اختلال عملکرد لوله اوستاش (استاش)

• جون جانسون، دکتر کارن ریچاردسون گیل
• ترجمه محمدقاسم رافعی

لوله استاش (که به نام شیپور استاش نیز خوانده می‌شود) از گوش میانی تا پشت بینی و گلو ادامه دارد. اگر این لوله مسدود یا عفونی شود، این وضعیت می‌تواند به اختلال عملکرد لوله استاش منجر گردد. 
علل مختلفی برای اختلال عملکرد لوله استاش وجود دارد، و برخی عوامل می‌توانند فرد را در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دهند. اختلال عملکرد لوله استاش اغلب اوقات به سادگی در محیط خانه قابل درمان است، اگرچه مداومت علایم این اختلال فرد را نیازمند مراجعه به پزشک می‌کند.

مطالب این مقاله:
• لوله‌ استاش (استاش) چیست؟
• چه چیز سبب اختلال عملکرد لوله استاش می‌شود؟
• ریسک فاکتورها
• علایم
• تشخیص
• درمان
• دورنما

لوله‌ استاش چیست؟
لوله‌های استاش مجراهایی در دو طرف صورت هستند که از پشت بینی و قسمت فوقانی گلو به گوش میانی می‌رسند. آنها در اغلب اوقات به حالت بسته باقی می‌مانند اما وقتی فردی عمل بلع، جویدن، یا خمیازه کشیدن انجام می‌دهد، باز می‌شوند.
لوله‌های استاش به تنظیم فشار گوش و تخلیۀ مایعات از گوش میانی کمک کرده و آنها را برای دفع شدن به گلو می‌رانند.
مجاری یا کانال‌های این لوله‌ها کوچک هستند بنابراین انسداد آنها به دلایل مختلف امکان‌پذیر است. انسداد لوله‌های مزبور می‌تواند سبب ایجاد ناراحتی و مشکلات شنوایی شود، و به هریک از این علایم به عنوان اختلال عملکرد لوله استاش ارجاع داده می‌شود.

چه چیز سبب اختلال عملکرد لوله استاش می‌شود؟
اختلال عملکرد لوله استاش پوشش‌دهندۀ طیف گسترده‌ای از علایم است و علل بالقوه متعددی دارد. آلرژی‌های فصلی و بیماری‌هایی مثل آنفولانزا یا سرماخوردگی که در این ناحیه التهاب ایجاد می‌کنند از علل شایع اختلال عملکرد لوله استاش محسوب می‌شوند.
عفونت‌ سینوس نیز  می‌تواند محرک اختلال عملکرد لولۀ استاش شود زیرا عفونت سینوس سبب بروز التهاب در لوله‌های استاش یا پر شدن آنها با مخاط می‌شود. عفونت‌های جدی‌تر نیز می‌توانند سبب اختلال عملکرد لوله استاش شوند.
تغییرات سادۀ محیط زندگی یا فشار هوا نیز می‌تواند محرک اختلال عملکرد لوله استاش گردد. رفتن به ارتفاعات یا کوه یا نشستن در هواپیما می‌تواند سبب اختلال عملکرد لوله استاش شود، و حتی بالا رفتن با آسانسور در ساختمان‌های بلند برای دچار شدن فرد به این علایم ناخوشایند کفایت می‌کند.

