عوامل تحریک و خارش بینی - رینیت یا التهاب دیوارۀ حفرۀ بینی

• امبر اریکسون گابی، دکتر استیسی آر. سمپسون
• ترجمه هامیک رادیان

رینیت التهاب دیوارۀ حفرۀ بینی است. رینیت ممکن است آلرژیک یا غیر آلرژیک باشد. در عین حال امکان عفونی بودن آن وجود دارد.

[مطالب این مقاله:]
• رینیت چیست؟
• علایم رینیت کدامند؟
• علل رینیت
• چه کسی در خطر رینیت قرار دارد؟
• رینیت چگونه تشخیص داده می‎شود؟
• رینیت چگونه درمان می‌شود؟
• دورنما در رینیت چیست؟

رینیت چیست؟
رینیت التهاب دیوارۀ حفرۀ بینی است. رینیت ممکن است آلرژیک یا غیر آلرژیک باشد. در عین حال امکان عفونی بودن آن وجود دارد.
رینیت آلرژیک هنگامی بروز می‎کند که فرد ماده‎ای را که نسبت به آن دچار آلرژی است، و به نام مادۀ آلرژی‎زا (آلرژن) شناخته می‎شود، تنفس می‎کند. بر مبنای گزارش "کالج آمریکایی آلرژی، آسم، و ایمنولوژی" این اختلال فقط در سطح ایالات متحد آمریکا مبتلابه 40 تا 60 میلیون نفر است. رینیت ممکن است موسمی (فصلی) باشد که بدین معنی است که فقط در برخی مواقع سال دچار مردم می‎شود. رینیت در عین حال ممکن است پرینئال باشد که بدین معنی است که امکان ابتلا به آن در سراسر سال وجود دارد.
رینیت غیر آلرژیک به تحریک یک آلرژن خاص ایجاد نمی‎شود. این نوع رینیت می‎تواند فرد را به صورت کوتاه مدت و نیز برای درازمدت درگیر کند.

علایم رینیت کدامند؟
علایم رینیت شامل طیفی از علایم خفیف تا علایم شدید است. این علایم عموماً حفرۀ بینی، گلو، و چشم‎ها را درگیر می‎کنند. علایم مزبور شامل موارد زیرند:
• انسداد بینی
• آبریزش بینی
• خارش بینی
• آبریزش از قسمت عقب بینی
• عطسه کردن
• سرفه
• درد گلو
• خارش چشم
• نمناک بودن چشم
• سردرد
• درد صورت
• کاهش جزئی قوۀ بویایی، چشایی یا شنوایی

علل رینیت
رینیت آلرژیک هنگامی بروز می‎کند که سیستم ایمنی یک آلرژن یا مادۀ محرک بروز واکنش آلرژیک را کشف می‎کند. این ماده معمولاً برای بیشتر مردم بی‌ضرر است. اما اگر فردی نسبت به این مواد دچار آلرژی باشد بدن نسبت به این ماده به عنوان ماده‎ای مضر واکنش نشان می‎دهد. سیستم ایمنی نسبت به مادۀ آلرژی‌زا با ترشح یک مادۀ شیمیایی به نام هیستامین واکنش نشان می‎دهد. این روند باعث بروز علایم رینیت می‎شود.
رینیت آلرژیک موسمی عموماً تب یونجه نامیده می‎شود. این نوع رینیت معمولاً در بهار، تابستان و اوایل پاییز بروز می‎کند. بسته به نوع مادۀ آلرژی‎زا، فرد ممکن است تا چند بار در سال دچار آن شود. این تحریک توسط گرده‎های کپک (قارچ) در هوا یا گردۀ ناشی از برخی گیاهان خاص مثل موارد مندرج در زیر ایجاد می‎شود:
• علف‎ها
• درختان
• گل‎ها
رینیت آلرژیک پرینئال ممکن است بر اثر طیفی از مواد آلرژی‌زا شامل موارد فهرست زیر بروز کند:
• پشم و مو و بزاق حیوانات خانگی
• فضولات سوسک
• کپک
• هیره (داست مایت)
• دود و دم
تشخیص رینیت غیر آلرژیک موضوع چالش‌برانگیزتری است. این نوع رینیت بر اثر مادۀ آلرژی‎زا ایجاد نمی‎شود و لاجرم پاسخ سیستم ایمنی را درگیر نمی‎کند که در رینیت آلرژیک دیده می‎شود. محرک‌های بالقوه در این مورد شامل موارد زیر هستند:
• وجود مواد خارجی در بینی فرد
• انواع عفونت مثل ویروس‌های سرماخوردگی
• برخی داروها مثل داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) و داروهای کاهش دهندۀ فشار خون
• برخی غذاها و رایحه‌ها
• دود و دیگر مواد آلوده کنندۀ هوا
• تغییرات آب و هوا
• تغییرات هورمونی
• استرس
رینیت غیر آلرژیک گاهی از اوقات بر اثر مشکلات ساختاری در حفرۀ بینی مثل موارد وجود تومور در بینی یا باریک بودن معبرهای هوا در بینی بروز می‎کند.

