونریزی بینی برای اجتناب از خونریزی مجدد.

در این زمینه بیشتر بخوانیم:

آبریزش بینی یا رینوریا

چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
در صورت وجود موارد زیر به اورژانس پزشکی مراجعه کنید:
• خونریزی بینی که بیش از بیست دقیقه ادامه داشته باشد
• در صورت احساس وجود خون در گلو، حتی اگر خونریزی بینی متوقف شده باشد
• در صورت بروز خونریزی پس از آسیب دیدگی
• در صورت وجود علایمی مثل سرگیجه، تب، حالت غش و ضعف، یا بروز استفراغ
• در صورتی که میزان خونریزی بیش از آن چیزی باشد که در خونریزی‎های معمول بینی دیده می‎شود
• در صورت بروز اختلال در تنفس بر اثر خونریزی
• در صورت بروز خونریزی بینی در بچه‎های زیر سن دو سال
• در صورتی که خونریزی را بتوان به یک اختلال پزشکی یا مصرف دارو مرتبط دانست
در عین حال مراجعه به پزشک در صورت مکرر بودن خونریزی بینی مهم است حتی اگر خونریزی‎ها به آسانی متوقف شوند.

دورنما در خونریزی بینی پوستریور
خونریزی‎های بینی معمولاً مواردی جدی نیستند. خونریزی مکرر یا برگشت کننده ممکن است عنوان کنندۀ یک مشکل اصلی باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. خونریزی بینی پوستریور بیش از خونریزی بینی انتریور مایۀ نگرانی است و اغلب اوقات نیاز به درمان پزشکی دارد.
اغلب مردم بدون ابتلا به مشکلات یا عوارض درازمدت از خونریزی بینی بهبود پیدا می‎کنند. به هر جهت، اقلیتی از مردم ممکن است دچار خونریزی شدید شوند. در موارد نادر و در صورت عدم درمان، خونریزی بینی می‏تواند تهدیدی برای جان آدمی باشد.

در زمینه مشکلات مبتلابه بینی مطالعه لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت قابل توصیه است:
انحراف تیغه بینی - علل، علایم، و درمان

Source:
Posterior nosebleed: Causes and how to stop them
Last reviewed Tue 22 August 2017
By Jayne Leonard
Reviewed by Shuvani Sanyai, MD