ریسک فاکتورها
بروز اختلال عملکرد لوله استاش شایع است اما برخی از مردم بیش از دیگران دچار این وضعیت می‌شوند. مردمی که سیگار می‌کشند در ریسک بالاتری برای ابتلا به اختلال عملکرد لوله استاش قرار دارند، زیرا سیگار به تارهای ظریف موجود در گلو و گوش میانی آسیب می‌زند.
افراد چاق نیز ممکن است بیش از دیگران در معرض تجربه کردن اختلال عملکرد لوله استاش باشند. دلیلش آن است که تجمع بافت چربی می‌تواند در اطراف لوله‌های استاش شکل بگیرد، که امکان انسداد در آنها را افزایش می‌دهد.
افراد دچار آلرژی نیز ممکن است در موارد بیشتری دچار اختلال عملکرد لوله استاش شوند زیرا آلرژی‌ها می‌توانند سبب افزایش مخاط و احتقان شوند.
اقدام به برخی فعالیت‌ها نیز ممکن است فرد را در خطر تغییرات فشار قرار دهد که محرک علایم اختلال عملکرد لوله استاش محسوب می‌شود. این فعالیت‌ها مواردی مشابه فهرست زیر را در بر می‌گیرد:
• پیاده‌روی در مناطق مرتفع
• صخره‌نوردی
• اسکی یا اسنوبورد سواری
• غواصی
کودکان نیز در ریسک بالاتری برای ابتلا به اختلال عملکرد لوله استاش قرار دارند زیرا لوله‌های استاش گوش کودکان بسیار کوچک‌تر از بزرگسالان است و بنابراین احتمال انسداد آنها با مخاط یا جرم بیشتر  است. سیستم ایمنی کودک نیز دارای قدرت مقابلۀ کمتری با عفونت‌ها است، زیرا هنوز به توسعۀ کامل نرسیده است. کودکان مکرراً دچار سرماخوردگی و عفونت‌های سینوس می‌شوند که علل مستقیم بروز اختلال عملکرد لوله استاش هستند.

علایم اختلال عملکرد لوله استاش
علایم اختلال عملکرد لوله استاش می‌تواند شامل طیفی از خفیف تا شدید باشد و نیز ممکن است در هر فردی به شکل متفاوتی بروز یابد. علایم شایع عبارتند از:
• احساس انسداد در گوش‌ها
• احساس اینکه گوش‌ها پر از آب شده‌اند
• وزوز گوش یا زنگ زدن گوش
• کم شدن شنوایی یا کاهش جزئی شنوایی
• صدای تیک تیک یا پخش صدا
• احساس درد و حساسیت در اطراف گوش
• حس مور مور یا غلغلک گوش
• مشکلات تعادل
گستره و شدت علایم اختلال عملکرد لوله استاش به علت بروز آن بستگی دارد. برای مثال، اگر اختلال عملکرد لوله استاش بر اثر تغییر ارتفاع ایجاد شده باشد، این علایم وقتی بدن خود را با فشار موجود در هوا تطبیق می‌دهد یا پس از بازگشت فرد به مناطق کمتر مرتفع، برطرف می‌گردد.
از طرف دیگر اختلال عملکرد لوله استاش ناشی از بیماری یا عفونت ممکن است زمان بیشتری طول بکشد. هر فردی که بیش از دو هفته دچار علایم اختلال عملکرد لوله استاش باشد باید به پزشک مراجعه کند. کودکان دچار علایم اختلال عملکرد لوله استاش باید زودتر از این زمان به پزشک ارجاع داده شوند زیرا علایم اختلال عملکرد لوله استاش شبیه به علایم عفونت گوش است.

تشخیص اختلال عملکرد لوله استاش
اختلال عملکرد لوله استاش اغلب اوقات به سادگی توسط پزشک تشخیص داده می‌شود. دکتر ممکن است سؤالاتی در مورد تغییرات شنوایی، درد گوش‌ها یا احساس فشار مطرح کند. دکتر در عین حال با استفاده از اتوسکپ داخل گوش را بازبینی می‌کند تا نشانه‌های احتمالی بروز عفونت یا انسداد را بررسی نماید.
اگر اختلال عملکرد لوله استاش ناشی از بیماری یا اختلال دیگری باشد، دکتر برای گزینش روش درمان صحیح سؤالاتی در مورد آن بیماری یا اختلال نیز مطرح خواهد کرد.

درمان اختلال عملکرد لوله استاش
علایم اختلال عملکرد لوله استاش معمولاً به خودی خود رفع می‌شوند. اگر بیماری دیگر علت بروز اختلال عملکرد لوله استاش باشد، این علایم پس از برطرف شدن علت بروز خود از بین می‌روند.