چه کسی در خطر رینیت قرار دارد؟
اگر کسی دارای تاریخچۀ شخصی یا خانوادگی ابتلا به اگزما یا آسم باشد، وی بیشتر محتمل است که دچار رینیت آلرژیک شود. اگر فردی به طور مداوم در معرض محرک‎های محیطی مثل دود غیر مستقیم سیگار قرار داشته باشد، احتمال بروز رینیت در وی بیشتر خواهد بود.

رینیت چگونه تشخیص داده می‎شود؟
برای تشخیص رینیت آلرژیک دکتر یک معاینۀ بالینی انجام می‎دهد. در عین حال این احتمال وجود دارد که فرد دچار آلرژی به آلرژیست (متخصص آلرژی) ارجاع داده شود و نیز ممکن است از تست خون یا تست پوست استفاده شود. این تست‌ها کمک می‌کنند تا پزشک تشخیص دهد که رینیت مبتلابه فرد از نوع آلرژیک است یا غیر آلرژیک.

رینیت چگونه درمان می‌شود؟
بهترین راه برای درمان رینیت آلرژیک اجتناب از تماس با مادۀ مسبب آن است. اگر فرد نسبت به موی حیوانات خانگی، کپک، یا دیگر مواد آلرژی‎زای موجود در محدودۀ خانه آلرژی داشته باشد، باید از این مواد فاصله بگیرد. در عین حال اگر فرد نسبت به موادی مثل گردۀ گیاهان دچار آلرژی است باید در زمان گرده‌افشانی گیاهان و گل‎ها حضور در فضای خارج از خانه را برای خود محدود و مشروط کند. در عین حال راه‌هایی برای دور نگه داشتن این گرده از محیط خانه و اتومبیل وجود دارد که از جملۀ این راه‌ها می‎توان به نصب فیلترهای HEPA در سیستم‎های تهویه مطبوع اشاره کرد.
اگر امکان اجتناب از مادۀ آلرژی‌زا وجود نداشته باشد، داروهایی برای تخفیف علایم مبتلابه فرد در دسترس است. برای مثال، دکتر ممکن است استفاده از داروهای غیر نسخه‎ای یا نسخه‎ای آنتی‎هیستامین، دکونژستانت‎ها یا دیگر داروها را برای بیمار تجویز کند.
اگر کسی دچار رینیت غیر آلرژیک باشد، دکتر ممکن است داروهای غیر نسخه‎ای یا داروهای نسخه‌ای را برای درمان تجویز کند که از جملۀ این داروها می‎توان کورتیکوستروئیدهای بینی، اسپری شستشـوی بینی، اسپری آنتی‎هیستامین بینی، یا دکونژستانت‎ها را نام برد. اگر وجود مشکلی در حفرۀ بینی فرد مسؤول بروز علایم است پزشک می‎تواند برای تصحیح وضعیت بینی انجام عمل جراحی را توصیه کند.

دورنما در رینیت چیست؟
رینیت بیماری ناراحت کننده و آزار دهنده‌ای است اما معمولاً خطر کمی از ناحیۀ آن زندگی را تهدید می‎کند. رینیت آلرژیک به طور معمول در صورت قطع تماس با مادۀ آلرژی‎زا متوقف می‎شود. رینیت غیر آلرژیک ممکن است زمان طولانی‎تری ادامه داشته باشد اما می‎توان آن را مدیریت کرد و مورد درمان قرار داد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تشخیص وضعیت خاص مبتلابه هر فردی، انتخاب گزینه‎های درمانی و بررسی دورنمای درازمدت وضعیت فرد باید به پزشک مراجعه کند./

Source
What Causes Irritation of Nose?
Medically reviewed by Stacy R. Sampson, DO on
October 24, 2016 —
Written by Amber Erickson Gabbey