مداواهای خانگی
اگر علایم اختلال عملکرد لوله استاش آزاردهنده باشند، برخی مداواهای ساده در محیط خانه می‌توانند کمک کننده ظاهر شوند. علایم اختلال عملکرد لوله استاش خفیف مثل موارد مربوط به تغییر ارتفاع یا فشار هوا را می‌توان با جویدن آدامس یا خمیازه کشیدن برطرف کرد.
بسیاری از مردم نیز پی می‌برند که علایم اختلال عملکرد لوله استاش خفیف در نتیجۀ عمل بلع یا نوشیدن مایعات یا خوردن یک میان وعدۀ غذایی برطرف می‌شود. این مداواهای ساده به باز و بسته شدن لولۀ استاش و تخفیف فشار کمک می‌کنند.
کودکان دچار علایم اختلال عملکرد لوله استاش خفیف یا گذرا می‌تواند یک اسنک بخورند یا آدامس بجوند. دادن بطری یا پستانک به دست نوزادان یا اطفال بسیار خردسال می‌تواند به تخفیف علایم کمک کند.
علایم خفیف تا متوسط اختلال عملکرد لوله استاش ممکن است با استفاده از اسپری سالین بینی یا سیستم آب‌رسانی تخفیف پیدا کند. برخی از اوقات مخاط خشک شده یا دیگر ذرات می‌توانند به لوله‌ استاش بچسبند و سبب بروز علایم شوند. پاکسازی راه‌های عبور می‌تواند به از بین بردن هر چیزی که در این مسیر باعث بروز انسداد شده است کمک کند.

شمع‌های گوش
خلاف آنچه سازندگان شمع‌های گوش ادعا می‌کنند، FDA هیچ شواهد قابل اعتمادی در مورد مؤثر بودن شمع‌های گوش در مورد اختلال عملکرد لوله استاش نیافته است. شمع‌های گوش درمان توصیه شده‌ای برای هیچ‌یک از علایم مرتبط به گوش نیستند.

داروهای غیر نسخه‌ای
بسته به علت بروز اختلال عملکرد لوله استاش، برخی از داروهای غیر نسخه‌ای می‌توانند به رفع علایم اختلال عملکرد لوله استاش کمک کنند. افراد دچار اختلال عملکرد لوله استاش به دلیل انواع آلرژی می‌توانند با استفاده از داروهای آنتی‌هیستامین مثل سیتریزین (زیرتک)، دیفن‌هیدرامین (بنداریل) یا لوراتادین (آلاورت، کلارتین) علایم را تسکین دهند.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مثل ایبوپروفن می‏توانند در رفع درد و ورم مؤثر باشند.

مداخلات پزشکی
اگر علایم اختلال عملکرد لوله استاش سبب بروز عفونت باکتریایی شود، دکتر معمولاً برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. این دارو ممکن است به صورت موضعی یا داروی خوراکی باشد. در موارد شدید اختلال عملکرد لوله استاش، امکان تجویز استروئیدهای خوراکی نیز وجود دارد.
موارد طولانی مدت و شدید اختلال عملکرد لوله استاش چندان شایع نیست اما ممکن است به درمان‌های تهاجمی و گران‌قیمت پزشکی نیاز داشته باشد. در برخی موارد، مایعات پشت پردۀ گوش (پرده صماخ) جمع می‌شوند و قادر به فرار از طریق لوله‌های استاش دچار سوءعملکرد نیستند. در این موارد ممکن است پزشکان برای کمک به تخلیۀ مایع موجود اقدام به ایجاد برشی کوچک در پردۀ گوش نمایند.
مردمی که مکرراً دچار موارد شدید اختلال عملکرد لوله استاش می‌شوند ممکن است با استفاده از لوله‌های فشار انعطاف‌پذیر درمان شوند. اینها ایمپلنت‌هایی هستند که فشار درون گوش‌ها را متعادل می‌کنند و به کاهش شانس بروز عفونت در گوش میانی کمک می‌نمایند. روش‌های درمانی جدید مثل بالن اتساع لولۀ استاش نیز در دست تحقیق قرار دارند.

دورنما
اختلال عملکرد لوله استاش شایع است اما اغلب موارد آن خود به خود و بدون نیاز به کمک پزشکی رفع می‌شود. درمان علت اصلی بهترین راه درمان و پیشگیری از بازگشت علایم اختلال عملکرد لوله استاش است.

Source:
Eustachian tube dysfunction: Causes, symptoms, and treatment
Last reviewed Tue 3 October 2017
By Jon Johnson
Reviewed by Karen Richardson Gill, MD, FAAP